Ο μπούσουλας «EY Cyprus Attractiveness Survey 2024» για το φορολογικό σύστημα…Σύγχρονο, ευέλικτο και διαφανές

Σαφή μπούσουλα όσον αφορά το φορολογικό μοντέλο που πρέπει να διαμορφώσει η Κύπρος, προκειμένου να ενισχύσει την ελκυστικότητά της για άμεσες ξένες επενδύσεις, δίνει η έρευνα «EY Cyprus Attractiveness Survey 2024» που παρουσιάστηκε περί τα τέλη του περασμένου έτους, όπου καταγράφονται συνολικά εννέα συστάσεις πολιτικής με στόχο η χώρα να προσελκύσει ακόμη περισσότερους επενδυτές.

Υπό την επικεφαλίδα «Επιτάχυνση των φορολογικών μεταρρυθμίσεων και οικοδόμηση εμπιστοσύνης των επενδυτών μέσω ενός σύγχρονου, ευέλικτου και διαφανούς φορολογικού συστήματος», η τρίτη έκθεση της EY τονίζει πως το σημερινό περιβάλλον της αγοράς, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες της Ε.Ε. για εναρμόνιση, μειώνουν τη σημασία των χαμηλών συντελεστών του εταιρικού φόρου όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ).

Υπογραμμίζει συναφώς πως άλλοι παράγοντες και στοιχεία που συνδέονται με τα εθνικά φορολογικά συστήματα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία, για να υποδείξει πως σε ένα τόσο δυναμικό και ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τα φορολογικά συστήματα πρέπει να είναι ευέλικτα και διαφανή.

«Χρειάζεται να ακολουθούν και να προσαρμόζονται έγκαιρα στις εξελίξεις της αγοράς (π.χ. συμβαδίζοντας με τις αναδυόμενες τάσεις όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το ESG)», επισημάνει, υπογραμμίζοντας περαιτέρω πως τέτοια συστήματα πρέπει επίσης να παραμένουν φιλικά προς τις επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι φορολογικές πολιτικές είναι ευθυγραμμισμένες με βιώσιμες οικονομικές πρακτικές.

Με αφορμή την παρουσίαση-την περασμένη εβδομάδα-του προκαταρκτικού πλαισίου για την φορολογική μεταρρύθμιση και της διαβούλευσης που θα ακολουθήσει για την διαμόρφωση του τελικού περιεχομένου της, το InBusinessNews, παραθέτει τις συνολικά εννέα συστάσεις-περιλαμβανομένης και αυτής σε σχέση με το φορολογικό σύστημα-για την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Κύπρου ως προς τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ), όπως αυτές καταγράφονται στην πρόσφατη έρευνα «EY Cyprus Attractiveness Survey 2024».

• Διαβάστε εδώ: Εξίσωση με θετικό πρόσημο για το επιχειρηματικό περιβάλλον της Κύπρου ο φορολογικός μετασχηματισμός

Βελτίωση της εικόνας και της φήμης της Κύπρου στην παγκόσμια επενδυτική κοινότητα

Η κυπριακή κυβέρνηση πρέπει να εντείνει τη στρατηγική της που στοχεύει στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και την αποκατάσταση τη φήμη της χώρας, εν μέσω επικρίσεων και καταγγελιών για επενδυτική δραστηριότητα, η οποία συνδέεται με ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά.

Δημιουργία συνεργασιών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την υλοποίηση έργων υποδομής

Τόσο η πανδημία όσο και οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εξελίξεις αύξησαν την ανάγκη για μεγάλα έργα υποδομών για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας σε τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες και η ευρυζωνική συνδεσιμότητα, οι μεταφορές, κ.λ.π.

Στο παρελθόν, μεταξύ άλλων, οι επενδυτές είχαν δώσει έμφαση στην ανάγκη επέκτασης και εκσυγχρονισμού κρίσιμων έργων υποδομών, τα οποία σήμερα βρίσκονται υπό Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), όπως τα διεθνή αεροδρόμια και τα λιμάνια.

• Διαβάστε επίσης:Η εικόνα της Κύπρου στα μάτια των διεθνών επενδυτών και η προοπτική για περισσότερες ΑΞΕ στην χώρα μας

Με την περαιτέρω αξιοποίηση του μοντέλου ΣΔΙΤ, η κυβέρνηση μπορεί να μειώσει την οικονομική επιβάρυνση των κρατικών ταμείων και ταυτόχρονα να αποκτήσει διεθνή τεχνογνωσία, να υιοθετήσει βέλτιστες πρακτικές και να διδαχθεί από τις εμπειρίες του ιδιωτικού τομέα και παγκόσμιων επενδυτών.

Απλοποίηση των κανονιστικών απαιτήσεων και των διοικητικών διαδικασιών

Η Κύπρος είναι κράτος μέλος της ΕΕ και συμμορφώνεται με τους κανονισμούς της Ε.Ε. Οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στον εξορθολογισμό των διαδικασιών, ώστε να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση και παράλληλα να προωθηθεί ένα φιλικό προς τους επενδυτές περιβάλλον.

Οι μακροχρόνιες γραφειοκρατικές διαδικασίες συνεχίζουν να εμποδίζουν τις επενδύσεις και την ευκολία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Η απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών και η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και η ευθυγράμμιση με διεθνείς βέλτιστες πρακτικές πρέπει να παραμείνουν προτεραιότητες.

Ένας σημαντικός τομέας στον οποίο πρέπει να δοθεί έμφαση είναι το σύστημα για τις δημόσιες συμβάσεις, αφού η υφιστάμενη διαδικασία χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, η οποία μπορεί να αποθαρρύνει τους ξένες επενδυτές από το να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς και έργα μεγάλης κλίμακας.

Αξιοποίηση του ενδιαφέροντος των επενδυτών και των τάσεων που ευνοούν τη μεταποίηση

Αξιοποιώντας τη στρατηγική της θέση και ως μέλος της Ε.Ε., η Κύπρος μπορεί να καταστεί σημαντικός παίκτης στο μομέντουμ του nearshoring/reshoring που έχει προκύψει μετά την πανδημία και τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις.

Απαιτείται αναθεωρημένο στρατηγικό σχέδιο για να μπορέσει ο τομέας να φτάσει τις πλήρεις δυνατότητες του.

• Διαβάστε επίσης: Στέλιος Δημητρίου: Έτοιμη για νέες συγχωνεύσεις και εξαγορές η Κύπρος-Η ακτινογραφία της περιοχής του CESA

Το σχέδιο θα πρέπει να επικεντρωθεί στον εντοπισμό νέων ευκαιριών και τη δημιουργία δραστηριοτήτων που ταιριάζουν καλύτερα στην Κύπρο, καθώς και των σχετικών κινήτρων και υποδομών που απαιτούνται για την ανάπτυξη.

Αναφορικά με το τελευταίο, επί του παρόντος οι προσπάθειες παρεμποδίζονται από το υψηλό ενεργειακό κόστος και τις ελλείψεις σε προσωπικό.

Περαιτέρω επένδυση στη μεταρρύθμιση του ταλέντου και του εκπαιδευτικού συστήματος για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς και την ενίσχυση της παραγωγικότητας του εργατικού δυναμικού

Η Κύπρος διαθέτει έναν από τους πιο μορφωμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός αυτό, φαίνεται να υστερεί σε σημαντικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να πετύχει κανείς στη σημερινή εξελισσόμενη αγορά (π.χ. ψηφιακές δεξιότητες).

Πρέπει να εισαχθούν διαφορετικά συστήματα για την ενθάρρυνση της δια βίου μάθησης και των επενδύσεων στην επανεκπαίδευση, με έμφαση στις δεξιότητες με υψηλή ζήτηση.

Θα πρέπει επίσης να υπάρξει στενότερη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και ακαδημαϊκής κοινότητας.

Η συνεργασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει μια συλλογική προσπάθεια για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων προγραμμάτων σπουδών και του εκπαιδευτικού υλικού, που θα προετοιμάσουν καλύτερα τους φοιτητές για να ανταποκριθούν στις σημερινές απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και θα γεφυρώσουν την αναντιστοιχία δεξιοτήτων.

Επιπλέον, θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα για την ανάπτυξη των πανεπιστημίων και των εκπαιδευτικών μαθημάτων που συνδέονται με τοποθετήσεις στη βιομηχανία.

Αύξηση της υποστήριξης προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Μια από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Κύπρο είναι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθώς εκτός από την τραπεζική χρηματοδότηση, οι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις στην αγορά είναι περιορισμένες.

Μια σειρά πρωτοβουλιών που εμπίπτουν στον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εισήχθησαν για να αντιμετωπίσουν αυτό το χρηματοδοτικό κενό, με πιο σημαντική την αναμενόμενη σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης Επιχειρήσεων (National Promotion Agency).

Επίσης, είναι διαθέσιμες και άλλες εθνικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτικές ευκαιρίες για κυπριακές επιχειρήσεις. Ωστόσο, φαίνεται ότι υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με αυτές τις ευκαιρίες και περιορισμένη αξιοποίηση.

• Διαβάστε επίσης: Ronald Attard: Σημαντικά βήματα για βελτίωση του επενδυτικού κλίματος-Συνεχίζει να προσελκύει επενδυτές η Κύπρος

Πρέπει να υπάρξει αυξημένη προώθηση των σχετικών συστημάτων, καθώς και εξορθολογισμός των διαδικασιών υποβολής αιτήσεων. Τα παραπάνω πρέπει να συνδυαστούν και με σχετική κατάρτιση των αιτούντων ώστε να βελτιωθεί η κατανόηση των απαιτήσεων της αίτησης.

Παράλληλα, ο ρόλος των επιταχυντών είναι σημαντικός για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των μικρότερων επιχειρήσεων

Σημαντική παραμένει και η χαλάρωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Δημιουργία ενός γόνιμου περιβάλλοντος για την περαιτέρω ενθάρρυνση και ενίσχυση της καινοτομίας και της Έρευνας & Ανάπτυξης

Η σχετική έλλειψη δαπανών για Ε&Α, τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα, αναγνωρίζεται ως βασικό αναπτυξιακό σημείο για την Κύπρο.

Η κυβέρνηση πρέπει να δεσμεύσει περισσότερα κεφάλαια σε αυτό τον τομέα και να εισαγάγει κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τις δαπάνες από τον ιδιωτικό τομέα.

Μια άλλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Κύπρος στο περιβάλλον έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας αφορά τη δυσκολία εμπορευματοποίησης του έργου που πραγματοποιείται από τις καινοτόμες επιχειρήσεις και τα ακαδημαϊκά ιδρύματα.

Πάντως, τα εμπόδια στην εμπορευματοποίηση φαίνεται να είναι ευρύτερο ζήτημα της Ε.Ε. και όχι μόνο της Κύπρου.

H υποστήριξη στην πρόσβαση σε διάφορες μορφές κεφαλαίων και ευκαιριών χρηματοδότησης, όπως και χαλάρωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών παραμένουν επίσης σχετικές.

Επιτάχυνση των φορολογικών μεταρρυθμίσεων και οικοδόμηση εμπιστοσύνης των επενδυτών μέσω ενός σύγχρονου, ευέλικτου και διαφανούς φορολογικού συστήματος

Το σημερινό περιβάλλον της αγοράς, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες της Ε.Ε. για εναρμόνιση, μειώνουν τη σημασία των χαμηλών συντελεστών του εταιρικού φόρου όσον αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ).

Άλλοι παράγοντες και στοιχεία που συνδέονται με τα εθνικά φορολογικά συστήματα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία.

Σε ένα τόσο δυναμικό και ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τα φορολογικά συστήματα πρέπει να είναι ευέλικτα και διαφανή. Χρειάζεται να ακολουθούν και να προσαρμόζονται έγκαιρα στις εξελίξεις της αγοράς (π.χ. συμβαδίζοντας με τις αναδυόμενες τάσεις όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το ESG).

Τέτοια συστήματα πρέπει επίσης να παραμένουν φιλικά προς τις επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι φορολογικές πολιτικές είναι ευθυγραμμισμένες με βιώσιμες οικονομικές πρακτικές.

Επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας

Η πράσινη μετάβαση της ΕΕ, που υποστηρίζεται από πρωτοβουλίες όπως η Οδηγία Υποβολής Εκθέσεων Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD) δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία για την Κύπρο ώστε να αξιοποιήσει τα φυσικά πλεονεκτήματά της.

Πρέπει να εστιάσει στη δυνατότητα για περισσότερα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεγάλης κλίμακας, όπως τα χερσαία ηλιακά πάρκα, αξιοποιώντας το κλίμα του νησιού.

Για να απελευθερωθεί αυτή η δυναμική είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του πλαισίου περιβαλλοντικών φόρων και νέων φορολογικών κινήτρων, παράλληλα με τις στρατηγικές επενδύσεις στον εκσυγχρονισμό του δικτύου, την αποθήκευση ενέργειας και τον εξορθολογισμό της πρόσβασης σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.