Στο 1,49% του ΑΕΠ οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα

Οι δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ελλάδα ανήλθαν το 2022 σε 3,07 δισ. ευρώ, με τις επιχειρήσεις να συνεισφέρουν 1,505 δισ. ευρώ (ποσοστό 49%), σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και που έχουν αποσταλεί στη Eurostat.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με ανακοίνωση, το 2022 οι συνολικές δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για Ε&Α στην Ελλάδα ήταν 3,07 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 424,35 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021 (ποσοστό αύξησης 16%).

Σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 13,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2022, ο δείκτης Ένταση Ε&Α, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 1,49%, από 1,46% το 2021. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα βρίσκεται στη 13η θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ σε ό,τι αφορά την ένταση Ε&Α.

Παράλληλα, ο αριθμός του προσωπικού που απασχολήθηκε σε δραστηριότητες Ε&Α, εκφρασμένος σε Ισοδύναμα Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν θέσεις πλήρους απασχόλησης, αυξήθηκε σε 69.307 ΙΠΑ για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α, από 61.702 ΙΠΑ το 2021 (ποσοστό αύξησης 12,3%), και σε 51.611 ΙΠΑ για το ερευνητικό προσωπικό, από 45.345 ΙΠΑ το 2021 (ποσοστό αύξησης 13,8%).

Οι κλάδοι

Η συμμετοχή του τομέα των επιχειρήσεων στο σύνολο των δαπανών Ε&Α διαμορφώθηκε στο 49% (1,505 δισ. ευρώ), συνεχίζοντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών.

Αυξημένη ήταν η συμμετοχή των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας «Ενημέρωση & Επικοινωνία» (325,21 εκατ. ευρώ), «Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες» (193,94 εκατ. ευρώ) και «Παραγωγή βασικών φαρμακευτικών προϊόντων & φαρμακευτικών σκευασμάτων» (161,01 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες Ε&Α που αφορούν τον συνολικό κλάδο του Τομέα Πληροφοριών & Επικοινωνίας, όπως συγκροτείται από επιμέρους κλάδους της Μεταποίησης και των Υπηρεσιών, ανήλθαν σε 391,54 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 27,4%.

Όσον αφορά την απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α στις επιχειρήσεις, ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ) για το συνολικό προσωπικό ήταν 20.175 ΙΠΑ (ποσοστό 29,1% επί του συνόλου), εκ των οποίων 15.345 ΙΠΑ αφορούσαν προσωπικό με ερευνητικά καθήκοντα.

Ο δεύτερος τομέας, κατά φθίνουσα σειρά δαπανών Ε&Α, ήταν ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που περιλαμβάνει τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα και τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία. Το 2022 οι δαπάνες Ε&Α του τομέα ανήλθαν σε 906,27 εκατ. ευρώ (29,5% του συνόλου των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα).

Οι δραστηριότητες Ε&Α, σύμφωνα και με τις διεθνείς πρακτικές για τον συγκεκριμένο τομέα, είχαν ως επίκεντρο την υλοποίηση βασικής έρευνας (492,74 εκατ. ευρώ) και εφαρμοσμένης έρευνας (338,94 εκατ. ευρώ). Τα επιστημονικά πεδία με τις μεγαλύτερες δαπάνες ήταν η «Ιατρική και Επιστήμες Υγείας» (245,48 εκατ. ευρώ), οι «Επιστήμες Μηχανικού & Τεχνολογία» (197,07 εκατ. ευρώ) και οι «Κοινωνικές Επιστήμες» (194,81 εκατ. ευρώ).

Ο τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συγκεντρώνει τις περισσότερες θέσεις απασχόλησης σε Ε&Α, που το 2022 ήταν συνολικά 32.348 ΙΠΑ (46,7% επί του συνόλου), εκ των οποίων 26.655 ΙΠΑ αφορούσαν ερευνητικές θέσεις.

Οι δαπάνες του κρατικού τομέα το 2022 ανήλθαν σε 641,25 εκατ. ευρώ (20,9% του συνόλου των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα). Ο κρατικός τομέας περιλαμβάνει φορείς που εποπτεύονται από διάφορα Υπουργεία, όπως τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, οι Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς που εποπτεύονται από άλλα Υπουργεία, οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, οι Υπηρεσίες Νεωτέρων Μνημείων, τα Δημόσια Μουσεία, τα Δημόσια Νοσοκομεία, οι Φορείς, οι Διευθύνσεις και τα Νοσοκομεία του Υπουργείου Εθνικής Αμυνας, κ.ά.

Συνολικά, οι δραστηριότητες Ε&Α του κρατικού τομέα για το 2022 αφορούσαν τόσο βασική όσο και εφαρμοσμένη έρευνα, με δαπάνες 262,06 και 256,93 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Τα κυριότερα επιστημονικά πεδία στα οποία διεξήγαγαν Ε&Α το 2022 οι κρατικοί φορείς ήταν η «Ιατρική και Επιστήμες Υγείας» (196,71 εκατ.Euro), οι «Επιστήμες Μηχανικού & Τεχνολογία» (149,62 εκατ. ευρώ) και οι «Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Τέχνες» (135,55 εκατ. Euro).

Η απασχόληση σε Ε&Α στους κρατικούς φορείς ανήλθε σε 16.311 ΙΠΑ (23,5% επί του συνόλου), εκ των οποίων 9.266 ΙΠΑ αφορούσαν ερευνητικές θέσεις.

Τέλος, στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α 17,29 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική απασχόληση σε Ε&Α ήταν 473, εκ των οποίων 346 ΙΠΑ αφορούσαν ερευνητικές θέσεις.

Όσον αφορά την περιφερειακή κατανομή των δραστηριοτήτων Ε&Α, η Περιφέρεια Αττικής συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών Ε&Α (1.798,43 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί σε 58,6 % του συνόλου) καθώς και του προσωπικού Ε&Α (34.018 ΙΠΑ που αντιστοιχεί σε 49,1 % του συνόλου).

Ο δείκτης Ένταση Ε&Α, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ της κάθε Περιφέρειας και αναδεικνύει την σημασία των δραστηριοτήτων Ε&Α στο σύνολο των δραστηριοτήτων κάθε Περιφέρειας, καταγράφει υψηλές τιμές, πάνω από τον εθνικό μέσο όρο, στις Περιφέρειες Ηπείρου (2,13%), Αττικής (1,85%), Δυτικής Ελλάδας (1,83%) και Κρήτης (1,68%).