Φ. Ρουσουνίδης: Οι στόχοι και οι προτεραιότητες του νέου Γ.Γ. του ΚΕΒΕ-«Να κτίσουμε στην παρακαταθήκη του Μ. Τσιακκή»

Ως μία πολύ καλή εξέλιξη όσον αφορά την καριέρα του, θεωρεί την τιμητική, όπως την χαρακτηρίζει, επιλογή του από το διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΒΕ για να είναι ο νέος γενικός γραμματέας του Επιμελητηρίου ο Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης, εκφράζοντας την ετοιμότητά του να κτίσει πάνω στην τεράστια παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του ο προκάτοχός του, Μάριος Τσιακκής.

Σε συνέντευξή του στο InBusinessNews εξ αφορμής της ανάληψης των νέων καθηκόντων του, ο κ. Ρουσουνίδης αφού προβαίνει σε αποτίμηση της πεντάχρονης πορείας του στον ΠΑΣΥΞΕ, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στους σημαντικότερους σταθμούς της, παρουσιάζει τις προτεραιότητες και τους στόχους του ως γενικού γραμματέα του ΚΕΒΕ.

Παράλληλα, αναλύει τις προοπτικές, αλλά και τους κινδύνους τόσο για την ξενοδοχειακή βιομηχανία όσο και για την κυπριακή οικονομία ευρύτερα, καθώς και για το επιχειρείν, ενώ σχολιάζει και την τάση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σχετικά με τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές.

Σε ό,τι αφορά τον νέο γενικό διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ, Χρίστο Αγγελίδη, ο κ. Ρουσουνίδης τονίζει ότι «είναι ένας άνθρωπος με πλούσια εμπειρία στη βιομηχανία του τουρισμού», υπογραμμίζοντας πως «η θέση που αναλαμβάνει, απαιτεί την αξιοποίηση αυτής της εμπειρίας, σε συνδυασμό με τον σεβασμό, την αγάπη και την συναίνεση που θα πρέπει καθημερινά να επιδεικνύει ούτως ώστε να συνεργάζεται αποτελεσματικά με το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γραμματεία του ΠΑΣΥΞΕ και να τηρεί τις ισορροπίες που απαιτούνται με όλα τα μέλη του Συνδέσμου».

«Ο άνθρωπος πρέπει να εξελίσσεται»

Κύριε Ρουσουνίδη, ολοκληρώνεται η θητεία σας ως γενικού διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ και από 1η Ιανουαρίου αναλαμβάνετε μία εξίσου σημαντική θέση, αυτή του γενικού γραμματέα του ΚΕΒΕ. Πόσο σημαντικό θεωρείτε αυτό το μεγάλο βήμα στην καριέρα σας;

Σίγουρα είναι μία πολύ καλή εξέλιξη όσον αφορά την καριέρα μου. Θεωρώ ότι είναι τιμητικό για εμένα το γεγονός πως με έχει επιλέξει το διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΒΕ για να είμαι ο νέος γενικός γραμματέας του Επιμελητηρίου.

Πιστεύω ότι ο άνθρωπος πρέπει να εξελίσσεται μέσα από τις εμπειρίες και την επαγγελματική σταδιοδρομία του.

Απ’ εκεί και πέρα, πρέπει να πω σίγουρα ότι, στα σχεδόν πέντε χρόνια που ήμουν στον ΠΑΣΥΞΕ έχω πάρει αρκετά εφόδια, τα οποία με εξοπλίζουν με τις κατάλληλες προϋποθέσεις ούτως ώστε να μπορέσω να ανταπεξέλθω στις απαιτήσεις της νέας θέσης που αναλαμβάνω, η οποία είναι και θεσμική και προϋποθέτει πολλά άλλα πράγματα πέραν αυτών που διαδραματίζονταν στον ΠΑΣΥΞΕ.

Τι κρατάτε από την πορεία σας ως γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ και ποιες θεωρείτε τις πιο σημαντικές στιγμές σε αυτή;

Ήταν μία άκρως παραγωγική θητεία -σχεδόν πενταετής- μέσα στην οποία κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε πολλαπλές και διαδοχικές κρίσεις, όπως η πανδημία του κορωνοϊού, πόλεμοι, ενεργειακές κρίσεις, οικονομικές υφέσεις, ανανεώσεις συλλογικών συμβάσεων, κ.ά.

Μέσα από αυτά και σε συνεργασία τους συναδέλφους στη Γραμματεία, αλλά και με το διοικητικό συμβούλιο και τους εκάστοτε Προέδρους του ΠΑΣΥΞΕ -Χάρη Λοϊζίδη και Θάνο Μιχαηλίδη-, καταφέραμε να διαχειριστούμε -ταπεινά πιστεύω- με επιτυχία όλες αυτές τις κρίσεις.

Οπόταν, αυτό που σίγουρα κρατάω είναι η απίστευτη συνεργασία, στήριξη και αγάπη που μου έδειξε όλο το διοικητικό συμβούλιο, αλλά και οι συνάδελφοι μου στον ΠΑΣΥΞΕ.

Οι εμπειρίες που κέρδισα όλα αυτά τα χρόνια, όπου έμαθα πάρα πολλά, σίγουρα με έχουν προετοιμάσει κατάλληλα για αυτό το επόμενο βήμα.

Πριν μερικές μέρες, μετά από πολύμηνες συζητήσεις και διαπραγματεύσεις, επιτεύχθηκε συμφωνία και ανανεώθηκε η συλλογική σύμβαση στη ξενοδοχειακή βιομηχανία μέχρι το τέλος του 2027. Πόσο σημαντική θεωρείτε αυτή την εξέλιξη;

Ήταν μία μακρά διαδικασία, ίσως η πιο μακρά, αφού για να υπάρξει κατάληξη χρειάστηκαν 10-12 μήνες. Παρόλα αυτά, όμως, ήταν παρά πολύ σημαντικό ότι καθ’ όλη αυτή τη διάρκεια και οι δύο πλευρές -συνδικαλιστικές οργανώσεις και εργοδοτικοί σύνδεσμοι- επέδειξαν υπεύθυνη στάση χωρίς να δημιουργηθεί οποιαδήποτε ανωμαλία στην τουριστική βιομηχανία μεσούσης της τουριστικής σεζόν και με αυτόν τον τρόπο μπορέσαμε να καταλήξουμε σε συμφωνία, η οποία θα διατηρήσει -τουλάχιστον για τα επόμενα τέσσερα χρόνια- την ομαλότητα και τη σταθερότητα στην βιομηχανία, ούτως ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τις προοπτικές που έχει για να αναπτυχθεί περαιτέρω.

Υπήρξαν στιγμές που νιώσατε ότι η επίτευξη συμφωνίας για ανανέωση της συλλογικής σύμβασης ήταν δύσκολη και εάν ναι, πώς χειριστήκατε αυτή την κατάσταση;

Για να διαρκέσει τόσους πολλούς μήνες αυτή η διαδικασία, σίγουρα ήταν πάρα πολύ δύσκολη και επίπονη διαδικασία και για τις δύο πλευρές. Βέβαια, φαίνεται εκ των πραγμάτων ότι η εργοδοτική πλευρά φάνηκε για ακόμη μία φορά ιδιαίτερα γενναιόδωρη στην προσπάθεια να αποδείξει το πόσο εκτιμάται το ανθρώπινο δυναμικό και πόσο θέλουν οι εργοδότες να το υποστηρίξουν, εφόσον το θεωρούν ένα από τους σημαντικότερους πυλώνες του τουριστικού μας προϊόντος.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να τονίσω πως οι συλλογικές συμβάσεις αφορούν κατά κύριο λόγο συμπατριώτες μας, τους οποίους σίγουρα θέλουμε ικανοποιημένους όσον αφορά τους όρους εργασίας τους και αυτό αντανακλάται και στο επίπεδο εργασίας των ιδίων.

Ποιο/α στοιχείο/α θεωρείτε ότι διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο προκειμένου να επιτευχθεί η συμφωνία και να επέλθει η ηρεμία σε έναν από τους βασικούς τομείς της οικονομίας;

Σίγουρα το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν ο διάλογος. Μέσα από τον διάλογο πάντοτε μπορείς να βρεις λύσεις. Σε μία προσπάθεια ανανέωσης ή σύναψης συλλογικής σύμβασης, ενδεχομένως καμία από τις δύο πλευρές να μην είναι απόλυτα ικανοποιημένη, αλλά μέσα από τον διάλογο, την υπεύθυνη στάση και την ψυχραιμία μπορούμε να βρούμε λύσεις, οι οποίες να μην ταρακουνήσουν συθέμελα την βιομηχανία και να είχαμε δυσάρεστες εξελίξεις όπως αυτές που είδαμε σε άλλους τομείς της οικονομίας.

Οι προοπτικές και οι κίνδυνοι για την ξενοδοχειακή βιομηχανία

Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι προοπτικές, αλλά και οι κίνδυνοι για την ξενοδοχειακή βιομηχανία τα επόμενα χρόνια και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;

Οι προοπτικές της ξενοδοχειακής βιομηχανίας τα επόμενα χρόνια είναι τεράστιες. Η Κύπρος είναι μία χώρα που θεωρώ ότι έχει όλα τα φόντα να διαδραματίσει τουριστικό ρόλο ολόχρονα και όχι εποχιακά.

Είναι, επίσης, μία χώρα που έχει εξαιρετικές υποδομές, τόσο σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις όσο και άλλες υποδομές όπως αεροδρόμια, πλατείες, δρόμους, κλπ.

Είμαστε μία μικρή σχετικά χώρα όπου μπορούν να αναπτυχθούν διάφορες άλλες ειδικές μορφές τουρισμού που θα εμπλουτίσουν το τουριστικό μας προϊόν κατά τρόπο που θα μπορούμε να προσελκύουμε τουρισμό αυξημένων εισοδηματικών κριτηρίων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Απ’ εκεί και πέρα, υπάρχουν και κάποιες προκλήσεις-κίνδυνοι που σίγουρα άπτονται των γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή, οι οποίες ακόμα τεκταίνονται και φαίνεται ότι δεν έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό -σχετικά ήταν ανεπαίσθητος ο βαθμός επηρεασμού της βιομηχανίας, όμως, δεν μπορεί κανένας να τον παραβλέψει-, των οικονομικών εξελίξεων σε χώρες που αποτελούν κύριες αγορές προσέλκυσης τουρισμού, όπως η οικονομική ύφεση στη Μεγάλη Βρετανία, όπως επίσης και των αυξημένων κόστων, τα οποία ενδεχομένως να κληθούν να αντιμετωπίσουν οι επαγγελματίες της τουριστικής βιομηχανίας που αφορούν την πράσινη μετάβαση, και τα οποία είναι δυσανάλογα με το τι μπορούν να διαχειριστούν οι επιχειρήσεις.

Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πράσινη μετάβαση και φορολόγηση, σε περίπτωση που κυλήσει στη βάση των σχεδιασμών, τότε θα πρέπει να φροντίσουμε να εξελίσσεται με ένα πλάνο ανταποδοτικού χαρακτήρα ώστε να μην επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού, λόγω μιας αναγκαστικής για παράδειγμα αύξησης των τιμών.

Μια ισχυρή τάση που φαίνεται να εμπεδώνεται στο κυπριακό επιχειρείν είναι αυτή των εξαγορών και των συγχωνεύσεων. Θα την δούμε έντονα και στον ξενοδοχειακό τομέα; Κι αν ναι, ποια πιστεύετε ότι είναι τα πλεονεκτήματα/οφέλη από ενδεχόμενες εξαγορές ή και συγχωνεύσεις ξενοδοχείων;

Την τελευταία διετία ξεκινήσαμε να βλέπουμε τέτοια σημάδια. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις ενδεχομένως να δημιουργούν και οικονομίες κλίμακας, άλλη δυναμική σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις και εταιρείες, οι οποίες ίσως λόγω μεγέθους ή/και των κτυπημάτων που δέχθηκαν από την πανδημία και τους πολέμους να μην μπορούσαν να ανταπεξέλθουν όσον αφορά τα αυξημένα κόστη που υπάρχουν και λόγω έλλειψης προσωπικού.

Οπόταν εάν και η πολιτεία βοηθήσει με το νέο σχέδιο στρατηγικής εισαγωγής ξένου εργατικού ανθρώπινου δυναμικού από τρίτες χώρες και δοθεί με τέτοιο τρόπο και ευελιξία σε μεγάλα γκρουπ και άλλες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις να εργάζονται, να επιχειρούν τότε και με συγχωνεύσεις και με εξαγορές ίσως γίνει ακόμα πιο ευέλικτη η βιομηχανία και ανεβεί επίπεδο.

Αναλαμβάνοντας τη θέση του γενικού γραμματέα του ΚΕΒΕ, τι προτεραιότητες θα θέσετε και ποιοι θα είναι οι κύριοι στόχοι σας;

Σίγουρα θα πρέπει να κτίσουμε πάνω στην τεράστια παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του ο προκάτοχός μου, ο κ. Μάριος Τσιακκής, ο οποίος έχει κάνει εξαιρετικό έργο. Θα πρέπει να συνεχίσουμε τον εκσυγχρονισμό του Οργανισμού, αλλά και παράλληλα την πολυεπίπεδη δράση του στην επιχειρηματική κοινότητα, στην οικονομία της χώρας, και τον τεράστιο ρόλο που διαδραματίζει σε αυτήν.

Απ’ εκεί και πέρα, σίγουρα υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστούμε άμεσα όπως είναι τα εργασιακά, η φορολογική μεταρρύθμιση, το e-kalathi, κ.ά. Όλα αυτά θεωρώ ότι είναι προτεραιότητες τις οποίες θα πρέπει αρχής γενομένης με τη νέα χρονιά να τύχουν σωστής διαχείρισης, διαβούλευσης, ούτως ώστε να καταλήξουμε σε πρακτικές οι οποίες να είναι και εφαρμόσιμες, αλλά και που να μην δημιουργούν περαιτέρω θέματα στις επιχειρήσεις.

Όταν υπάρχουν υγιείς επιχειρήσεις και ανθεκτική επιχειρηματική κοινότητα, τότε υπάρχουν ανάλογα εξίσου καλές θέσεις εργασίας για τους συμπατριώτες μας και ευημερεί και η κοινωνία.

Συνεπώς, όταν το τρένο της οικονομίας είναι σε σταθερές ράγες, τότε ευημερεί η κοινωνία, οι συμπατριώτες μας, και όλο το οικοσύστημα.

Οπόταν θα πρέπει να στηριχθούν οι επιχειρήσεις και τις προαναφερθείσες κύριες προτεραιότητες να τις δούμε και να τις διαχειριστούμε άμεσα με την πολιτεία και τους άλλους φορείς.

Η δυναμική του επιχειρείν και πώς θα κινηθεί η κυπριακή οικονομία

Ποια η δυναμική του επιχειρείν στην Κύπρο;

Το επιχειρείν στην Κύπρο είναι σε αρκετά υψηλά επίπεδα. Πλέον, βλέπουμε αρκετές επιχειρήσεις και βιομηχανίες να αναβαθμίζονται, τόσο ψηφιακά όσο και ποιοτικά, αλλά και με ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο έχει ιδιαίτερες δεξιότητες. Ο ανταγωνισμός, επίσης, δεν είναι πλέον μόνο τοπικός, αλλά πολυεπίπεδος και πολύπλευρος.

Ένα υγιές επιχειρηματικό οικοσύστημα, αποτελεί σημαντικότατο πυλώνα της οικονομίας και κινητήριο δύναμη ανάπτυξης. Ανάπτυξη, σημαίνει ευημερία για το σύνολο της οικονομίας και σε αυτήν έχουν σημαντικό ρόλο να επιτελέσουν οι επιχειρήσεις.

Η αποστολή του ΚΕΒΕ που συμπυκνώνεται στη διαφύλαξη των συμφερόντων των επιχειρήσεων στη χώρα μας, προάγει παράλληλα την ευημερία του συνόλου της κοινωνίας μας, εφόσον αυτή είναι άμεσα συνυφασμένη με την κατάσταση της οικονομίας της χώρας μας.

Πώς πιστεύετε ότι θα κινηθεί η κυπριακή οικονομία τη νέα χρονιά. Πόσο αισιόδοξος είστε αναφορικά με τις προοπτικές της;

Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας, είναι ο τρίτος υψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συνεπώς θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε πολύ καλά επίπεδα.

Απ’ εκεί και πέρα, όμως, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όσον αφορά το μισθολόγιο, ιδιαίτερα το κρατικό, ούτως ώστε να διατηρηθεί αυτή η σταθερή οικονομική ανάπτυξη που έχουμε.

Θα πρέπει, ακόμη, να διαχειριστούμε θέματα, όπως τον αναχρονιστικό θεσμό της ΑΤΑ, τον οποίο πρέπει να εκσυγχρονίσουμε και να εξελίξουμε, προκειμένου να λαμβάνει υπόψη κι άλλες παραμέτρους όπως η παραγωγικότητα, η ανεργία, ο πληθωρισμός και ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας.

Με τα ίδια δεδομένα, θα πρέπει να προσεγγίζουμε και τις αναπροσαρμογές του εθνικού κατώτατου μισθού, ούτως ώστε να συνάδουν με τις επιδόσεις της οικονομίας μας.

Ποιους βλέπετε ως τους μεγαλύτερους κινδύνους για την οικονομία της χώρας μας; Τι θα πρέπει να προσεχθεί, ώστε να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή της τροχιά;

Οι κύριοι κίνδυνοι για την οικονομία είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, τον οποίο πρέπει να διαχειριστούμε άμεσα. Ήδη έχει βελτιωθεί αρκετά τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες, όμως χρήζει περαιτέρω στήριξης.

Θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις, περισσότερα κίνητρα σε κυπριακές επιχειρήσεις, όχι μόνο σε ξένες επιχειρήσεις που έρχονται από το εξωτερικό και περισσότερες φορολογικές ελαφρύνσεις-κίνητρα για εξαγορές και συγχωνεύσεις μεταξύ κυπριακών εταιρειών.

Σίγουρα θα πρέπει να δούμε σημαντικά στοιχεία για την νέα φορολογικfή μεταρρύθμιση που είναι στα σκαριά και να αντιμετωπίσουμε την πράσινη μετάβαση και ειδικότερα τα αυξημένα κόστη που προϋποθέτει και προβάλλονται μέσω αυτής.

Όπως προανάφερα και σε προηγούμενη ερώτηση, θα πρέπει να δοθούν ανταποδοτικά κίνητρα και μέτρα, ούτως ώστε να μην δημιουργηθεί απλά ένα επιπλέον κόστος, αλλά και για να δημιουργήσουμε ανθεκτικές επιχειρήσεις, ανθεκτικές βιομηχανίες, και ελκυστικές για να προσελκύσουμε και κόσμο από το εξωτερικό για να επενδύσει στην πατρίδα μας ή/και ακόμα και προσωπικό αυξημένων δεξιοτήτων.

Τι πρέπει να κάνει η Κύπρος για να γίνει ακόμη πιο ελκυστικός προορισμός για ξένες επενδύσεις; Και πόσο σημαντικές, κατά την άποψή σας, είναι για την οικονομία της;

Θα πρέπει οπωσδήποτε να ξεφύγουμε από την γραφειοκρατία, να έχουμε πιο ευέλικτες, πιο σύγχρονες, αλλά και πιο γρήγορες διαδικασίες, ούτως ώστε να μπορούν όσοι ενδιαφέρονται ή έχουν στόχο να επενδύσουν στην πατρίδα μας, να μπορούν να το κάνουν εύκολα, σύντομα και στοχευμένα.

Θα πρέπει, επίσης, να κτίσουμε και την αναγνωρισιμότητα του προορισμού, αλλά και ενδεχομένως κάποιες από τις εμπορικές και οικονομικές αποστολές στο εξωτερικό να γίνονται πιο στοχευμένα, με συγκεκριμένο ακροατήριο, ούτως ώστε να είναι και πιο ουσιαστικές.

Κλείνοντας τι θα συμβουλεύατε τον κ. Χρίστο Αγγελίδη, ο οποίος θα σας διαδεχθεί από την 1η Ιανουαρίου στη θέση του Γενικού Διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ;

Ο κ. Αγγελίδης είναι ένας άνθρωπος με πλούσια εμπειρία στη βιομηχανία του τουρισμού. Η θέση που αναλαμβάνει, απαιτεί την αξιοποίηση αυτής της εμπειρίας, σε συνδυασμό με τον σεβασμό, την αγάπη και την συναίνεση που θα πρέπει καθημερινά να επιδεικνύει ούτως ώστε να συνεργάζεται αποτελεσματικά με το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γραμματεία του ΠΑΣΥΞΕ και να τηρεί τις ισορροπίες που απαιτούνται με όλα τα μέλη του Συνδέσμου.