Κική Καλλή: Το έργο Teamwork 2, η σημασία και οι στόχοι του

Η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επηρεάζοντας τόσο τα στελέχη όσο και τους οργανισμούς.

Το έργο TEAMWORK 2, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στοχεύει στην προώθηση της ισότητας των φύλων και στην ενίσχυση της ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους.

Στην Κύπρο, το έργο συντονίζουν το CARDET και το ΕΒΕ Πάφου, με την Κική Καλλή, HR Manager/Τrainer του CARDET και Project Manager του έργου, να εξηγεί στο IN Business τη σημασία και τους στόχους της πρωτοβουλίας αυτής.

Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για το έργο Teamwork2; Σε ποιους απευθύνεται;

Το ευρωπαϊκό έργο Teamwork 2, το οποίο υλοποιείται με τη συμμετοχή 13 εταίρων από 7 χώρες, στοχεύει στην ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και προστασίας από τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, μέσω της ανάπτυξης δεξιοτήτων και διυπηρεσιακής συνεργασίας.

Αποτελεί συνέχεια του έργου Teamwork, που δημιούργησε ένα διαδικτυακό εργαλείο αυτό-αξιολόγησης για τις πολιτικές πρόληψης και προστασίας στον εργασιακό χώρο. Στη Κύπρο το έργο υλοποιούν το ερευνητικό Κέντρο CARDET και το EBE Πάφου.

Το Teamwork 2 εστιάζει στην καλύτερη προστασία των θυμάτων και στη δημιουργία νέων υπηρεσιών που ενδυναμώνουν τα επιζώντα άτομα να αναφέρουν περιστατικά.

Συγκεκριμένα, στοχεύει στην βελτίωση της προστασίας των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, μέσω της δημιουργίας νέων προσβάσιμων υπηρεσιών που επιτρέπουν στα επιζώντα άτομα να αναφέρουν τέτοια περιστατικά.

Απευθύνεται κυρίως στους εργοδότες και τις/τους επαγγελματίες Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού, οι οποίο/ες έχουν τη νομική υποχρέωση να προστατεύσουν το προσωπικό τους, ενώ παράλληλα στοχεύει σε όλα τα εργαζόμενα άτομα, τα οποία πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να είναι σε θέση να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια τους στον εργασιακό χώρο.

Ένας επιπλέον στόχος του έργου είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, όπως οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, ο Σύνδεσμος Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού και τα οργανωμένα σύνολα εργοδοτών, καθώς και η ανάπτυξη τοπικών/εθνικών δικτύων, που συμβάλλουν στην πρόληψη και μείωση του προβλήματος.

Οι έρευνες δείχνουν ότι, παρά τους υφιστάμενους νόμους, τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο μπορεί να εξακολουθούν να αναφέρονται ελλιπώς και να αντιμετωπίζονται ανεπαρκώς.

Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης, των μηχανισμών αναφοράς και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών επιβολής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα θύματα λαμβάνουν την κατάλληλη προστασία και υποστήριξη.

Δυστυχώς, τα ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία δεν είναι διαθέσιμα, καθώς οι συνέπειες από μια καταγγελία συχνά αποτρέπουν. Έρευνες και μαρτυρίες επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα είναι αρκετά μεγάλο και τα θύματα αποφεύγουν τις καταγγελίες λόγω φόβου για αντίποινα, victim-blaming, έλλειψης κατανόησης, αποτελεσματικών διαδικασιών διερεύνησης και προστασίας τους.

Tο έργο ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2025. Ποιος είναι ο αντίκτυπος που αναμένεται να έχει/είχε το έργο σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο;

Το έργο έχει ήδη επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, και αναμένεται να συνεχίσει να έχει έναν μεγάλο αντίκτυπο μέχρι την ολοκλήρωσή του τον Απρίλιο του 2025. Μέσω των πολυεπίπεδων παραδοτέων του έργου και των εθνικών εκστρατειών αφύπνισης και ενημέρωσης σε Κύπρο, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Βουλγαρία, Βέλγιο και Κροατία, έχουμε ήδη ξεπεράσει τον αρχικό στόχο ενημέρωσης 1 εκατομμυρίου ατόμων στην Ευρώπη. Σήμερα, υπολογίζουμε ότι έχουμε φτάσει τα 3 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες.

Με τη συνέχιση της καμπάνιας στα επόμενα βήματα και την προσφορά της Γραμμής Βοήθειας για θύματα και εργοδότες σε αρκετές χώρες του έργου, είμαι βέβαιη ότι ο αντίκτυπος θα είναι ακόμη μεγαλύτερος. Αναμένονται αυξημένα επίπεδα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, ενισχύοντας την προστασία των θυμάτων και την πρόληψη της σεξουαλικής παρενόχλησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων.

Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά την υλοποίηση του έργου και πώς τις ξεπεράσατε;

Η βασική πρόκληση που αντιμετωπίσαμε κατά την υλοποίηση του έργου ήταν η ανάγκη να αυξήσουμε την αυτοπεποίθηση των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης για να προχωρήσουν σε καταγγελίες. Παρά τις ενημερωτικές ενέργειες που είχαμε αναλάβει, η αναφορά περιστατικών παραμένει δύσκολη για τα θύματα λόγω φόβου για αντίποινα ή αρνητική αντίδραση από τον εργασιακό τους χώρο.

Στην Κροατία, η κατάσταση άλλαξε όταν ξέσπασε ένα μεγάλο σκάνδαλο σεξουαλικής παρενόχλησης με επίκεντρο έναν κινηματογραφικό σκηνοθέτη, το οποίο ενθάρρυνε δεκάδες θύματα να προχωρήσουν σε καταγγελίες.

Ωστόσο, σε άλλες χώρες όπως η Βουλγαρία, αν και το νομικό πλαίσιο είναι σύμφωνο με τα πρότυπα της ΕΕ, υπήρχε μεγάλη άρνηση στην αναγνώριση του φαινομένου, ενώ οι πολιτιστικές αντιλήψεις το θεωρούν συχνά ανύπαρκτο.

Στην Κύπρο, υπήρξε επίσης αντίσταση από τα θύματα να προχωρήσουν σε καταγγελίες, κυρίως λόγω του φόβου για τη φήμη τους και πιθανές συνέπειες στην καριέρα τους. Οι θύτες και οι οικογένειές τους συχνά απολαμβάνουν συμπόνοια, γεγονός που δημιουργεί εμπόδια στην αναφορά των περιστατικών.

Για να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις, εστιάσαμε στη συνεχιζόμενη ενημέρωση και υποστήριξη των θυμάτων και των μαρτύρων, προκειμένου να τους βοηθήσουμε να ξεπεράσουν τους φόβους τους και να κατανοήσουν τη σημασία της αναφοράς περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης.

Παράλληλα, μέσα από τις ενέργειες μας καταφέραμε να ενημερώσουμε και να καταρτίσουμε εκατοντάδες επιχειρήσεις, εργοδότες, διευθυντικά στελέχη και επαγγελματίες διεύθυνσης ανθρώπινου δυναμικού για τους λόγους που ευθύνονται για το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης, για τα τεράστια επακόλουθα του στην ψυχολογία των θυμάτων και κατ’ επέκταση στη μειωμένη απόδοση τους στην εργασία και την οικονομία γενικότερα, όπως και για τις νομικές τους υποχρεώσεις.

Μέσα από τις δράσεις μας, προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε μια αλλαγή νοοτροπίας και να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη στους μηχανισμούς καταγγελίας και προστασίας.

Ποιες στρατηγικές χρησιμοποιεί το έργο για την πρόληψη και την αντίδραση στην παρενόχληση στον εργασιακό χώρο;

Το έργο Teamwork 2 χρησιμοποιεί μια σειρά στρατηγικών εστιάζοντας σε δύο βασικές πτυχές: την πρόληψη και την αντιμετώπιση των περιστατικών.

• Στρατηγικές Πρόληψης

Η αφύπνιση, η κατάρτιση και η έγκαιρη ενημέρωση αποτελούν το καλύτερο αντίδοτο για την αποφυγή του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης. Ξέρουμε ότι πολλοί εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν καλά τον ορισμό της σεξουαλικής παρενόχλησης, με αποτέλεσμα να προβαίνουν σε μορφές παρενόχλησης χωρίς να το αντιλαμβάνονται, όπως είναι για παράδειγμα, το επίμονο και ανεπιθύμητο φλερτ ή τα ακατάλληλα αστεία σεξουαλικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Έτσι πολλές από τις στρατηγικές του έργου Teamwork 2, μέσα από ημερίδες ενημέρωσης, κατάρτιση εργοδοτών, παροχή συμβουλευτικής για τις νομικές τους υποχρεώσεις και παροχή συμβουλευτικής για τη δημιουργία Κώδικα Ενάντια στη Σεξουαλική Παρενόχληση, εστιάζονται στην πρόληψη του φαινομένου.

• Στρατηγικές αντιμετώπισης

Είναι σημαντικό όμως να μπορούμε και να αντιμετωπίσουμε σωστά μια καταγγελία σε περίπτωση που συμβεί κάποιο περιστατικό. Συγκεκριμένα:

1. Γραμμές Βοήθειας: Παρέχουν νομικές συμβουλές στους εργοδότες για τη σωστή διερεύνηση καταγγελιών, την προστασία των θυμάτων και την επιβολή ποινών σε περίπτωση ένοχων ατόμων. Στη κύπρο το Help Desk/Γραμμή Βοήθειας συντονίζεται από το ΕΒΕ Πάφου- τηλ. 26818173.
2. eLearning Υλικό: Το έργο προσφέρει δωρεάν υλικό κατάρτισης μέσω 5 εννοιών eLearning για τη σωστή διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, ενισχύοντας τις δεξιότητες εργαζομένων και εργοδοτών.

Οι στρατηγικές αυτές επιδιώκουν να μειώσουν τη συχνότητα και την ένταση της σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο και να εξασφαλίσουν ότι οι καταγγελίες θα αντιμετωπίζονται με τον δέοντα τρόπο.

Ως CARDET με ποιους τρόπους αντιμετωπίζετε το φαινόμενο αυτό;

Καθώς το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης έχει ρίζες στις κοινωνικές αντιλήψεις, την άγνοια, τις δυναμικές ισχύος μεταξύ συναδέλφων (όπου άτομα σε θέσεις ισχύος ενδέχεται να επηρεάζουν πιο ευάλωτα άτομα) και τη διατομεακότητα, που συνδυάζει διάφορες μορφές διακρίσεων (π.χ. φύλο, αναπηρία, ηλικία και βάρος), ως CARDET έχουμε αναλάβει μια σειρά από ενέργειες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου:

• Διορισμό 2 Στελεχών Ισότητας (ενός άνδρα και μίας γυναίκας)
• Εφαρμογή και Ενημέρωση του προσωπικού για την Πολιτική Αντιμετώπισης της Σεξουαλικής Παρενόχλησης
• Ενημέρωση και κατάρτιση των διευθυντικών μας στελεχών για αποφυγή προκαταλήψεων οποιασδήποτε μορφής
• Ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών σε όλους τους τομείς (προσλήψεις, ανταμοιβές και παροχές, ευκαιρίες κατάρτισης και ανέλιξης)
• Εφαρμογή και Ενημέρωση του προσωπικού μας για τον Κώδικα Δεοντολογίας μας που καλύπτει όλες τις μορφές παρενόχλησης και της μηδενικής ανοχής προς αυτές
• Πολιτική Ποικιλομορφίας, Ισότητας/Ισοδυναμίας και Συμπερίληψης
• Κατάρτιση συγκεκριμένων ατόμων σε θέματα power dynamics and intersectionality
• Κατάρτιση της HR Manager (δηλαδή εμένα) ως Σύμμαχο σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού
• Επιτροπή Ευημερίας που απαρτίζεται από μέλη του προσωπικού από διάφορα τμήματα και βαθμίδες

Πρόσφατα, δημιουργήσαμε και Υπο-Επιτροπή της Επιτροπής Ευημερίας που ασχολείται αποκλειστικά με θέματα Ποικιλομορφίας, Ισότητας/Ισοδυναμίας και Συμπερίληψης. Επίσης, έχουμε προγραμματίσει για φέτος 2 σημαντικές θεματικές κατάρτισης:

1. Χρήση της γλώσσας χωρίς αποκλεισμούς φύλου για συμπεριληπτική προσέγγιση όλων των φύλων
2. Ενδελεχή κατάρτιση όλου του προσωπικού για την αποφυγή και αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης. Σκοπός μας είναι αυτή η κατάρτιση να γίνεται σε όλες και όλους τους νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους αλλά και σε όλο το προσωπικό ανά τακτά διαστήματα ως υπενθύμιση.

Επιπλέον, λόγω της φύσης της δουλειάς μας και του ότι ερευνητές και ερευνήτριες του οργανισμού μας μπορεί να έρθουν σε επαφή με άτομα από ευάλωτες ομάδες έχουμε επίσης Πολιτική και διαδικασία έναντι σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης και Πολιτική προστασίας των παιδιών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το TEAMWORK 2, κάντε κλικ εδώ. Για πρόσβαση στην πλατφόρμα eLearning, κάντε κλικ εδώ.

Πληροφορίες για τον οργανισμό CARDET εδώ.