Ψηφιακός μετασχηματισμός των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων: Ο ρόλος της στρατηγικής ευελιξίας

Οι τεχνολογικές καινοτομίες, υπό τη μορφή νέων ψηφιακών τεχνολογιών, έχουν μεταμορφώσει θεμελιωδώς αρκετές βιομηχανίες και οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ο οποίος ορίζεται ως μια διαδικασία που στοχεύει στη βελτίωση ενός οργανισμού με την εφαρμογή σημαντικών αλλαγών στις ιδιότητές του μέσω της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών (Firk et al., 2021), καθιερώνεται γρήγορα ως ένα από τα πιο σημαντικά και σταθερά ζητήματα στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Περιλαμβάνει τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για την αλλαγή επιχειρηματικών μοντέλων προκειμένου να δημιουργηθούν πιο αποτελεσματικοί και αποδοτικοί τρόποι οργάνωσης πόρων, αγοράς πρώτων υλών, ανάλυσης των πληροφοριών της αγοράς, παραγωγής και διάθεσης προϊόντων, καθώς και αλληλεπίδρασης με τους πελάτες. O ψηφιακός μετασχηματισμός είναι καίριας σημασίας και για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), καθώς ξεκλειδώνει άνευ προηγουμένου ευκαιρίες για αποτελεσματικότητα, ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα. Από τη δημιουργία διαδικτυακής παρουσίας και την αξιοποίηση πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου μέχρι την εφαρμογή στρατηγικών ψηφιακού μάρκετινγκ, οι ΜμΕ μπορούν να προσεγγίσουν ευρύτερο κοινό και να δημιουργήσουν ισχυρότερες συνδέσεις με τους πελάτες.

Παρά την εκτενή έρευνα πάνω στη ψηφιοποίηση των ΜμΕ, παραμένει ένα σημαντικό κενό στην κατανόηση των ικανοτήτων που οδηγούν σε επιτυχημένο ψηφιακό μετασχηματισμό στις ΜμΕ. Αυτές οι ικανότητες είναι κρίσιμες για το να επιτρέπουν στην Μικρομεσαία Επιχείρηση να προσφέρει συνεχώς αξία στον πελάτη και να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της. Ενώ οι μελέτες έχουν διερευνήσει τη συνολική επίδραση της ψηφιοποίησης στις ΜμΕ, το περίπλοκο σύνολο οργανωτικών, διαχειριστικών, τεχνολογικών και άλλων ικανοτήτων που οδηγούν στην αποτελεσματική ψηφιακή υιοθέτηση δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς (Christofi et al., 2023). Ο εντοπισμός και η σε βάθος κατανόηση αυτών των δυνατοτήτων είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη προσαρμοσμένων στρατηγικών και στοχευμένων παρεμβάσεων που μπορούν να επιτρέπουν στις ΜμΕ όχι μόνο να υιοθετούν ψηφιακές τεχνολογίες, αλλά και να τις αξιοποιούν αποτελεσματικά για να ενισχύουν τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητά τους.

Σε ένα ταχέως εξελισσόμενο ψηφιακό περιβάλλον, είναι εμφανές ότι μια ΜμΕ χρειάζεται ικανότητες να προβλέπει, να αντιδρά και να προσαρμόζεται άμεσα στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον ψηφιακό τομέα. Στο παρόν άρθρο, θα επικεντρωθώ στην στρατηγική ευελιξία που πρέπει να διέπει τη ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αυτή η ικανότητα αποτελεί αντικείμενο έρευνας που πρόσφατα δημοσιεύσαμε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό (Hadjielias et al., 2022). Η στρατηγική ευελιξία αποτελεί την ικανότητα ενός οργανισμού να προσαρμόζεται γρήγορα, αλλάζοντας την στρατηγική του κατεύθυνση και ανακαλύπτοντας εκ νέου το επιχειρηματικό του μοντέλο. Αυτή η ικανότητα επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται ευέλικτα στις συνεχείς αλλαγές στην αγορά, διασφαλίζοντας παράλληλα τη δημιουργία και προσφορά αποτελεσματικής αξίας στους πελάτες του. Πρόσφατες έρευνες υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα της στρατηγικής ευελιξίας για τη μετάβαση των επιχειρήσεων στις ψηφιακές τεχνολογίες αφού επιτρέπει στις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται δυναμικά στις ταχύτατες αλλαγές του ψηφιακού τοπίου, καθιστώντας τις ικανές να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις και να αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό των ψηφιακών εξελίξεων.

Η πρόσφατη έρευνά μας αναδεικνύει τη σημασία τριών βασικών πυλώνων στρατηγικής ευελιξίας - πελατειακής, συνεργασιακής και λειτουργικής. Αυτοί πυλώνες, δρώντας συνδυαστικά, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη δυνατότητα των ΜμΕ να υιοθετούν ψηφιακές τεχνολογίες με σκοπό την αποτελεσματική παραγωγή και διάθεση αξίας στους πελάτες τους. Η πελατειακή ευελιξία (customer agility) είναι η ικανότητα που επιτρέπει στη ΜμΕ να ενσωματώνει αποτελεσματικά τις ψηφιακές τεχνολογίες στις αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες, προκειμένου να αντλεί ιδέες, να δοκιμάζει υπηρεσίες και να προσελκύει νέους πελάτες. Για παράδειγμα, μέσω της χρήσης των κοινωνικών δικτύων, οι ΜμΕ μπορούν να αλληλεπιδράσουν απευθείας με μια κοινότητα χιλιάδων υπαρχόντων και δυνητικών πελατών, έχοντας έτσι την ευκαιρία να κατανοήσουν την ελκυστικότητα νέων προϊόντων και προσφορών και να προσαρμόσουν αναλόγως τις εκστρατείες μάρκετινγκ τους. Η συνεργασιακή ευελιξία (partnering agility) εκδηλώνεται ως η ικανότητα των ΜμΕ να υιοθετούν και να εκμεταλλεύονται ψηφιακές τεχνολογίες με σκοπό τη δημιουργία και τον συντονισμό συνεργασιών για τη δημιουργία και προσφορά νέας αξίας. Για παράδειγμα, μέσω της χρήσης εφαρμογών τηλεδιάσκεψης και τηλεσυνεργασίας, μια ΜμΕ μπορεί να επικοινωνεί και να συντονίζεται σε πραγματικό χρόνο με διάφορους εταίρους, με στόχο την από κοινού προσαρμογή της στρατηγικής της εφοδιαστικής αλυσίδας, ιδίως σε περιόδους κρίσεων. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η συνέχιση της δημιουργίας αξίας και διευκολύνεται η απρόσκοπτη παράδοση προϊόντων και υπηρεσιών, ενισχύοντας την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησης. Η λειτουργική ευελιξία (operational agility) είναι η ικανότητα που επιτρέπει την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών σε λειτουργίες που είναι κρίσιμες στη δημιουργία και διάθεση της αξίας για τον πελάτη.
Για παράδειγμα, μέσω της ενσωμάτωσης chatbots σε ψηφιακές πλατφόρμες κρατήσεων ή πωλήσεων προϊόντων, οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις μπορούν να βελτιστοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Με τη χρήση τέτοιας τεχνολογίας, μπορούν να ενισχύσουν την αφοσίωση των πελατών, να βελτιώσουν την επικοινωνία μαζί τους και να αυτοματοποιήσουν σημαντικές διαδικασίες.

Οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς, και η στρατηγική ευελιξία μπορεί άμεσα να επιτρέψει στις ΜμΕ να προσαρμοστούν σε αυτές τις εξελίξεις. Προκειμένου να είναι αποτελεσματικές σε μια εποχή όπου η ψηφιοποίηση συνεχίζει να διαμορφώνει τη δημιουργία και διάθεση πελατειακής αξίας, οι ΜμΕ πρέπει να αποκτήσουν και να ενορχηστρώσουν τους απαραίτητους πόρους και ικανότητες που χρειάζονται για να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν στρατηγική ευελιξία σε τρία ταυτόχρονα επίπεδα: πελατειακό, συνεργασιακό και λειτουργικό.

Βασικές πηγές:

Christofi, M., Khan, H., Zahoor, N., Hadjielias, E., & Tarba, S. (2023). Digital transformation of SMEs: The role of entrepreneurial persistence and market sensing dynamic capability. IEEE Transactions on Engineering Management.

Firk, S., Hanelt, A., Oehmichen, J., & Wolff, M. (2021). Chief digital officers: An analysis of the presence of a centralized digital transformation role. Journal of Management Studies, 58(7), 1800-1831.

Hadjielias, E., Christofi, M., Christou, P., & Drotarova, M. H. (2022). Digitalization, agility, and customer value in tourism. Technological Forecasting and Social Change, 175, 121334.

• Cyta Business

Η Cyta Business, αντιλαμβανομένη τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις αυξημένες ανάγκες των ΜμΕ για αναβάθμισή τους στην ψηφιακή εποχή, συμβάλλει στην ανάπτυξή τους παρέχοντας λύσεις στα πρακτικά ζητήματα και τις προκλήσεις που τις απασχολούν και ταυτόχρονα αναδεικνύει τις ευκαιρίες που προκύπτουν με τη δύναμη της τεχνολογίας.