Χαλλούμι ΠΟΠ: Ώρα για ρεαλισμό και συλλογική ευθύνη

Το χαλλούμι είναι κάτι περισσότερο από ένα γαστρονομικό προϊόν. Είναι μέρος της κυπριακής παράδοσης, της πολιτιστικής μας ταυτότητας και της οικονομικής μας δύναμης.

Με εξαγωγές που ξεπέρασαν τους 42.000 τόνους το 2024 και αξία που άγγιξε τα €324 εκατομμύρια, το χαλλούμι αποτελεί αναμφίβολα τον κορυφαίο πρεσβευτή της Κύπρου στις διεθνείς αγορές.

Για να διατηρηθεί αυτή η δυναμική, απαιτείται ρεαλισμός και συλλογική ευθύνη από όλους τους εμπλεκόμενους-αγελαδοτρόφους, αιγοπροβατοτρόφους, τυροκόμους, κρατικούς φορείς.

Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται βάσει μετρήσιμων στοιχείων και όχι επιθυμιών.

Η σωστή λειτουργία της Επιτροπής Προστασίας Χαλλουμιού

Καθοριστικό ρόλο στην ορθή διαχείριση της κατάστασης διαδραματίζει αναμφίβολα τους τελευταίους μήνες η Επιτροπή Προστασίας του Χαλλουμιού, υπό την προεδρία του Προέδρου του ΚΕΒΕ, κ. Σταύρου Σταύρου.

Η Επιτροπή, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων και της Υπουργού Γεωργίας Δρ. Μαρίας Παναγιώτου, λειτουργεί με τεκμηρίωση και υπευθυνότητα, εστιάζοντας στη βιωσιμότητα του χαλλουμιού ΠΟΠ και την προστασία των εξαγωγών.

Η προσέγγιση της Υπουργού είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τη διακηρυγμένη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας για στήριξη του προϊόντος, της εφοδιαστικής του αλυσίδας και της οικονομικής του συμβολής.

Η Επιτροπή βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και προτείνει εφαρμόσιμες λύσεις, λαμβάνοντας υπόψη την επάρκεια πρώτων υλών, τις δυνατότητες των παραγωγικών μονάδων και τις συνθήκες της αγοράς.

Όταν οι αριθμοί μιλούν

Η λειτουργία άλλωστε του λογισμικού καταγραφής του αιγοπρόβειου γάλακτος απέδειξε στην πράξη αυτό που μέχρι πρότινος ήταν εικασία: οι διαθέσιμες ποσότητες δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς με υψηλότερες ποσοστώσεις.

Το διάταγμα που ισχύει σήμερα -με ποσόστωση 20% μέχρι 31 Ιουλίου και 15% από 1η Αυγούστου μέχρι 31 Δεκεμβρίου- δεν προέκυψε τυχαία.

Είναι το αποτέλεσμα τεκμηρίωσης, που στόχο έχει να προστατεύσει τη συνέχεια της παραγωγής και των εξαγωγών, να διασφαλίσει τις θέσεις εργασίας στον τομέα και να αποτρέψει τον αποκλεισμό μικρότερων τυροκομείων, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο.

Δεν χρειάζεται άλλωστε μαντικές ικανότητες για να αντιληφθεί κανείς ότι η έλλειψη αιγοπρόβειου γάλακτος από την αγορά θα πλήξει πρωτίστως τα μικρότερα τυροκομεία, που δεν είναι τόσο εύκολο να ανταγωνιστούν τα μεγαλύτερα της αγοράς.

Η ανάγκη για νηφαλιότητα και όχι ακρότητες

Η αντίδραση των αιγοπροβατοτρόφων, με κινητοποιήσεις και καταγγελίες εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα. Πώς μπορεί κάποιος να απαιτεί να διαθέσει ποσότητες γάλακτος που δεν έχει; Πώς είναι να διαμαρτύρεται κάποιος γιατί θέλει να πουλήσει κάτι που δεν διαθέτει;

Παράλληλα, ενώ παραδέχονται πως πολλοί στρέφονται σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες λόγω αύξησης της τιμής του κρέατος, ζητούν την αύξηση της ποσόστωσης αιγοπρόβειου γάλακτος, τη στιγμή που οι ίδιοι περιορίζουν την παραγωγή τους.

Την ίδια ώρα, έχουν λάβει συνολικά 48 εκατομμύρια ευρώ σε ενισχύσεις μεταξύ 2021-2024, καθώς και 26 κρατικά τεμάχια για ανάπτυξη νέων μονάδων, με στόχο ακριβώς την αύξηση της παραγωγής.

Το Υπουργείο έχει ενεργοποιήσει πρόγραμμα €60 εκατ. για την ενίσχυση του κλάδου, ενώ η νέα κεφαλική επιδότηση βασίζεται πλέον στην παραγωγικότητα -και όχι στον αριθμό ζώων- για να ενθαρρύνει τη στοχευμένη ανάπτυξη.

Το διακύβευμα είναι εθνικό-όχι ατομικό

Το χαλλούμι δεν ανήκει σε κανέναν κλάδο, ούτε σε κανέναν παραγωγό. Είναι κομμάτι της εθνικής μας ταυτότητας και της εξαγωγικής μας αξιοπιστίας. Και ως τέτοιο πρέπει να το προστατεύσουμε.

Το να δημιουργείται τεχνητή έλλειψη στην αγορά με σκοπό την αύξηση της τιμής για ίδιον όφελος, δεν εξυπηρετεί ούτε την παραγωγή, ούτε τις εξαγωγές, ούτε τη φήμη του προϊόντος.

Οι ποσοστώσεις που εφαρμόζονται σήμερα δεν επηρεάζουν κανέναν:

• Το αγελαδινό γάλα είναι «κλειδωμένο» στα 230 εκατ. λίτρα.
• Οι τυροκόμοι έχουν δεσμευτεί να παραλαμβάνουν το σύνολο του διαθέσιμου αιγοπρόβειου γάλακτος.
• Η παραγωγική διαδικασία συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Το μέλλον του χαλλουμιού απαιτεί σχέδιο και προσαρμοστικότητα

Τα προβλήματα που σχετίζονται με το χαλλούμι, δεν είναι καινούργια. Ο τρόπος επίλυσής τους όμως πρέπει να είναι σύγχρονος, μεθοδικός και συλλογικός.

Η παρακολούθηση των ποσοτικών δεδομένων, η συνεργασία όλων των φορέων και η στήριξη της παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος, με στοχευμένες πολιτικές, είναι τα βασικά εργαλεία για την επόμενη μέρα.

Και το κυριότερο: Αν τα δεδομένα δείχνουν ότι δεν είναι εφικτή η πλήρης εφαρμογή του Κανονισμού ΠΟΠ το 2029, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να εξετάσει με σοβαρότητα το ενδεχόμενο τροποποίησης.

Έχουν γίνει άλλωστε μέχρι σήμερα 13 τροποποιήσεις του φακέλου. Είναι λοιπόν νόμιμο δικαίωμα της Κύπρου και μπορεί να ενεργοποιηθεί για την προστασία του χαλλουμιού, των εξαγωγών του, της οικονομίας, της απασχόλησης και της αξιοπιστίας της χώρας μας.