Η αδήλωτη εργασία, το ξένο εργατικό δυναμικό και η συλλογική σύμβαση στην οικοδομική βιομηχανία

Πρόκληση χαρακτήρισε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννης Παναγιώτου, την αποτελεσματική αντιμετώπισης της αδήλωτης και παράνομης εργασίας, σημειώνοντας ότι το τελευταίο διάστημα καταγράφεται αυξητική τάση.

Σε χαιρετισμό του στην 29η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου, ο Υπουργός χαρακτήρισε το φαινόμενο προβληματικό για όλους με αλυσιδωτές επιπτώσεις για την οικονομία.

«Δυστυχώς διαπιστώνουμε ότι κατά το τελευταίο διάστημα καταγράφεται αυξητική τάση», ανέφερε. Στην οικοδομική βιομηχανία, πρόσθεσε, η αδήλωτη και παράνομη εργασία προσεγγίζει ποσοστά 25% κάτι που χαρακτήρισε προβληματικό για όλους και κυρίως για τον υγιή ανταγωνισμό.

«Είναι προβληματικό για τους νομοταγείς εργοδότες, για τους νομοταγείς εργολάβους και υπεργολάβους οι οποίοι ακολουθούν τις πρόνοιες της νομοθεσίας», ανέφερε.

Ευχαρίστησε την ηγεσία της ΟΣΕΟΚ, της ΟΕΒ και του ΚΕΒΕ για τη συνεργασία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου και εξέφρασε την άποψη ότι μέσα από τη συνεργασία, με περισσότερους ελέγχους και αυστηρότερες ποινές και καταλληλότερο θεσμικό πλαίσιο, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή η παράνομη και απαράδεκτη πρακτική που δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις, στο επίπεδο των αμοιβών, στα έσοδα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ιδιαίτερα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστευτικών ροών.

Όσον αφορά την στελέχωση της αγορά με εργατικό δυναμικό, ο Υπουργός ανέφερε ότι πέτυχαν να συμφωνήσουν στον τρόπο που θα αξιοποιήσουν πέρα από το εγχώριο και το ξένο εργατικό δυναμικό έτσι ώστε να συνεχίσει η μεγέθυνση της οικονομίας της Κύπρου, με δεδομένο ότι ήδη το μέγεθος της οικονομίας έχει υπερβεί τις δημογραφικές δυνατότητες της χώρας.

« Ακόμα κι αν εργαζόμαστε όλοι οι Κύπριοι δεν είμαστε αρκετοί για να στελεχώσουμε όλες τις θέσεις εργασίας που συνεπάγεται η μεγάλη κυπριακή οικονομία», ανέφερε.  Πρόσθεσε ωστόσο ότι για να γίνει αυτό σωστά η εργασία χρειάζεται τις κατάλληλες ρυθμίσεις και όσο πιο καλά ρυθμισμένη είναι η αγορά εργασίας, τόσο πιο εύκολα θα μπορεί η Κύπρος να υποδεχτεί  περισσότερους εργαζόμενους από το εξωτερικό.

Ακολούθως αναφέρθηκε σε στοιχεία της Eurostat για το α’ τρίμηνο του 2024 αλλά και του Τμήματος Εργασίας για  εγγεγραμμένους ανέργους, με βάση τα οποία η ανεργία ακολουθεί πτωτική τάση. Ταυτόχρονα, σημείωσε το Υπουργείο κατάφερε να επιταχύνει την ανταπόκριση στα αιτήματα που υποβάλλονται για την έκδοση αδειών εργασίας για εργαζόμενους από το εξωτερικό.

«Οπότε φαίνεται να καταφέρνουμε αποτελεσματικά και ισορροπημένα η αγορά να στελεχώνεται κατάλληλα και το εγχώριο εργατικό δυναμικό να αξιοποιείται στον μέγιστο δυνατό βαθμό», σημείωσε.

Σημαντική χαρακτήρισε επίσης ο κ. Παναγιώτου την ανανέωση της συλλογικής σύμβασης στην οικοδομική βιομηχανία. Είπε ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα συναντηθεί με τους κοινωνικούς εταίρους για να συζητηθεί σε βάθος και να υπάρξει κατάληξη στην ανανέωση της συλλογικής σύμβασης.

Εξέφρασε αισιοδοξία ότι θα καταφέρουν να συμφωνήσουν και ότι θα επιδειχθεί η ανάλογη σοβαρότητα και ωριμότητα και από τις δύο πλευρές. Πρόσθεσε ότι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτή τη συγκυρία, αφού δεν υπάρχει η πολυτέλεια, σε ένα περιβάλλον εξωτερικής αστάθειας, να υπάρχουν εστίες αντιπαράθεσης στο εσωτερικό.

Πρόεδρος ΟΣΕΟΚ: Ανάγκη διακρατικών συμφωνιών για ξένο εργατικό δυναμικό

Σε ομιλία του ο Πρόεδρος της ΟΣΕΟΚ Στέλιος Γαβριήλ εισηγήθηκε σύναψη συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας με χώρες που διαθέτουν προσοντούχο προσωπικό.

Ανέφερε ότι η έλλειψη του εργατικού δυναμικού στο κατασκευαστικό τομέα, σε συνάρτηση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη περιοχή, συντείνουν στο γεγονός της μεθοδευμένης προσέλκυσης προσωπικού Τρίτων Χωρών μέσω παράνομων διαδικασιών, υποσχόμενοι την εργασιακή τους αποκατάσταση.

Παράλληλα είπε ότι είναι ιδιαίτερα λυπηρό να στοχοποιείται ο Κατασκευαστικός Τομέας, ως ο κύριος υπαίτιος για τις μεταναστευτικές ροές που παρουσιάζονται στη Κύπρο. «Είμαστε πρόθυμοι να συμπορευθούμε με τη πολιτεία για την επίλυση του σοβαρού αυτού θέματος, λαμβάνοντας δραστικά μέτρα για την πάταξη της παράνομης και αδήλωτης εργασίας», είπε.

Πρόσθεσε ότι μέλημα και επιθυμία τους είναι να βρεθούν τέτοιοι μηχανισμοί για καταπολέμηση του φαινομένου αυτού, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με την Πολιτεία χωρίς την επιβολή μέτρων τα οποία θα επιφέρουν ευθύνη στους εργολήπτες πέραν του πλαισίου που τους αναλογεί.

Τόνισε ωστόσο ότι θα πρέπει να ληφθούν τέτοια μέτρα από την πολιτεία, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ικανότητα των εταιρειών να διατηρούν κατάλληλα καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, ώστε να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις εργασίες τους, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους.

«Είναι επιτακτική ανάγκη η σύναψη διακρατικής συμφωνίας με χώρες οι οποίες διαθέτουν ικανό και προσοντούχο προσωπικό διαθέσιμο να εργαστεί στην Κυπριακή Δημοκρατία, την χωρίς εμπόδια έλευση του, η οποία θα έχει τέτοιες ασφαλιστικές δικλείδες, έτσι ώστε να μην εργαλειοποιείται από διάφορα κυκλώματα», είπε και εισηγήθηκε να  εξεταστεί το ενδεχόμενο για διακρατικές συμφωνίες και με χώρες που βρίσκονται υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όσον αφορά τη συλλογική σύμβαση στην οικοδομική βιομηχανία είπε ότι στην επόμενη περίοδο αναμένεται να εντατικοποιηθεί ο διάλογος, με στόχο την άρση ενός αδιεξόδου στο οποίο έφτασαν με κύριο λόγο το αίτημα των Συντεχνιών για συμπερίληψη των κατώτατων μισθών, στον Περί Εργοδοτουμένων στην Οικοδομική Βιομηχανία Νόμο του 20, όπως αυτοί καθορίζονται στη Συλλογική Σύμβαση.

Ανέφερε ότι ο κατασκευαστικός κλάδος ως ένας από τους μεγαλύτερους  κλάδους που εφαρμόζει την ΑΤΑ στη συλλογική του Σύμβαση, έχει προχωρήσει στην καταβολή της ΑΤΑ στους εργαζομένους του ως αυτή είχε συμφωνηθεί, η οποία προνοούσε  την αύξηση του ποσοστού της ΑΤΑ στο 66,7%.

Πρόσθεσε ότι αναμένουν όπως κατά τη διαδικασία λήψης των όποιων αποφάσεων, σταθμιστούν ακριβοδίκαια συνολικά τα δεδομένα που επικρατούν στην αγορά εργασίας και στην οικονομία ευρύτερα, και να ληφθούν στο πλαίσιο της «τριμερούς συνεργασίας» και του «κοινωνικού διαλόγου» υπόψη οι  θέσεις του συνόλου των κοινωνικών εταίρων, διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο στο οποίο θα συνυπολογίζεται η ποιότητα, παραγωγικότητα αλλά και άλλα οικονομικά δεδομένα κατά τον υπολογισμό του εργατικού κόστους.

Ο κ. Γαβριήλ έθιξε και το θέμα των δημοσίων συμβάσεων, αναφέροντας ότι το Πρότυπο Συμβόλαιο για Έργα του Δημοσίου χρίζει βελτίωσης και εκσυγχρονισμού, ακόμα και αντικατάσταση,  στη βάση διεθνών συμβολαίων που χρησιμοποιούνται σε όλες τις προηγμένες  χώρες του κόσμου.  Ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών, ανέφερε, έχει ήδη προχωρήσει στην μετάφραση του Συμβολαίου FIDIC ενός κοινά αποδεκτού συμβολαίου που εφαρμόζεται σε όλα τα μεγάλα έργα ανάπτυξης ανά το παγκόσμιο  στην ελληνική γλώσσα.

«Πάγια θέση της Ομοσπονδίας μας ήταν και εξακολουθεί να είναι η αξιοποίηση των Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών στα Κατασκευαστικά Συμβόλαια του Δημοσίου», ανέφερε.

Όσον αφορά τη στεγαστική πολιτική εισηγήθηκε μεταξύ άλλων αξιοποίηση του ΚΟΑΓ ώστε να μπορεί αναπτύσσει και σχέδια για φοιτητικές εστίες.

Εισηγήθηκε ακόμα συμπερίληψη εναλλακτικών τρόπων δόμησης πέραν από τον συμβατικό και για άριστης ποιότητας κατασκευές με αισθητά μειωμένο κατασκευαστικό κόστος. 

Πρόεδρος ΟΕΒ: Ανάγκη ακόμα πιο αποφασιστικών λύσεων για έλλειψη εργατικού δυναμικού

Από πλευράς του ο Πρόεδρος της ΟΕΒ, Αντώνης Αντωνίου, ανέφερε ότι παρά τη μείωση της ανεργίας τους ανησυχεί η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού – τόσο ειδικευμένου όσο και ανειδίκευτου – που μαστίζει την κυπριακή επιχειρηματικότητα.

«Αυτή η πρόκληση επηρεάζει φυσικά και τον τομέα των κατασκευών, όπου η ανάγκη για εργατικά χέρια είναι μεγάλη», ανέφερε, ενώ χαιρέτισε τα μέτρα που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες, ανέφερε ωστόσο ότι αναμένονται ακόμα πιο αποφασιστικές λύσεις που θα δώσουν οριστικό τέλος σε αυτό το πρόβλημα.

Ο κ. Αντωνίου ανέφερε επίσης ότι κατά το 2023, η συνεισφορά του κατασκευαστικού τομέα στο ΑΕΠ αυξήθηκε στο 15% περίπου, ενώ και για το 2024 οι προβλέψεις είναι πολύ αισιόδοξες. Πρόσθεσε ότι ο κατασκευαστικός τομέας έχει θετικό αντίκτυπο και σε αριθμό παρεμφερών κλάδων. Συγκεκριμένα, όπως είπε, οι θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα σε συνδυασμό με τους λοιπούς παρεμφερείς κλάδους ξεπερνούν τις 35 χιλιάδες εργαζόμενους.

Πρόσθεσε ότι βασικές προκλήσεις της τρέχουσας συγκυρίας είναι η ανανέωση της συλλογικής σύμβασης εργασίας και η αποτελεσματική πάταξη της αδήλωτης εργασίας στον τομέα. Και στις δύο αυτές τεράστιες προκλήσεις, είπε, η ΟΕΒ στηρίζει ενεργά τις πρωτοβουλίες της ηγεσίας του κλάδου.

Καταλήγοντας είπε ότι είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό τόσο από τους εργολάβους όσο και από την Πολιτεία ότι η κατασκευαστική βιομηχανία και οι επιχειρήσεις που την υπηρετούν είναι ανεκτίμητης αξίας για την οικονομία του τόπου και για την ΟΕΒ.

Χαιρετισμό απηύθυνε στην ΓΣ της ΟΣΕΟΚ και ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Αλέξης Βαφεάδης.