Έξι προτροπές προς τις κυπριακές Αρχές από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

Εν μέσω πολλών αβεβαιοτήτων και πολύ-επίπεδων προκλήσεων η κυπριακή οικονομία πιστώνεται από τους εξωτερικούς της παρατηρητές το χαρακτηριστικό της ανθεκτικότητας και των καλών αντανακλαστικών, που συνέβαλαν στην ταχεία αναδίπλωσή της μετά την πανδημική περίοδο και την επιστροφή της σε αναπτυξιακή πορεία.

Στην αποτίμησή του για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συνοψίζει σε έξι σημεία τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής, που καλούνται οι κυπριακές Αρχές να ακολουθήσουν ώστε να κρατήσουν την οικονομία σε σταθερή τροχιά.

Οι έξι προτροπές είναι οι εξής:

1. Διατήρηση των δημοσιονομικών πλεονασμάτων έως ότου το δημόσιο χρέος της χώρας υποχωρήσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
2. Οι κυπριακές Αρχές να αντισταθούν στις απαιτήσεις για πρόσθετες αναπροσαρμογές στους μισθούς στον δημόσιο τομέα και να αποφύγουν την περαιτέρω επέκταση μη στοχευμένων μειώσεων σε φόρους κατανάλωσης και ΦΠΑ.
3. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας εμφανίζεται ανθεκτικός αλλά χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση, όπως και στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα.
4. Μετά τις πρόσφατες τροποποιήσεις, το πλαίσιο που διέπει τις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων, θα πρέπει να αφεθεί να λειτουργήσει χωρίς περαιτέρω αλλαγές.
5. Χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις στο δικαστικό σύστημα και στην εκπαίδευση για να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας.
6. Προς επίτευξη των στόχων για μειωμένες εκπομπές ρύπων και τη μείωση των κλιματικών κινδύνων απαιτούνται πρόσθετες πολιτικές μετριασμού των επιπτώσεων.

Εστιάζοντας στα έξι σημεία κλειδιά, όπως τα ονομάζει το ΔΝΤ, είναι ευδιάκριτες οι ανησυχίες των τεχνοκρατών για τα προβλήματα που δημιουργούνται από τον πληθωρισμό και τα ψηλά δανειστικά επιτόκια, από τα οποία προκύπτουν αξιώσεις από την κοινωνία για μέτρα στήριξης και από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις αιτήματα για μισθολογικές αυξήσεις.

Ταυτόχρονα η αύξηση του αριθμού των δανείων υπό επαναδιαπραγμάτευση εγείρει ανησυχίες, παρά τα θετική εικόνα που παρουσιάζει το τραπεζικό σύστημα.

Το διαχρονικό ζήτημα των ΜΕΔ

Όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), τα οποία βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος, είναι ενδεικτική η αναφορά ότι θα πρέπει να αφεθεί να λειτουργήσει το πλαίσιο των εκποιήσεων χωρίς περαιτέρω αλλαγές.

Αυτό, όπως σημειώνουν οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ, είναι αναγκαίο καθώς το μεγάλο απόθεμα των ΜΕΔ εξακολουθεί να δημιουργεί προβλήματα και η αβεβαιότητα σχετικά με την ανάκτηση των εξασφαλίσεων αναστέλλει τη χορήγηση νέων δανείων. «Ως εκ τούτου, η επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων - υποστηριζόμενη από μέτρα όπως το Σχέδιο Ενοίκιο έναντι Δόσης- παραμένει βασική προτεραιότητα» αναφέρεται στην έκθεση του ΔΝΤ.

Ζωτικής σημασίας για την βιώσιμη ανάπτυξη χαρακτηρίζεται η ανάγκη ενίσχυσης των τομέων της δικαιοσύνης και της εκπαίδευσης.

Της δικαιοσύνης για την μείωση των υποθέσεων που εκκρεμούν προς εκδίκαση, ώστε να υπάρξει ταχύτητα στην απονομή της και του εκπαιδευτικού συστήματος κατά τρόπο που να εστιάζει περισσότερο στην καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων ώστε να μπορούν περισσότεροι Κύπριοι να ενταχθούν στην αγορά εργασίας και δη να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης σε εταιρείες τεχνολογίας.

Πρόκειται για προτροπές, οι οποίες μπορεί να αντικρίζονται με σκεπτικισμό από το ευρύ κοινό καθώς στερούνται δημοφιλίας, πλην όμως η ιστορία έχει δείξει ότι η έγκαιρη παρέμβαση έχει χαμηλότερο κόστος από την ετεροχρονισμένη.

Στην περίπτωση της Κύπρου, αυτό το οποίο ανησυχεί είναι η εδώ και χρόνια συχνή επανάληψη σε παρόμοιες εκθέσεις, όχι μόνο του ΔΝΤ, συγκεκριμένων προτροπών οι οποίες δεν εισακούστηκαν.

Πλέον όμως η κυπριακή οικονομία, όπως και ολόκληρος ο πλανήτης, βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλές άλλες προκλήσεις, οι οποίες προέρχονται από το μέτωπο της γεωπολιτικής και εκτείνονται μέχρι τους περιβαλλοντικούς κινδύνους.