Ελένη Καλογήρου: Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, η εφαρμογή του Fit for 55 και η ξεχωριστή πρόκληση για την Hermes

Η έναρξη των έργων για τη Φάση 2, τα οποία θα υλοποιούνται παράλληλα στα δύο αεροδρόμια της Κύπρου, χωρίς να επηρεαστούν οι επιβάτες ή το πτητικό πρόγραμμα, αποτελεί ξεχωριστεί πρόκληση για την Hermes Airports το 2025, τονίζει η CEO της εταιρείας, Ελένη Καλογήρου.

Όπως σημειώνει σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, στο πλαίσιο του «IN Business Forecasting 2024», με την ολοκλήρωση των έργων, τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη χωρητικότητα και δυναμική περαιτέρω ανάπτυξης της συνδεσιμότητας για τις επόμενες δεκαετίες.

Όσον αφορά, δε, τον στόχο για ενίσχυση της συνδεσιμότητας της Κύπρου, η κ. Καλογήρου αφού εκφράζει ικανοποίηση για την απόδοση των μέχρι τώρα προσπαθειών, τονίζει ότι «εργαζόμαστε μεθοδικά και για τη δρομολόγηση πτήσεων σε πιο μακρινούς προορισμούς, όπως η Ινδία και οι ΗΠΑ, κάτι που όμως απαιτεί περισσότερο χρόνο, καθώς προϋποθέτει μια σειρά από συνδυαστικές κινήσεις πολλών εταίρων του τουρισμού, ώστε να ετοιμαστεί το κατάλληλο υπόβαθρο που θα καταστήσει μια τέτοια κίνηση μακροπρόθεσμα βιώσιμη».

Αναφερόμενη, εξάλλου, στον κλάδο των αερομεταφορών ευρύτερα, η CEO της Hermes Airports υποδεικνύει πως σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια μεγάλη πρόκληση, αυτή της διασφάλισης της βιώσιμης ανάπτυξης, όπου προσπάθεια είναι να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από τους ρύπους που δημιουργούνται λόγω της αεροπορικής κίνησης, για να μπορέσουν τα αεροδρόμια να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και συνεπώς να προσφέρουν την σημαντική τους ενίσχυση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο προς τις κοινότητες που εξυπηρετούν.

Πώς πιστεύετε ότι θα κινηθεί η κυπριακή οικονομία τη νέα χρονιά. Πόσο αισιόδοξη είστε αναφορικά με τις προοπτικές της;

Η κυπριακή οικονομία αναμένεται να κινηθεί με ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης την επόμενη χρονιά, ακολουθώντας την επιτυχημένη πορεία του 2024, όπου ο ρυθμός ανάπτυξης περιμένουμε να ανέλθει στο 3,8%, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί στο 2%.

Εξίσου σημαντική και η συνεχιζόμενη μείωση του δημόσιου χρέους, στοιχεία που οδήγησαν στην πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Κύπρου από τον διεθνή οίκο Moody’s.

Είμαστε αισιόδοξοι για τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, βλέποντας και τη σταθερή άνοδο, χρόνο με το χρόνο, της δικής μας βιομηχανίας, της αεροπορικής διακίνησης και του τουρισμού, η οποία έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτική και ευέλικτη στις προκλήσεις που προκύπτουν, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.

Το 2024 ολοκληρώθηκε με νέο ρεκόρ στην επιβατική κίνηση στα κυπριακά αεροδρόμια ξεπερνώντας τα 12 εκατομμύρια επιβάτες.

Δεδομένου ότι κάθε χρόνο η πίτα της συνδεσιμότητας και του συνολικού, αλλά κυρίως του χειμερινού τουρισμού μεγαλώνει, εκτιμούμε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις, ώστε το νέο έτος να διατηρήσουμε αυτή τη δυναμική περεταίρω ανάπτυξης.

Παράλληλα, για εμάς το 2025 σηματοδοτεί και την έναρξη των έργων για τη Φάση 2 στα κυπριακά αεροδρόμια, η οποία θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για εξυπηρέτηση ακόμη μεγαλύτερου αριθμού επιβατών σε μελλοντικά χρόνια.

Ποιους βλέπετε ως τους μεγαλύτερους κινδύνους για την οικονομία της χώρας μας; Τι θα πρέπει να προσεχθεί, ώστε να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή της τροχιά;

Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει μια σειρά από εξωτερικές εξελίξεις να επηρεάζουν τις εθνικές οικονομίες, μη εξαιρουμένης της Κύπρου.

Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι στην εγγύς περιοχή, με τη συνέχιση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, διατηρούν ένα κλίμα σχετικής αβεβαιότητας που αναμφίβολα έχει αντίκτυπο στην οικονομία, σε τομείς όπως η ενέργεια, ο τουρισμός κ.ά.

Είναι σημαντικό η χώρα μας να διαβάσει σωστά τις εξελίξεις και να συνεχίσει να προβάλλει ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή μας.

Με δεδομένη τη γεωπολιτική αστάθεια, αναμένουμε πως οι τιμές της ενέργειας θα εξακολουθήσουν να αποτελούν αναχαιτιστικό παράγοντα για την κυπριακή οικονομία και είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση στον τομέα αυτό από πλευράς του κράτους, όπως και να προχωρήσει η φιλελευθεροποίηση της αγοράς.

Το 2025 σηματοδοτεί άλλωστε την έναρξη της σταδιακής εφαρμογής του Fit for 55 στις αερομεταφορές, κάτι που αναμένεται να επιφέρει αυξήσεις στα αεροπορικά ναύλα.

Σε μία νησιωτική χώρα όπως η Κύπρος, όπου η αεροπορική συνδεσιμότητα είναι η κύρια δίοδος από και προς τη χώρα, αυτό το μέτρο μπορεί να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε μια σειρά από κλάδους.

Η ακρίβεια συνιστά επίσης μια σημαντική -πρωτίστως κοινωνική- πρόκληση, που ασκεί πιέσεις στις παραγωγικές δυνάμεις, όπως είδαμε και από τις απεργιακές κινητοποιήσεις το προηγούμενο διάστημα σε διάφορους κλάδους.

Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η εργασιακή ειρήνη, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της οικονομίας.

Συναφείς και όχι αμελητέες είναι οι ελλείψεις που παρατηρούνται κατά καιρούς σε αρκετά επαγγέλματα, κάτι που καταγράφουμε κι εμείς σε διάφορες θέσεις στα αεροδρόμια, ως μια υπηρεσία που λειτουργεί επί 24ώρου βάσεως.

Καθώς η κυπριακή οικονομία μεγαλώνει, οι ανάγκες για προσωπικό θα αυξάνονται και είναι σημαντικό να υπάρχει ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για την έγκαιρη και επαρκή κάλυψή τους.

Τι πρέπει να κάνει η Κύπρος για να γίνει ακόμη πιο ελκυστικός προορισμός για ξένες επενδύσεις; Και πόσο σημαντικές, κατά την άποψή σας, είναι για την οικονομία της;

Η χώρα μας έχει ήδη ένα ελκυστικό προφίλ για ενδιαφερόμενους επενδυτές: Μία ανθεκτική και συμπαγή οικονομία που έχει διαχρονικά αποδείξει αντανακλαστικά προσαρμογής και αντιμετώπισης κρίσεων, μία δεξαμενή εξαιρετικά ικανού και καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά στον τομέα των υπηρεσιών, και ένα πολύ ελκυστικό επίπεδο ζωής.

Υπάρχουν, ωστόσο, επιμέρους τομείς οι οποίοι επιδέχονται βελτίωση, ώστε να προσελκύσει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον των επενδυτών, όπως είναι η σταθερότητα των φορολογικών και άλλων πολιτικών του κράτους, η επίσπευση της απονομής δικαιοσύνης, καθώς και η γρήγορη λήψη αποφάσεων και έκδοση αναγκαίων αδειοδοτήσεων από το δημόσιο, που απαιτούνται για υλοποίηση επενδυτικών αποφάσεων.

Κρίνοντας μέσα και από τη δική μας εμπειρία ως η πρώτη και μεγαλύτερη συνεργασία κράτους-ιδιώτη ή PPP (Private Public Partnership), που μετρά σχεδόν δύο δεκαετίες, θα λέγαμε πως είναι αναγκαία η αναζήτηση αξιόπιστων εταίρων και η καλλιέργεια σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης, που θα επιτρέψουν σε σημαντικές επενδύσεις και έργα υποδομών να προχωρήσουν και να ευημερήσουν σε βάθος χρόνου, δημιουργώντας τις βάσεις για μια πιο σύγχρονη χώρα και οικονομία.

Αναφορικά με τον τομέα δραστηριοποίησης της δικής σας εταιρείας, πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί το 2025; Υπάρχουν ζητήματα για τα οποία ανησυχείτε;

Οι κύριοι προβληματισμοί μας για το νέο έτος εστιάζουν στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, όπου και δραστηριοποιούμαστε, καθώς είναι απρόβλεπτες και κατά καιρούς έχουν έντονο αποτύπωμα στην τουριστική κίνηση.

Περαιτέρω, ο κλάδος των αερομεταφορών έχει ήδη προϊδεάσει για τη μετακύληση του κόστους της εφαρμογής του Fit for 55 στα αεροπορικά ναύλα και απομένει να δούμε σε ποιο βαθμό αυτό θα αποτρέψει τους ταξιδιώτες.

Ως διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων εργαζόμαστε για την περαιτέρω ενίσχυση της συνδεσιμότητας τόσο μέσα από την επέκταση των υφιστάμενων πτητικών προγραμμάτων, με έμφαση στη χειμερινή περίοδο, όσο και με την προσθήκη προορισμών με τους οποίους δεν υπάρχει αεροπορική σύνδεση.

Είναι ένας πάγιος στόχος μας που με ικανοποίηση βλέπουμε χρόνο με το χρόνο να αποδίδει καρπούς, καθώς έχουμε διεισδύσει αποτελεσματικά σε σημαντικές νέες αγορές, πέραν των παραδοσιακών, χάρη στις βελτιωμένες συμφωνίες που κάνουμε με αεροπορικές εταιρείες.

Παράλληλα, εργαζόμαστε μεθοδικά και για τη δρομολόγηση πτήσεων σε πιο μακρινούς προορισμούς, όπως η Ινδία και οι ΗΠΑ, κάτι που όμως απαιτεί περισσότερο χρόνο, καθώς προϋποθέτει μια σειρά από συνδυαστικές κινήσεις πολλών εταίρων του τουρισμού, ώστε να ετοιμαστεί το κατάλληλο υπόβαθρο που θα καταστήσει μια τέτοια κίνηση μακροπρόθεσμα βιώσιμη.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τάσεις/αλλαγές που αναμένετε να επισυμβούν στον τομέα δραστηριοποίησής σας και ποιες οι σημαντικότερες προκλήσεις;

Ο τομέας των αερομεταφορών αντιμετώπισε μια σειρά από πολύ σημαντικές και άμεσες προκλήσεις τα τελευταία χρόνια: Ήταν η πανδημία, οι ελλείψεις προσωπικού στα αεροδρόμια όλου του κόσμου, ο πόλεμος στην Ουκρανία, εξαιτίας του οποίου ουσιαστικά δύο μεγάλες αγορές ακυρώθηκαν για την Ευρώπη εν μία νυκτί, η κρίση στη Μέση Ανατολή κ.ά.

Σήμερα ο κλάδος μας βρίσκεται αντιμέτωπος με μια μεγάλη πρόκληση, αυτή της διασφάλισης της βιώσιμης ανάπτυξης, όπου προσπάθεια είναι να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από τους ρύπους που δημιουργούνται λόγω της αεροπορικής κίνησης, για να μπορέσουν τα αεροδρόμια να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και συνεπώς να προσφέρουν την σημαντική τους ενίσχυση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο προς τις κοινότητες που εξυπηρετούν.

Ιδιαίτερη πρόκληση αποτελεί το ότι από τη μία τα αεροδρόμια καλούνται να μεταβούν σταδιακά σε λειτουργία μηδενικής εκπομπής ρύπων κι από την άλλη να διαχειριστούν το κόστος της δρομολογημένης μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των πτήσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Μία πρόσφατη έρευνα που παρουσίασε το Διεθνές Συμβούλιο Αεροδρομίων Ευρώπης κατέγραψε τον αντίκτυπο των πολιτικών για το κλίμα και ιδίως του Fit for 55, καθώς αναπόφευκτα θα αυξήσουν το κόστος και θα μειώσουν την κίνηση, ειδικά για τα μικρότερα αεροδρόμια, απειλώντας την συνδεσιμότητα των πιο μικρών και απομακρυσμένων κοινοτήτων.

Ως Κύπρος είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει κατανόηση από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα της ξεχωριστής σημασίας που έχει η αεροπορική συνδεσιμότητα για μια νησιωτική χώρα στην άκρη της Ευρώπης, ώστε να εξασφαλίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη αρωγή ή απαλλαγές σε αυτή τη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης.

Σε αυτή την κατεύθυνση έγιναν σημαντικά βήματα τα προηγούμενα χρόνια και είναι απαραίτητο αυτή η επιδίωξη να συνεχιστεί από πλευράς μας, για το καλό της τουριστικής βιομηχανίας του τόπου.

Παράλληλα, ξεχωριστή πρόκληση για εμάς το νέο έτος θα αποτελέσει η έναρξη των έργων για τη Φάση 2, τα οποία θα υλοποιούνται παράλληλα στα δύο αεροδρόμια χωρίς να επηρεαστούν οι επιβάτες ή το πτητικό πρόγραμμα.

Με την ολοκλήρωσή τους, τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη χωρητικότητα και δυναμική περαιτέρω ανάπτυξης της συνδεσιμότητας για τις επόμενες δεκαετίες.

Πρόκειται για ένα έργο που, παρά τις προκλήσεις του, ανυπομονούμε να το φέρουμε επιτυχώς σε πέρας εντός του καθορισμένου χρονοδιαγράμματος, όπως κάναμε και με τη δημιουργία των δύο υφιστάμενων αεροδρομίων, που αποτέλεσαν την αφετηρία της νέας εποχής για τον κυπριακό τουρισμό.