Υλοποίηση προϋπολογισμού: Στο 82% τα έσοδα και στο 71% οι δαπάνες το ενδεκάμηνο

Καθυστέρηση στην υλοποίηση του προϋπολογισμού 2024 για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου λόγω της χρονικότητας στις αναλήψεις δανείου και στην αποπληρωμή του δημόσιου χρέους καταγράφει το Γενικό Λογιστήριο, σημειώνοντας ότι στο τέλος Νοεμβρίου 2024 η υλοποίηση του προϋπολογισμού για τα έσοδα ανήλθε στο 82% και για τις δαπάνες στο 71%.

Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €9,2 δις, το οποίο αντιστοιχεί σε 82% του κρατικού προϋπολογισμού (2023: €8,46 δις, 87%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €9,65 δις, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 71% (2023: €9,19 δις, 77%).

Η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού, όσον αφορά τα έσοδα, παρουσιάζει μείωση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2024: 82%, 2023: 87%), κυρίως λόγω της χρονικότητας στις αναλήψεις δανείων (2024: 86%, 2023: 95%).

Επιπλέον, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, παρατηρείται μείωση της υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες (2024: 71%, 2023: 77%), κυρίως λόγω της χρονικότητας αποπληρωμής του δημόσιου χρέους (2024: €2,06 δις (60%), 2023: €2,20 δις (86%)), αναφέρει το Γενικό Λογιστήριο.

Αναλυτικότερα, όσον αφορά τα έσοδα, αυτή την περίοδο οι Έμμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,19 δις (5%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από το Φ.Π.Α. κατά €0,17 δις (2024: €2,85 δις, 2023: €2,68 δις).

Οι Άμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,50 δις (19%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω αύξησης του Φόρου Εισοδήματος Νομικών και Φυσικών Προσώπων (2024: €2,79 δις, 2023: €2,29 δις).

Οι αναλήψεις δανείων μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2024: €1,14 δις, 2023: €1,14 δις).

Όσον αφορά τις δαπάνες, στη μισθοδοσία, συντάξεις και φιλοδωρήματα η υλοποίηση στο τέλος Νοεμβρίου δείχνει μια αύξηση ύψους 12% (€0,32 δις) από €2,72 δις το 2023 σε €3,04 δις το 2024.

Οι αποπληρωμές μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν στα €2,06 δις (2023: €2,20 δις), εκ των οποίων τα €1,07 δις (2023: €1,05 δις) αφορούν αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,63 δις (2023: €0,54 δις) τους τόκους δανεισμού και τις επιβαρύνσεις, και τα €0,37 δις (2023: 0,61 δις) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού.

Οι δαπάνες σε κοινωνικές παροχές μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €1,65 δις (2023: €1,52 δις). Η αύξηση της τάξεως των €0,13 δις (9%) οφείλεται κυρίως στις αυξημένες δαπάνες για παροχές υγείας κατά €0,06 δις (2024: €0,69 δις, 2023: €0,63 δις), στις αυξημένες δαπάνες για παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,03 δις(2024: €0,64 δις, 2023: €0,61 δις) και στις αυξημένες παροχές παιδείας κατά €0,02 δις (2024: €0,16 δις, 2023: €0,14 δις).

Οι μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €1,49 δις (2023: €1,32 δις), παρουσιάζοντας αύξηση ύψους €0,17 δις (13%) σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω της αύξησης της Γενικής Κυβερνητικής Εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά €0,13 δις (2024: €0,56 δις, 2023: €0,43 δις), της χορηγίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,02 δις (2024: €0,11 δις, 2023: €0,09 δις), της χορηγίας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,01 δις (2024: €0,04 δις, 2023: €0,03 δις), και της χορηγίας στο Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού κατά €0,01 δις (2024: €0,04 δις, 2023: €0,03 δις).

Οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €0,90 δις (2023: €0,86 δις).

Την τελευταία δεκαετία, ο μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού αναπτυξιακών δαπανών μέχρι τον Νοέμβριο, ανερχόταν στο 48%. Το ποσοστό υλοποίησης για το 2024 ανέρχεται στο 52%.

Στις κεφαλαιουχικές δαπάνες, η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στα €304,1 εκ. και οφείλεται κυρίως στις δαπάνες για το οδικό δίκτυο, ύψους €102,3 εκ., στις δαπάνες για κατασκευαστικά έργα, ύψους €40,7 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις σχολικών κτηρίων, ύψους €30,8 εκ., στις δαπάνες για αγορά γης και κτηρίων, ύψους €29,9 εκ., στις δαπάνες για αποχετευτικά και υδατικά συστήματα, ύψους €27,5εκ., στις δαπάνες για αγορά σταθερών και κινητών μηχανημάτων, ύψους €16,2 εκ, και στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις κυβερνητικών γραφείων, ύψους €16 εκ.

Για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στα €183,5 εκ. και οφείλεται κυρίως σε Συγχρηματοδοτούμενα Έργα που υλοποιούνται από μη Κυβερνητικές Υπηρεσίες, ύψους €45 εκ., σε έργα που συγχρηματοδοτούνται από Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων, ύψους €36,3 εκ., στο σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών μέχρι 4 ετών, ύψους €16,7 εκ., στο σχέδιο Ανταγωνιστικότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ύψους €14,4εκ., στο Σχέδιο Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω Κατοικίες ύψους €11,3 εκ., σε Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα, ύψους €7,3 εκ., στο σχέδιο για Νέα Επιχειρηματικότητα ύψους €3,8 εκ., στις δράσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης Αλιευτικών Περιοχών, ύψους €3,1 εκ., στις δράσεις Βελτίωσης Ποιότητας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, ύψους €2,8 εκ., στην επέκταση του δικτύου κατοικιών υποστηρικτικής διαβίωσης, ύψους €2,7 εκ., και στο σχέδιο Προώθησης τα Ηλεκτροκίνησης, ύψους €2,3 εκ.

Η υλοποίηση όσον αφορά χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στα €199,0 εκ., και οφείλεται κυρίως στη χορηγία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €107,9 εκ., στη χορηγία στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €42,3 εκ., στη χορηγία στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, ύψους €15,7 εκ., στη χορηγία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €9,6 εκ., στη χορηγία στο Ινστιτούτο Κύπρου, ύψους €6,2 εκ., και στη χορηγία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, ύψους €5,7 εκ.

Για τις κοινωνικές παροχές η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2024 ανήλθε στα €64,4 εκ. και οφείλεται κυρίως στο πρόγραμμα κρατικών υποτροφιών, ύψους €26,1 εκ., στις χορηγίες σε Εθελοντικούς Οργανισμούς, ύψους €16,9 εκ., στις δαπάνες για πολιτιστικές παροχές, ύψους €8,4 εκ., και στη χορηγία προς το Ταμείο Α.Π.Ε. και ΕΞ.Ε., ύψους €5,9εκ.

Ο κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος ετοιμάζεται σε ταμειακή βάση, παρουσίαζε για το έτος 2024 αύξηση στα έσοδα κατά 16% (2024: €11,28 δις, 2023: €9,77 δις) και αύξηση στις δαπάνες της τάξεως του 13% (2024: €13,6 δις, 2023: €12 δις).

Η προϋπολογιζόμενη αύξηση στα έσοδα οφείλεται κυρίως σε άνοδο των έμμεσων και άμεσων φόρων κατά €0,68 δις και €0,61 δις αντίστοιχα. Η προϋπολογιζόμενη αύξηση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως στις αυξημένες αποπληρωμές δανείων κατά €0,91 δις και στην αύξηση της μισθοδοσίας, συντάξεων και φιλοδωρημάτων κατά €0,39 δις