Κομισιόν: Παραπέμπει την Κύπρο στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για μη εφαρμογή παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως παραπέμπει την Κύπρο, καθώς και την Ισπανία, την Πολωνία και την Πορτογαλία, στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ότι δεν μετέφεραν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία του 2022 για την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων και των μεγάλων εταιρειών (οδηγία για τον πυλώνα 2).

Η απόφαση ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της τακτικής δέσμης παραβάσεων της Κομισιόν για το μήνα Οκτώβριο που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη. Στην ίδια δέσμη, η Κομισιόν ανακοίνωσε επίσης πως ανοίγει ξεχωριστή διαδικασία επί παραβάσει κατά της Κύπρου με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής αναφορικά με την οδηγία για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων - ειδικά για τους αρχιτέκτονες, και πως αποστέλλει αιτιολογημένη γνώμη (το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας) στην Κύπρο, την Τσεχία και την Πορτογαλία για συμμόρφωση με την Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.

Οι διαδικασίες επί παραβάσει είναι το εργαλείο με το οποίο η Κομισιόν αντιμετωπίζει τις παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ, ή της ελλιπούς μεταφοράς των νόμων της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία. Αν και οι πλείστες διαδικασίες κλείνουν μετά τη συμμόρφωση των κρατών μελών χωρίς να χρειαστούν περαιτέρω ενέργειες από την Κομισιόν, μια διαδικασία επί παραβάσει μπορεί να οδηγήσει ένα κράτος μέλος ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο μπορεί να επιβάλει κυρώσεις και χρηματικά πρόστιμα.

Φορολόγηση πολυεθνικών και μεγάλων εταιρειών

Στην κύρια απόφαση που αφορά την Κύπρο, η Κομισιόν αποφάσισε να παραπέμψει την Κύπρο (INFR(2024)0020), την Ισπανία, την Πολωνία και την Πορτογαλία στο Δικαστήριο της ΕΕ, επειδή δεν κοινοποίησαν τα μέτρα μεταφοράς στο εθνικό τους δίκαιο της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2523 του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την εξασφάλιση παγκόσμιου ελάχιστου επιπέδου φορολογίας των ομίλων πολυεθνικών επιχειρήσεων και των εγχώριων ομίλων μεγάλης κλίμακας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (οδηγία για τον πυλώνα 2).

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ όφειλαν να θέσουν σε ισχύ τους αναγκαίους νόμους για συμμόρφωση με την οδηγία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 και να κοινοποιήσουν αμέσως τις αλλαγές στη νομοθεσία στην Επιτροπή. Τα μέτρα που προβλέπει η οδηγία ισχύουν από τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Μέχρι σήμερα, σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εκπληρώσει αυτές τις υποχρεώσεις, ωστόσο η Κύπρος, η Ισπανία η Πολωνία και η Πορτογαλία δεν έχουν κοινοποιήσει στην ΕΕ τις αλλαγές στη νομοθεσία, αν και η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες από τις αρχές για την οριστικοποίηση της εθνικής νομοθεσίας, όπως σημειώνεται. Η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στις τέσσερις χώρες τον Μάιο του 2024.

Η μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο αφορά την εφαρμογή στην πράξη του πυλώνα 2 της συμφωνίας για μεταρρύθμιση της διεθνούς φορολογίας μεταξύ της G20 και του ΟΟΣΑ. Ο πυλώνας 2 της συμφωνίας συγκεκριμένα θα περιορίσει τον ανταγωνισμό για όλο και χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές για τις εταιρίες.

Ειδικότερα, τα κέρδη των μεγάλων πολυεθνικών και εγχώριων ομίλων ή εταιρειών με συνδυασμένο ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ θα υπόκεινται σε ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή της τάξης του 15 %.

Η Κομισιόν, τονίζεται, θεωρεί ότι η εφαρμογή των κανόνων του πυλώνα 2 θα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου διάβρωσης της φορολογικής βάσης και μετατόπισης των κερδών και θα διασφαλίσει ότι οι μεγαλύτεροι πολυεθνικοί όμιλοι καταβάλλουν τον συμφωνημένο παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών.

Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων

Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Κύπρο [INFR(2024)4019] λόγω μη συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας με την οδηγία σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (οδηγία 2005/36/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2013/55/ΕΕ), η οποία αφορά αρχιτέκτονες με κεκτημένα δικαιώματα, δηλαδή τους αρχιτέκτονες με δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος βάσει ειδικών διατάξεων.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι κανόνες αυτοί εμποδίζουν τους εν λόγω αρχιτέκτονες να ενταχθούν στο επαγγελματικό επιμελητήριο όπως άλλοι αρχιτέκτονες με τίτλους σπουδών που έχει χορηγήσει η Κύπρος, περιορίζοντας τα οφέλη και τους όρους άσκησης του επαγγέλματος.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή στην Κύπρο, η οποία έχει πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει και να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την Επιτροπή. Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση, μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.

Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες

Η Κομισιόν απέστειλε τέλος αιτιολογημένες γνώμες στην Κύπρο [INFR(2024)2016], την Τσεχία και την Πορτογαλία, σε συνέχεια προειδοποιητικών επιστολών που εστάλησαν τον Απρίλιο του 2024, καθώς παρά τις ανταλλαγές επιστολών που μεσολάβησαν τα τρία κράτη μέλη εξουσιοδοτήσει τις αρχές που έχουν ορίσει ως τους εθνικούς συντονιστές για τις ψηφιακές υπηρεσίες ώστε να μπορούν να εφαρμόσουν την Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act, DSA).

Ακόμα, τα τρία κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα θεσπίσει τους απαραίτητους κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.

Τα κράτη μέλη είχαν προθεσμία μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου 2024 για να ορίσουν τις ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές οι οποίες θα επιβλέπουν την εφαρμογή και την επιβολή της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.

Η πλήρης εξουσιοδότηση των εθνικών συντονιστών ψηφιακών υπηρεσιών είναι απαραίτητη ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν τα καθήκοντα που προβλέπει η νομοθεσία, για παράδειγμα διασφαλίζοντας ότι οι χρήστες θα μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες κατά διαδικτυακών πλατφορμών.

Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία δύο μηνών για να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με τις επιστολές αιτιολογημένης γνώμης. Σε αντίθετη περίπτωση, η Κομισιόν μπορεί να παραπέμψει τα κράτη μέλη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.