Μεταρρύθμιση του συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών

Με βασική επιδίωξη τη διεύρυνση της πρόσβασης στην κοινωνική προστασία και την βελτίωση της λειτουργικής αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ασφάλισης το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων προχώρησε με την ενσωμάτωση βελτιωτικών αλλαγών στη νομοθεσία καθώς και αναβαθμίσεων στα πληροφοριακά του συστήματα.

Πρόκειται για την μεταρρύθμιση C5.2R1 στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψη και Ανθεκτικότητάς Κύπρου.

Νομοθετικές αλλαγές

Συγκεκριμένα ο αναθεωρημένος νόμος για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις εγκρίθηκε από τη Βουλή στις 25 Απριλίου 2024 και τέθηκε σε ισχύ στις 10 Μαΐου 2024.

Μια από τις βασικές αλλαγές είναι η επέκταση των κοινωνικών παροχών με την συμπερίληψη και των αυτοτελώς εργαζομένων. Πλέον, οι αυτοεργοδοτούμενοι, δικαιούνται:

• Επίδομα γονικής άδειας
• Επίδομα ατυχήματος
• Επίδομα επαγγελματικής ασθένειας

Για να λάβουν τις παροχές, θα πρέπει να έχουν πληρώσει εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τουλάχιστον έξι μήνες πριν την αίτηση. Σημειώνεται πως αυτοτελώς εργαζόμενοι εξακολουθούν να εξαιρούνται από τις παροχές ανεργίας.

Επέκταση του Επιδόματος Γονικής Άδειας

Το επίδομα γονικής άδειας εφαρμόστηκε για να στηρίξει την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την οικογένεια, όπως ορίζει η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία. Αρχικά αφορούσε μόνο μισθωτούς, όμως πλέον καλύπτει και αυτοτελώς εργαζόμενους.

Από τις 30 Δεκεμβρίου 2024, η διάρκεια του επιδόματος αυξήθηκε στις 8 εβδομάδες ενώ τον Μάρτιο του 2025 διαμορφώνεται ως εξής:

• 8 εβδομάδες για το πρώτο παιδί
• 10 εβδομάδες για το δεύτερο
• 12 εβδομάδες για το τρίτο
• 14 εβδομάδες για το τέταρτο και κάθε επόμενο παιδί

Η επέκταση του επιδόματος εφαρμόζεται χωρίς αύξηση στις εισφορές των αυτοτελώς εργαζομένων.

Αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων

Η αναβάθμιση περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός σύγχρονου πληροφοριακού συστήματος με χρήση τεχνολογιών Business Intelligence, Τεχνητής Νοημοσύνης και Συστήματος Διαχείρισης Πληροφοριών (MIS).

Το έργο ξεκίνησε στα τέλη του 2022 με καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης. Βρίσκεται πλέον στην τελική φάση υλοποίησης της πρώτης αυτοματοποιημένης υπηρεσίας, του επιδόματος τοκετού, το οποίο θα τυγχάνει επεξεργασίας μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Το νέο σύστημα θα επιτρέπει γρηγορότερη και εξατομικευμένη εξυπηρέτηση, με αυτόματη επεξεργασία αιτήσεων και άμεση καταβολή επιδομάτων, ακόμη και σε σύνθετες περιπτώσεις.

Στο σύστημα θα ενταχθούν ακολούθως και άλλες υπηρεσίες. Στόχος είναι η απλούστευση των διαδικασιών, η ταχύτητα στις πληρωμές και η σύνδεση με άλλα κρατικά συστήματα. Θα ακολουθήσουν κι άλλες υπηρεσίες.

Οικονομικό πλαίσιο και ψηφιακός νετασχηματισμός

Το έργο έχει συνολικό κόστος 10 εκατομμύρια ευρώ και περιλαμβάνει:

• την αναθεώρηση της νομοθεσίας
• την ανάπτυξη ψηφιακών συστημάτων
• την ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στοχεύει στη βελτίωση των παροχών, την απλοποίηση της πληρωμής εισφορών, την ενίσχυση της διασύνδεσης με άλλα κρατικά συστήματα και τη μέγιστη αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης προς όφελος των πολιτών.