Έχουμε Διοικητή, δοκιμασμένο στα δύσκολα

Αν κάποιος ανατρέξει στην πρόσφατη πορεία της κυπριακής οικονομίας εντός της ζώνης του ευρώ, αναντίλεκτα δεν πρόκειται να βρει περίοδο κατά την οποία υπήρχε μεγαλύτερη σταθερότητα αλλά και μεγαλύτερη προοπτική για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα.

Μία προοπτική που μάλιστα δημιουργήθηκε εν μέσω πρωτόγνωρων συνθηκών όπως η πανδημία, οι γεωπολιτικές συγκρούσεις, o πληθωρισμός.

Το κύριο χαρακτηριστικό που διέκρινε το τραπεζικό σύστημα την τελευταία πενταετία, ήταν η σταθερότητα. Λέξη άγνωστη μέχρι και πριν μερικά χρόνια για τα δεδομένα της Κύπρου.

Μία σταθερότητα που αναγνώρισαν, τόσο οι οίκοι αξιολόγησης με τις αναβαθμίσεις της οικονομίας αλλά και των συστημικών τραπεζών, όσο και η ίδια η Φρανκφούρτη, αφού δεν ήταν λίγα τα μέλη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που εξήραν την τεράστια πρόοδο που επιτεύχθηκε.

Από την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μέχρι τον αντιπρόεδρο, Λουίς Ντε Κίντος και πολλά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα οποία μάλιστα επισκέφθηκαν την Κύπρο, αναγνώρισαν δημόσια την τεράστια πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και τη συμβολή του νυν Διοικητή Κωνσταντίνου Ηροδότου στην όλη προσπάθεια.

Τόνισαν επίσης επανειλημμένα πως η συμβολή του ήταν τεράστια και στις κρίσιμες αποφάσεις του Δ.Σ. της ΕΚΤ.

Αναμφίβολα, και έχοντας ως μέτρο σύγκρισης και τους προηγούμενους Διοικητές της ΚΤΚ, ο Ηροδότου αποτελεί την εξαίρεση ενός θλιβερού κανόνα, ότι δηλαδή με τους διοικητές της ΚΤΚ, σχεδόν τίποτα δεν πάει καλά. Ο Ηροδότου όχι απλώς πήγε καλά στα λόγια αλλά αποδεικνύεται και με πράξεις.

Δεν είναι λίγες οι δύσκολες περιπτώσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί κατά τη θητεία του. Από τον ομαλό τερματισμό των τραπεζικών εργασιών της RCB Bank, όπου με δική του προσωπική παρέμβαση προς τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό αποφεύχθηκε η εφαρμογή λύσης που περιλάμβανε και απομείωση καταθέσεων, μέχρι τον έγκαιρο εντοπισμό των κινδύνων που προέκυπταν από μεταφορά καταθέσεων στα λιβανέζικα υποκαταστήματα στην Κύπρο.

Αν δεν επιβάλλονταν έγκαιρα μέτρα στα συγκεκριμένα υποκαταστήματα κατά πάσα πιθανότητα σήμερα θα έπρεπε να καταβάλει λεφτά το σύστημα εγγύησης καταθέσεων και ενδεχομένως να ήμασταν ενώπιον ενός μίνι κουρέματος.

Άμεσα έδρασε και κατά την περίοδο της πανδημίας. Όχι μόνο για την επιτυχημένη εφαρμογή του προγράμματος αναστολής δόσεων αλλά και με κεφαλαιακές χαλαρώσεις που δόθηκαν στις μη συστημικές τράπεζες (εποπτεύονται απευθείας από την ΚΤΚ) για να γίνουν ευνοϊκές αναδιαρθρώσεις και γενικότερες χαλαρώσεις μέσω των οποίων παραχωρήθηκε βραχυπρόθεσμη ρευστότητα από τις τράπεζες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Λύση στον βραχνά

Όσον αφορά το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας, τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια, η πρόοδος που καταγράφηκε μετά το 2019 είναι αυταπόδεικτη από τους αριθμούς.

Από 27.7% επί του συνόλου το 2019, μειώθηκαν σε 8,7% τον Ιούνιο του 2023. Σημαντικό αποτέλεσμα είχαν οι παρεμβάσεις της ΚΤΚ και στο ζήτημα των αναδιαρθρώσεων. Την τετραετία 2020-2023, οι αναδιαρθρώσεις δανείων ξεπέρασαν τα 3 δισ. ευρώ.

Εκτός Cyprus Confidential και αρνητικών δημοσιευμάτων

Σημαντική δουλειά έγινε την τελευταία πενταετία και σε σχέση με την παρεμπόδιση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, αφού κατόπιν οδηγιών της ΚΤΚ, οι τράπεζες τερμάτισαν τις επιχειρηματικές σχέσεις με 42.728 εταιρείες-κελύφη και έκλεισαν 125.872 τραπεζικούς λογαριασμούς.

Η πρόοδος είναι και πάλι αυταπόδεικτη αφού πολλές διεθνείς τράπεζες προσφέρουν πλέον υπηρεσίες ανταπόκρισης στις κυπριακές ως αποτέλεσμα των πιο πάνω αλλά και διεθνούς επικοινωνιακής εκστρατείας της οποίας ηγήθηκε ο Ηροδότου.

Σε κάποιο στάδιο οι κυπριακές τράπεζες είχαν απομείνει μόνο με μία ξένη τράπεζα να παρέχει υπηρεσίες ανταπόκρισης και ο κίνδυνος αποχώρησής της και να αποκοπεί κυριολεκτικά η κυπριακή οικονομία από τον υπόλοιπο κόσμο ήταν πέραν για πέρα ορατός.

Ενδεικτικό επίσης το γεγονός πως παρά τα πολλά αρνητικά δημοσιεύματα των τελευταίων βδομάδων στο διεθνή Τύπο για την Κύπρο, οι αναφορές στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ήταν μηδαμινές.

Έργα σε εξέλιξη

Πέραν του εποπτικού ρόλου που πηγάζει από τις αρμοδιότητές της ΚΤΚ, η Αρχή έχει αναλάβει και πιο στοχευμένες πρωτοβουλίες. Μία από αυτές αφορά και στη διαμόρφωση συγκεκριμένης πρότασης διαχείρισης των ΜΕΔ, μέσα από εισήγηση εξειδικευμένων συμβουλευτικών οίκων. Το έργο βρίσκεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο και θα συμβάλει στη μείωση των ΜΕΔ και στις μικρότερες τράπεζες.

Σε προχωρημένο στάδιο είναι και η διαδικασία του digital onboarding, δηλαδή ενός ψηφιακού συστήματος εξ αποστάσεως ταυτοποίησης και επικαιροποίησης στοιχείων τραπεζικών πελατών με στόχο την καλύτερη και γρηγορότερη εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων. Το συγκεκριμένο έργο αν και δεν ήταν αρμοδιότητα ή ευθύνη της ΚΤΚ, αποτέλεσε πρωτοβουλία του Διοικητή ώστε να απλοποιηθεί μία σημαντική διαδικασία για όλους τους πελάτες των τραπεζών.

Αχρείαστο ρίσκο

Λαμβάνοντας υπόψη τον ένα περίπου χρόνο που βρίσκεται στην εξουσία ο Νίκος Χριστοδουλίδης, και τις αστοχίες που προέκυψαν με διάφορους άλλους διορισμούς σε καίρια πόστα, άποψη μας είναι πως δεν χρειάζεται να πάρει κάποιο ρίσκο για μία τόσο νευραλγικής σημασίας θέση όπως του Διοικητή της ΚΤΚ από την στιγμή που έχει ενώπιον του μία δοκιμασμένη στα πολύ δύσκολα επιλογή.

Άλλωστε, ο ίδιος έχει δηλώσει άπειρες φορές πως με την οικονομία δεν παίζουμε. Με δεδομένο ότι ο βασικότερος κα πλέον συστημικός πυλώνας της κυπριακής οικονομίας είναι οι τράπεζες (όπως αποδείχθηκε περίτρανα), ας αποφύγει την ανάληψη του οποιοδήποτε ρίσκου.

Προς την ίδια κατεύθυνση συνηγορούν ξεκάθαρα τόσο οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, όσο και το κυπριακό επιχειρείν, το οποίο το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται αυτήν την περίοδο είναι ακόμα ένα λόγο να νιώθει ανασφάλεια.

Διευκρινίζουμε πως το συγκεκριμένο κείμενο δεν αφορά με οποιοδήποτε τρόπο άλλα άτομα που τυχόν ενδιαφέρονται ή προσεγγίστηκαν για τη συγκεκριμένη θέση αλλά αποτελεί καθαρά αξιολόγηση μίας δοκιμασμένης λύσης που έχει ενώπιόν του ο ΠτΔ.