Ιορδάνης Κατεμλιάδης

H Κύπρος και άλλες μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Μάλτα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό τόσο στην απασχόληση όσο και στην εισροή συναλλάγματος. Κάτι ακόμη κοινό όμως που μοιράζονται αυτές οι χώρες είναι ότι η κλιματική αλλαγή που συμβαίνει θα επηρεάσει την τουριστική τους βιομηχανία. Κάποιες από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τις γνωρίζουμε και κάποιες δεν μπορούμε ακόμη να τις προβλέψουμε.

Αυτές που μπορούμε να προβλέψουμε σύμφωνα με το Δρ Χρίστο Γιαννακόπουλο, Διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, είναι η αύξηση της θερμοκρασίας, o κίνδυνος πυρκαγιών που ήδη το βιώνουμε όλο και πιο συχνά και κίνδυνοι για την υγεία με αύξηση των μεταδοτικών ασθενειών και τη μείωση της βιοποικιλότητάς. Επίσης από την έρευνα που πραγματοποίηθηκε 73% των ερωτώμενων λέει ότι θα άλλαζε προορισμό αν οι θερμοκρασίες ήταν δυσμενείς.

Στην ίδια έρευνα μεταξύ τουριστών σε Κύπρο Ελλάδα, Βρετανία, Σερβία και Ιταλία, ένα 98% είπε, ότι αν θα υπήρχαν περισσότερες μεταδοτικές ασθένειες στην χώρα θα επέλεγαν άλλο προορισμό, 85% είπανε ότι θα άλλαζαν προορισμό αν χαθούν εκατοστά της παραλίας και ένα 73% είπε ότι θα το έκανε το ίδιο αν οι θερμοκρασίες ήταν πολύ δυσμενείς. Από την επαγγελματική μου πορεία μπορώ να επιβεβαιώσω ότι ιδιαίτερα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας απέφευγαν ιδιαίτερα τους θερμούς μήνες (Ιούλιο-Αύγουστο) για τις διακοπές τους.

Κύπρος και Ελλάδα είναι πολύ πιθανό ότι θα απωλέσουν έσοδα που εξαρτώνται από το μέγεθος της κλιματικής αλλαγής και τα μέτρα που θα λάβουν οι δύο χώρες. Σύμφωνα με τη μελέτη η Κύπρος ιδιαίτερα θα δει μια μείωση της τουριστικής ζήτησης κατά 1,86% εάν η άνοδος της θερμοκρασίας είναι μεταξύ 1.5-2°C. Εάν πληγεί η ελκυστικότητα του προορισμού είναι σίγουρο ότι οι τουρίστες θα στραφούν αλλού

Η Κύπρος από το 2017 έχει ψηφίσει την Εθνική Στρατηγική για Προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων και δράσεων. Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν άμεσα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα όπως μέτρα προστασίας από τη διάβρωση, κυματοθραύστες, επενδύσεις σε τεχνολογίες και υποδομές για το μετριασμό, βελτίωση της ανθεκτικότητας των δασών, ανακύκλωση του νερού και φράγματα για τη συγκράτηση του και πολλά άλλα.

Η σπουδαιότητα της προσαρμογής του τουρισμού στα νέα κλιματικά δεδομένα έγινε αντιληπτή στο υψηλότερο επίπεδο μια και ο ΟΗΕ πρόσφατα στο Μπακού (2024) αφιέρωσε μια ολόκληρη θεματολογία «Δράση για το κλίμα στον τουρισμό» αναγνωρίζοντας τη σημασία της επιτάχυνσης προσαρμογής του τουρισμού στα δεδομένα της κλιματική αλλαγής.

Αυτό που απαιτείται λοιπόν είναι οι κυβερνήσεις να δράσουν άμεσα συντονισμένα και με συνέχεια σε αυτό το πρόβλημα που είναι εδώ και θα μας αποσχολήσει για τις επόμενες δεκαετίες. Ο ιδιωτικός τομέας από την πλευρά πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται λύσεις που θα μετριάσουν το πρόβλημα επενδύοντας σε καινούργια καινοτόμα ελκυστικά τουριστικά προιόντα και πρακτικές χρησιμοποιώντας την εμπειρία άλλων χωρών.

Τέλος σε συνεργασία με το κράτος είναι ανάγκη η Κύπρος να συνεχίσει να χτίζει το προφίλ της ως ενός προορισμού ανοικτού όλο το χρόνο επενδύοντας σε ειδικές μορφές τουρισμού ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή που θα βοηθήσουν προς αυτή την κατευθυνση.

Δρ. Ιορδάνης Κατεμλιάδης PhD, MSc, BSc

Lecturer in Destination Marketing and Tourism, UCLan Cyprus, Course Leader of MA Hospitality, Tourism and Events Management