Η Κύπρος έχει θέση στο τραπέζι της ευρωπαϊκής καινοτομίας-Και όλα ξεκινούν από το χαλλούμι

Σε μια εποχή όπου η βιωσιμότητα δεν αποτελεί συμπληρωματική προτεραιότητα, αλλά βασικό πυλώνα πολιτικής, παραγωγής και ανάπτυξης, μικρά κράτη όπως η Κύπρος καλούνται να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Πώς μπορούμε να συμβάλλουμε ουσιαστικά στον σχεδιασμό του μέλλοντος και όχι απλώς να ακολουθούμε τις εξελίξεις;

Στην EMBIO Diagnostics, πιστεύουμε πως η απάντηση βρίσκεται στη δύναμη της καινοτομίας και της συνεργασίας.

Η συμμετοχή μας στο έργο O-CEI (Open CloudEdgeIoT Platform Uptake in Large Scale Cross-Domain Pilots) -μία από τις πιο φιλόδοξες πρωτοβουλίες ψηφιακού μετασχηματισμού που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Horizon Europe– επιβεβαιώνει ότι η Κύπρος όχι μόνο μπορεί να συμβάλει στην ευρωπαϊκή ατζέντα για τη βιωσιμότητα, αλλά και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή της.

Σε συνεργασία με τη Χαραλαμπίδης Κρίστης, έναν από τους σημαντικότερους παραγωγούς γαλακτοκομικών στην Κύπρο, συνδιαμορφώνουμε μια πιλοτική δράση που συνδυάζει τεχνολογία αιχμής με ένα προϊόν που είναι στενά συνδεδεμένο με την ταυτότητα και την οικονομία του τόπου μας: το Χαλλούμι.

Πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από μια ερευνητική σύμπραξη. Είναι μια εθνική ευκαιρία με ευρωπαϊκή διάσταση.

Μετασχηματίζοντας την παράδοση με deep tech

Η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων συγκαταλέγεται στους πιο ενεργοβόρους τομείς της αγροδιατροφής. Από τη διαχείριση της κτηνοτροφίας μέχρι την επεξεργασία, την ψύξη και τη συσκευασία, κάθε στάδιο απαιτεί υψηλή κατανάλωση ενέργειας και σημαντικούς φυσικούς πόρους. Παραμένει όμως απαραίτητο για τη διατροφή μας και η προσαρμογή στις σύγχρονες απαιτήσεις αποτελεί άμεση ανάγκη.

Μέσα από τον συνδυασμό συστημάτων παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο (IoT), ανάλυσης δεδομένων με Τεχνητή Νοημοσύνη και έξυπνων ενεργειακών λύσεων, το πιλοτικό έργο φιλοδοξεί να παρουσιάσει ένα νέο πρότυπο βιώσιμης παραγωγής. Ένα πρότυπο που μειώνει την ενεργειακή κατανάλωση, βελτιστοποιεί την αποδοτικότητα, ενισχύει την ευημερία των ζώων και διασφαλίζει την παραγωγή χαλλουμιού με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η τεχνολογία της EMBIO σε συνδυασμό με τις πλατφόρμες του συντονιστή του πιλότου, Green supply chain, επιτρέπει στους παραγωγούς να έχουν άμεση και λεπτομερή εικόνα της παραγωγικής διαδικασίας, να εντοπίζουν αποκλίσεις και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο.

Με την αξιοποίηση αλγορίθμων πρόβλεψης και την ανάλυση προτύπων ενεργειακής χρήσης, η διαχείριση γίνεται προληπτική, αντί απλώς να αντιδρά σε προβλήματα εκ των υστέρων.

Παράλληλα, μέσω της ενσωμάτωσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως η ηλιακή, μειώνεται η εξάρτηση από τα παραδοσιακά δίκτυα και ενισχύεται η ενεργειακή αυτάρκεια και ανθεκτικότητα της παραγωγής.

Πόσα χρόνια ακούμε για έξυπνη γεωργία; Εδώ πάμε απευθείας στην πράξη. Κάνουμε τους Κύπριους παραγωγούς ανταγωνιστικούς.

Αυτή η καινοτομία δεν είναι μεμονωμένη· εντάσσεται σε μια πανευρωπαϊκή προσπάθεια ευρείας κλίμακας, η οποία συνδέει τη βιωσιμότητα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε όλους τους βασικούς παραγωγικούς τομείς.

Ο φιλόδοξος μετασχηματισμός της Ευρώπης

Το έργο O-CEI φέρνει κοντά 58 εταίρους από 20 χώρες, μέσα από οκτώ πιλοτικά προγράμματα μεγάλης κλίμακας που καλύπτουν κρίσιμους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας: από την αγροδιατροφή και την ηλεκτροκίνηση μέχρι τις logistics, τα software-defined vehicles και τις έξυπνες πόλεις.

Στη Γαλλία, την Ιρλανδία και την Κροατία, οι διαχειριστές ηλεκτρικής ενέργειας αξιοποιούν cloud-edge τεχνολογίες για να ενισχύσουν την αποδοτικότητα και την ευελιξία των δικτύων. Στην Αυστρία και την Ιταλία, η έμφαση δίνεται στην αναβάθμιση των υποδομών ηλεκτροκίνησης. Στη Μάλτα, εφαρμόζεται ένα σύστημα logistics σε εθνικό επίπεδο, ενώ στην Ισπανία δοκιμάζονται λύσεις για βελτιστοποίηση της ενεργειακής χρήσης στις αγροτικές και αγροβιομηχανικές αλυσίδες παραγωγής.

Αυτά τα έργα δεν είναι πειραματικά σενάρια. Αποδεικνύουν πώς η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις σε πραγματικά προβλήματα. Το κυριότερο όμως είναι ότι αποτυπώνουν μια στρατηγική στροφή: η Ευρώπη επενδύει στην έξυπνη και συνεργατική καινοτομία, με διατομεακές συνέργειες που ξεπερνούν γεωγραφικά ή θεματικά όρια.

Σε αυτό το νέο πλαίσιο, η Κύπρος δεν ακολουθεί, αλλά συνδιαμορφώνει.

Γιατί η Κύπρος -και γιατί τώρα

Η Κύπρος είναι παραδοσιακά συνυφασμένη με την αγροτική παραγωγή, την προσαρμοστικότητα και την επιχειρηματικότητα. Τώρα, αρχίζει να αναδεικνύεται και ως φορέας τεχνολογικής εφαρμογής, ειδικά σε τομείς όπως η αγροτεχνολογία, οι πράσινες λύσεις και η διαχείριση δεδομένων για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.

Η συμμετοχή μας στο O-CEI αποτελεί ισχυρό παράδειγμα αυτής της μετάβασης. Μας δίνει τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με κορυφαίους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, να εισάγουμε τεχνολογίες αιχμής στην εγχώρια αγορά και να αναδείξουμε την Κύπρο ως πιλοτικό πεδίο βιώσιμων λύσεων με ευρωπαϊκή και διεθνή εφαρμογή.

Η πιλοτική δράση στον τομέα των γαλακτοκομικών είναι ένα τέτοιο μοντέλο. Με τεκμηριωμένα αποτελέσματα σε θέματα αποδοτικότητας, κατανάλωσης ενέργειας και βελτίωσης της παραγωγής, προσφέρει έναν νέο οδικό χάρτη για την αναβάθμιση του κλάδου συνολικά.

Κοιτάζοντας μπροστά

Στην EMBIO Diagnostics έχουμε θέσει ως στόχο να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να ψηφιοποιήσουν και να καταλάβουν τι ενέργεια καταναλώνουν. Μέσω του οικοσυστήματος του O-CEI, αυτή η αποστολή αποκτά ευρωπαϊκή κλίμακα -με απτά οφέλη για την κυπριακή οικονομία, το περιβάλλον και τη βιομηχανία.

Πρόκειται για μια σημαντική συγκυρία. Μια στιγμή που απαιτεί στήριξη από την Πολιτεία, εμπιστοσύνη από την αγορά και συνέπεια στην επένδυση σε έρευνα και καινοτομία. Οι τεχνολογίες είναι διαθέσιμες. Τα δίκτυα έχουν δημιουργηθεί. Η ανάγκη για δράση είναι ξεκάθαρη.

Αν η Κύπρος συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά σε πρωτοβουλίες όπως το O-CEI, μπορεί να εδραιώσει τη θέση της όχι απλώς ως συμμέτοχος στη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση της Ευρώπης, αλλά ως χώρα που την καθοδηγεί.

*Ο Κωνσταντίνος Λοΐζου είναι CEO της EMBIO Diagnostics, μιας κυπριακής deep-tech εταιρείας που αναπτύσσει καινοτόμες, ψηφιακές, φορητές συσκευές βασισμένες σε βιοαισθητήρες για ταχείες διαγνωστικές εφαρμογές.