Οι συμφωνίες με την Αίγυπτο και η επόμενη μέρα-«Παραγωγή υπό προϋπόθεσεις σε 2,5 χρόνια από το τεμάχιο 6»

Η παραγωγή φυσικού αερίου από το τεμάχιο 6 της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), μπορεί να ξεκινήσει σε 2 με 2,5 χρόνια με μια ρεαλιστική εκτίμηση, και στη βάση της συμφωνίας Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας που υπογράφηκε τη Δευτέρα στην Αίγυπτο, όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο Καθηγητής στον Τομέα της ενέργειας στο Τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Κωνσταντίνος Χατζηστάσσου. Αναφέρθηκε παράλληλα στα πολλαπλά οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία από αυτή την ανάπτυξη.  

Χαρακτήρισε τη συμφωνία για το τεμάχιο 6 ως την πιο σημαντική από τις δύο συμφωνίες που υπογράφηκαν στο Κάιρο.

Σημείωσε ότι στο βυθοτεμάχιο 6 στο οποίο υπάρχουν 3 πεδία φυσικού αερίου το «Κρόνος», «Ζευς» και «Καλυψώ» με δυναμικότητα 6,5 tcf.

Όπως είπε, η ανάπτυξη ενδεχομένως να αρχίσει από τον «Κρόνο», όμως οι άλλες ανακαλύψεις που έγιναν φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη δυναμικότητα. Ωστόσο σημείωσε ότι δεν ξεκαθάρισε ακόμα η εικόνα, αφού χρειάζεται να γίνουν επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις.

 «Η συμφωνία ανάπτυξης του βυθοτεμαχίου 6 είναι πιο σημαντική, επειδή είναι σε πιο ώριμο επίπεδο λόγω των υποδομών που υπάρχουν. Τα πεδία μπορούν να αναπτυχθούν πιο γρήγορα και με πιο χαμηλό κόστος σε σχέση με το ‘Αφροδίτη’», ανέφερε.

 Πρόσθεσε ότι η φιλοσοφία της κοινοπραξίας με επικεφαλής την ΕΝΙ είναι να αναπτύξει το τεμάχιο 6 και να το συνδέσει με το κοίτασμα «Ζορ» της Αιγύπτου από το οποίο απέχει περίπου 80 km, με τους υπάρχοντες υποθαλάσσιους αγωγούς.

Στη συνέχεια ανέφερε ότι αέριο αυτό θα πάει στο σταθμό της Νταμιέτα στην Αίγυπτο. Εξήγησε ότι αυτό που θα χρειαστεί στο τεμάχιο 6 είναι η δημιουργία πλατφόρμας στο οποίο θα ανεβάζουν το φυσικό αέριο, θα το καθαρίζουν, θα κάνουν μια υποτυπώδη επεξεργασία και κατόπιν  θα το συμπιέζουν θα το αποστέλλουν μέσω αγωγού για να συνδεθεί με τους υποθαλάσσιους αγωγούς του «Ζορ».

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηστάσσου, το κόστος ανάπτυξης των κοιτασμάτων του τεμαχίου 6 θα είναι χαμηλότερο σε σχέση με το «Αφροδίτη», όπου απαιτείται η κατασκευή νέων υποδομών από το μηδέν. Ειδικά για το «Αφροδίτη», το μεγαλύτερο κόστος αφορά τον αγωγό, καθώς η απόστασή του από τις αιγυπτιακές υποδομές (στον σταθμό Ίντκου) είναι περίπου 320 χλμ.

Πρόσθεσε ότι το τεμάχιο 12 («Αφροδίτη») διαθέτει ήδη επιβεβαιωμένα αποθέματα, αφού έχουν πραγματοποιηθεί τρεις γεωτρήσεις. Ωστόσο, οι διαθέσιμες ποσότητες είναι μικρότερες σε σχέση με το τεμάχιο 6. Επιπλέον, σημείωσε ότι εκκρεμεί ο διακανονισμός μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ για το κοίτασμα «Ισάι», παρά το γεγονός ότι το σχέδιο ανάπτυξής του έχει εγκριθεί.

Σε κάθε περίπτωση, επεσήμανε, το κόστος ανάπτυξης του τεμαχίου 12 θα είναι υψηλότερο σε σχέση με το τεμάχιο 6, λόγω των μεγαλύτερων υποδομών που απαιτούνται.

Όσον αφορά την έναρξη της παραγωγής, εκτίμησε ότι με μια ρεαλιστική προσέγγιση είναι ότι αυτό θα μπορεί να γίνει από το τεμάχιο 6 σε περίπου 2-2,5 χρόνια, νοουμένου ότι υπάρχει το πρόσφορο έδαφος με την υπογραφή της συμφωνία και δεδομένου ότι θα εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι.

Ωστόσο σημείωσε ότι αυτό εξαρτάται και από το πώς το Υπουργείο Ενέργειας και η Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου θα συνεργαστεί με τις εταιρείες και πότε θα δώσει το πράσινο φως για την ανάπτυξη.

«Πολλές φορές μπορεί ένα σχέδιο ανάπτυξης να μην είναι το βέλτιστο όπως το φανταζόμαστε, όμως είναι πολύ πιο σημαντικό να προχωρήσουν οι αναπτύξεις, γιατί τότε θα μπορέσουμε να έχουμε πραγματικά οφέλη, παρά να αναζητούμε ή να τις καθυστερούμε», ανέφερε.

Τα επόμενα βήματα για το τεμάχιο 6

Ο κ. Χατζηγστάσσου ανέφερε ότι η ΕΝΙ αναμένεται να υποβάλει το σχέδιο ανάπτυξης για το τεμάχιο 6 το ερχόμενο καλοκαίρι, ενώ σημείωσε τις μεγάλες ανάγκες σε φυσικό αέριο που υπάρχουν στην Αίγυπτο τόσο για την εγχώρια αγορά, όσο και για εξαγωγές.

Σε αυτό συμβάλει και το γεγονός, όπως είπε, ότι μεγάλο κοίτασμα «Ζορ» της Αιγύπτου, έχει εξαντληθεί πιο γρήγορα απ’ ότι αναμενόταν.

«Άρα δημιουργείται μια ευκαιρία για την Κύπρο και σε συνάρτηση με το γεγονός ότι οι κοινοπραξίες που δραστηριοποιούνται και στις δύο ΑΟΖ, μπορούν εύκολα να αξιοποιήσουν και τις υποδομές που έχουν, για να μπορέσει αυτό το φυσικό αέριο  να αξιοποιηθεί», ανέφερε.

Ο κ. Χατζηστάσσου επεσήμανε ότι έχουν οριστεί κάποιες επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις στο τεμάχιο 6, ώστε να γίνουν γνωστές οι ποσότητες με περισσότερη σαφήνεια. Κατόπιν η κοινοπραξία θα καταρτήσει μια μελέτη σκοπιμότητας για να  δει τι εξοπλισμό θα χρειαστεί για την ανάπτυξη. Βάσει αυτής της μελέτης θα εκτιμηθεί το κόστος.

Στη συνέχεια το Υπουργείο Ενέργειας θα λάβει αυτή τη μελέτη και σε συνεννόηση με την εταιρεία θα μπορεί να το εγκρίνει.  Όταν η εταιρεία πάρει το πράσινο φως από το Υπουργείο Ενέργειας, θα προχωρήσει με την τελική επενδυτική απόφαση, ώστε να αντλήσει τους απαραίτητους οικονομικού πόρους.

Απαραίτητες οι συνέργειες μεταξύ εταιρειών

Όσον αφορά τις τιμές πώλησης του φυσικού αερίου που μπορούν να εξασφαλιστούν, σημείωσε ότι αν υπάρχουν συνέργειες μεταξύ εταιρειών θα είναι πιο εφικτή η μείωση του κόστους ανάπτυξης του φυσικού αερίου.

«Το μεγάλο θέμα είναι ότι οι ανάγκες της Κύπρου είναι μικρές, άρα πρέπει να γίνουν εξαγωγές, αλλά και το γεγονός ότι οι ανακαλύψεις βρίσκονται σε υπερβαθιά νερά και απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις που αυξάνουν το κόστος», είπε.

Ως προς τις διεθνείς αγορές, εκτίμησε ότι η ζήτηση του φυσικού αερίου θα συνεχίσει να είναι αυξημένη σε αγορές της Ασίας όπως η Ινδία και η Κίνα, αλλά και στην Ευρώπη. Σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η Ευρώπη εισάγει μεγαλύτερες ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Μ. Ανατολή και τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου.

Το πλεονέκτημα της Κύπρου είπε, είναι ότι είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, υπάρχει ενδιαφέρον από την Αίγυπτο να διοχετευτεί μέρος αυτού του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και αναμένεται να φανεί σε τι τιμές μπορεί να παραχθεί αυτό το φυσικό αέριο και αν θα είναι αρκετά ανταγωνιστικές ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον. Πρόσθεσε ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) είναι τρεις με τέσσερεις φορές  πιο ακριβό σε σχέση με το φυσικό αέριο μέσω αγωγών.

Ο κ. Χατζηστάσσου επεσήμανε ακόμα ότι αν υπάρξει κάποιο σχέδιο ανάπτυξης όλων των πεδίων της Κυπριακής ΑΟΖ μαζί ώστε να μειωθεί το κόστος θα ήταν ευχής έργον.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, όπως είπε, οι εταιρείες θα χρειαστούν την ώθηση του κράτους για να τους δώσεις το πλαίσιο για να συνεργαστούν μεταξύ τους. Πρόσθεσε ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει και με τα κατάλληλα κίνητρα, όπως φορολογικά και άλλα, ώστε να συνεργαστούν και να φτιάξουν υποδομές από κοινού.

Εξέφρασε την ελπίδα να υπάρχει αυτό το πλάνο και όραμα από το Υπουργείο Ενέργειας, ώστε να δοθεί ώθηση στους φυσικούς πόρους της Κύπρου.

Μεγάλα οφέλη από την μετατροπή της Κύπρο σε χώρα παραγωγό

Παράλληλα επεσήμανε τα πολλαπλά οφέλη για την Κύπρο, η οποία θα μετατραπεί σε χώρα παραγωγό φυσικού αερίου.

Όπως είπε η Αίγυπτος θα δώσει στην Κύπρο το όχημα να αξιοποιήσει αυτές τις ποσότητες που έχει ανακαλύψει και να τις εξάγει σε Ευρώπη και Ασία, κάτι που θα τις εξασφαλίσει πόρους.

Την ίδια στιγμή, πρόσθεσε, η έγκαιρη ανάπτυξη του φυσικού αερίου σημαίνει ότι δεν θα προλάβουν την Κύπρο οι εξελίξεις της ενεργειακής μετάβασης που θα θέσουν στο περιθώριο την ενέργεια από υδρογονάνθρακες.

Επίσης, είπε ότι θα δοθεί στην ΚΔ μεγαλύτερο γεωπολιτικό εκτόπισμα και θα βελτιώσει περαιτέρω τις σχέσεις με την Αίγυπτο.

«Επιπλέον θα δοθεί και ένα ισχυρό μήνυμα προς την Τουρκία, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα κυρίαρχο κράτος και μπορεί να αξιοποιεί τους φυσικούς της πόρους για το καλό των Κυπρίων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των Τουρκοκυπρίων», ανέφερε.

Από πλευράς τους οι εταιρείες, ανέφερε, θα μπορέσουν να ανακτήσουν τις επενδύσεις που έκαναν στην Κύπρο. Σημείωσε ότι η ΕΝΙ έκανε επενδύσεις άνω τον 500 εκ. δολαρίων μέχρι τώρα.

Καταλήγοντας, ανέφερε ότι με την ολοκλήρωση των υποδομών στο λιμάνι του Βασιλικού, η Κύπρος θα μπορεί να εισαγάγει και μερικά φορτία κυπριακού φυσικού αερίου από την Αίγυπτο για χρήση στην Κύπρο. Αυτό όπως είπε, θα μειώσει το κόστος εισαγωγής φυσικού αερίου αφού η Κύπρος δεν θα χρειαστεί να αγοράσει αέριο από τις διεθνείς αγορές, αλλά και το κόστος του ηλεκτρισμού γενικότερα στην Κύπρο.