Scope: Σενάρια για οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση λόγω του εμπορικού πολέμου
InBusinessNews 17:41 - 15 Απριλίου 2025

Σενάρια που περιλαμβάνουν από την επιβολή ελαφρών δασμών μέχρι και εμπορικό πόλεμο, αλλά και οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, καταδεικνύουν οι αλλαγές στην πολιτική των ΗΠΑ, προειδοποιεί ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Scope Ratings.
Σύμφωνα με τον γερμανικό οίκο, τρία σενάρια έχουν προκύψει σε σχέση με τις προοπτικές του κρατικού αξιόχρεου από την αβεβαιότητα που προκαλεί η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ – «ελαφροί δασμοί», εμπορικός πόλεμος ή μια ευρύτερη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής ελέγχου κεφαλαίων (capital controls) στις ΗΠΑ.
«Η πρόσφατη ανακοίνωση των εμπορικών δασμών από τις ΗΠΑ σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη κλιμάκωση της προστατευτικής πολιτικής που υιοθετεί η Κυβέρνηση Τραμπ», αναφέρει ο Alvise Lennkh-Yunus, επικεφαλής αξιολογήσεων κρατικών ομολόγων και δημόσιου τομέα του γερμανικού οίκου.
«Εάν εφαρμοστούν, οι δασμοί θα αποτελέσουν το μεγαλύτερο εμπορικό σοκ σε καιρό ειρήνης για την παγκόσμια οικονομία σε περίοδο πέραν των 100 ετών», αναφέρει και προσθέτει ότι σε περίπτωση που διατηρηθεί, αυτή η αλλαγή πολιτικής θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην πιστοληπτική αξιολόγηση τόσο των ΗΠΑ (AA/Negative) όσο και κρατών παγκοσμίως, προσθέτει ο Lennkh-Yunus.
«Αντίθετα, ακόμη και η πλήρης αντιστροφή τους, αν και απίθανη, δεν θα αποκαθιστούσε πλήρως την εμπιστοσύνη των προηγούμενων εμπορικών συμμαχιών και των αλυσίδων εφοδιασμού, υποδηλώνοντας έναν βαθμό διαρκούς οικονομικής ζημιάς», υπογραμμίζει.
Δεδομένης αυτής της αβεβαιότητας, ο Scope καθόρισε τρία σενάρια για να ενημερώσει σε σχέση με την επικείμενη επικαιροποίηση των προβλέψεων του για την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά μεγέθη, καθώς και για άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την πιστοληπτική ικανότητα των κρατών: σενάριο «ελαφρών δασμών», εμπορικός πόλεμος πλήρους κλίμακας και οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.
Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πολλαπλές επιλογές ως προς τους ανταποδοτικούς δασμούς
Σύμφωνα με τον γερμανικό οίκο, ο ενδεχόμενος αντίκτυπος στην ανάπτυξη, στον πληθωρισμό, στο δημόσιο χρέος, και στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας των κρατών, θα εξαρτηθεί τελικά από το μακροοικονομικό περιβάλλον που θα προκύψει από τις πολιτικές που υιοθετούν οι ΗΠΑ, τις απαντήσεις σε αυτές τις πολιτικές των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ και τις υποκείμενες πιστωτικές ικανότητες και ευπάθειες των κρατών πριν από αυτό το εμπορικό σοκ.
Όπως σημειώνει, οι πιθανές απαντήσεις στους δασμούς των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ κυμαίνονται από τον κατευνασμό της Κυβέρνησης Τραμπ μέσω των διαπραγματεύσεων για τους δασμούς μέχρι και έναν συνδυασμό υιοθέτησης αντίμετρων, σύναψης συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και εμβάθυνση των εγχώριων οικονομικών μεταρρυθμίσεων για να αντισταθμίσουν τουλάχιστον εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών.
«Στις αξιολογήσεις μας, θα εκτιμήσουμε τόσο το εύρος του εμπορικού σοκ όσο και την επάρκεια και ποιότητα των περιφερειακών και εθνικών απαντήσεων», εστιάζοντας στη δημοσιονομική ικανότητα προσαρμογής των κρατών και την οικονομική ανθεκτικότητα τους «να απορροφήσουν και να αντιστρέψουν τον αντίκτυπο του σοκ, μακροπρόθεσμα», προσθέτει ο Lennkh-Yunus.
Ερωτήματα σχετικά με την κατάσταση του δολαρίου εάν επιδεινωθεί ο εμπορικός πόλεμος
Εξάλλου, ο Scope Ratings αναφέρει πως ένα από τα πιο εκτεθειμένα κράτη στον εμπορικό πόλεμο είναι οι ίδιες οι ΗΠΑ ως το επίκεντρο αυτής της ανορθόδοξης αλλαγής πολιτικής, ιδιαίτερα στα πιο ακραία σενάρια που έχει καταρτίσει ο οίκος.
«Σε ένα σενάριο παρατεταμένου εμπορικού πολέμου ή/και εισαγωγής ελέγχων κεφαλαίων (capital controls) στις ΗΠΑ, θα μπορούσαν να προκύψουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για το δολάριο», αναφέρει και φέρει ως παράδειγμα, η Κίνα και η ΕΕ να αποφασίσουν να εμβαθύνουν τις εμπορικές τους σχέσεις ή/και η Κίνα να αποφασίσει να ελευθερώσει περαιτέρω την διακίνηση κεφαλαίων ή/και η ΕΕ να επιταχύνει την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, αναφέρει ο Lennkh-Yunus.
Προσθέτει ότι αυτές οι εξελίξεις είναι απίθανο να συμβούν γρήγορα, αλλά αν συμβεί θα αυξήσει τις αμφιβολίες για την εξαιρετική κατάσταση του δολαρίου και θα ήταν πολύ αρνητικό για τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον γερμανικό οίκο, χώρες με σημαντικά εμπορικά πλεονάσματα ή/και έκθεση χρηματοοικονομική φύσεως στις ΗΠΑ είναι επίσης πολύ ευάλωτες σε δυσμενείς συνέπειες από τη μετατόπιση της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, «αν και ο αντίκτυπος στην Ευρώπη θα είναι άνισος».
Συνολικά, αναφέρει ότι οι ευπάθειες του δημοσίου περιλαμβάνουν: υψηλό άνοιγμα στο παγκόσμιο εμπόριο (π.χ. Ιρλανδία), ευαισθησία σε υψηλότερα επιτόκια χρηματοδότησης (π.χ. Ιταλία), έκθεση σε ασθενέστερα νομίσματα (π.χ. Τουρκία, Γεωργία) και/ή εξάρτηση από τις τιμές του πετρελαίου (κράτη εξαγωγής πετρελαίου), που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε ένα σενάριο συγχρονισμένου εμπορικού πολέμου και/ή μια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.