Οι σύμμαχοι του χαλλουμιού-Αυτές είναι οι κύριες χώρες εξαγωγής του

Χωρίς ίχνος υπερβολής, το χαλλούμι έβαλε την Κύπρο στον παγκόσμιο χάρτη. Χάρη στο εθνικό μας προϊόν, ολοένα και περισσότεροι ξένοι έμαθαν τη χώρα μας και μαζί ένα μέρος της ιστορίας και της παράδοσης του τόπου μας. Ποιες είναι όμως οι πέντε χώρες που δείχνουν σαφή προτίμηση στο χαλλούμι, αυξάνοντας τον όγκο των εξαγωγών, δίνοντάς του την αδιαμφισβήτητη πρωτιά;

Οι big five
H πρώτη χώρα όπου το χαλλούμι έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση, είναι το Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με τα καταγραμμένα στοιχεία του 2023, το 45% των εξαγωγών αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, με 18 και πλέον χιλιάδες τόνους. Στη δεύτερη θέση, με μεγάλη όμως διαφορά ως προς τον όγκο των εξαγωγών, βρίσκουμε τη Σουηδία με 3.658 τόνους και ποσοστό που αντιστοιχεί στο 9%. Αμέσως μετά ακολουθεί η μακρινή Αυστραλία, με 2.123 τόνους και ποσοστό 5%. Το ίδιο περίπου ποσοστό κατέχει και η Γερμανία, με 2.049 τόνους. Την πεντάδα συμπληρώνει η Ελλάδα, επίσης με ποσοστό 5% και με 1.823 τόνους.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και αντιλαμβάνεται κανείς το τεράστιο αντίκτυπο και τη βαρύτητα που έχουν οι εξαγωγές του χαλλουμιού στο Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι αναμφίβολα ο πιο πιστός μας σύμμαχος. Ως εκ τούτου, τα περιστατικά «πειρατείας» που παρουσιάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο -όπως αυτά που σημειώθηκαν πολύ πρόσφατα- πρέπει να αντιμετωπίζονται με αμεσότητα και τη δέουσα σοβαρότητα, γιατί σε καμία περίπτωση δεν έχουμε την πολυτέλεια να θέσουμε σε κίνδυνο τις ήδη υπάρχουσες εξαγωγές.

H πορεία προς την κορυφή
Χρόνο με τον χρόνο, το χαλλούμι καταφέρνει να δείχνει την υπεροχή του, κυρίως ένεκα των στοχοπροσηλωμένων προσπαθειών που καταβάλλονται από όλα τα τυροκομεία της χώρας μας για να προωθήσουν το εθνικό μας προϊόν. Με βάση τα μέχρι στιγμής καταγραμμένα στοιχεία για το 2024, το πρώτο οκτάμηνο οι εξαγωγές χαλλουμιού σε ποσότητα ήταν 31.021 τόνοι, σε σύγκριση με τους 28.379 τόνους το πρώτο οκτάμηνο του 2023, με αξία €239 εκατομμυρίων. Οι αριθμοί καταδεικνύουν ότι οι εξαγωγές χαλουμιού είναι αυξημένες κατά τους πρώτους μήνες του 2024, τόσο σε ποσότητα όσο και σε αξία, συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Με βάση υπολογισμούς, το 2024 αναμένεται να «κλείσει» με 42.000 τόνους, με την αξία να αντιστοιχεί στα €320 εκατομμύρια περίπου.

Μεικτό χαλλούμι, το αγαπημένο των ξένων
Παρά το ότι το χαλλούμι έχει εξελιχθεί σε ένα προϊόν που παράγεται σε διάφορες παραλλαγές, ο αυθεντικός τρόπος παραγωγής του παραμένει σταθερός και αναλλοίωτος στον χρόνο. Ως γνωστόν, για την παραγωγή του ακολουθείται συγκεκριμένη διαδικασία, με δυνατότητα χρήσης διαφόρων ειδών γάλακτος. Έτσι έχουμε καταλήξει στο αιγινό χαλλούμι, το πρόβειο, το αιγοπρόβειο, το μεικτό -που παράγεται με διάφορες ποσοστώσεις αιγοπρόβειου και αγελαδινού γάλατος- και το ώριμο. Στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο -όπου διατίθεται ο μεγαλύτερο όγκος των εξαγωγών μας- οι καταναλωτές δείχνουν εμφανή προτίμηση στο μεικτό χαλλούμι. Όσο για το τι καθιστά τόσο δημοφιλές; Η απάντηση είναι απλή: Η ανεπανάληπτη μυρωδιά και γεύση του, αλλά και η ευελιξία στη χρήση του, αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ορεκτικό, σε σαλάτες, σάντουιτς, στη σχάρα, στο τηγάνι αλλά και σε άλλες πιο ευφάνταστες συνταγές.

Προστιθέμενη αξία
Είναι γεγονός πως η κατοχύρωση του χαλλουμιού ως ΠΟΠ, του προσέδωσε προστιθέμενη αξία. Διότι κατά αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι η παραγωγή του γίνεται αποκλειστικά στην Κύπρο. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες του εξωτερικού που επιθυμούν να πωλούν χαλλούμι, είτε στο λιανεμπόριο είτε στον τομέα του HORECA, θα πρέπει να προμηθεύονται τα προϊόντα τους από την Κύπρο. Εκ των πραγμάτων, αυτό προσδίδει ιδιαίτερη αξία στο προϊόν, καθώς απαγορεύεται αυστηρώς η αντιγραφή του.

Το πρόσφορο έδαφος και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν
Είναι πρόδηλο πως υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την περαιτέρω διεύρυνση των εξαγωγών, από τη στιγμή που οι μισές από αυτές σήμερα έχουν ως προορισμό το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ οι υπόλοιπες μοιράζονται σε 45 περίπου χώρες, ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, η Αυστρία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Για να μπορέσουν όμως τα τυροκομεία να επικεντρωθούν και να συντονίσουν τις προσπάθειες τους για άνοιγμα προς νέες αγορές, χρειάζεται να αισθανθούν ασφάλεια. Κάτι που δυστυχώς δεν υφίσταται τη δεδομένη περίοδο. Με την αύξηση της ποσόστωσης στο μεικτό χαλλούμι στο 30% από τις 31/1/2025, υπάρχει εύλογη ανησυχία ότι αναπόφευκτα θα επηρεαστούν οι υφιστάμενες εξαγωγές, καθώς εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει επαρκής ποσότητα για να καλύψει τις τωρινές ανάγκες. Η καταγραφή του αιγοπρόβειου γάλακτος, όπως είναι η πάγια θέση του Συνδέσμου μας, είναι το μόνο αξιόπιστο μέσο που θα αποδώσει την πραγματική εικόνα της διαθέσιμης ποσότητας. Και είναι καιρός επιτέλους να κινηθούμε με βάση επίσημα καταγραμμένα στοιχεία και όχι με αυθαίρετα ποσοστά που αποφασίζονται κάθε τόσο. Γιατί στο πρώτο εξαγώγιμο μας προϊόν, δεν χωράνε πειραματισμοί!

*Λειτουργός, Τμήμα Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας & Περιβάλλοντος ΚΕΒΕ
Εκτελεστικός Γραμματέας Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου