Γιατί έγινε τόσο ακριβός ο καφές-Οι Βρυξέλλες και ο ρόλος των… Χούθι

Η ζωή ήταν κάποτε τόσο απλή και φτηνή. Θυμάστε τις παλιές καλές μέρες που μπορούσατε να περάσετε από το τοπικό σας καφέ για έναν εσπρέσο με μόλις 1 ευρώ;

Οι Ιταλοί θυμούνται. Στη Ρώμη, το Μιλάνο ή τη Νάπολη, η πρωινή τελετουργία έβλεπε τους εργαζόμενους να σπεύδουν στο καφέ-μπαρ της γειτονιάς τους για ένα «σφηνάκι» του €1 πριν ξεκινήσουν για τη δουλειά τους.

Όμως τον τελευταίο καιρό η αγαπημένη συνήθεια αυτή έχει γίνει πιο ακριβή. Ένας εσπρέσο κοστίζει πλέον περίπου 1,20 ευρώ στην Ιταλία, προς μεγάλη απογοήτευση των εθισμένων στην καφεΐνη Ιταλών.

Δεν είναι, όμως, μόνο η Ιταλία. Η τιμή του καφέ έχει αυξηθεί παντού, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας.

Υπάρχουν ένα σωρό λόγοι. Κυριότερος, ο πληθωρισμός, ο οποίος έχει κάνει σχεδόν τα πάντα πιο ακριβά. Αλλά υπήρξε επίσης μια τέλεια καταιγίδα άλλων παραγόντων που έπληξαν την αγορά του καφέ, σύμφωνα με το Politico.

Oι Χούθι

Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης έχουν προκαλέσει χάος στην Ερυθρά Θάλασσα, στοχοποιώντας φορτηγά-πλοία.

Όλο και περισσότερο, η ναυσιπλοΐα δρομολογείται γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη Νότια Αφρική. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερους χρόνους μεταφοράς και υψηλότερο κόστος. Η εταιρεία θαλάσσιων μεταφορών Maersk δήλωσε ότι αναμένει ότι οι διαταραχές θα συνεχιστούν και το γ’ τρίμηνο του έτους.

Αυτό έχει προκαλέσει πιέσεις στην τιμή του καφέ από το Βιετνάμ – τον σημαντικότερο παραγωγό της ποικιλίας καφέ robusta στον κόσμο.

Η γραφειοκρατία

Αν οι αντάρτες στην Υεμένη συμβάλλουν στην άνοδο των τιμών με βολές πυραύλων, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες παίζουν το δικό τους ρόλο στην αύξηση του κόστους με την κίνηση μιας πένας.

Οι κανόνες της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών τίθενται σε ισχύ στο τέλος του έτους. Σύμφωνα με τον κανονισμό για τα προϊόντα τα οποία παράγονται χωρίς να υπάρχει αποψίλωση των δασών, οι παραγωγοί καφέ πρέπει να πιστοποιούν ότι η παραγωγή τους δεν έχει συμβάλει στην απώλεια δασικών εκτάσεων.

Η διαδικασία συλλογής δεδομένων είναι εκτεταμένη και δαπανηρή. Οι επιχειρήσεις δεν είναι επίσης σίγουρες για το πώς ακριβώς θα εφαρμοστούν οι κανόνες, γεγονός που δημιουργεί αβεβαιότητα και θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών.

Οικονομικά και κλιματική αλλαγή

Ο καφές στη διεθνή αγορά πωλείται σε δολάρια. Η πρόσφατη ισχυροποίηση του αμερικανικού νομίσματος έναντι του ευρώ τον έχει καταστήσει ακριβότερο για τους καταναλωτές στην Ευρώπη.

Στη συνέχεια, υπάρχει η κλιματική αλλαγή, η οποία μπορεί να επηρεάσει όλα τα φυσικά αγαθά.

Στη Νότια Αμερική, η ξηρασία ακολούθησε έναν άσχημο παγετό το 2021, πλήττοντας τη σοδειά καφέ στη Βραζιλία. Στο Βιετνάμ, η περίοδος των μουσώνων καθυστέρησε, μειώνοντας την παραγωγή. Είναι κανόνας των οικονομικών ότι όταν ένα προϊόν γίνεται πιο σπάνιο, η τιμή του εκτοξεύεται.

Οι μακροπρόθεσμες κλιματικές τάσεις, παράλληλα, δεν προμηνύουν καλά μαντάτα για την προσφορά.

Η ποικιλία arabica αναπτύσσεται καλύτερα σε μια στενή «ζώνη» θερμοκρασιών. Η επίμονη ζέστη βλάπτει την καλλιέργεια και μειώνει την παραγωγικότητα. Η κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι οι βέλτιστες περιοχές για καλλιέργεια συρρικνώνονται.

Μια πιο ακριβή αγορά

Για τις επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον καφέ, οι όποιες αυξήσεις των τιμών πρέπει να εξετάζονται προσεκτικά, εξισορροπώντας το αυξημένο κόστος με την ανάγκη να διατηρήσουν τους καταναλωτές τους.

Δεν είναι μόνο η τιμή των αλεσμένων κόκκων που περιορίζει τα περιθώρια κέρδους. Το εργατικό κόστος έχει επίσης αυξηθεί, διότι όταν το κόστος διαβίωσης αυξάνεται, οι μισθοί συχνά ακολουθούν.

Μέχρι στιγμής, η ανάλυση αφορά μόνο το ακατέργαστο συστατικό. Ας μην ξεχνάμε ότι για τον cappuccino, τον cortado, τον macchiato και όλα τα υπόλοιπα υπάρχει ένα άλλο κρίσιμο συστατικό, το οποίο επίσης κάνει τα πράγματα ακόμα πιο ακριβά: η τιμή του γάλακτος έχει διπλασιαστεί.

Τα χαρακτηριστικά του καφέ

Η γενέτειρα του καφέ δεν είναι μακριά από την Υεμένη και τους αντάρτες της, ακριβώς απέναντι από την Ερυθρά Θάλασσα, στην Αιθιοπία.

Το φυτό του καφέ αρέσκεται σε τροπικά κλίματα και υψόμετρα και αναπτύσσεται σε μια ζώνη γύρω από τον ισημερινό.

Οι καρποί του φυτού, οι οποίοι γίνονται κατακόκκινοι όταν ωριμάσουν, είναι αυτοί που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του ζεστού ροφήματος. Συλλέγονται, ξεφλουδίζονται, αποξηραίνονται, καβουρδίζονται και τελικά αλέθονται και είναι έτοιμοι για χρήση.

Το ανώμαλο έδαφος στο οποίο αναπτύσσεται το φυτό καθιστά δύσκολη την αυτοματοποίηση. Σε αντίθεση με τις περισσότερες κοινές γεωργικές καλλιέργειες, ο καφές έχει μακρύ κύκλο ανάπτυξης, καθώς χρειάζεται τρία έως τέσσερα χρόνια για να ωριμάσει.

Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες δεν είναι σε θέση να αλλάξουν γρήγορα καλλιέργειες ή να φυτέψουν περισσότερο καφέ για να ανταποκριθούν στις αλλαγές της ζήτησης.

Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός καφέ στον κόσμο, ακολουθούμενη από το Βιετνάμ και την Κολομβία. Ο καφές συγκομίζεται συχνά από ιδιοκτήτες μικρών αγροκτημάτων.

Οι αγρότες πωλούν τους κόκκους τους σε μεσάζοντες που έχουν τη μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη. Αυτοί τους πωλούν με τη σειρά τους σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις και έτσι ο καφές κινείται μέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας μέχρι να φτάσει στις εταιρείες που απευθύνονται στους καταναλωτές και τις οποίες οι Ευρωπαίοι καταναλωτές γνωρίζουν καλά.

Οι προοπτικές

Τα καλά νέα είναι ότι, μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον, οι τιμές αναμένεται να περιοριστούν σε λογικά πλαίσια, αφού οι αγρότες λαμβάνουν οικονομικά κίνητρα για να αυξήσουν την προσφορά.

Επιπροσθέτως, η παραγωγή καφέ προβλέπεται να είναι πλεονασματική το επόμενο έτος, γεγονός που θα συμβάλει στην άμβλυνση των περιορισμών στην προσφορά.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τουλάχιστον θα μπορούμε να απολαμβάνουμε, ακόμα έστω και για λίγο, σχετικά φθηνό καφέ. Από την άλλη, έχουμε και το τσάι, του οποίου η τιμή έχει μειωθεί.