Αυστηρές συστάσεις σε δήμους για κατάθεση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών-Η εγκύκλιος του Υπ. Οικονομικών

Σε αυστηρές συστάσεις για υποβολή ισοσκελισμένων ή/και πλεονασματικών προϋπολογισμών από τους Δήμους για το 2025, προβαίνει ο Επικεφαλής της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικού Ελέγχου του Υπουργείου Οικονομικών, Μάριος Χατζηδαμιανού

Σε κατεπείγουσα-όπως χαρακτηρίζεται- εγκύκλιό του προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, Δρ Ελίκκο Ηλία, η οποία κοινοποιείται στον Γενικό Ελεγκτή, τον Γενικό Λογιστή, τη Διευθύντρια του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού και στον Πρόεδρο της Ένωσης Δήμων, δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές για την ετοιμασία των προϋπολογισμών των Δήμων.

Όπως αναφέρει ο κ. Χατζηδαμιανού, οι προϋπολογισμοί των νέων Δήμων για το 2025 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ) 2025-2027, θα πρέπει να ετοιμαστούν σε ενιαία βάση με τριετή ορίζοντα (στη βάση δεδουλευμένων-accrual basis), λαμβάνοντας υπόψη το ύψος της κρατικής χορηγίας, όπως προβλέπεται στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025 και ΜΔΠ 2025-2027.

• Διαβάστε εδώ: Πέραν των 170 εκ. ευρώ θα μοιραστούν ΕΟΑ, δήμοι και κοινότητες το 2025-Οι χορηγίες και οι πιστώσεις

Όσον αφορά στην κατανομή της κρατικής χορηγίας ύψους €117 εκατομμυρίων μεταξύ των 20 νέων Δήμων, ο κ. Χατζηδαμιανού τονίζει πως, αυτή θα σταλεί στους Δήμους από το Υπουργείο Εσωτερικών με ξεχωριστή επιστολή, καθότι δεν έχει υπάρξει ακόμα κατάληξη στη διαβούλευση που διεξάγεται επί του θέματος μεταξύ του Υπουργείου και της Ένωσης Δήμων Κύπρου.

Οικονομική αβεβαιότητα

Περαιτέρω κι αφού προβαίνει σε ανάλυση των εξελίξεων στην κυπριακή οικονομία και των μεσοπρόθεσμων προοπτικών της, ο κ. Χατζηδαμιανού τονίζει στην εγκύκλιό του πως «η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση έχει αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την οικονομική αβεβαιότητα διεθνώς και παράλληλα οδήγησε τον πληθωρισμό σε ψηλά επίπεδα, με συνεπακόλουθο, μεταξύ άλλων, τη σημαντική άνοδο των επιτοκίων».

«Η έκβαση των γεωπολιτικών εξελίξεων αποτελεί σημαντική παράμετρο για τις οικονομικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια», προσθέτει σημειώνοντας ότι «ενόψει της μεγάλης αβεβαιότητας που επικρατεί, η οποία κατ’ επέκταση επηρεάζει αρνητικά τα οικονομικά των Δήμων, για την ετοιμασία του προϋπολογισμού θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, τόσο τα ταμειακά διαθέσιμα, όσο και η δυνατότητα είσπραξης των εσόδων».

Ως γενική παραδοχή, υποδεικνύει, οι προϋπολογισμοί διέπονται από την αρχή του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, δηλαδή –εξηγεί- τα προϋπολογιζόμενα έσοδα από τη λειτουργία του Δήμου, συμπεριλαμβανομένης και της κρατικής χορηγίας πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον τις προϋπολογιζόμενες δαπάνες για τη λειτουργία του.

«Η ταμειακή ροή θα πρέπει να παρουσιάζει θετικό ή μηδενικό υπόλοιπο, για εξασφάλιση της βραχυχρόνιας ρευστότητας, δηλαδή ο Δήμος να μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στις υποχρεώσεις του περιλαμβανομένων και των αποπληρωμών των δανείων του», επισημαίνει υποδεικνύοντας ότι «οι εκτιμήσεις για τα έσοδα θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και να λαμβάνουν υπόψη την παρούσα οικονομική κατάσταση, τις εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας αλλά και την εισπρακτική δυνατότητα του Δήμου».

Έσοδα και δαπάνες

Σημειώνεται ότι για τις εκτιμήσεις των εσόδων θα πρέπει να δίνονται λεπτομέρειες των κυριότερων παραμέτρων με βάση τις οποίες έγιναν οι υπολογισμοί, ενώ ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα εισπρακτέα ποσά για τα οποία θα πρέπει να προωθηθούν οι αναγκαίες διαδικασίες για είσπραξή τους και ο κάθε Δήμος θα πρέπει να περιλάβει στο επεξηγηματικό σημείωμα, τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί για το σκοπό αυτό.

Την ίδια ώρα, οι δαπάνες, θα πρέπει να υπολογίζονται με ορθολογισμό, ακρίβεια και συνέπεια, στο πλαίσιο πάντοτε των οικονομικών δυνατοτήτων του εκάστοτε Δήμου.

Παράλληλα, τονίζει ότι «ο προϋπολογισμός για το έτος 2025 και το ΜΔΠ 2025-2027 θα πρέπει να συνοδεύεται από επεξηγηματικό υπόμνημα το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει πλήρεις επεξηγήσεις/αναλύσεις/στοιχεία για το κάθε κονδύλι, ώστε να διευκολύνεται η εξέτασή του, με εξαίρεση τα κονδύλια των οποίων η δαπάνη είναι αυτονόητη (π.χ. ηλεκτρισμός)».

«Οι επεξηγήσεις θα πρέπει να είναι σύντομες αλλά περιεκτικές και να υπάρχει ομοιομορφία, τόσο στη συνολική παρουσίαση όσο και στο λεκτικό των κειμένων», εξηγεί.

Αναπτυξιακά έργα

Σε σχέση με τα αναπτυξιακά έργα, ο κ. Χατζηδαμιανού αναφέρει πως «η διαδικασία αξιολόγησης δημοσίων επενδυτικών έργων, προκύπτει από τα άρθρα 82-89 του ‘περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου’ (Ν 20(Ι)/2014) και εφαρμόζεται από το 2016 για όλα τα νέα έργα που προτείνουν τα Υπουργεία και οι τοπικές Αρχές για ένταξη στον κρατικό προϋπολογισμό».

Στο πλαίσιο αυτό, συνεχίζει, για τα νέα έργα θα πρέπει να γίνεται αξιολόγηση, με την οποία θα διαφαίνεται ότι το προτεινόμενο έργο είναι οικονομικά προσιτό και βιώσιμο, έχει υψηλή προστιθέμενη αξία, συνάδει με τις προτεραιότητες πολιτικής του Δήμου και κατ’ επέκταση με τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική.

«Νοείται ότι, κανένα νέο έργο συνολικού ύψους πέραν των €2 εκ. (συμπ. ΦΠΑ) δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του Δήμου εάν δεν έχει προηγουμένως υποβάλει Σημείωμα Έργου (PCN) και λάβει θετική αξιολόγηση από την Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης», υπογραμμίζει.

Παράλληλα ο κ. Χατζηδαμιανού προτρέπει τους Δήμους όπως στον Προϋπολογισμό τους περιλάβουν μόνο τα έργα που κρίνονται αφενός απαραίτητα, αλλά και ώριμα, με προτεραιότητα αυτά που χρηματοδοτούνται από Ευρωπαϊκά κονδύλια και νοουμένου ότι υπάρχουν προς τούτο τα ρευστά διαθέσιμα για την υλοποίηση τους.

«Όλα τα άλλα έργα που ο Δήμος προτίθεται να υλοποιήσει μακροπρόθεσμα δύναται να παρουσιάζονται στο Επεξηγηματικό Υπόμνημα, για σκοπούς ενημέρωσης», υπογραμμίζει.

Οφειλές προηγούμενων ετών

Όσον αφορά οφειλές προηγούμενων ετών, ο κ. Χατζηδαμιανού προειδοποιεί πως «η συσσώρευση υποχρεώσεων, αποτελεί υψηλό δημοσιονομικό κίνδυνο και θα πρέπει να καθορίζεται χρονοδιάγραμμα σταδιακής εξόφλησης τους.

Στο επεξηγηματικό υπόμνημα, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να γίνεται ανάλυση του ύψους των οφειλών προηγούμενων ετών και να περιλαμβάνεται χρονοδιάγραμμα εξόφληση τους», υποδεικνύει.

Παρατραβήγματα στις τράπεζες

Σε ό,τι αφορά τα παρατραβήγματα από τράπεζες, αφού υποδεικνύει ότι «τα τραπεζικά παρατραβήγματα σκοπό έχουν την κάλυψη της εποχικής ρευστότητας, δηλαδή την κάλυψη της χρονικής υστέρησης μεταξύ εισπράξεων και πληρωμών», προειδοποιεί πως «το Υπουργείο Οικονομικών δεν προτίθεται να παραχωρεί εγκρίσεις για μετατροπές παρατραβηγμάτων σε δάνεια για κάλυψη λειτουργικών δαπανών».

Θέματα προσωπικού

Για τα θέματα προσωπικού ο κ. Χατζηδαμιανού στην εγκύκλιό του υπενθυμίζει πως «σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 92(4)(δ) των ‘περί Δήμων Νόμων’ η έγκριση του προϋπολογισμού από τον Υπουργό Εσωτερικών, με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών, αποτελεί πράξη με την οποία διαπιστώνεται αποκλειστικά και μόνο ότι ο προϋπολογισμός είναι ισοσκελισμένος ή πλεονασματικός και, εάν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι το ύψος της μισθολογικής δαπάνης για πάσης φύσεως προσωπικό που υπηρετεί στον Δήμο υπερβαίνει το όριο του σαράντα τοις εκατόν (40%) του συνόλου των πάσης φύσεως δαπανών του Δήμου, το οποίο, με έγκριση του Υπουργού και του Υπουργού Οικονομικών δύναται να υπερβεί το ποσοστό αυτό εντός μεταβατικού σταδίου που λήγει την 1η Ιανουαρίου 2028 με δυνατότητα παράτασης του μεταβατικού σταδίου αυτού, η οποία δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη συνολικά, ο Υπουργός καλεί το συμβούλιο να αναθεωρήσει κατάλληλα τον προϋπολογισμό και να τον υποβάλει εκ νέου εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημέρων».

Νοείται, συνεχίζει, ότι, «ο έλεγχος του προϋπολογισμού του δήμου, κατά το στάδιο της έγκρισής του, δεν δύναται να επεκτείνεται πέραν της διαπίστωσης των πιο πάνω στοιχείων και δεν δύναται να αποτελεί έλεγχο σκοπιμότητας επί της κατανομής των δαπανών του Δήμου».

Σημειώνεται ότι, κατά την εξέταση των Προϋπολογισμών των Δήμων από τα Υπουργεία

Δεδομένου τούτου, τονίζει, «κατά την υποβολή των προϋπολογισμών, θα πρέπει να αναφέρεται ρητά το ύψος της μισθολογικής δαπάνης ως ποσοστό των συνολικών δαπανών του Δήμου».

«Τονίζεται, ότι η πολιτική απασχόλησης αποσκοπεί στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και στην επίτευξη ενός αποδοτικού και αποτελεσματικού ευρύτερου δημόσιου τομέα, μέσω της περαιτέρω ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού», επισημαίνει.

Το deadline

Σημειώνεται πως, σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι προϋπολογισμοί των Δήμων για το έτος 2025 και το ΜΔΠ 2025-2027 θα πρέπει να υποβληθούν στους Υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή (σε memory stick ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), μαζί με τα αναγκαία υποστηρικτικά έγγραφα, το αργότερο μέχρι τις 18 Νοεμβρίου 2024.

Καταληκτικά ο κ. Χατζηδαμιανού υποδεικνύει πως «η ημερομηνία υποβολής των προϋπολογισμών θα πρέπει να τηρηθεί αυστηρά έτσι ώστε το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, να έχει το χρονικό περιθώριο να τους εξετάσει, έτσι ώστε να εγκριθούν πριν το τέλος του έτους, για να αποφευχθεί η χρήση των δωδεκατημορίων».