ΑΤΑ, κατώτατος, συμβάσεις και απεργίες-Τα καυτά εργασιακά θέματα της χρονιάς που πέρασε και ο κομβικός ρόλος της ΟΕΒ

Έντονη και πολυσχιδή δραστηριότητα σε σωρεία θεμάτων εργασιακού περιεχομένου, καθώς και για στήριξη των επιχειρήσεων και ενίσχυση της βιωσιμότητάς τους, υποβάλλοντας συγκεκριμένες προτάσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία, ανέπτυξε το 2024 η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ).

Σε αυτό το πλαίσιο, μάλιστα, η ΟΕΒ προσάρμοσε ανάλογα τις επιδιώξεις και τη στρατηγική της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ειρηνική ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων με συγκράτηση του εργατικού κόστους και διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας.

Όπως αναφέρει σε υπόμνημά της αναφορικά με τα σημαντικά εργασιακά ζητήματα του 2024, ενόψει και της ετήσιας γενικής συνέλευσής της, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 7 Μαΐου, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, παρά τις δυσκολίες, την περσινή χρονιά η ανεργία παρουσίασε μείωση με το ποσοστό να περιορίζεται κάτω από το 5% για το έτος (6,1%: 2023), ενώ η απασχόληση άγγιξε ποσοστό-ρεκόρ πέριξ του 80%.

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, οι σημαντικότερες εργασιακές εξελίξεις του 2024 συνοψίζονται στα εξής:

• Τον Ιανουάριο του 2024, καταβλήθηκε μισθολογική αύξηση ύψους 2,44% επί των νέων βασικών μισθών λόγω της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (εκεί και όπου εφαρμόζεται το σύστημα της ΑΤΑ), με βάση τη Συμφωνία που συνομολογήθηκε μεταξύ των Κοινωνικών Εταίρων στις 28/7/2017 και την ανανέωση αυτής που υπογράφηκε στις 12/5/2023 και που προβλέπει την αναπροσαρμογή των μισθών στο 66,7% της ετήσιας αύξησης του σχετικού Δείκτη.
• Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού (ΕΚΜ), εκδόθηκε το περί Κατωτάτου Ορίου Μισθών Διάταγμα, το οποίο προέβλεπε ότι από 1/1/2024 ο μεικτός κατώτατος μισθός πρόσληψης αυξάνεται σε €900 (από €885 που ίσχυε) και μετά από 6 μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη αυξάνεται σε €1000 (από €940 που ίσχυε).
• Το 2024 ήταν ιδιαίτερα απαιτητικό σε ό,τι αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, εφόσον συνέπεσε χρονικά η ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας μεγάλου αριθμού μεμονωμένων επιχειρήσεων αλλά και κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων νευραλγικών τομέων της οικονομίας. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν με την ενεργή συμβολή της ΟΕΒ, η ανανέωση των Συλλογικών Συμβάσεων που είχαν εκπνεύσει κατά το 2023 κατέστη δυνατή, περιλαμβανομένων των Συλλογικών Συμβάσεων της Ξενοδοχιακής Βιομηχανίας, των Λιμενεργατών αλλά και της Οικοδομικής Βιομηχανίας που βρισκόταν υπό διαπραγμάτευση από το 2022.
• Η απεργία στον κλάδο του έτοιμου σκυροδέματος που διήρκησε 29 ημέρες και που προκάλεσε σημαντικά προβλήματα στον τομέα των οικοδομών αλλά και στην οικονομία ευρύτερα, απασχόλησε έντονα την ΟΕΒ η οποία είχε καθοριστική συμβολή στην επίλυση της εργατικής διαφοράς και τη λήξη της απεργίας.
• Με αφορμή αδικαιολόγητες και παράτυπες απεργίες εργαζομένων στα δημόσια νοσηλευτήρια και απειλές για λήψη απεργιακών μέτρων σε μέσα μαζικής μεταφοράς και ημικρατικούς οργανισμούς, η ΟΕΒ, με σκοπό να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων αλλά και να προστατευτεί η ασφάλεια, υγεία και ευημερία των πολιτών, επανάφερε δυναμικά την απαίτηση της για νομοθέτηση της Συμφωνίας για τη Διαδικασία Επίλυσης Εργατικών Διαφορών στις Ουσιώδεις Υπηρεσίες, που συνομολόγησαν το 1999 η ΟΕΒ με ΣΕΚ, ΠΕΟ & ΠΑΣΥΔΥ και την οποία οι συντεχνίες αρνούνται να εφαρμόσουν.
• Επιπλέον, κατά το 2024 αναθεωρήθηκε το Διάταγμα για την απασχόληση αλλοδαπών φοιτητών από τρίτες χώρες, διευρύνοντας τα επαγγέλματα/ειδικότητες στις οποίες επιτρέπεται η απασχόληση τους. Επιπροσθέτως, άρχισε η συζήτηση επί του αναθεωρημένου κειμένου της Στρατηγικής για την Απασχόληση Αλλοδαπού Εργατικού Δυναμικού προκειμένου να ενισχυθούν οι διαδικασίες και να αρθούν αδυναμίες που εντοπίστηκαν και να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα αδυνατούν να εξεύρουν κατάλληλο ημεδαπό ή Κοινοτικό δυναμικό, να μπορούν να απασχολήσουν αλλοδαπό προσωπικό από τρίτες χώρες, μειώνοντας τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις, η ΟΕΒ τονίζει ότι «η εκλογίκευση του κόστους της ενέργειας σε συνδυασμό με τη συγκράτηση του εργατικού κόστους και την εξασφάλιση ανθρώπινου δυναμικού για κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων αποτελούν τις σημαντικές προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας».

Όπως υπογραμμίζει, «η αύξηση της συμμετοχής στην απασχόληση του ανενεργού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη για εκπαίδευση των εργαζομένων για απόκτηση πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων (reskilling και upskilling) αποτελεί προτεραιότητα για διασφάλιση της απασχολησιμότητας τους αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, θέτοντας τις βάσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και την πρόοδο της χώρας μας για τα επόμενα έτη».

Σημειώνεται ότι, πέρα από τα πιο πάνω, η ΟΕΒ κατά το 2024 ανέπτυξε έντονη και πολυσχιδή δραστηριότητα σε σωρεία θεμάτων εργασιακού περιεχομένου περιλαμβανομένων νομοπαρασκευαστικών διαδικασιών, υλοποίηση ευρωπαϊκών έργων, προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και ισότητας των φύλων στην απασχόληση και άλλα θέματα που περιγράφονται συνοπτικά στην Ετήσια Έκθεση, η οποία θα συζητηθεί στη γενική συνέλευση των μελών της Οργάνωσης που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 7 Μαΐου, 2025 στη Λευκωσία.