Τι σημαίνει η προσωρινή αναστολή των δασμών Τραμπ-Θα γλιτώσει η Ευρώπη και ο κόσμος έναν εμπορικό πόλεμο;

Το περασμένο Σάββατο (1/2), ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωνε ότι θα κάνει πράξη την υπόσχεσή του να επιβάλει υψηλούς δασμούς στους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής – τον Καναδά, την Κίνα και το Μεξικό – επικαλούμενος εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη ροή φαιντανύλης και παράτυπων μεταναστών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το σχέδιο περιλάμβανε δασμό 25% σε όλες τις εισαγωγές από το Μεξικό και στα περισσότερα αγαθά από τον Καναδά (υπάρχει μια εξαίρεση 10% για είδη που σχετίζονται με την ενέργεια, όπως το αργό πετρέλαιο), και επιπλέον δασμό 10% στα κινεζικά αγαθά που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να χρησιμοποιήσει δασμούς για τρεις πρωταρχικούς σκοπούς: να αυξήσει τα έσοδα, να φέρει το εμπόριο σε ισορροπία και να φέρει τις αντίπαλες χώρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, μετά από διαπραγματεύσεις με το Μεξικό και τον Καναδά, ο Τραμπ συμφώνησε να καθυστερήσει τους δασμούς, που κανονικά θα ίσχυαν από την Τρίτη (4/2) και να τους βάλει σε εφαρμογή για 30 ημέρες, προκειμένου να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος.

Η αναστολή αυτή εξαρτήθηκε από την προϋπόθεση ότι και οι δύο χώρες θα συμφωνούσαν σε συγκεκριμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης ασφάλειας των συνόρων και των προσπαθειών για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών, όπως η δέσμευση του Μεξικού να αναπτύξει 10.000 μέλη της εθνικής φρουράς στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.

Η απόφαση αυτή ήταν ένα σημαντικό βήμα πίσω από την αρχική απειλή δασμών και συνέβαλε στην άμεση άμβλυνση των εντάσεων.

Δεν συνέβη το ίδιο με την Κίνα, για την οποία ισχύουν κανονικά οι δασμοί. Το Πεκίνο δεν άργησε να αντιδράσει, επιβάλλοντας τους δικούς του ανταποδοτικούς δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές. Ήτοι δασμούς 15% σε προϊόντα άνθρακα και φυσικού αερίου, καθώς και δασμούς 10% σε αργό πετρέλαιο, γεωργικά μηχανήματα και αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού.

Εκτός από τα δασμολογικά μέτρα, η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει κατά των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) για «λανθασμένες πρακτικές». Η κλιμάκωση αυτή απεικόνισε τις αυξανόμενες παγκόσμιες εντάσεις που προκύπτουν από τις επιθετικές εμπορικές πολιτικές του Τραμπ.

Τι θα γίνει όμως με τις τιμές σε ενέργεια και βασικά προϊόντα όταν παρέλθει η περίοδος χάριτος των 30 ημερών; Για τους Αμερικανούς καταναλωτές, αναμένονται αυξήσεις. Σε τρόφιμα, ενέργεια και καύσιμα, αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων, χάλυβα, μπύρες και γενικά αλκοόλ, κατασκευές, οικοσκευή και έπιπλα, ρούχα και παπούτσια, παιχνίδια, ηλεκτρονικές συσκευές, πρακτικά δηλαδή στα πάντα.

Ενδεικτικά, το 99% των παπουτσιών που πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες εισάγονται, σύμφωνα με την Footwear Distributors & Retailers of America, μια εμπορική ομάδα που εκπροσωπεί τις Nike, Steve Madden, Cole Haan και άλλες μάρκες υποδημάτων.

Περισσότερα από τα μισά (56%) των παπουτσιών που πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες κατασκευάζονται στην Κίνα, δήλωσε η εμπορική ομάδα.

«Οι καταναλωτές θα βρεθούν σε σαφώς χειρότερη θέση», δήλωσε το Σάββατο στο CNN ο Sung Won Sohn, καθηγητής χρηματοοικονομικών και οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount και επικεφαλής οικονομολόγος της SS Economics.

«Όταν μιλάμε για δασμούς, πρόκειται για οικονομικό πόλεμο– και στον πόλεμο όλοι χάνουν», πρόσθεσε. «Αλλά ελπίζουμε ότι θα καταλήξουμε σε κάποια καλύτερα αποτελέσματα και συμπεράσματα ως αποτέλεσμα της ταλαιπωρίας που θα περάσουμε».

Περίπου το ένα τρίτο των αμερικανικών εισαγωγών προέρχεται από τις τρεις χώρες που στοχοποίησε ο Τραμπ.

Προσωρινή ανακούφιση

Αν και η 30ήμερη καθυστέρηση στην εφαρμογή των δασμών παρείχε προσωρινή ανακούφιση, δεν ήταν σαφές αν θα προέκυπτε μακροπρόθεσμη λύση.

Η αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική κατάσταση και το ενδεχόμενο περαιτέρω δασμών προκάλεσε αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές.

Οι ηγέτες των επιχειρήσεων και οι επενδυτές παραμένουν αντιμέτωποι με το απρόβλεπτο του πόσο θα διαρκούσε αυτή η παύση, καθώς και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των εμπορικών ενεργειών για τη διεθνή οικονομία.

Άλμα αλλά και μακροπρόθεσμη μείωση στις τιμές ενέργειας

Οι τιμές του πετρελαίου είναι πιθανό να μειωθούν μακροπρόθεσμα μετά το αρχικό άλμα που ακολούθησε την εφαρμογή υψηλών δασμών στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, δήλωσαν παρατηρητές του κλάδου. Ήδη χθες (4/2) οι τιμές υποχώρησαν μετά τις εξελίξεις με Καναδά και Μεξικό, με το brent να υποχωρεί κατά 0,83% στα 75,30 δολ/βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 71.03 δολ/βαρέλι και πτώση 1,54%.

Τη Δευτέρα (3/2) το αμερικανικό West Texas Intermediate σημείωσε άνοδο 1,75% στα 73,8 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ τα αμερικανικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τη βενζίνη σημείωσαν επίσης άνοδο. Τα futures της βενζίνης RBOB σημείωναν τελευταία άνοδο 2,81% στα 2,11 δολάρια ανά γαλόνι. Το διεθνές αργό τύπου Brent σημείωσε άνοδο 0,71% στα 76,21 δολάρια ανά βαρέλι.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της αμερικανικής Υπηρεσίας Ενεργειακών Πληροφοριών, οι εισαγωγές καναδικού αργού πετρελαίου από την Αμερική έφθασαν στο ρεκόρ των 4,3 εκατ. βαρελιών ημερησίως τον Ιούλιο του 2024, μετά την επέκταση του καναδικού αγωγού Trans Mountain.

Όπως σημειώνει το CNBC, o Καναδάς αντιπροσώπευε περίπου το 62% του συνόλου των εισαγωγών αργού πετρελαίου των ΗΠΑ τους πρώτους 10 μήνες του περασμένου έτους, ενώ το Μεξικό αντιπροσώπευε περίπου το 7% την ίδια περίοδο.

Ενώ οι αγορές αργού θα δουν υψηλότερες τιμές και οι καταναλωτές θα πληρώσουν περισσότερα για το κόστος της βενζίνης και του ντίζελ βραχυπρόθεσμα, η αύξηση είναι μόνο προσωρινή, δήλωσαν παρατηρητές πετρελαίου στο CNBC.

«Ενώ η αρχική κίνηση στο αργό πετρέλαιο είναι ανοδική, ένας κύκλος δασμών και αντιποίνων από τον Καναδά, το Μεξικό, την Κίνα και ίσως και άλλους στο μέλλον θα μπορούσε να οδηγήσει σε παγκόσμια ύφεση, προκαλώντας την κατακόρυφη πτώση των τιμών του πετρελαίου», δήλωσε στο CNBC ο Andy Lipow, πρόεδρος της Lipow Oil Associates.

Οι δασμοί δεν είχαν ως αποτέλεσμα να αποσυρθούν προμήθειες πετρελαίου από την αγορά και θα οδηγήσουν σε ανακατανομή των προμηθειών, καθώς το Μεξικό και ο Καναδάς επιδιώκουν να εκτρέψουν τις ποσότητες τους προς την Ευρώπη και την Ασία, πρόσθεσε ο Lipow.

Εν τω μεταξύ, τα αμερικανικά διυλιστήρια θα επιδιώξουν να επεξεργαστούν περισσότερο εγχώριο αργό πετρέλαιο, αναζητώντας παράλληλα εναλλακτικές λύσεις από τη Μέση Ανατολή.

Goldman: Ο Καναδάς θα σηκώσει το κύριο βάρος

Τόσο ο Καναδάς όσο και το Μεξικό έχουν περιορισμένη πλεονάζουσα ικανότητα διύλισης ή εναλλακτικές οδούς εξαγωγής και οι δασμοί θα ωθήσουν πιθανότατα τους παραγωγούς πετρελαίου και στις δύο χώρες σε απότομες εκπτώσεις τιμών, δήλωσε ο Saul Kavonic, επικεφαλής ενεργειακών ερευνών της MST Marquee.

Οι Καναδοί παραγωγοί πετρελαίου θα επωμιστούν τελικά το μεγαλύτερο βάρος των δασμών με έκπτωση 3 έως 4 δολάρια ανά βαρέλι στο καναδικό αργό, δεδομένων των περιορισμένων εναλλακτικών εξαγωγικών αγορών, έγραψε η Goldman Sachs σε σημείωμά της την Κυριακή.

Μεσοπρόθεσμα, οι αναλυτές της Goldman αναμένουν επίσης ότι οι δασμοί θα επηρεάσουν το παγκόσμιο ΑΕΠ καθώς και τη ζήτηση πετρελαίου, επιβαρύνοντας τις τιμές του πετρελαίου.

«Η πιθανή μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου των ΗΠΑ από τον Καναδά λόγω των δασμών είναι πολύ μικρή για να αυξήσει σημαντικά τις τιμές του φυσικού αερίου των ΗΠΑ», ανέφερε η αμερικανική τράπεζα.

«Οι καναδικοί παραγωγοί πετρελαίου αναμένεται τελικά να επωμιστούν το μεγαλύτερο μέρος του βάρους των δασμών με μια έκπτωση 3 έως 4 δολάρια το βαρέλι μεγαλύτερη από την κανονική στο καναδικό αργό, δεδομένης της περιορισμένης εναλλακτικής αγοράς εξαγωγών, με τους Αμερικανούς καταναλωτές διυλισμένων προϊόντων να επωμίζονται το υπόλοιπο βάρος 2 έως 3 δολάρια το βαρέλι», δήλωσε η τράπεζα.

Σύμφωνα με το σημείωμα, οι θαλάσσιες εισαγωγές πετρελαίου από τον Καναδά και το Μεξικό θα ανακατευθυνθούν σε άλλες αγορές, με τις ΗΠΑ να αντικαθιστούν αυτές τις προμήθειες με αργό από τον ΟΠΕΚ, τη Λατινική Αμερική και διυλισμένα προϊόντα από την Ευρώπη.

Η επενδυτική τράπεζα διατήρησε αμετάβλητες τις προβλέψεις της για την τιμή του πετρελαίου 2025/2026, αναμένοντας ελάχιστες βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στις τιμές λόγω της σταθερής παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.

Επιπλέον, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω μετά το επόμενο τρίμηνο, καθώς οι δασμοί επιδεινώνουν την εικόνα της ζήτησης και ο ΟΠΕΚ+ αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από τον Τραμπ να ανατρέψει τις περικοπές παραγωγής, δήλωσε ο Kavonic. Ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι προτρέπει τη Σαουδική Αραβία και τον ΟΠΕΚ να μειώσουν τις τιμές του πετρελαίου.

Το πετρελαϊκό καρτέλ, το οποίο έχει προγραμματιστεί να συνεδριάσει σήμερα, δεν έχει ακόμη απαντήσει στο αίτημα του Τραμπ. Ο ΟΠΕΚ+ έχει παρακρατήσει 2,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από την παγκόσμια αγορά για να ανακόψει την πτώση των τιμών. Τον Δεκέμβριο, η ομάδα αποφάσισε να παρατείνει τις περικοπές της παραγωγής της τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2025, προτού τις καταργήσει σταδιακά κατά τη διάρκεια ενός έτους.

Θα μειωθούν οι ενεργειακές τιμές στην Ευρώπη;

Η απάντηση για το τι θα συμβεί στην Ευρώπη είναι… «εξαρτάται», σύμφωνα με τους αναλυτές της Aurora Energy Research. Όταν η φον ντερ Λάιεν πρότεινε τις επιπλέον αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου, περιέγραψε το αμερικανικό φυσικό αέριο ως «φθηνότερο για εμάς και μειώνει την τιμή της ενέργειάς μας».

Η ενίσχυση των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση των ευρωπαϊκών τιμών φυσικού αερίου κατά 9% έως το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με την Aurora Energy Research.

Η Ευρώπη δίνει μάχη με τις υψηλές τιμές ενέργειας από το 2022. Οι προσπάθειες διαφοροποίησης από το ρωσικό φυσικό αέριο είχαν ως αποτέλεσμα ακριβότερους λογαριασμούς για εισαγωγές ενέργειας, καθώς το LNG είναι ακριβότερο από το διοχετευόμενο αέριο και η Ευρώπη ανταγωνιζόταν με την Ασία για τα φορτία.

Ακόμη και αν το αμερικανικό LNG καταλήξει να είναι ακριβότερο από το αναμενόμενο, «αυτό δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τις διαταραχές που θα έρθουν» αν ο Τραμπ χτυπήσει την Ευρώπη με δασμούς, δήλωσε ο Laurent Ruseckas, εκτελεστικός διευθυντής για τα παγκόσμια εμπορεύματα φυσικού αερίου στην S&P global.

Εξάλλου την Κυριακή ο Τραμπ διεμήνυσε πως ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ «πολύ σύντομα» θα μπουν με τη σειρά τους στο στόχαστρο της πολιτικής αύξησης των δασμών που προωθεί, καθώς, όπως είπε, η ΕΕ εκμεταλλεύεται τις ΗΠΑ.

Το ρίσκο του να «κρατάμε τον Τραμπ ήρεμο»

Η αγορά περισσότερου αμερικανικού LNG θα αυξήσει την εξάρτηση της ΕΕ από έναν σημαντικό προμηθευτή.

«Θέλουμε πραγματικά να γίνουμε ο κύριος πελάτης του Ντόναλντ Τραμπ, όπου θα έχει επιρροή στην Ευρώπη με το φυσικό αέριο;» rvt;a ο Raphael Hanoteaux, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής για την πολιτική του φυσικού αερίου στην περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψης E3G. «Έχουμε δει τη Ρωσία να χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως πολιτικό όπλο και φαίνεται ότι ο Τραμπ κάνει το ίδιο», δήλωσε ο Hanoteaux.

Αλλά ο Ruseckas της S&P Global δήλωσε ότι δεν είναι «αναλυτικά σωστό» να συγκρίνουμε την εξάρτηση από το ρωσικό διοχετευόμενο φυσικό αέριο με το αμερικανικό LNG, επειδή οι αγορές είναι διαφορετικές.

Και ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντμίρ Πούτιν ελέγχει τις ρωσικές εταιρείες, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν ελέγχει τις αμερικανικές εταιρείες υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Θα πετύχει η ανταλλαγή αμερικανικού φυσικού αερίου με την αποφυγή δασμών; Αυτό είναι το δύσκολο ερώτημα.

Ο Ruseckas περιέγραψε την πρόταση της Ευρώπης για το LNG ως «προσφορά που έγινε με καλή πίστη» για να ξεκινήσουν ευρύτερες εμπορικές συζητήσεις.

Είναι μια έξυπνη διαπραγματευτική κίνηση, αλλά δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το μπλοκ δεν θα αντιμετωπίσει νέους δασμούς, δήλωσε ο Hanoteaux. Μακροπρόθεσμα, η ζήτηση φυσικού αερίου της Ευρώπης προβλέπεται να μειωθεί, είπε.

Εν τω μεταξύ, η Λίντα Κάλτσερ, εκτελεστική διευθύντρια της εταιρείας συμβούλων Strategic Perspectives, δήλωσε ότι ανησυχεί ότι οι Ευρωπαίοι θα θεωρηθούν αδύναμοι στις διαπραγματεύσεις, επειδή «κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν τον Τραμπ ήρεμο».

«Η μόνη βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα: Δεν είναι προβλέψιμο τι θα κάνει ο Τραμπ», είπε, «γεγονός που θέτει τη σύναψη συμφωνιών σε πολύ εύθραυστο έδαφος»