Καθ. Λεωνίδας Α. Φυλακτού: Η εξέλιξη της έρευνας στην Κύπρο έχει αναπτυχθεί σημαντικά

«Παρόλο ότι είχε καθυστερήσει η εξέλιξη της έρευνας στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί σημαντικά», αναφέρει, σε συνέντευξή του στο InBusinessNews, ο Καθ. Λεωνίδας Α. Φυλακτού, Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής και Ιατρικός Διευθυντής, Διευθυντής του Τμήματος Μοριακής Γενετικής, Λειτουργίας και Θεραπείας στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου.

Ο Καθ. Λεωνίδας Α. Φυλακτού, απέσπασε το «Κυπριακό Βραβείο Έρευνας-Διακεκριμένος Ερευνητής» στη θεματική ενότητα Επιστήμες Ζωής στα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας 2023 του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) που έλαβαν χώρα στις 11 Ιανουαρίου 2024 σε μια λαμπερή τελετή, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews μιλά για το ερευνητικό του έργο, το οποίο επικεντρώνεται κυρίως στις κληρονομικές παθήσεις, αποτιμά τον τομέα της έρευνας στην Κύπρο, ενώ και στέλνει το δικό του μήνυμα στην επιστημονική κοινότητα της χώρας μας.

«Το Βραβείο Διακεκριμένου Ερευνητή ανήκει σε όλη την ομάδα, επιστήμονες και φοιτητές και είναι μια αναγνώριση για το μέχρι στιγμής έργο μας», υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, προσθέτοντας ότι δημιουργείται μια υποχρέωση για περαιτέρω επιτεύγματα.

Πώς αποτιμάτε τον τομέα της έρευνας στην Κύπρο και πόσο έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια;

Παρόλο ότι είχε καθυστερήσει η εξέλιξη της έρευνας στην Κύπρο, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί σημαντικά.

Η θεσμοθέτηση της έρευνας μέσα από τη δημιουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής συνέβαλε αρκετά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Παράλληλα, έχουν πολλαπλασιαστεί οι ερευνητικές δραστηριότητες τα τελευταία χρόνια κάτι που σαφώς θα αποδώσει καρπούς τα επόμενα χρόνια.

Είστε ικανοποιημένος από την στήριξη που παρέχει η πολιτεία στους Κύπριους ερευνητές; Τι θα μπορούσε να προσφέρει ώστε να δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην προσπάθειά τους;

Υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί, πιστεύω όμως πως η πολιτεία παρέχει στήριξη προς τους ερευνητές.

Είναι αυτονόητο ότι αν διατεθούν με το σωστό τρόπο και προς τη σωστή κατεύθυνση περισσότερα κονδύλια προς την έρευνα, αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο προς τους στόχους των ερευνητών.

Ως αποτέλεσμα αυτού θα υπάρξει και μεγαλύτερος αντίκτυπος οφέλους για τη χώρα μας.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον δικό σας ερευνητικό τομέα, ποια είναι σήμερα η συνολική εικόνα στη χώρα μας και πού βρίσκεται σε σχέση με τους αντίστοιχους τομείς στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες;

Θεωρώ ότι αντικειμενικά ο δικός μας ερευνητικός τομέας που σχετίζεται με τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών βρίσκεται, παγκοσμίως, σε ένα κρίσιμο σημείο.

Η τεχνολογία και η έρευνα προχωρά με γοργούς ρυθμούς και παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ερευνητές, ιδιαίτερα στην εξεύρεση φαρμάκων για ριζική θεραπεία ασθενειών υπάρχει φως στη σήραγγα.

Ο τομέας αυτός εξελίσσεται ραγδαία και στη χώρα μας και βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Μιλήστε μας, εν συντομία, για το δικό σας ερευνητικό έργο και ποια θεωρείτε ως την σημαντικότερη συνεισφορά σας στο επιστημονικό πεδίο όπου δραστηριοποιείστε.

Τα ερευνητικά μας ενδιαφέροντα επικεντρώνονται κυρίως στις κληρονομικές παθήσεις.

Ένα μεγάλο κομμάτι της εργασίας μας καταπιάνεται με την εξεύρεση δεικτών στο αίμα που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για την παρακολούθηση της εξέλιξης των ασθενειών.

Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια από την ομάδα μας για δημιουργία νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων, όπως και για τη διασαφήνιση του μηχανισμού εκδήλωσης συγκεκριμένων ασθενειών.

Μια σημαντική συνεισφορά της ομάδας μας είναι η ανακάλυψη για πρώτη φορά γενετικών μορίων που βρίσκονται σε φυσικά «οχήματα» στο αίμα ασθενών με Μυοτονική Δυστροφία, τα οποία θα μπορούν να χρησιμεύσουν στο μέλλον ως εργαλεία παρακολούθησης της πορείας της ασθένειας.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την διάκρισή σας στα Κυπριακά Βραβεία Έρευνας 2023, τι ήταν εκείνο που πιστεύετε πως σας έκανε να ξεχωρίσετε και πόσο σημαντική είναι αυτή η διάκριση;

Στην Κύπρο υπάρχουν αξιόλογοι ερευνητές που εργάζονται ακατάπαυστα έτσι ώστε να πετύχουν τους στόχους τους που αποσκοπούν στη βελτίωση της ζωής μας.

Η δική μας ερευνητική εργασία ασχολείται ακριβώς με το στόχο για την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των ασθενών. Το Βραβείο Διακεκριμένου Ερευνητή ανήκει σε όλη την ομάδα, επιστήμονες και φοιτητές και είναι μια αναγνώριση για το μέχρι στιγμής έργο μας.

Παράλληλα, το βραβείο αυτό δημιουργεί μια υποχρέωση να συνεχίσουμε την εργασία μας για περισσότερα επιτεύγματα.

Ποιο είναι το μήνυμά σας στην επιστημονική κοινότητα της Κύπρου;

Το ανθρώπινο δυναμικό είναι το πιο σημαντικό, κατά την άποψή μου, κεφάλαιο στην Κύπρο μας.

Υπάρχουν σπουδαίοι καταξιωμένοι ερευνητές και πολλοί ανερχόμενοι στους οποίους θα ήθελα να απευθυνθώ και να τους μεταφέρω ότι πρέπει πάντα να κυνηγούν τα όνειρά τους, ως ερευνητές, χωρίς περιορισμούς και όρια στο πού μπορούν να φτάσουν.

• Το αξιοσημείωτο έργο του Καθηγητή Λεωνίδα Α. Φυλακτού

Με ισχυρές ηγετικές ικανότητες και ποιότητα των δραστηριοτήτων του που αντικατοπτρίζεται από το εξαιρετικό ιστορικό των επιτευγμάτων του, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού κοινωνικού αντίκτυπου του έργου του για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, ο Καθηγητής Λεωνίδας Α. Φυλακτού, διαθέτει ένα πλούσιο έργο που περιλαμβάνει συνεργασίες παγκόσμιας εμβέλειας και δημοσιεύσεις εξαιρετικής ποιότητας σε επιστημονικά περιοδικά υψηλής απήχησης. Συμμετέχει επίσης σε Συντακτικές Επιτροπές διαφόρων διεθνών επιστημονικών περιοδικών.

Το βραβείο απονεμήθηκε σε έναν εξαιρετικό επιστήμονα και ερευνητή στον τομέα της μοριακής γενετικής και της γονιδιακής θεραπείας, του οποίου η έρευνα επικεντρώνεται στις μυϊκές δυστροφίες και στον εντοπισμό διαγνωστικών βιοδεικτών.

Το έργο του, ιδίως κατά την τελευταία πενταετία, έχει συμβάλει στη διάγνωση ασθενών με κληρονομικά νοσήματα και τον έχει τοποθετήσει ως πρωτοπόρο στην επιδίωξη της επιστημονικής αριστείας και καινοτόμων λύσεων για σπάνιες και πολύπλοκες ιατρικές παθήσεις.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το εργαστήριο του Καθηγητή Φυλακτού ανέπτυξε πρωτοποριακές μεθόδους θεραπείας για τη Μυοτονική Δυστροφία και ήταν το πρώτο παγκοσμίως που ανακάλυψε τον τρόπο που μεταφέρονται συγκεκριμένα γενετικά μόρια στο αίμα των ασθενών.

Η σημαντικότητα των ερευνών της ομάδας του Καθηγητή Φυλακτού αποδεικνύεται και από την απορρόφηση διεθνών ανταγωνιστικών χορηγιών, όπως οι πολλαπλές χρηματοδοτήσεις από το Τέλεθον της Γαλλίας.

Η ενεργός συμμετοχή του στην έρευνα αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή του να αναθρέψει την επόμενη γενιά επιστημόνων.

Πέραν του ρόλου του ως διακεκριμένου ερευνητή, ο καθηγητής κατέχει καίριες ηγετικές θέσεις, υπηρετώντας ως Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής και Ιατρικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου και Επικεφαλής της μεταπτυχιακής σχολής του Ινστιτούτου, κάτι που αποδεικνύει την αφοσίωσή του στην προώθηση της εκπαίδευσης και της επιστημονικής γνώσης.