Η παγκόσμια διαφοροποίηση στις πράσινες επενδύσεις λόγω της ESG πολιτικής του Τραμπ και οι επιπτώσεις για την Κύπρο

Καθώς η ανάγκη για ένα βιώσιμο μέλλον γίνεται όλο και πιο επιτακτική και ενώ ο κόσμος παλεύει να προσαρμοστεί, υιοθετώντας πρακτικές που προάγουν τη βιωσιμότητα, , οι πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ απειλούν να κλονίσουν συθέμελα τη δυναμική των πράσινων επενδύσεων και την εφαρμογή του ESG (Περιβαλλοντική, Κοινωνική και Εταιρική Διακυβέρνηση). Με τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) να αποσύρονται από παγκόσμιες δεσμεύσεις για το κλίμα, οι χρηματοοικονομικές αγορές, οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις καλούνται τώρα να διαχειριστούν μια αβέβαιη πορεία προς ένα βιώσιμο μέλλον.

Ένα από τα πρώτα εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατά την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο ήταν η αποχώρηση των ΗΠΑ, ξανά, από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα του 2016. Μια απόφαση που σηματοδοτεί μια ευρύτερη πολιτική στροφή που δίνει προτεραιότητα στην απορρύθμιση και τον οικονομικό εθνικισμό εις βάρος της κλιματικής δράσης. Στέλνει, επίσης, ένα σαφές μήνυμα στις επιχειρήσεις και στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ότι οι πρωτοβουλίες βιωσιμότητας δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Οι επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές

Οι συνέπειες αυτής της απόφασης είναι ήδη ορατές στον εταιρικό κόσμο. Μεγάλες αμερικανικές τράπεζες, όπως η JPMorgan Chase, η Citigroup και η Goldman Sachs, έχουν αρχίσει να μειώνουν τις δεσμεύσεις τους για μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα. Αντίστοιχα, κορυφαίες εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, όπως η BlackRock, ανακοίνωσαν την έξοδό τους από επενδυτικές συμμαχίες που προηγουμένως προωθούσαν την πράσινη χρηματοδότηση. Οι λόγοι για αυτές τις αποχωρήσεις ποικίλλουν, αλλά η βασική αιτία παραμένει οικονομική: οι πράσινες πολιτικές, που κάποτε θεωρούνταν προτεραιότητα για εταιρείες και οργανισμούς, πλέον αντιμετωπίζονται ως ρυθμιστικά βάρη παρά ως ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μόνη στην πράσινη πολιτική

Η πολιτική στροφή των ΗΠΑ έχει σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις, ιδιαίτερα στις κεφαλαιαγορές και στις επενδυτικές ροές. Σύμφωνα με το Bloomberg, η επίτευξη των παγκόσμιων στόχων καθαρής ενέργειας μεταξύ 2024 και 2030 απαιτεί ετήσιες επενδύσεις άνω των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι ηλεκτρικές μεταφορές και η αποθήκευση άνθρακα. Ωστόσο, με τις ΗΠΑ να αποσύρονται από τη στήριξη αυτών των πρωτοβουλιών, η δυναμική των επενδύσεων σαφώς αποδυναμώνεται.

Η τάση αυτή εξαπλώνεται και εκτός των αμερικανικών συνόρων. . Αρκετές μεγάλες καναδικές τράπεζες ακολουθούν τις αμερικανικές ομολόγους τους στη μείωση των δεσμεύσεών τους για το κλίμα, ενώ ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες επανεξετάζουν τη συμμετοχή τους σε πρωτοβουλίες βιώσιμης χρηματοδότησης. Επιπλέον, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε την αποχώρησή της από ένα διεθνές δίκτυο κεντρικών τραπεζών που παρακολουθεί τους περιβαλλοντικούς κινδύνους του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) πρωτοστατεί στη βιώσιμη χρηματοδότηση, ενσωματώνοντας αρχές ESG στο ρυθμιστικό της πλαίσιο και επιδιώκοντας τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, σε ευθυγράμμιση με τη Συμφωνία του Παρισιού, στοχεύει να καταστήσει την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Ωστόσο, η αποχώρηση των ΗΠΑ από αυτές τις δεσμεύσεις αυξάνει το “βάρος” της Ευρώπης να ηγηθεί της πράσινης μετάβασης μόνη της.

Το μέλλον του ESG και ο ρόλος της Κύπρου

Η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ στην περιβαλλοντική πολιτική σηματοδοτεί μια καθοριστική στιγμή για τις πράσινες επενδύσεις και την εφαρμογή του ESG. Ενώ ορισμένες εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αποχωρούν από τις δεσμεύσεις τους στη βιωσιμότητα, η ανάγκη για κλιματική δράση παραμένει επιτακτική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ενισχύσει τον ηγετικό της ρόλο, ενώ οι παγκόσμιοι επενδυτές επιβάλλεται να αξιολογήσουν τους μακροπρόθεσμους κινδύνους της αδιαφορίας απέναντι στη βιωσιμότητα.

Η Κύπρος, ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλείται να συμμορφωθεί με το ρυθμιστικό πλαίσιο και τους στόχους βιωσιμότητας που έχουν τεθεί από την ΕΕ. Η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και η ενσωμάτωση των αρχών ESG δεν είναι μόνο ζήτημα κανονιστικής συμμόρφωσης αλλά και στρατηγική επιλογή που μπορεί να προσελκύσει βιώσιμες επενδύσεις και να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη οικονομική σταθερότητα. Καθώς οι διεθνείς κεφαλαιαγορές προσαρμόζονται σε αυτές τις μεταβαλλόμενες δυναμικές, η Κύπρος έχει την ευκαιρία πρωτοστατήσει στη βιώσιμη χρηματοδότηση και στην ανάπτυξη μιας οικονομίας βασισμένης στη βιωσιμότητα.

Εν κατακλείδι το μέλλον των πράσινων επενδύσεων θα εξαρτηθεί από την ανθεκτικότητα των υπευθύνων χάραξης πολιτικής που παραμένουν προσηλωμένοι στους κλιματικούς στόχους, καθώς και από τις επιχειρήσεις που αναγνωρίζουν τη χρηματοοικονομική και ηθική αναγκαιότητα των βιώσιμων πρακτικών. Αν ο κόσμος θέλει να σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δεν μπορεί να επιτρέψει στις βραχυπρόθεσμες πολιτικές μεταβολές να εκτροχιάσουν τις μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για το περιβάλλον.

*Δικηγόρος, Banking & Financial Services, ESG & Sustainable Finance Expert, Regulatory Compliance & Corporate Governance, LL.B (Hons), LL.M(UCL), LPC, CISL, University of Cambridge