Γιατί τα social media δεν είναι ο μόνος λόγος που έχει εκλεγεί ο Φειδίας

Του Περικλή Έλληνα*

Το φαινόμενο Φειδίας έχει συνεπάρει πολιτικούς και μη για την αναπάντεχη εκλογή του στο ανώτερο πολιτικό αξίωμα του Ευρωβουλευτή. Η αφοπλιστική του παρουσία και άνεση μπροστά στις κάμερες, τους πολιτικούς του αντιπάλους, τα ΜΜΕ και τους επικριτές του είναι αξιοσημείωτη και εντυπωσιακή.

Ο Φειδίας Παναγιώτου στην ηλικία των μόλις 24 ετών, χωρίς καμία πολιτική εμπειρία και ανάλογη γνώση, έχει καταφέρει να ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό του τόπου και να κάνει κατορθωτό κάτι που φάνταζε αδύνατο και σουρεαλιστικό. Ποιοι είναι όμως οι κύριοι λόγοι που οδήγησαν το νεαρό youtuber σε αυτή την επιτυχία;

Σίγουρα τα 5 εκατομμύρια ακόλουθοι του σε YouTube, Facebook, Instagram και TikTok έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προβολή του ως υποψήφιος ευρωβουλευτής. Η παρακίνηση χιλιάδων νέων για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους και η συνεχής παρότρυνση του για συμμετοχή τους στα κοινά με την ψήφο τους δεν είναι αμελητέα.

Ήταν όμως αυτό αρκετό για να αντιμετωπίσει ένας ανεξάρτητος υποψήφιος χωρίς κόμμα, χωρίς πολιτικούς ακόλουθους, χωρίς πολιτικές θέσεις, χωρίς πολιτικό πρόγραμμα, χωρίς χορηγούς και χωρίς διαφημιστικό κονδύλι… τα πολύ έμπειρα πολιτικά στελέχη που είχαν την υποστήριξη των κομμάτων τους και των κομματικών μηχανισμών, των κονδυλίων, χορηγών και υποστηρικτών τους;

Η πραγματικότητα είναι, με βάση τα νούμερα, ότι ο Φειδίας δεν απέσπασε ψήφους μόνο από τους νεαρούς ακόλουθους του στα κοινωνικά δίκτυα αλλά από όλο το εκλογικό σώμα και από όλες τις ηλικίες από 18 μέχρι 69 ετών.

Αν δούμε τα αποτελέσματα του Exit Poll της Pulse Market Research για το Omega, θα δούμε ότι ο Φειδίας απέσπασε σημαντικά ποσοστά και από άλλα ηλικιακά στρώματα πέραν των 18-29 ετών που είναι οι κύριοι δέκτες της επικοινωνίας του λόγω της υψηλής επισκεψιμότας τους στα ΜΚΔ.

Ο Φειδίας προσέλκυσε ψήφους και από ηλικίες πέραν των 30 ετών που ήταν ήδη εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι και μάλιστα με διψήφια ποσοστά σχεδόν σε όλες τις ηλικίες μέχρι 69 ετών.

Βλέπουμε ότι στις ηλικίες κάτω των 30 ο Φειδίας πλησιάζει το 40%, στην ηλικιακή ομάδα 30-39 φτάνει το 30%, ενώ παίρνει 1 στους 4 στις ηλικίες 40-49, περίπου 15% στις ηλικίες μεταξύ 50-59 και σχεδόν 10% στις ηλικίες μεταξύ 60-69.

Σε μια άλλη ανάλυση βλέπουμε ότι ο Φειδίας απέσπασε ψήφους με μεγάλο ποσοστό τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν τις εκλογές αγγίζοντας το 26%, που ήταν το υψηλότερο από όλα τα υπόλοιπα κόμματα!

Αν λάβουμε υπόψη ότι περίπου το 9% από το 19% που πήρε ο Φειδίας προέρχεται από νέους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους και το άλλο 10% από τα υπόλοιπα κόμματα, τότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο Φειδίας δεν ψηφίστηκε μόνο από τους followers του στα Social Media αλλά κατά ένα πολύ σημαντικό ποσοστό από υφιστάμενους ψηφοφόρους μεγαλύτερης ηλικίας που πιθανόν να μην τον ακολουθούν στα Social Media, προερχόμενοι από σχεδόν όλα τα κόμματα, μικρά και μεγάλα, πετυχαίνοντας οριζόντια εισροή δεκάδων χιλιάδων ψήφων!

Επίσης στο πιο κάτω γραφικό θα δούμε ότι παρόλο που ο Φειδίας έχει εκατομμύρια ακόλουθους στα παγκόσμια ΜΚΔ του στα Αγγλικά, στα τοπικά του ΜΚΔ στα Ελληνικά οι εγγεγραμμένοι ακόλουθοι του Φειδία στο Κυπριακό του κανάλι στο Youtube είναι μόλις 34.1 χιλιάδες (τη μέρα των εκλογών 30 χιλιάδες), το οποίο ξεκίνησε να παίρνει πολλούς subscribers μόλις 3 μήνες πριν τις εκλογές.

Το ίδιο ισχύει και για το κανάλι του στο Instagram που ξεκίνησε το Φεβρουάριο με σύνολο μέχρι τις εκλογές τους 47,000 περίπου followers.

Επίσης παρόλο που το κανάλι του στο Tik Tok έχει πάνω από 180,000 ακόλουθους, ένα μεγάλο ποσοστό είναι κάτω των 18 ετών και δεν μπορούν να ψηφίσουν.

Αν λάβουμε υπόψη ότι οι περισσότεροι χρήστες των ΜΚΔ έχουν πάνω από ένα κανάλι επικοινωνίας πολλοί από τους followers του τον ακολουθούν από 2-3 κανάλια ΜΚΔ οπόταν το σύνολο των Κύπριων ακόλουθων του δεν μπορεί να είναι το σύνολο από όλα του τα εγχώρια κανάλια ΜΚΔ και δεν μπορεί να αθροίζουν από μόνα τους το σύνολο των ψήφων που πήρε.

Φυσικά και πολλοί που δεν είναι ακόλουθοι του μπορούν να δουν το περιεχόμενο του και να επηρεαστούν αλλά εάν δεν είναι ακόλουθοι του, η συχνότητα δεν είναι τόσο μεγάλη και συστηματική εκτός αν γίνεται με τη θέληση τους καταβάλλοντας κάποια προσπάθεια.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω ευρήματα μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα ότι τα Social Media βοήθησαν άμεσα τον Φειδία να πάρει τουλάχιστον τους μισούς ψήφους που πήρε.

Του υπόλοιπους τους απέσπασε από ψηφοφόρους άλλων κομμάτων λόγω αντίδρασης στο πολιτικό σκηνικό ή λόγο της ελπίδας τους στο κάτι το διαφορετικό.

Το ερώτημα που δημιουργείτε είναι αν κάποιος άλλος υποψήφιος χρησιμοποιούσε με το ίδιο αποτελεσματικό και άμεσο τρόπο τα ΜΚΔ θα έβγαινε και αυτός Ευρωβουλευτής;

Θεωρώ πως όχι! Και αυτό γιατί τα ΜΚΔ από μόνα τους δεν κτίζουν περιεχόμενο αλλά ούτε και χαρακτήρες. Απλά το προβάλλουν με ένα άμεσο και συστηματικό τρόπο ο οποίος είναι μετρήσιμος και βοηθά στην διαμόρφωση της ψηφιακής στρατηγικής με αμεσότητα και την επιλογή τακτικών που μπορούν να την υποστηρίξουν ανά πάσα στιγμή με μεγάλη ευστοχία και αποτελεσματικότητα.

Τι διαφορετικό είχε ο Φειδίας;

Ο Φειδίας παρόλη την ‘τρέλα’ του και την απειρία του στα πολιτικά κατάφερε αυτά τα αρνητικά του σημεία για πολλούς να τα γυρίσει σε θετικά και να διαφοροποιηθεί από τους κλασικούς πολιτικούς. Κάτ’ αρχήν δεν χρειάστηκε να κατεβεί στο επίπεδο των νέων γιατί απλά ήταν στο ίδιο επίπεδο επικοινωνίας, αντίληψης και πολιτικής στάσης. Παράλληλα καθρέφτισε την πραγματική εικόνα που έχουν οι νέοι για την πολιτική και έδωσε μια νέα δυναμική αντιμετώπισης της με συμμετοχή στα κοινά με τους δικούς του όρους, τους όρους που αντιλαμβάνονται και επικροτούν οι νέοι.

Έδειξε ότι το ενδιαφέρον του για τα κοινά δεν ήταν προϊόν κομματικής προσδοκίας προς κομματικό όφελος και εύηχα συνθήματα αλλά πραγματικό ενδιαφέρον για αλλαγή και καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων λαμβάνοντας υπόψη τους άμεσα ενδιαφερόμενους -τους νέους για το μέλλον τους, για τα σχολεία τους, για τον πολιτικό γίγνεσθαι αυτού του τόπου.

Όλος παραδόξως παρόλη την απλοϊκή και μη άρτια εμπεριστατωμένη προσέγγιση αυτών των θεμάτων, αυτή η ειλικρινής αντιμετώπιση των πραγμάτων συνεπήρε και μεγαλύτερους που βαρέθηκαν την κομματικοποίηση και τα ληγμένα συνθήματα αλλαγής και θέλησαν να τιμωρήσουν το σύστημα αλλά και να δώσουν την ευκαιρία σε κάτι το διαφορετικό.

Δεν είμαι σίγουρος αν πολλοί από αυτούς πίστευαν ότι με την ψήφο τους θα εκλεγεί πραγματικά ο Φειδίας ή απλά ήθελαν να περάσουν ένα μήνυμα αλλαγής και αγανάκτησής ανώδυνα, αφού και αυτή ακόμα η εκλογή του δεν θα τους επηρέαζε άμεσα.

Ο Φειδίας κατά την άποψη μου κέρδισε τις εκλογές πρώτον για την προσωπικότητα του και τα χαρακτηριστικά που κανένας άλλος υποψήφιος δεν επικοινώνησε με τέτοια αυθεντικότητα, ειλικρίνεια, απλότητα, φρεσκάδα, διαφορετικότητα, άνεση, πίστη, νεανική τρέλα και αυτοπεποίθηση.

Με την Αφοπλιστική του Ειλικρίνεια, τη Φρεσκάδα του, την αμεσότητα της επικοινωνίας του και την θέληση του να πετύχει, ο Φειδίας κατάφερε να πείσει ένα μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων να γραφτούν για πρώτη φορά στους εκλογικούς καταλόγους και τους υπόλοιπους να ψηφίσουν για πρώτη φορά κάτι το αυθεντικό που δεν έχε κανένα φόβο ή συμφέρον να πει τα πράγματα με το όνομα τους κα να βγάλει στη φόρα την απαξιωτική πραγματικότητα της πολιτικής ηθικής και πρακτικής πολλών πολιτικών και πολιτικών παρατάξεων.

Και όχι φυσικά όλων. Γιατί το φαινόμενο Φειδίας επαληθεύτηκε και με άλλους υποψήφιους ευρωβουλευτές με άλλο τρόπο αλλά για τους ίδιους κατά την άποψη μου λόγους.

Δεν μπορώ να μιλήσω για όλους τους εκλεγέντες Ευρωβουλευτές γιατί δεν τους παρακολούθησα όλους και δεν τους γνωρίζω. Αλλά γι’ αυτούς που γνωρίζω θεωρώ πως έχουν τις ίδιες αξίες και χαρακτηριστικά όπως ο Φειδίας σε μια πιο ώριμη και ανεπτυγμένη μορφή. Παρόλα αυτά για τους ψηφοφόρους είναι εξίσου αν όχι και περισσότερο σημαντικοί.

Αρχές, ιδανικά, φιλοπατρία, εργατικότητα, αγάπη για τον κόσμο, πρακτική και ουσιαστική δουλειά, και μη προσκόλληση στα στεγνά πολιτικά στεγανά αλλά ενδιαφέρον και αλτρουισμό για όλο τον κόσμο για τα αμέτρητα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Εν κατακλείδι ο Φειδίας κατάφερε μέσω των ΜΚΔ να περάσει τα μηνύματα του στο νεανικό κοινό του αλλά και σε άλλους με τον τρόπο που τα αντιλαμβάνεται καλύτερα και τα επικροτεί, με τον τρόπο που ο ίδιος τα προβάλει και καινοτομεί.

Εάν και οι υπόλοιποι ευρωβουλευτές/κόμματα τον βοηθήσουν να ‘γεμίσει’ την θέση που κέρδισε για το καλό της Κύπρου, ίσως μπορέσει με τον ίδιο τρόπο να περάσει τα μηνύματα του στην Ευρώπη αντιπροσωπεύοντας τους νέους της Ευρώπης με παρόμοιο τρόπο και μεταφέροντας τις θέσεις των νέων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται και επικοινωνούν ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο για την Ευρώπη και ένα νέο δίαυλο αντιπροσώπευσης και επικοινωνίας.

Στο κάτω κάτω όλοι θέλουμε και όλοι δουλεύουμε για το καλό της Κύπρου, έτσι δεν είναι;

*Ειδικός σε θέματα Ψηφιακής Στρατηγικής

Διευθύνων Σύμβουλος ImarComms Digital

Παγκόσμιος Συνεργάτης Digital Marketing Institute

Επισκέπτης Καθηγητής στο MBA του Πανεπιστημίου Κύπρου