Παναγιώτης Τρισόκκας: Να καταστεί η Κύπρος πόλος έλξης νέων επενδύσεων στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών

Η βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα του στοιχήματος, σε συνδυασμό με την ανάγκη για ένα ισχυρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο που θα θωρακίζει τον τομέα σε πολλαπλά επίπεδα, καθώς και η προστασία των παικτών και της κοινωνίας ευρύτερα, αποτελούν τις βασικότερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων (ΕΑΣ).

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, ο Πρόεδρος της ΕΑΣ, Παναγιώτης Τρισόκκας, αναλύει τις προτεραιότητες της Αρχής, τις αλλαγές που επέλθουν στο νομοθετικό πλαίσιο για το στοίχημα, τις πρωτοβουλίες για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα, καθώς και το όραμα για την ανάδειξη της Κύπρου ως ενός δίκαιου, διαφανούς και ασφαλούς κέντρου ανάπτυξης και καινοτομίας στον χώρο των τυχερών παιχνιδιών.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τρισόκκας υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη επένδυσης στην ελκυστικότητά του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου της χώρα μας για προσέλκυση ξένων επενδύσεων, οι οποίες-όπως υποδεικνύει-μπορούν να δημιουργήσουν οριζόντια οφέλη στην οικονομία.

Αναλάβατε πριν από μερικούς μήνες την προεδρία της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων(ΕΑΣ), της εποπτικής αρχής για ένα τομέα με τεράστια συμβολή στην κυπριακή οικονομία και στα έσοδα του κράτους. Ποιες προτεραιότητες θέτετε ως νέος πρόεδρος και ως νέο Δ.Σ. της Αρχής και πώς θα κινηθείτε για την ακόμα μεγαλύτερη μεγέθυνση και βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς του στοιχήματος στην Κύπρο;

Με την ανάληψη της Προεδρίας πριν από τέσσερις μήνες και μαζί με το νέο Δ.Σ. της ΕΑΣ, δεσμευτήκαμε να πορευτούμε και να ενισχύσουμε την ήδη επιτυχημένη πορεία που χάραξε μέχρι σήμερα η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων, καθώς και να συνεχίσουμε την υλοποίηση του οράματος για ανάδειξη της Κύπρου ως ένα δίκαιο, διαφανές και ασφαλές κέντρο ανάπτυξης και καινοτομίας στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών.

Με την αποτελεσματική ρύθμιση και εποπτεία της Αρχής, η στοιχηματική αγορά στην Κύπρο αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια χωρίς να επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες και κρίσεις.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα έσοδα κατέγραψαν αύξηση κατά 79% σε σχέση με το 2020, ενώ το ποσοστό του ΑΕΠ της Κύπρου που προέρχεται από τα έσοδα της στοιχηματικής δραστηριότητας ανήλθε στο 3,72% κατά το 2023.

Ως νέα ηγεσία, επικεντρώνουμε την προσοχή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου. Συγκεκριμένα, θα συνεχίσουμε την υλοποίηση των στρατηγικών επιδιώξεων της ΕΑΣ ως αναφέρονται ακολούθως:

• στην περαιτέρω αναβάθμιση του ρυθμιστικού πλαισίου και στην ενίσχυση του εποπτικού μας ρόλου,
• στη διασφάλιση της προστασίας των παικτών και της κοινωνίας,
• στη βιώσιμη ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του κλάδου,
• στη βελτιστοποίηση της εσωτερικής οργανωσιακής λειτουργίας της Αρχής.

Θα εργαστούμε μεθοδικά και στοχευμένα για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα του στοιχήματος, ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική υπευθυνότητα και τη διαφάνεια στην αγορά.

Αντιλαμβανόμαστε πως τα πιο πάνω αποτελούν μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού 2025-2027, όπως και του σχεδίου δράσης 2025 της Αρχής. Μπορείτε να μας δώσετε το περίγραμμα των βασικών επιδιώξεων που τίθενται στα πιο πάνω;

Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός της Αρχής για την περίοδο 2025 – 2027 ουσιαστικά συμπυκνώνει τις προτεραιότητες και τις δράσεις της ΕΑΣ προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των στρατηγικών της στόχων και επιδιώξεων με βάση τους τέσσερις άξονες που ανέφερα προηγουμένως.

Προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης του ρυθμιστικού πλαισίου, ανάμεσα σε άλλα, στοχεύουμε στην απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας αδειοδότησης, στην ανάπτυξη του πλαισίου υποβολής πληροφοριών, διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων και εκτίμησης κινδύνου, στην εφαρμογή προληπτικής εποπτείας, καθώς και στην αναβάθμιση της διαχείρισης κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Με στόχο τη διασφάλιση της προστασίας των παικτών και του κοινωνικού συνόλου συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για τη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για προστασία της κοινωνίας από ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες, επενδύοντας στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα ασφαλούς παιχνιδιού, για την ενίσχυση των μέτρων προστασίας και των εργαλείων στήριξης.

Επιπλέον, θα συνεχίσουμε την παροχή υποστήριξης στα άτομα που επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τα τυχερά παιχνίδια, με στόχο τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, καθώς θα υλοποιήσουμε περαιτέρω προληπτικά προγράμματα και θα ενισχύσουμε τις συνέργειες με τους αρμόδιους φορείς.

Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του κλάδου, προτεραιότητά μας είναι η αναβάθμιση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, η ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και η ενδυνάμωση των συνεργασιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Ακόμη, για την βελτιστοποίηση της εσωτερικής οργανωσιακής λειτουργίας της Αρχής, επικεντρωνόμαστε, μεταξύ άλλων, στην εφαρμογή αποτελεσματικών μεθόδων διακυβέρνησης, στην κατάλληλη κατάρτιση και ανέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και στη βελτιστοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών και λειτουργιών.

Η διαδικτυακή αγορά κερδίζει έδαφος στην Κύπρο, αλλά και διεθνώς

Ποια είναι η εικόνα του τομέα σήμερα στην χώρα μας όσον αφορά την εδώ παρουσία στοιχηματικών εταιρειών; Πόσες είναι οι εποπτευόμενες από την ΕΑΣ οντότητες παροχής, είτε επίγειου είτε διαδικτυακού στοιχήματος είτε και τα δύο;

Αυτή τη στιγμή οι εποπτευόμενες από την ΕΑΣ οντότητες παροχής υπηρεσιών στοιχήματος ανέρχονται σε 20. Συγκεκριμένα, στην Κλάση Α (επίγειο στοίχημα) δραστηριοποιούνται 6 εταιρείες και στην Κλάση Β (διαδικτυακό στοίχημα) δραστηριοποιούνται 14 εταιρείες.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία που εκδίδει η ΕΑΣ, το τρίτο τρίμηνο του 2024 εργάζονταν 1518 άτομα στον τομέα του επίγειου στοιχήματος και δραστηριοποιούνταν 475 αδειούχα υποστατικά.

Με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιείται άμεσα ή έμμεσα στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών στην Κύπρο, η ΕΑΣ έθεσε σε λειτουργία το περασμένο καλοκαίρι την Professional Skills Academy.

Πρόκειται για μία καινοτόμα πρωτοβουλία, αφού ενισχύοντας την εξειδίκευση στον κλάδο και συμβάλλοντας στη βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, διασφαλίζεται η συμμόρφωση με το κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, η αύξηση του εξειδικευμένου προσωπικού, έτσι ώστε να μπορέσει να καταστεί η Κύπρος πόλος έλξης νέων επενδύσεων στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών, αλλά και παρεμφερών υπηρεσιών, με τη μεταφορά έδρας διεθνών εταιρειών.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι, η Ακαδημία θα έχει βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα οφέλη στη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα, την οικονομία και την κοινωνία ευρύτερα.

Παρατηρούμε πάντως το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότερες στοιχηματικές εταιρείες να κάνουν την εμφάνισή τους, ειδικά στον τομέα του διαδικτυακού στοιχήματος. Πού αποδίδετε αυτό το γεγονός; Είναι, εκτιμάτε, μια τάση που θα συνεχιστεί;

Η διαδικτυακή αγορά κερδίζει έδαφος στην Κύπρο αλλά και διεθνώς. Η χώρα μας προσφέρει ένα ασφαλές και διαφανές περιβάλλον λειτουργίας για τέτοιες εταιρείες, παρέχει μία σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως το φορολογικό πλαίσιο που παραμένει ελκυστικό και χαμηλό συγκριτικά με άλλες χώρες.

Το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον θα εξαρτηθεί από μια σειρά παράγοντες όπως οι ενδεχόμενες νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, ο βαθμός ανταγωνισμού στην αγορά, καθώς και οι διεθνείς εξελίξεις στον κλάδο των τυχερών παιχνιδιών.

Είναι σημαντικό να επενδύσουμε στην ελκυστικότητά του νομοθετικού και ρυθμιστικού μας πλαισίου για προσέλκυση ξένων επενδύσεων, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν οριζόντια οφέλη στην οικονομία.

Το ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο

Όσον αφορά το εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τον τομέα του στοιχήματος σε ποιο βαθμό κατά την άποψή σας είναι επαρκές και σε ποιο βαθμό παρέχει στην ΕΑΣ τα απαραίτητα νομοτεχνικά εργαλεία για αποτελεσματική άσκηση του ρόλου και της αποστολής της;

Από την ίδρυση της Αρχής το 2012 μέχρι σήμερα, έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα για την ενίσχυση του ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου της στοιχηματικής δραστηριότητας, τα οποία στοχεύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου, τη μείωση της παρανομίας και την προστασία των παικτών.

Το 2020 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση του νομοθετικού πλαισίου και αναθεωρήθηκαν 14 Οδηγίες, ενώ το 2021 εκδόθηκε η πρώτη Οδηγία για την Παρεμπόδιση και Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες και αναθεωρήθηκε ο Κώδικας Διαφήμισης και ο Πρακτικός Οδηγός του.

Παράλληλα, η Αρχή προχώρησε το προηγούμενο διάστημα στην κατάθεση αναθεωρημένου νομοσχεδίου ενώπιον του Υπουργείου Οικονομικών, εστιάζοντας στη διασφάλιση της παροχής αδειοδοτημένων υπηρεσιών με δίκαιο και διαφανή τρόπο.

Στόχος του νομοσχεδίου είναι να μην αποτελούν τα τυχερά παιχνίδια πηγή εγκληματικότητας ή μαύρης αγοράς, να εξαλειφθεί η σύνδεση του τομέα με εγκληματικά στοιχεία και οποιοδήποτε είδος παρανομίας, καθώς και η διασφάλιση της επαρκούς προστασίας των παικτών και ειδικά των ευάλωτων ομάδων.

Τι προβλέπει το αναθεωρημένο νομοσχέδιο

Όπως αναφέρατε, προωθείται η τροποποίηση του περί στοιχημάτων Νόμου και του περί ορισμένων τυχερών παιχνιδιών Νόμου. Πού στοχεύουν οι προτεινόμενες αλλαγές;

Ανάμεσα σε άλλα, το νομοσχέδιο προνοεί την εισαγωγή νέων προϊόντων, την αδειοδότηση B2B παρόχων, την εφαρμογή του financial blocking, καθώς και την αυστηροποίηση των δεσμεύσεων των αδειούχων σε θέματα ασφαλούς παιχνιδιού. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση της προστασίας των ανηλίκων.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι με την εφαρμογή ενός αναθεωρημένου νομικού πλαισίου θα προκύψουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εξάλειψη της παρανομίας στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών, ενισχύοντας τα εργαλεία της Αρχής για την πλήρη ρύθμιση της αγοράς, εξαιρουμένων των υπηρεσιών που λειτουργούν σε καθεστώς μονοπωλείου.

Παράλληλα, το προτεινόμενο νομοσχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές πρόνοιες για την ενίσχυση της ασφάλειας και προστασίας των παικτών και κυρίως των ευάλωτων ομάδων.

Τα έσοδα των σωματείων από το στοίχημα

Είστε άνθρωπος που προέρχεται από τον χώρο του αθλητισμού και έχετε ιδίαν αντίληψη των οικονομικών προβλημάτων και δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα σωματεία. Με αυτό το δεδομένο, πώς αξιολογείτε την πρόσφατη απόφαση της Βουλής για αύξηση της χρηματοδότησης προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία από τα έσοδα του στοιχήματος;

Αδιαμφισβήτητα, τα ποδοσφαιρικά σωματεία και οι ακαδημίες τους προσφέρουν στην οικονομία και την κοινωνία και ασφαλώς χρειάζονται στήριξη. Είναι θεμιτό και κατανοητό να επιστρέφεται ένα ποσό των εσόδων του στοιχήματος στα σωματεία. Από την άλλη, η στήριξη αυτή δεν μπορεί να προέρχεται αποκλειστικά από τα έσοδα του στοιχήματος.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι από το 2013 μέχρι και το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024 τα ποδοσφαιρικά σωματεία έλαβαν το μεγαλύτερο ποσοστό από τα έσοδα του στοιχήματος και συγκεκριμένα ποσό ύψους €12.67 εκατ, ενώ για άλλα αθλήματα διατέθηκε ποσό ύψους €4 εκατ.

Η απόφαση για ψήφιση του νομοσχεδίου από την Βουλή των Αντιπροσώπων είναι πολύ πρόσφατη και ως εκ τούτου, είναι πολύ νωρίς να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος. Συνεπώς, δεν είμαστε σε θέση να προβούμε σε συμπεράσματα για το αν οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τον τομέα του στοιχήματος και τυχερών παιχνιδιών.

Αυτό που μπορώ να διαβεβαιώσω είναι ότι, από την πλευρά μας ως Εθνική Αρχή Στοιχημάτων, παρακολουθούμε τα δεδομένα, προκειμένου να είμαστε σε θέση να αξιολογήσουμε μακροπρόθεσμα την κατεύθυνση των δεικτών της αγοράς του στοιχήματος ή, εάν κριθεί σκόπιμο να προχωρήσουμε σε περαιτέρω ενέργειες που θα εξυπηρετούν την ομαλή λειτουργία και βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς.

Η σχέση των Κυπρίων με το στοίχημα

Το ασφαλές παιχνίδι και η υπεύθυνη στοιχηματική δραστηριότητα συνιστούν ίσως την πρώτιστη στόχευση της ΕΑΣ, ως μέρος της γενικότερης αποστολής και του ευρύτερου ρόλου της. Πόσο συνειδητοποιημένοι ως προς τους κινδύνους που ελλοχεύει η αλόγιστη ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια είναι οι Κύπριοι;

Η Στρατηγική Ασφαλούς Παιχνιδιού, η οποία ακολουθεί μια προσέγγιση βασισμένη στη δημόσια υγεία, καθοδηγεί τα βήματα της Αρχής με στόχο την προστασία του κοινού και την καλλιέργεια κουλτούρα ασφαλούς παιχνιδιού.

Η ΕΑΣ διενεργεί τακτικά έρευνες για να κατανοήσει τη συμπεριφορά των παικτών, τη σχέση τους με τα τυχερά παιχνίδια, καθώς και για να εξετάσει τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως οι γυναίκες και οι ανήλικοι.

Τα ευρήματα αυτών των ερευνών επιβεβαιώνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των Κυπρίων συμμετέχει στο στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια με τη συντριπτική πλειοψηφία όμως να το κάνει σε κοινωνικό πλαίσιο, χωρίς να παρουσιάζει προβληματικές συμπεριφορές.

Ο αριθμός των ατόμων που παρουσιάζουν παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια είναι μικρός και κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με αυτά άλλων χωρών. Τα αποτελέσματα των ερευνών αποτελούν ένα ισχυρό επιστημονικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και τη διαμόρφωση κατάλληλων στρατηγικών.

Τα τελευταία χρόνια, μέσα από τις δράσεις της ΕΑΣ, έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό ο αποστιγματισμός της προβληματικής συμπεριφοράς, επιτρέποντας στους παίκτες να εκφράζουν πιο εύκολα τους προβληματισμούς τους και να ζητούν βοήθεια εκεί και όπου χρειάζεται.

Με στόχο την προστασία του κοινωνικού συνόλου, η ΕΑΣ υλοποιεί διάφορα προγράμματα σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, όπως το πρόγραμμα «Young Cities», το «Γυναίκες και Τυχερά Παιχνίδια: Γεφυρώνοντας το Χάσμα, Ενδυναμώνουμε τις Γυναίκες» και το «Alliance for Children and Youth».

Πέραν των προληπτικών προγραμμάτων, η ΕΑΣ πραγματοποιεί τακτικές εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, με αποκορύφωμα την Εβδομάδα Ασφαλούς Παιχνιδιού η οποία θα διεξαχθεί φέτος για 8η χρονιά.

Παράλληλα, θα διερευνήσουμε περαιτέρω την πιθανότητα νέων συνεργειών, ούτως ώστε να ενισχύσουμε το δίχτυ προστασίας του κοινού και των ευάλωτων ομάδων.

Η Εθνική Πλατφόρμα Αυτοαποκλεισμού

Η Εθνική Πλατφόρμα Αυτοαποκλεισμού (ΕΠΑ), η οποία εγκαινιάστηκε στο πρόσφατο παρελθόν από την ΕΑΣ, πόση απήχηση ανάμεσα στους… εθισμένους παίχτες του στοιχήματος;

Η Εθνική Πλατφόρμα Αυτοαποκλεισμού αποτελεί σημαντικό εργαλείο αυτοπροστασίας για τους παίκτες, η οποία λειτούργησε τον Φεβρουάριο του 2024.

Μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες λειτουργίας της, έχουν προχωρήσει σε εγγραφή πέραν των 150 παικτών, εκ των οποίων οι 54 επέλεξαν επ’ αόριστον αυτοαποκλεισμό.

Παράλληλα, είναι στον προγραμματισμό της Αρχής η ένταξη κι άλλων ομάδων πληθυσμού, όπως οι αθλητές και οι αθλητικοί παράγοντες, σε συνεργασία με τις ομοσπονδίες και τους αρμόδιους φορείς, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας στον αθλητισμό.

Με αυτή την ευκαιρία, να υπενθυμίσουμε ότι η πλατφόρμα παρέχει τη δυνατότητα σε όποιον παίκτη επιθυμεί να εγγραφεί και να αποκλειστεί από όλες τις διαδικτυακές στοιχηματικές εταιρείες, είτε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, είτε επ’ αόριστον μέσω της ιστοσελίδας https://www.exclusion.cy/.

Σημειώνεται ότι για την προστασία των παικτών, τέθηκαν σε εφαρμογή, ο Κώδικας Διαφήμισης και οι Κανονισμοί Προστασίας Παικτών, Νεαρών Ατόμων και Παθολογικών Παικτών.

Η αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών αποτυπώνεται στα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία τα οποία καταδεικνύουν ότι μετά την εφαρμογή των Κανονισμών, συνολικά 36.878 παίκτες έθεσαν όριο κατάθεσης, ενώ το 2023 ο αριθμός αυτός ανήλθε στις 84.564, αριθμός που αντιστοιχεί στο 74% του συνολικού αριθμού των εγγεγραμμένων παικτών.