Η δύσκολη εξίσωση της μεγάλης ανάπτυξης-Τα σενάρια στο τραπέζι, ο οδικός χάρτης και μια πόλη στην... πρίζα

Η διαπίστωση ότι η επαναφορά της ανάπτυξης του λιμανιού και της μαρίνας της Λάρνακας σε τροχιά υλοποίησης αποτελεί μια δύσκολη και σύνθετη εξίσωση, που για να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα θα απαιτηθεί χρόνος, συνιστά την πεμπτουσία των όσων έγιναν και ειπώθηκαν κατά την ... γεμάτη σε σχέση με το έργο και το πώς προχωρά απ' εδώ και πέρα, περασμένη Παρασκευή.

Και μπορεί η επόμενη μέρα να φαντάζει επί της ουσίας ακόμη μετέωρη, ωστόσο, η Παρασκευή που πέρασε έριξε αν μη τι άλλο φως όσον αφορά τα δεδομένα που αυτή τη στιγμή υπάρχουν αναφορικά με το μέλλον της ανάπτυξης, καθώς όσα ακούστηκαν κατά την πρωινή πολύωρη συνεδρία της Επιτροπής Μεταφορών της Βουλής, αλλά και αυτά που αποφασίστηκαν κατά την απογευματινή συνάντηση του υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Αλέξη Βαφεάδη με την Επιτροπή Ανάπτυξης της πόλης και επαρχίας Λάρνακας, κατέδειξαν τον δρόμο που ως προς τις διαδικασίες πρόκειται να ακολουθηθεί.

Τα τρία σενάρια

Επί της ουσίας, τρία είναι τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι και εξετάζονται ως προς την μορφή που θα προσλάβει το έργο στην επόμενη μέρα του τερματισμού της σύμβασης με την Kition.

Πρώτο: Να προχωρήσει ξανά ως ενιαία ανάπτυξη με νέο ανάδοχο.

Δεύτερο: Να υπάρξει διαχωρισμός της μαρίνας από την μια και του λιμανιού από την άλλη, κάτι που σημαίνει δύο διαφορετικούς διαγωνισμούς και δύο διαφορετικούς ανάδοχους.

Τρίτο: Ανάληψη των έργων για το λιμάνι και ενδεχομένως για την μαρίνα από την Αρχή Λιμένων Κύπρου(ΑΛΚ), με παραχώρηση των παρεμφερών αναπτύξεων που περιλαμβάνονται στο όλο project σε επενδυτή.

Τα επόμενα βήματα

Ως προς τα αμέσως επόμενα βήματα, έπειτα και από την συνάντηση του Αλέξη Βαφεάδη με την Επιτροπή Ανάπτυξης της πόλης και επαρχίας Λάρνακας την περασμένη Παρασκευή, αυτά εν είδη οδικού χάρτη αφορούν στην από μέρους του αρμόδιου υπουργού ενημέρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας για τις απόψεις και εισηγήσεις που έχει ενώπιον του, ενώ εν συνεχεία τον επίσης από μέρους του καταρτισμό σχεδίου δράσης, που εν συνεχεία-ως τρίτο βήμα-να τεθεί σε υλοποίηση.

Μέχρι τότε και προς εξεύρεση των καλύτερων δυνατών λύσεων, θα εργάζονται παράλληλα η ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και η ομάδα εργασίας που θα συστήσει ο δήμος Λάρνακας.

• Διαβάστε εδώ: Άκουσε τους Λαρνακείς, ενημερώνει τον Πρόεδρο και βγάζει σχέδιο δράσης ο Βαφεάδης-Δουλειά από ομάδες εργασίας

Όπως πάντως έχει προαναφερθεί, και όπως διαφάνηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Μεταφορών την Παρασκευή το πρωί, για να ξαναμπεί το έργο στις ράγες της υλοποίησης, ενδεχομένως να χρειαστούν αρκετά χρόνια-δεν ξεκαθαρίστηκε ακριβώς πόσα-, αφού οι διαδικασίες προκήρυξης ενός διαγωνισμού είναι αρκετά χρονοβόρες.

• Διαβάστε εδώ: Μαρίνα και λιμάνι Λάρνακας σε βάθος χρόνου... Οι χρονοβόρες διαδικασίες και γιατί μιλά για τραγωδία η Kition

Μια λύση που ενδεχομένως θα επιτρέψει στο έργο να προχωρήσει με κάπως ταχύτερους ρυθμούς είναι η Αρχή Λιμένων Κύπρου να αναλάβει τα έργα που αφορούν καθαρά το λιμάνι Λάρνακας και ενδεχομένως και τα έργα για τη μαρίνα, με τις υπόλοιπες αναπτύξεις που περιλαμβάνονται στο project να ανατίθενται σε επενδυτή, όταν και εφόσον προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός.

Για να αναλάβει, όμως, η Αρχή Λιμένων τα προαναφερθέντα έργα, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα διαχειρίζεται για πάντα, τόσο το λιμάνι όσο και την μαρίνα, αφού θα κληθεί να επενδύσει σε αυτά ένα αξιοσέβαστο ποσό της τάξεως των 200 εκατομμυρίων ευρώ.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως μια τέτοια προοπτική βλέπουν θετικά, τόσο ο Δήμος Λάρνακας όσο και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της πόλης, με τον πρόεδρο του ΕΒΕ Λάρνακας, Νάκη Αντωνίου, να ρίχνει στο τραπέζι την ιδέα για διαχωρισμό του έργου σε τρεις φάσεις.

Από πλευράς Κυβέρνησης, ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, ξεκαθάρισε ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες και αφότου προηγηθεί εκτενής διάλογος με τους φορείς της Λάρνακας.

Επανέλαβε, επίσης, την ετοιμότητα και την πρόθεση της Κυβέρνησης, το έργο να επανεκκινήσει το συντομότερο δυνατόν.

Οι χρονοβόρες διαδικασίες

Αναφορικά με το ενδεχόμενο προκήρυξης νέου ή και νέων διαγωνισμών, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, και η Εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας, Ρένα Παπαέτη, κατέστησαν σαφές στους βουλευτές της Επιτροπής Μεταφορών ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει... αύριο.

Ειδικότερα, η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας υπέδειξε πως για να προκηρυχθεί ένας διαγωνισμός θα πρέπει κατ' αρχήν η Κυβέρνηση να καθορίσει την πολιτική που θα ακολουθηθεί, εν συνεχεία να ετοιμαστούν τα έγγραφα του διαγωνισμού, να γίνει προκήρυξη, να εκδηλωθεί ενδιαφέρον, να αξιολογηθούν οι προσφορές και μετά να γίνει η ανάθεση του έργου.

«Πρόκειται για μία διαδικασία, εξ αντικειμένου, χρονοβόρα, η οποία ακολουθείται σε όλες τις διαδικασίες προκήρυξης και ανάθεσης έργων και αντιλαμβάνομαι ότι αυτή τη διαδικασία θα ακολουθήσει και το υπουργείο», πρόσθεσε.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής υπέδειξε πως «πρέπει να πούμε ότι αύριο έργο δεν μπορεί να προκηρυχθεί, επειδή υπάρχει ένα πλαίσιο. Για να προκηρυχθεί ένα έργο, θα πρέπει να αξιολογηθεί ότι είναι οικονομικά προσιτό και ότι είναι οικονομικά βιώσιμο.

Για να διακριβωθεί ότι το έργο είναι οικονομικά βιώσιμο, πρέπει να γίνει σχετική μελέτη», εξήγησε, σημειώνοντας πως «προφανώς για αυτό το έργο, δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής οι μελέτες που έγιναν πριν από 5,6, 8 χρόνια, γιατί αυτές εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε ότι δεν δούλεψαν».

Για να γίνουν μελέτες για να διαφανεί εάν το έργο είναι βιώσιμο, πρόσθεσε, «θα πρέπει να προσλάβουμε συμβούλους, και για να προσλάβουμε συμβούλους πρέπει να προκηρύξουμε ξεχωριστό διαγωνισμό».

«Στη διαδικασία της αξιολόγησης εάν το έργο είναι οικονομικά βιώσιμο, οι σύμβουλοι, έχοντας καθοδήγηση από το κράτος για ενδεχόμενες πολιτικές, θα εξετάσουν εάν το έργο θα είναι ενιαίο ή αν θα σπάσει σε κομμάτια», συμπλήρωσε, υπογραμμίζοντας ότι στη βάση των ευρημάτων της μελέτης των συμβούλων θα προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός.

Με βάση τα πιο πάνω, είπε, «αύριο προκήρυξη διαγωνισμού δεν μπορεί να γίνει», σημειώνοντας πως για να γίνουν όλα αυτά θα χρειαστούν κάποια χρόνια.

Κανένα νομικό κώλυμα για την ώρα

Για το κατά πόσον υπάρχει οποιοδήποτε νομικό κώλυμα για να προχωρήσει η διαδικασία προκήρυξης νέου διαγωνισμού, η κ. Παπαέτη ανέφερε ότι «όλες αυτές οι προετοιμασίες της Κυβέρνησης δεν μπορούν να απαγορευτούν από κανένα. Εκείνο, όμως, που μπορεί κάποιος να απαγορεύσει, είναι να προκηρύξει διαγωνισμό».

Εν προκειμένω, συμπλήρωσε, «δεν έχουμε κανένα απαγορευτικό διάταγμα για να προχωρήσει η διαδικασία. Συνεπώς, εν τη απουσία τέτοιου απαγορευτικού διατάγματος, η Κυβέρνηση δεν κωλύεται κατ' ουδένα λόγο να προχωρήσει στις ενέργειές της και εάν δεν ευωδώσουν να προχωρήσει σε ανάθεση του έργου σε νέο επενδυτή», επεσήμανε.

Η ετοιμότητα της Αρχής Λιμένων

Αξίζει να σημειωθεί πως, ο πρόεδρος της Αρχής Λιμένων, Ζήνωνας Αποστόλου, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα βουλευτών, ανέφερε ότι «μελετάμε εσωτερικά και συζητάμε με το υπουργείο Μεταφορών το ενδεχόμενο να επενδύσουμε στο λιμάνι Λάρνακας».

«Η δυνατότητα να επενδύσουμε υπάρχει. Έχουμε και μέσα, έχουμε και την τεχνογνωσία, καλύτερα από κάθε άλλο», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι «το να επενδύσουμε εκατομμύρια στο λιμάνι και σε τρεις ή έξι μήνες να φύγουμε από μέσα, δεν μπορεί να γίνει».

«Πρέπει να υπάρχει μία απόφαση από τους τοπικούς φορείς, την πολιτεία, το κράτος, για να μπορέσουμε να επενδύσουμε στο έργο», εξήγησε.

Λαμβάνοντας στη συνέχεια τον λόγο, ο δήμαρχος Λάρνακας, Ανδρέας Βύρας, ξεκαθάρισε ότι «στη Λάρνακα δεν έχουμε διαθέσιμα άλλα χρόνια». «Είναι ευθύνη του κράτους να βρει τον τρόπο το συντομότερο δυνατόν να ξεκινήσει η υλοποίησή του κι αυτό που ακούσαμε από την Αρχή Λιμένων μπορεί να αποτελέσει τη λύση», εκτίμησε.

Διεμήνυσε παράλληλα ότι «η πόλη δεν φταίει σε τίποτα και πρέπει το κράτος να βρει τον τρόπο το έργο πολύ σύντομα να προχωρήσει, εξετάζοντας όλα τα δεδομένα».

Διαχωρισμός του έργου

Σε δική του παρέμβαση ο πρόεδρος του ΕΒΕ Λάρνακας, Νάκης Αντωνίου, αφού είπε ότι «δεν είμαστε ευτυχείς με αυτήν την κατάληξη (σ.σ. τερματισμού της σύμβασης)», τόνισε πως «είναι σημαντικότατο το έργο του λιμανιού και της μαρίνας».

Αφού αναφέρθηκε στις επαφές που πραγματοποίησε τις τελευταίες μέρες, είπε πως «έχουμε ιδέες, έχουμε έτοιμα σχέδια με χρηματοοικονομικές μελέτες και ζητάμε λίγο χρόνο για να τις μελετήσουμε, για να υλοποιηθεί επιτέλους το έργο».

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, ο κ. Αντωνίου διευκρίνισε ότι «το έργο όπως είχε προκηρυχθεί, είναι ένα μεγαλεπήβολο έργο που φαίνεται δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Συνεπώς, πρέπει να βρούμε έργα που να είναι οικονομικά βιώσιμα και να αποδώσουν και στην πόλη και στον επενδυτή».

«Άρα, το λιμάνι μπορεί να είναι ξεχωριστό, η μαρίνα μπορεί να είναι ξεχωριστή και το development μπορεί να είναι ξεχωριστό.

Δηλαδή, το έργο μπορεί ενδεχομένως να γίνει και σε τρεις φάσεις», εξήγησε υποδεικνύοντας πως «πρέπει με καλή διάθεση όλοι μας να κάτσουμε να σκεφτούμε, να βάλουμε κάτω τα οικονομικά και να αποφασίσουμε, γιατί αυτά τα έργα είναι τα παιδιά μας».

Εντάσεις για το ενδιαφέρον του Κατάρ

Σημειώνεται ότι η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών σημαδεύτηκε και από εντάσεις μεταξύ υπουργού Μεταφορών και βουλευτών.

Συγκεκριμένα, ο Αλέξης Βαφεάδης, απαντώντας σε σχόλιο του βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Ορφανίδη περί προσπάθειας εξυπηρέτησης επιχειρηματιών, τόνισε ότι «κάτι τέτοιο πόρρω απέχει από την πραγματικότητα και είναι απαράδεκτο να υπονοούνται τέτοια πράγματα.

Έχω δηλώσει επανηλειμμένα πως θα ακολουθήσουμε κάθε νόμιμη διαδικασία και δεν υπάρχει καμία πρόθεση να εξυπηρετηθεί κανένας».

Απαντώντας, εξάλλου, σε τοποθέτηση του βουλευτή του ΔΗΣΥ, Δημήτρη Δημητρίου, ο οποίος κατηγόρησε την Κυβέρνηση για επικοινωνιακή πολιτική σε σχέση με το ενδιαφέρον του Κατάρ για επενδύσεις, ο κ. Βαφεάδης ξεκαθάρισε πως «το ενδιαφέρον του Κατάρ για εμάς εντάσσεται σε γενικό ενδιαφέρον».

«Εμείς θεωρούμε το ενδιαφέρον του Κατάρ και όλων των άλλων επενδυτών που περνούν από την Κύπρο και ζητούν ενημέρωση για έργα για να επενδύσουν, ως μία εκδήλωση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στις δραστηριότητες της Κύπρου, επειδή η οικονομία της Κύπρου πάει καλά», επεσήμανε.

Συνεπώς, συνέχισε, «εμείς παρακαλούμε να υπάρχει ενδιαφέρον. Αυτό μας δίνει ελπίδες ότι όταν αύριο θα βγούμε σε προσφορές, θα υπάρξει καλό ενδιαφέρον», σημειώνοντας πως «σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το ενδιαφέρον του Κατάρ».

Σύντομα το σχέδιο δράσης

Αξίζει, εξάλλου, να αναφερθεί πως, τόσο κατά τη συνεδρία της Επιτροπής Μεταφορών όσο και σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας, ο υπουργός Μεταφορών επανέλαβε την αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης για να προχωρήσει το έργο το συντομότερο δυνατόν.

«Το ενδιαφέρον για την επόμενη μέρα του έργου, είναι στο υψηλότερο επίπεδο της Κυβέρνησης. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου. Εγώ έχω ζητήσει να μου δοθεί κάποιος χρόνος για να διαβουλευτώ με τους φορείς της Λάρνακας, να καταγραφούν όλες οι απόψεις και να λάβουμε αποφάσεις», πρόσθεσε.

Όπως είπε, «έχω δεσμευτεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι θα επανέλθω το συντομότερο δυνατόν με χρονοδιάγραμμα, με σχέδιο δράσης για υλοποίηση αυτού του έργου. Συνεπώς, η δέσμευση είναι να προχωρήσουμε άμεσα στην υλοποίηση του έργου, μέσα από τις νόμιμες διαδικασίες και κανονισμούς, ώστε να μην υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος να προσβληθεί στο δικαστήριο».

Oliver Corlette: «Ήμασταν έτοιμοι να αρχίσουμε τα έργα»

Πάντως, σε αντίθεση με την προηγούμενη φορά που συζητήθηκε το θέμα στην Επιτροπή Μεταφορών, κατά τη χθεσινή συνεδρία παρέστη ο CEO της Kition Ocean Holdings, Oliver Corlette, συνοδευόμενος από τους νομικούς συμβούλους της εταιρείας.

Σε δήλωσή του ο κ. Corlette εξέφρασε την απογοήτευση της εταιρείας για την κατάσταση των πραγμάτων, όπως έχουν διαμορφωθεί, σημειώνοντας πως «η πρώτιστη ανησυχία για την εταιρεία είναι οι εργαζόμενοι και θέλουμε να διαφυλάξουμε ότι όλα τους τα δικαιώματα θα διαφυλαχθούν».

Παράλληλα, ο κ. Corlette είπε πως θεωρεί μεγάλη τραγωδία για την πόλη και τον κόσμο της Λάρνακας αυτό που έχει γίνει, υποστηρίζοντας ότι «η εταιρεία ήταν έτοιμη, με όλη την υποδομή, τα σχέδια, τα έργα, τον κόσμο, να προχωρήσει σε όλα τα κατασκευαστικά έργα».

Τι έγινε στο Προεδρικό και τι ακολούθησε

Εξάλλου, ο εκ των συνηγόρων της Kition, Γιώργος Β. Γεωργίου, μιλώντας εκ μέρους της εταιρείας ανέφερε ότι κατά την συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο που έγινε στις 15 Απριλίου συμφωνήθηκε ότι θα καταβαλλόταν το ποσό της εγγυητικής και ταυτόχρονα θα ξεκινήσουμε η συζήτηση για τα αιτήματα που υπέβαλε η εταιρεία, τονίζοντας πως «η εταιρεία εκείνη τη μέρα έκανε παραχώρηση».

Σύμφωνα με τον κ. Γεωργίου, η εταιρεία απέστειλε e-mail στο υπουργείο Μεταφορών μετά τη σύσκεψη, στην οποία ανέφερε πως «όπως αντιλαμβανόμαστε, συμφωνήσαμε α, β, γ». «Λάβαμε απάντηση την ίδια μέρα από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου που μας έλεγε ‘όχι κύριοι δεν είναι έτσι που συμφωνήσαμε», πρόσθεσε.

Όπως είπε, «ζητήσαμε πρακτικά και μας ενημέρωσαν ότι δεν υπάρχουν», σημειώνοντας πως μετά από αυτή την εξέλιξη δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα.

«Εμείς ζητήσαμε να πάμε σε μία διαδικασία επίλυσης διαφορών, αλλά αρνήθηκε το Υπουργείο και για τον λόγο αυτό προσφύγαμε στο Δικαστήριο, προκειμένου να αναγκάσουμε την Κυβέρνηση να ακολουθήσει το συμβόλαιο. Ενώ βρισκόμασταν στο Δικαστήριο, η Κυβέρνηση ήρθε και ζήτησε να εκτελέσει άλλη εγγυητική», πρόσθεσε, αναφέροντας ότι όπως παρουσιάζονται τα πράγματα κάποιες φορές, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Κατηγόρησε, παράλληλα, την Κυβέρνηση για άτεγκτη στάση, ισχυριζόμενος πως η εταιρεία δεν αρνήθηκε ποτέ να καταθέσει την εγγυητική, παρότι θεωρούσε πως ήταν λανθασμένος ο τρόπος υπολογισμού της και σημειώνοντας πως «ζητήσαμε να συζητήσουμε τον τρόπο υπολογισμού της εγγυητικής, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλεπόταν στη σύμβαση».