Οι οικονομικές επιπτώσεις της εισβολής και ο σημαντικός ρόλος της ΚΤΚ για την ανοικοδόμηση από τα ερείπια

Κατά το τέλος του 1974, η Κύπρος παρουσίαζε εικόνα μιας σχεδόν καταστραμμένης χώρας ενώ η επιβίωσή της βρισκόταν σε πραγματικό κίνδυνο, αναφέρει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή, σημειώνοντας παράλληλα ότι η ανάμνηση των τραγικών εκείνων συνθηκών υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της διαρκούς επαγρύπνησης και της συνεχιζόμενης προσπάθειας για περαιτέρω ενίσχυση και προστασία της οικονομίας μας, και πιο σημαντικά της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος.

Σε ανακοίνωσή της η Κεντρική Τράπεζα αποτίει φόρο τιμής στους νεκρούς και τους πεσόντες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα μας. «Η συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή του 40% του εδάφους της χώρας μας από την Τουρκία υπογραμμίζει την προφανή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κυπριακού λαού από την κατοχική δύναμη», αναφέρει.

«Πέραν των εθνικών συνεπειών, η εισβολή του 1974 είχε σοβαρότατες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Η βίαιη εκτόπιση 200.000 Ελληνοκυπρίων από τις εστίες τους στο βόρειο μέρος του νησιού, στο οποίο μάλιστα παραγόταν το 70% του ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της χώρας, οδήγησε την οικονομία στο χείλος της καταστροφής. Κατά το τέλος του 1974, η Κύπρος παρουσίαζε εικόνα μιας σχεδόν καταστραμμένης χώρας. Η επιβίωσή της βρισκόταν σε πραγματικό κίνδυνο», σημειώνεται. 

Προστίθεται ότι «αντιμέτωπες με τον κίνδυνο του αφανισμού όλες οι τάξεις του λαού συνεργάστηκαν. Οι εργοδοτικές τάξεις επέδειξαν επιχειρηματικότητα και επινοητικότητα, οι εργατικές οργανώσεις εργατικότητα και αυτοθυσία, εγκαταλείποντας κεκτημένα δικαιώματα και ωφελήματα, οι εκτοπισθέντες καρτερία και αντοχή. Οι κρατικοί λειτουργοί αποδείχτηκαν αντάξιοι των περιστάσεων».

Σήμερα, σημειώνεται, «η ανάμνηση των τραγικών εκείνων συνθηκών υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της διαρκούς επαγρύπνησης και της συνεχιζόμενης προσπάθειας για περαιτέρω ενίσχυση και προστασία της οικονομίας μας, και πιο σημαντικά της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος».

Η ΚΤΚ, αναφέρεται, «διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της κρίσης και της ανοικοδόμησης από τα ερείπια».

«Υπό τον τότε Διοικητή της, Χριστάκη Στεφανή, η ΚΤΚ σε συντονισμό με το Υπουργείο Οικονομικών, ακολούθησε μια έντονα επεκτατική νομισματική πολιτική με την εισαγωγή έκτακτων μέτρων για επανεκκίνηση της οικονομίας.

Συγκεκριμένα, η ραγδαία άνοδος της ανεργίας στο 25%, η απότομη πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και των εισοδημάτων και οι αναπόφευκτες συνέπειες στο ύψος των αποταμιεύσεων, επέφεραν παράλληλα σημαντικό πλήγμα στις δυνατότητες χρηματοδότησης των αναγκαίων δαπανών και επενδύσεων από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις», συνεχίζει η ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας.

Αναφέρεται ότι η KTK σε συνεργασία με την τότε κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προαναφερθέντων τραγικών συνθηκών.

Παρατίθενται ορισμένες από τις πιο άμεσες και σημαντικές ενέργειες που υλοποιήθηκαν που ήταν ότι διευκόλυνε τη χρηματοδότηση των στεγαστικών αναγκών των προσφύγων και την αναπλήρωση των απολεσθέντων κεφαλαιουχικών αποθεμάτων και υποδομής.

Παρείχε επίσης τη ρευστότητα και την υποστήριξη που χρειάζονταν οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τις απώλειες περιουσιακών στοιχείων στις κατεχόμενες περιοχές και να διατηρήσουν τη σταθερότητα και την αξιοπιστία τους.

Η Κεντρική Τράπεζα μείωσε το ελάχιστο ποσοστό απαιτούμενης ρευστότητας και καθόρισε ανώτατο δανειστικό επιτόκιο και επιτόκιο καταθέσεων, λειτουργώντας παράλληλα σχέδια κυβερνητικών εγγυήσεων στις περιπτώσεις μη ικανοποιητικής εξασφάλισης για χορηγήσεις.

Διασφάλισε ακόμη τη διατήρηση της ομαλότητας και της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα.

Επιπρόσθετα, σε συντονισμό με την Κυβέρνηση, διαβουλεύτηκε με διεθνείς οργανισμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με στόχο, μεταξύ άλλων, την εξασφάλιση χαμηλότοκων χρηματοδοτικών διευκολύνσεων προς την Κύπρο.

Παράλληλα, ιδρύθηκε και λειτούργησε το Ειδικό Ταμείο Χρηματοδότησης Έργων Προτεραιότητας κάτω από την ευθύνη της ΚΤΚ.