Πορεία παγκόσμιας οικονομίας: Η αβεβαιότητα και οι επιπτώσεις στην κυπριακή αγορά

Η παγκόσμια οικονομία το 2025 κινείται σε ένα περιβάλλον μέτριας ανάπτυξης και σταδιακής αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, με παράλληλες προκλήσεις, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αβεβαιότητα στις αγορές και η καθυστέρηση στη μείωση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.

Για μια μικρή, ανοιχτή οικονομία όπως η κυπριακή, οι παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις έχουν άμεσες επιδράσεις, επηρεάζοντας βασικούς τομείς της οικονομίας, όπως τον τουρισμό, τις ξένες επενδύσεις, τον χρηματοπιστωτικό τομέα και το εμπόριο.

Η Επίδραση του παγκόσμιου μακροοικονομικού περιβάλλοντος

Η Κυπριακή οικονομία είναι στενά συνδεδεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το διεθνές εμπόριο, γεγονός που σημαίνει ότι οι γενικές τάσεις στη διεθνή αγορά έχουν σημαντική επίδραση. Οι βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις που θα επηρεάσουν την Κύπρο είναι:

• Πορεία της Ευρωπαϊκής Οικονομίας: Η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη προβλέπεται να είναι μόλις 1% το 2025, γεγονός που μπορεί να επιβραδύνει τη ζήτηση για κυπριακές εξαγωγές, τουρισμό και επενδύσεις.
• Μείωση του πληθωρισμού και επιτοκίων: Η υποχώρηση του πληθωρισμού θα δώσει ώθηση στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, ωστόσο η καθυστέρηση στη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Κυπριακό Τραπεζικό Σύστημα ενδέχεται να περιορίσει τις επενδύσεις και την κατανάλωση.
• Πολιτικές προστατευτισμού και γεωπολιτικές εντάσεις: Ο αυξανόμενος εμπορικός προστατευτισμός στις ΗΠΑ και την ΕΕ ενδέχεται να επηρεάσει το διεθνές εμπόριο, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να δημιουργήσουν οικονομική αβεβαιότητα.

Τουρισμός και καταναλωτική δαπάνη

Ο τουριστικός τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα της κυπριακής οικονομίας, συμβάλλοντας άμεσα και έμμεσα σε μεγάλο μέρος του ΑΕΠ. Οι παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις επηρεάζουν τον τουρισμό μέσω των εξής μηχανισμών:

• Ανάπτυξη των κύριων αγορών προέλευσης τουριστών: Μια ενδεχόμενη υποτονική ανάπτυξη κατά το 2025 σε χώρες αιμοδότες πιθανόν να επηρεάσει την τουριστική κίνηση προς το νησί. Η εξεύρεση τρόπων διατήρησης και ανάπτυξης νεών αγορών θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητη.
• Συναλλαγματικές ισοτιμίες: Μια ισχυροποίηση του ευρώ έναντι της βρετανικής λίρας ή άλλων νομισμάτων, δύναται να οδηγήσει σε ψηλότερο κόστος ταξιδιού για τους ξένους επισκέπτες, μειώνοντας ίσως έτσι τη ζήτηση. Επίσης στην αντίστροφη περίπτωση η ζήτηση ενδέχεται να αυξηθεί αναλόγως.
• Ακρίβεια και κόστος ζωής: Η παγκόσμια ακρίβεια επηρεάζει τη διάθεση των καταναλωτών για ταξίδια, ενώ τα αυξημένα λειτουργικά κόστη των ξενοδοχείων και επιχειρήσεων εστίασης στην Κύπρο ενδέχεται να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές και μείωση της ανταγωνιστικότητας.

Χρηματοπιστωτικός τομέας και ξένες επενδύσεις

Οι κυπριακές τράπεζες και οι ξένες επενδύσεις στην Κύπρο επηρεάζονται άμεσα από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις:

• Μείωση των επιτοκίων: Αν και η μείωση των επιτοκίων θα μειώσει το κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και καταναλωτές, μπορεί να περιορίσει τα έσοδα των τραπεζών από τόκους. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να βρουν νέες πηγές εσόδων, όπως οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τα επενδυτικά προϊόντα. Παράλληλα η μείωση των επιτοκίων αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά τις νέες επενδύσεις αλλά και την αύξηση της κατανάλωσης.
• Ανακατατάξεις στις διεθνείς επενδύσεις: Η Κύπρος προσελκύει επενδύσεις κυρίως στον τομέα των ακινήτων και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Οι αλλαγές στη διεθνή φορολογική πολιτική, όπως οι νέοι κανόνες του ΟΟΣΑ για την ελάχιστη φορολογία επιχειρήσεων, αλλά και η αβεβαιότητα που υπάρχει τη δεδομένη στιγμή μπορεί να επηρεάσουν τη ροή ξένων επενδύσεων στη χώρα.
• Τραπεζικές και φορολογικές ρυθμίσεις: Οι κυπριακές τράπεζες και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διεθνώς θα πρέπει να προσαρμοστούν σε νέες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις για τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Εμπόριο και ενεργειακή πολιτική

Η Κύπρος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές για τρόφιμα, πρώτες ύλες και ενεργειακά προϊόντα. Η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας αναμένεται να επηρεάσει την κυπριακή οικονομία μέσω των εξής μηχανισμών:

• Τιμές ενέργειας: Η Κύπρος εξαρτάται από τις εισαγωγές καυσίμων για την ενεργειακή της επάρκεια. Αν οι παγκόσμιες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξηθούν, θα επηρεαστούν αρνητικά οι τιμές καταναλωτή και η ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων.
• Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Η Κύπρος επενδύει στην πράσινη ανάπτυξη, αλλά οι διεθνείς πολιτικές για το κλίμα και οι επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας θα διαδραματίσουν ρόλο στη μετάβαση της χώρας σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο.
• Εμπορικές σχέσεις με την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή: Η γεωπολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η σταθερότητα των ευρωπαϊκών αγορών θα επηρεάσουν το κυπριακό εμπόριο. Οι διεθνείς κυρώσεις και οι εμπορικές διαμάχες μπορεί να επηρεάσουν τις εμπορικές ροές προς και από την Κύπρο.

Συμπεράσματα και προοπτικές

Η κυπριακή οικονομία αναμένεται να διατηρήσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά οι διεθνείς αβεβαιότητες δημιουργούν προκλήσεις. Οι βασικές στρατηγικές που μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της οικονομίας είναι:

• Η διαφοροποίηση των επενδύσεων, μειώνοντας την εξάρτηση από τον τουρισμό και τον τομέα ακινήτων.
• Η προώθηση του τομέα των χρηματοοικονομικών, επαγγελματικών και διοικητικών υπηρεσιών.
• Η προώθηση της καινοτομίας και της τεχνολογίας ως νέων πυλώνων ανάπτυξης.
• Η ενίσχυση των ενεργειακών έργων για μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές καυσίμων.
• Η ανάπτυξη νέων εμπορικών συνεργασιών, εκτός της ΕΕ, για τη διεύρυνση των αγορών της Κύπρου.

Εν κατακλείδι, η κυπριακή οικονομία έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, αλλά απαιτείται στρατηγική προσαρμογή στις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς της.

*Γενικός Διευθυντής Cyprus Fiduciary Association