Γιατί η εξαγορά της Commerzbank αποτελεί σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση

Το τελευταίο επεισόδιο εξαγοράς στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα θεωρείται ευρέως ως ένα πιθανό σημείο καμπής για την περιοχή – ιδίως για την ατελή της τραπεζική ένωση.

Η ιταλική UniCredit έχει αυξήσει την πίεση στην Commerzbank τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς επιδιώκει να γίνει ο μεγαλύτερος μέτοχος στο δεύτερο μεγαλύτερο πιστωτικό ίδρυμα της Γερμανίας, με μερίδιο 21%.

Η ιταλική τράπεζα, η οποία απέκτησε μερίδιο 9% στην Commerzbank νωρίτερα αυτό το μήνα, φαίνεται ότι αιφνιδίασε τις γερμανικές αρχές με την πιθανή, αυτή, συγχώνευση πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

«Η πολυσυζητημένη κίνηση της UniCredit, της νούμερο ένα τράπεζας της Ιταλίας, να επιδιώξει τον έλεγχο της γερμανικής Commerzbank είναι μια καμπή για τη Γερμανία και την Ευρώπη», δήλωσε στο CNBC ο Ντέιβιντ Μαρς, πρόεδρος του OMFIF, οργανισμού που παρακολουθεί την κεντρική τραπεζική και οικονομική πολιτική.

Όποια και αν είναι η έκβαση της «επίθεσης» της UniCredit στην Commerzbank, ο Μαρς δήλωσε ότι το επεισόδιο σηματοδοτεί «άλλη μια τεράστια δοκιμασία» για τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.

Ο Γερμανός ηγέτης αντιτίθεται σθεναρά στην προφανή απόπειρα εξαγοράς και φέρεται να έχει χαρακτηρίσει την κίνηση της UniCredit ως «μη φιλική» και «εχθρική» πράξη.

«Η διαμάχη μεταξύ της Γερμανίας και της Ιταλίας σχετικά με τις προσπάθειες εξαγοράς της UniCredit -που χαρακτηρίστηκε από τον Σολτς ως μη φιλική πράξη απειλεί να επιδεινώσει τις σχέσεις μεταξύ δύο εκ των τριών μεγάλων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης», συμπλήρωσε.

«Θα μπορούσε ακόμη να βρεθεί ένας συμβιβασμός», συνέχισε. «Αλλά η εχθρότητα που αναπτύσσεται στην Ιταλία και τη Γερμανία θα μπορούσε να καταστρέψει κάθε ουσιαστικό βήμα προς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και της ενοποίησης των κεφαλαιαγορών, που όλες οι πλευρές υποστηρίζουν ότι είναι απαραίτητες για να ενισχυθεί η Ευρώπη».

Η τραπεζική ένωση

Σχεδιασμένη στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακοίνωσε το 2012 το σχέδιο για τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης ώστε να διασφαλιστεί ότι οι δανειστές σε ολόκληρη την περιοχή θα είναι ισχυρότεροι και θα εποπτεύονται καλύτερα.

Το σχέδιο, το οποίο έγινε πραγματικότητα το 2014, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέλαβε το ρόλο της ως εποπτεύουσα αρχή των τραπεζών, θεωρείται ευρέως ότι είναι ελλιπές. Για παράδειγμα, η έλλειψη ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων (EDIS) είναι ένας από τους παράγοντες που έχουν αναφερθεί ως εμπόδιο στην πρόοδο και ολοκλήρωση του σχεδίου.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Γερμανού Καγκελάριου Σολτς, έχουν επανειλημμένα ζητήσει μεγαλύτερη ενοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα.

Ο Μαρς του OMFIF δήλωσε ότι η αντίθεση της Γερμανίας στην κίνηση της UniCredit για την Commerzbank σημαίνει ότι το Βερολίνο «τώρα κατηγορείται ότι ευνοεί την ευρωπαϊκή τραπεζική ολοκλήρωση μόνο υπό τους δικούς του όρους».

Οι εχθρικές προσφορές εξαγοράς δεν είναι συνηθισμένες στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα, αν και η ισπανική τράπεζα BBVA σόκαρε τις αγορές τον Μάιο, όταν υπέβαλε προσφορά εξαγοράς όλων των μετοχών της εγχώριας ανταγωνιστή Banco Sabadell.

Ο επικεφαλής της Banco Sabadell δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι είναι εξαιρετικά απίθανο η BBVA να πετύχει την εξαγορά αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Παρά ταύτα, ο διευθύνων σύμβουλος της BBVA, Ονούρ Γκέντς, δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι η εξαγορά «κινείται σύμφωνα με τις προβλέψεις μας».

Οι ισπανικές αρχές, οι οποίες έχουν την εξουσία να εμποδίσουν οποιαδήποτε συγχώνευση ή εξαγορά τράπεζας, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην προσφορά εξαγοράς της BBVA, επικαλούμενες δυνητικά επιβλαβείς επιπτώσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.

Ο Μάριο Σεντένο, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε πρόσφατα στην εκπομπή «Street Signs Europe» του CNBC ότι οι Ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής εργάζονται σκληρά εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία για τη δημιουργία μιας «πραγματικής τραπεζικής ένωσης», ενώ τόνισε πως θα συνεχίσουν να το κάνουν.

Το ανολοκλήρωτο έργο αυτό σημαίνει ότι το πλαίσιο παρέμβασης για τις τραπεζικές κρίσεις εξακολουθεί να είναι «ένα αμήχανο μείγμα» εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών και μέσων, σύμφωνα με το think tank Bruegel.

Ερωτηθείς εάν τα σχόλια που αντιτίθενται στην τραπεζική ενοποίηση από κορυφαίους πολιτικούς τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ισπανία αποτελούν πηγή απογοήτευσης, ο Σεντένο απάντησε: «Έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά στην Ευρώπη για να ολοκληρώσουμε την τραπεζική ένωση. Υπάρχουν ακόμη κάποια ζητήματα στο τραπέζι, αυτό το γνωρίζουμε όλοι».

Τι μέλλει γενέσθαι

Ο ιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρείας 7Square και πρώην ειδικός της Goldman Sachs σε θέματα συγχωνεύσεων και εξαγορών, Τόμας Σβεπ, δήλωσε ότι η απόφαση της Γερμανίας – σκόπιμη ή μη – να πουλήσει ένα μικρό μερίδιο 4,5% στην UniCredit νωρίτερα αυτό το μήνα σημαίνει ότι η τράπεζα είναι πλέον «στο παιχνίδι» για μια πιθανή εξαγορά.

«Προτείνουμε τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού τραπεζικού τοπίου. Η Γερμανία είναι υπέρμαχος των ισχυρών ευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν καλή κεφαλαιακή βάση και διοικούνται καλά», δήλωσε ο Σβεπ στην εκπομπή στο CNBC.

«Αν είμαστε σοβαροί για την τραπεζική ένωση, νομίζω ότι πρέπει να δεχτούμε ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση σημαίνει επίσης ότι μια γερμανική τράπεζα γίνεται το εξαγοραζόμενο μέρος», προσέθεσε χαρακτηριστικά.

Ερωτηθείς για το χρονοδιάγραμμα του «έπους» UniCredit-Commerzbank, ο Σβεπ ανέφερε ότι θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες, «αν όχι ένα χρόνο ή περισσότερο». Επικαλέστηκε μια χρονοβόρα ρυθμιστική διαδικασία και την ανάγκη συνομιλιών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών για την εξεύρεση μιας «ευχάριστης» λύσης.

H άποψη της BNP Paribas

Ανώτατο στέλεχος της BNP Paribas δήλωσε ότι υπάρχουν απλά πάρα πολλοί Ευρωπαίοι δανειστές για να μπορέσει η περιοχή να ανταγωνιστεί τους ασιατικούς και αμερικανικούς ανταγωνιστές, ζητώντας τη δημιουργία περισσότερων εγχώριων τραπεζικών «πρωταθλητών».

Μιλώντας σε συνέντευξή του στο CNBC από το συνέδριο Financials CEO Conference, ο οικονομικός διευθυντής της BNP Paribas Λαρς Μασενίλ εξέφρασε την υποστήριξή του για μεγαλύτερη ολοκλήρωση στον τραπεζικό τομέα της Ευρώπης.

«Αν σας ρωτούσα, πόσες τράπεζες υπάρχουν στην Ευρώπη, η σωστή απάντηση θα ήταν πάρα πολλές», δήλωσε ο Μασενίλ.

«Είμαστε κατακερματισμένοι όσον αφορά τη δραστηριότητα. Επομένως η ανταγωνιστικότηά μας δεν είναι η ίδια με αυτή που μπορεί να δείτε σε άλλες περιοχές. Θα πρέπει βασικά να προωθήσουμε αυτή την ενοποίηση», προσέθεσε.

Ο ίδιος δήλωσε ότι ενώ η εγχώρια ενοποίηση θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση της αβεβαιότητας στο τραπεζικό περιβάλλον της Ευρώπης, η διασυνοριακή ενοποίηση είναι «ακόμα λίγο πιο μακριά», επικαλούμενος τα διαφορετικά συστήματα και προϊόντα.

«Νομίζω ότι η ενοποίηση των τραπεζών ενός έθνους, από οικονομική άποψη, έχει νόημα και θα πρέπει, επίσης από οικονομική άποψη, να συμβεί», υπογράμμισε.