Ελίζα Βασιλείου: Στο εργοτάξιο δεν κρίνεσαι από το φύλο, αλλά από τον επαγγελματισμό σου

«Στο εργοτάξιο δεν κρίνεσαι από το φύλο αλλά από τις γνώσεις και τον επαγγελματισμό σου», υπογραμμίζει σε συνέντευξή της στο InBusinessNews η B’ αντιπρόεδρος του ΕΤΕΚ, Μηχανολόγος Μηχανικός, Ελίζα Βασιλείου.

Με αφορμή την επέτειο της 8ης Μαρτίου, η κ. Βασιλείου αναφέρεται στις έμφυλες διακρίσεις που συνεχίζουν να υφίστανται σήμερα στον εργασιακό τομέα, ενώ καταθέτει τις δικές της απόψεις σε ό,τι αφορά την στήριξη και συμφιλίωση της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής των γυναικών.

Εκφράζει επίσης τη θέση ότι το ΕΤΕΚ είναι έτοιμο να συζητήσει ανοικτά θέματα που αφορούν την ισότητα στην απασχόληση, ενώ υποδεικνύει πως η Ισότητα των Φύλων είναι προϋπόθεση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Η Ισότητα των Φύλων και η καταπολέμηση των έμφυλων διακρίσεων στον επαγγελματικό τομέα είναι ζητήματα που δυστυχώς παραμένουν ακόμα ανοικτά. Ποια είναι η κυρίαρχη αντίληψη σε ό,τι αφορά τους κλάδους της Μηχανικής;

Ακόμα και σήμερα, κάποιοι εξακολουθούν να έχουν τη λανθασμένη αντίληψη ότι η Μηχανική είναι ένας τομέας που απευθύνεται σε άνδρες. Ευτυχώς, με την πάροδο των χρόνων σημειώνεται πρόοδος γιατί δειλά-δειλά αρχίζουν να ξεθωριάζουν τα στερεότυπα της μικρής, κλειστής κυπριακής κοινωνίας.

Σήμερα υπάρχουν κλάδοι της Μηχανικής επιστήμης, όπως π.χ η Αρχιτεκτονική, όπου οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άντρες ή άλλοι κλάδοι στους οποίους ο αριθμός ανδρών και γυναικών είναι κοντά, όπως είναι για παράδειγμα ο κλάδος της Πολιτικής Μηχανικής, της Χημικής Μηχανικής.

Ωστόσο, σε κλάδους όπως η Μηχανολογική και Ηλεκτρολογική Μηχανική, το ποσοστό των γυναικών ανέρχεται περίπου στο 2%. Και το ποσοστό αυτό υφίσταται το 2024. Πριν 20 χρόνια το να δηλώνει μια γυναίκα ότι έχει σπουδάσει μηχανολόγος μηχανικός φαινόταν στον κόσμο από παράξενο μέχρι και… αστείο, ενώ προκαλούσε δέος στους πιο «προχωρημένους» της εποχής.

Με την πάροδο των χρόνων, ευτυχώς, βλέπουμε ότι όλο και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να εργαστούν σε επαγγέλματα και τομείς που παραδοσιακά ήταν ανδροκρατούμενα και αυτό ισχύει και για τους κλάδους της Μηχανικής.

Να πούμε ότι στο ΕΤΕΚ υπάρχουν εγγεγραμμένοι περίπου 16,000 μηχανικοί εκ των οποίων οι 4,000 είναι γυναίκες, ποσοστό δηλαδή της τάξης του 25%. Έχω την ισχυρή άποψη ότι οι γυναίκες μηχανικοί έχουν συνεισφέρει και συνεχίζουν να συνεισφέρουν στον κλάδο ισάξια με τους άνδρες, ενώ αρκετές διαπρέπουν τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

Ως μηχανολόγος μηχανικός έχετε βιώσει οποιαδήποτε έμφυλη διάκριση κατά τη διάρκεια της καριέρας σας;

Προσωπικά, δεν έχω αντιμετωπίσει καμιά διάκριση κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας. Αυτό μπορεί να είναι θέμα χαρακτήρα, βιωμάτων, συγκυριών, μπορεί και τύχης.

Γίνομαι όμως κατά καιρούς δέκτης παραπόνων από γυναίκες συναδέλφους που αντιμετωπίζουν τη διάκριση λόγω φύλου και είναι ευθύνη όλων μας, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, να συμβάλουμε ώστε αυτές οι διακρίσεις να εκλείψουν.

Ποιες σημαντικές προκλήσεις αντιμετωπίζει σήμερα μια εργαζόμενη γυναίκα και ποιες πολιτικές πρέπει να εφαρμοστούν ώστε, να απαλειφθούν αφενός τα στερεότυπα στον εργασιακό τομέα και αφετέρου, να μπορεί μια επαγγελματίας να συνδυάζει αρμονικά οικογένεια και καριέρα χωρίς διλήμματα;

Αναφέρεστε σε ένα εξόχως σημαντικό θέμα, καθώς το ζήτημα της Ισότητας των Φύλων στην απασχόληση είναι πολυδιάστατο και καλύπτει πτυχές που άπτονται του ρόλου της γυναίκας σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς μας.

Δυστυχώς, οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται ανισότητες και διακρίσεις αφού συνεχίζει να υφίσταται μισθολογικό χάσμα, οι απολύσεις γυναικών είναι πιο συχνές συγκριτικά με τους άνδρες, ενώ είναι περισσότερες οι γυναίκες που εργάζονται με το καθεστώς της μερικής απασχόλησης. Συνεπώς, χρειάζεται να γίνουν ακόμα πολλά τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να φθάσουμε στον επιθυμητό στόχο.

Η Ισότητα των Φύλων είναι πρωτίστως ζήτημα νοοτροπίας η οποία θα πρέπει να αλλάξει με την καλλιέργεια κουλτούρας, ώστε να εκλείψουν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις σε ό,τι αφορά τον ρόλο της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Η καλλιέργεια αυτής της κουλτούρας θα πρέπει να ξεκινά από την οικογένεια με ό,τι αυτό σημαίνει. Ακολουθεί το σχολείο και γενικότερα η κοινωνία. Σίγουρα απαιτούνται και στοχευμένα νομοθετικά μέτρα.

Εάν μου γινόταν η ερώτηση αυτή πριν γίνω μητέρα, θα έμενα μέχρι εδώ. Όντας μητέρα βρέφους, βιώνω πολύ διαφορετικά πλέον τα πράγματα. Υπάρχει τεράστιο κενό στη στήριξη της μητρότητας. Τα ζευγάρια μπορούν και πρέπει να έχουν ίση ευθύνη στην ανατροφή των παιδιών τους, ωστόσο ουδείς μπορεί να αντικαταστήσει το ρόλο της μάνας.

Πρέπει, λοιπόν, η Πολιτεία να προχωρήσει σε ουσιαστικά μέτρα στήριξης της μητρότητας και εναρμόνισης της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή, δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές, ρυθμίσεις και προγράμματα, προκειμένου να μπορέσει χωρίς δισταγμό η γυναίκα να αδράξει τις επαγγελματικές ευκαιρίες που της παρουσιάζονται, με την ίδια ευκολία που θα το έπραττε ένας άντρας.

Σήμερα, ως έχει η κατάσταση, δυστυχώς δεν μπορεί.

Παρά τις θέσεις που εκφράζονται για αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, εντούτοις η εκπροσώπηση τους παραμένει ακόμα μειωμένη. Πώς το σχολιάζετε;

Η ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών π.χ στα διοικητικά συμβούλια, και επομένως η συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, εκτιμάται ότι θα ωφελήσει την απασχόληση των γυναικών και ολόκληρη την οικονομία.

Ωστόσο, οι γυναίκες που συμμετέχουν στα εταιρικά διοικητικά συμβούλια σε ολόκληρη την ΕΕ εξακολουθούν να είναι πολύ λιγότερες από τους άντρες. Με τα όσα ακούω να συμβαίνουν, θεωρώ πως στην Κύπρο εάν καταφέρναμε να διαχωρίσουμε το φύλο από τον επαγγελματία, η εικόνα δε θα ήταν η ίδια. Δεν είμαι από τις γυναίκες που πιστεύουν σε ποσοστώσεις.

Είμαι η γυναίκα, η επιστήμονας, η μηχανικός που πιστεύει πως στο εργοτάξιο, όπως και σε κάθε άλλο χώρο εργασίας, δεν πρέπει να κρίνεσαι από το φύλο σου, αλλά από τις γνώσεις, την εμπειρία, την κατάρτιση και τον επαγγελματισμό σου. Αν καταφέρουμε τα κριτήρια ανέλιξης, πρόσληψης ή εκλογής να είναι αυτά είμαι πεπεισμένη πως θα δούμε πολλές άξιες γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Μόνο έτσι μπορεί μια κοινωνία να πάει μπροστά.

Για να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση στο συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς είναι πολλά αυτά που πρέπει να αλλάξουν, ξεκινώντας από την παιδεία και τα στερεότυπα που προβάλλονται και συντηρούνται σε μια κοινωνία, μέχρι και πρακτικά ζητήματα όπως ο μισθός, η ευελιξία στα ωράρια εργασίας, η μητρότητα-και όχι μόνο.

Το Επιμελητήριο είναι εδώ και είναι ανοικτό σε οποιαδήποτε συζήτηση και λήψη μέτρων που μπορεί να βοηθήσουν προς το επιθυμητό αποτέλεσμα αφού η Ισότητα των Φύλων είναι προϋπόθεση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (Στόχος 5).

Γυναίκες έχουν αφήσει την σφραγίδα τους στον κλάδο της μηχανικής…

Η γυναίκα μηχανικός ανακάλυψε τη βάση της ασύρματης επικοινωνίας. Αυτή η τεχνολογία αξιοποιήθηκε για να έχουμε Wi-Fi. Σκεφτείτε για λίγο σήμερα τη ζωή μας και πως θα ήταν χωρίς το Wi-Fi.

Το πλυντήριο πιάτων είναι επίσης γυναικεία εφεύρεση, γυναίκα ανακάλυψε το υλικό Kevlar, γυναίκα μηχανικός εφηύρε το σύστημα πρόωσης που χρησιμοποιείται για να κρατά όλους τους δορυφόρους επικοινωνίας ψηλά. Ο κατάλογος είναι μακρύς…

Τι θα λέγατε στις νέες που θα επιλέξουν τώρα τον κλάδο των σπουδών τους;

Θα παρότρυνα κάθε γυναίκα και ειδικότερα τις πιο νέες γυναίκες να πιστέψουν στον εαυτό τους, να θέσουν υψηλούς και ευγενείς στόχους, να επιλέξουν το επάγγελμα που πραγματικά θέλουν να κάνουν χωρίς στερεότυπα, χωρίς πρέπει και μη, χωρίς προκαταλήψεις.

Τα επαγγέλματα δεν έχουν φύλο και αυτό το αποδεικνύουν χιλιάδες επιτυχημένες γυναίκες που εργάζονται σε πάλαι ποτέ “ανδροκρατούμενα” επαγγέλματα.