Πνευματικά δικαιώματα: Κρίνεται στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο η τύχη του νόμου που ψήφισε η Βουλή

Στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο θα κριθεί η τύχη της νομοθεσίας που ψήφισε η Βουλή για τα πνευματικά δικαιώματα και η οποία αγνοεί και εν πολλοίς παρακάμπτει τις θέσεις των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης πνευματικής ιδιοκτησίας ως των καθ’ ύλην αρμόδιων και ενδιαφερόμενων φορέων, εισάγοντας μάλιστα και αντισυνταγματικές πρόνοιες

Κατά την πρώτη εξέταση της αναφοράς από το Ανώτατο, στις 4 Σεπτεμβρίου, το Δικαστήριο έδωσε οδηγίες στους δικηγόρους της Βουλής και του Προέδρου της Δημοκρατίας για να ετοιμάσουν τις αγορεύσεις τους, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ενώ στις επόμενες μέρες αναμένεται να οριστεί πότε αυτές θα εξεταστούν προκειμένου εν συνεχεία το Σώμα να λάβει τις αποφάσεις του.

Πάντως, με βάση και τις διαπιστώσεις της Νομικής Υπηρεσίας επί της πρότασης νόμου που ψηφίστηκε σε νόμο στις 11 Ιουλίου, νομικοί κύκλοι θεωρούν δεδομένη την αποδοχή της αναφοράς του Προέδρου της Δημοκρατίας από το Ανώτατο και συνεπώς ακύρωση του νομοθετήματος, λόγω ακριβώς των αντισυνταγματικών προνοιών που περιλήφθηκαν σε αυτό.

• Διαβάστε εδώ: Πνευματικά δικαιώματα: Εξωθεί στην έξοδο από την Κύπρο τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης η Βουλή

Η ψήφιση του νόμου και η αναπομπή του Προέδρου

Υπενθυμίζεται πως ο εν λόγω νόμος ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούλιο έπειτα από πρόταση νόμου που κατέθεσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Κυριάκος Χατζηγιάννης, και λόγω της αντισυνταγματικότητας του, αναπέμφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Βουλή των Αντιπροσώπων για επανεξέταση.

Παρότι, όμως, η Βουλή είχε την ευκαιρία να διορθώσει τα κενά και τις στρεβλώσεις που περιλήφθηκαν στον νόμο, εντούτοις, το Σώμα έκανε μερικώς αποδεκτή την αναπομπή του Προέδρου της Δημοκρατίας, εισάγοντας μάλιστα και νέες τροποποιήσεις, οι οποίες εν ολίγοις καταργούν τα βασικά δικαιώματα των δικαιούχων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων. Δηλαδή να αποφασίζουν αν και πως θα εκμεταλλεύονται τα δικαιώματα τους όπως αυτοί θέλουν.

Αντιθέτως, με την υπό αναφορά στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, εισάγονται περιορισμοί και εξαιρέσεις που είναι αντίθετοι με βασικές αρχές του Συντάγματος αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαίου.

Ως αποτέλεσμα, ο Πρόεδρος ανέφερε τον Νόμο στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο το οποίο τώρα έχει και τον τελευταίο λόγο.

• Διαβάστε επίσης: Μερικώς δεκτή η αναπομπή του νόμου για τα πνευματικά δικαιώματα-Επέφερε τροποποιήσεις η Ολομέλεια

Αντί να βοηθούν, αφήνουν ξεκρέμαστους τους δημιουργούς

Αξίζει να αναφερθεί, ότι κατά την διάρκεια της συνεδρίασης της Ολομέλειας της Βουλής την 8η Αυγούστου 2024, ο νόμος κρίθηκε αναγκαίος βάσει των δηλώσεων Βουλευτών ότι δημιουργοί και καλλιτέχνες δεν λάμβαναν χρήματα για το πνευματικό τους έργο (ενώ οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης εισέπρατταν), συνδέοντας λανθασμένα την προαναφερόμενη πρόταση Νόμου με τους Κανονισμούς για την λειτουργία της Αρχής Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τους οποίους το Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας έχει καταθέσει εδώ και δυόμιση χρόνια ενώπιον της, καθυστερώντας για μία ακόμα φορά την ψήφιση τους.

Όπως όμως είναι καλά γνωστό, οι Κανονισμοί αυτοί ρυθμίζουν τη διαδικασία της επίλυσης διαφορών μεταξύ των δικαιούχων και των χρηστών ενώπιον της Αρχής Πνευματικής Ιδιοκτησίας, η οποία όμως ακόμη ούτε έχει συσταθεί ούτε και λειτουργεί.

Μάλιστα, η Βουλή μέσω της νομοθεσίας που ψήφισε και η οποία περιλαμβάνει μία σειρά από αντισυνταγματικές πρόνοιες, αντί να βοηθήσει τους δικαιούχους δημιουργούς, καλλιτέχνες και παραγωγούς να εισπράξουν τα δικαιώματα που τους οφείλονται, δίνει έναυσμα στα οργανωμένα σύνολα των χρηστών και στους χρήστες που εκμεταλλεύονται παράνομα τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα να συνεχίζουν να μη τα καταβάλουν.

Ως εκ των πιο πάνω, φορείς του χώρου, μεταξύ των οποίων και οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, θεωρούν και υποδεικνύουν ότι είναι άξιο απορίας πως εν έτει 2024 στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Βουλή δεν έχει πεισθεί ότι το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας χαίρει της ίδιας προστασίας με το δικαίωμα οποιασδήποτε άλλης ιδιοκτησίας υλικής ή άυλης πράγμα που ισχύει διεθνώς από το 18ο αιώνα.

• Διαβάστε εδώ: Αλχημείες Βουλής για τα πνευματικά δικαιώματα-Μονόδρομος η αποδοχή της αναπομπής του νόμου

Επισημαίνεται πως, στην Κυπριακή Δημοκρατία τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύονται από τον «περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμο» του 1976 και τον «Περί της Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων καθώς και για τη Χορήγηση Πολυεδαφικών Αδειών για Επιγραμμικές Χρήσεις Μουσικών Έργων Νόμο» του 2017.

Τα δυο αυτά νομοθετήματα είναι πλήρως εναρμονισμένα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και βάσει αυτών υπάρχει η υποχρέωση καταβολής αμοιβής στους δικαιούχους πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων για τη χρήση τους.

Με βάση, δε, τα δύο νομοθετήματα, η μη καταβολή αμοιβής σε αυτούς εκτός από αγώγιμο δικαίωμα είναι και ποινικά κολάσιμη πράξη.

Συνεπώς, είναι απορίας άξιον πως οι βουλευτές ενώ, όπως υποστήριζαν, επεδίωκαν την προστασία των δημιουργών, πέτυχαν το ακριβώς αντίθετο με τη νομοθεσία που τελικά ψήφισαν.

Πλέον, οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης αναμένουν με ιδιαίτερη αγωνία την απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου, ευελπιστώντας ότι το Σώμα θα κάνει αποδεκτή την αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας και θα κρίνει αντισυνταγματικό τον νόμο που ψήφισε τον Ιούλιο η Βουλή.

Υπενθυμίζεται πως, η νομοθεσία που ψήφισε η Βουλή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, αλλά και αναστάτωση ανάμεσα στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, με πολλούς εξ αυτών να κάνουν σκέψεις για αποχώρησή τους από την Κύπρο, σε περίπτωση που ο νόμος τίθετο σε εφαρμογή, αφού θεωρούν πως όχι μόνο δεν βελτιώνει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, αλλά δημιουργεί περισσότερες στρεβλώσεις στον χώρο της διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων και αφήνει ξεκρέμαστους τους ίδιους τους δικαιούχους.