Η αδήριτη ανάγκη για φυσικό αέριο στην Κύπρο και το τερματικό ως η πιο σύντομη και ρεαλιστική πρόταση

Πάει κάτι περισσότερο από μια δεκαπενταετία από τότε που η ανακάλυψη υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης(ΑΟΖ)-και σε πρώτη φάση συγκεκριμένα στο οικόπεδο 12(σ.σ. το επονομαζόμενο «Αφροδίτη»)-, δημιουργούσε τεράστιες προσδοκίες ως προς τις προοπτικές της Κύπρου σε ενεργειακό, οικονομικό, αλλά και γεωπολιτικό επίπεδο.

Ήταν τότε που άπαντες, ή σχεδόν άπαντες, έβλεπαν στα κοιτάσματα φυσικού αερίου που εντοπίστηκαν στην ΑΟΖ της Κύπρου την οικοδόμηση ενός νέου ενεργειακού μοντέλου για την χώρα μας απαλλαγμένου από το μαζούτ, αλλά και ανυπολόγιστα οικονομικά οφέλη που θα μπορούσαν να προκύψουν μέσα από την εξόρυξη και εμπορευματοποίησή του.

Με την Κυπριακή Δημοκρατία δηλαδή, να μετατρέπεται σε ένα ισχυρό ενεργειακό παίκτη εντός της επικράτειας της Ε.Ε., σε ένα κράτος, με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν, που να εφοδιάζει με φυσικό αέριο την Ευρώπη και όχι μόνο.

Και όλα αυτά, την ώρα που συνάμα αρκετοί εναπόθεταν στον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ, ελπίδες ότι η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν διαπραγματευτικό χαρτί, σαν καταλύτης και δέλεαρ για την Τουρκία, προκειμένου να προχωρήσει σε βήματα προς την κατεύθυνση επίλυσης του Κυπριακού.

Τίποτα απ’ όλα αυτά φυσικά δεν συνέβη, περίπου δεκαπέντε χρόνια αργότερα οι πολυεπίπεδες προσδοκίες που δημιουργήθηκαν παραμένουν ανεκπλήρωτες, καθότι ούτε εξόρυξη φυσικού αερίου υπήρξε ούτε βεβαίως κατέστη η Κύπρος χώρα εξαγωγική.

Αφήνοντας κατά μέρους την γεωπολιτική/γεωστρατηγική πτυχή, όπως και τα μεγαλεπήβολα...όνειρα πως περίπου θα πνιγούμε ως κράτος στο χρήμα, η ανάγκη όπως η Κύπρος προσθέσει το φυσικό αέριο στο ενεργειακό της μείγμα ποτέ δεν έπαψε να είναι αδήριτη.

Αντιθέτως, η παρέλευση των χρόνων και το διαρκώς αυξανόμενο τίμημα που πληρώνουμε ως χώρα και ως καταναλωτές από την χρήση του μαζούτ για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής, είναι κάτι που την καθιστούν, ειδικά σήμερα, ακόμη εντονότερη.

Είναι που υπό το πρίσμα της διαπίστωσης αυτής προφανώς, τον Δεκέμβριο του 2019 υπογράφηκε με την κινεζική κοινοπραξία CMC η σύμβαση για την κατασκευή και λειτουργία τερματικού αποθήκευσης και αποϋγροποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό, ως μια ενδιάμεση λύση για την μετάβαση της Κύπρου από το μαζούτ στο φυσικό αέριο και μέχρι να είναι σε θέση η Κ.Δ. να αξιοποιήσει τα δικά της κοιτάσματα.

Για ένα έργο δηλαδή, την μεγαλύτερη ενεργειακή επένδυση των τελευταίων χρόνων στο νησί, που θα δίνει την δυνατότητα στην Κύπρο να εισάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο μέσω της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) θα χρησιμοποιείται για σκοπούς εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής.

Τα όσα μεσολάβησαν από το 2019 μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα το τερματικό να μην έχει τελειώσει και η πλωτή μονάδα «Προμηθέας», αν και κυριότητας της ΕΤΥΦΑ, να βρίσκεται ακόμη εγκλωβισμένη στην Σαγκάη, είναι γνωστά.

Το θέμα αυτή τη στιγμή όμως, δεν είναι τα όσα προηγήθηκαν, αλλά η επόμενη μέρα, με ποιο τρόπο και πότε θα μπορέσει επιτέλους η Κύπρος να εισαγάγει το φυσικό αέριο στο ενεργειακό της οικοσύστημα.

Με τις διαπραγματεύσεις με την κινεζική κοινοπραξία για «απεγκλωβισμό» της πλωτής μονάδας να βρίσκονται στην τελική τους φάση και να οδεύουν, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, προς αίσιο τέλος με χρονικό ορίζοντα το τέλος του τρέχοντος έτους, αλλά και με τις διαδικασίες για ολοκλήρωση των χερσαίων υποδομών και της προβλήτας να τρέχουν, είδαν τις τελευταίες ημέρες πληροφορίες περί συζητήσεων και επερχόμενης συμφωνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας με το Ισραήλ για προμήθεια φυσικού αερίου στο νησί μας από την γείτονα χώρα μέσω αγωγού, και συγκεκριμένα από τα κοιτάσματα Karish και Tanin, τα οποία τυγχάνουν εκμετάλλευσης από την Energean.

• Διαβάστε εδώ: S&P Global: Η Κύπρος συνομιλεί με Ισραήλ για προμήθεια φυσ. αερίου αξίας $1,5 δισ. για δέκα έτη
• Διαβάστε εδώ: Οι κινήσεις της ΕΤΥΦΑ για ολοκλήρωση του τερματικού-Στόχος η αποφυγή ζημιογόνων αποφάσεων

Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου φρόντισε υπό το φάσμα των εν λόγω πληροφοριών να ξεκαθαρίσει άμεσα πως δεν υπάρχει επικαιροποιημένη πρόταση για προμήθεια φυσικού αερίου από το Ισραήλ, τονίζοντας παράλληλα πως η ολοκλήρωση του τερματικού εισαγωγής και αποϋγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό αποτελεί την πιο σύντομη και πιο ρεαλιστική πρόταση για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο.

• Διαβάστε εδώ: Διαψεύδει για φυσικό αέριο από το Ισραήλ ο Παπαναστασίου-«Πιο ρεαλιστική πρόταση το τερματικό»

Πρόκειται για μια τοποθέτηση που κρίνουμε ως απόλυτα ορθή και επικροτούμε, αρκεί βεβαίως να ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα των όποιων εν εξελίξει διεργασιών και να μην ισχύει-και στην προκειμένη περίπτωση- αυτό που συνήθως ισχύει σε ανάλογες... Όπου υπάρχει καπνός, να υπάρχει και φωτιά.

Όχι γιατί είμαστε δογματικά εναντίον της εισαγωγής φυσικού αερίου από το Ισραήλ, όπως ούτε και δογματικά κατά του δρομολογούμενου ανοίγματος της αγοράς φυσικού αερίου, αλλά γιατί θεωρούμε πως προτού προχωρήσει η Κύπρος σε οποιεσδήποτε άλλες ενδιάμεσες λύσεις, θα πρέπει πρώτα να εξαντλήσει κάθε περιθώριο για την ολοκλήρωση και λειτουργία του τερματικού στο Βασιλικό.

Ενός έργου υψίστης σημασίας σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές υποδομές της χώρας, ενός έργου η πιθανή εγκατάλειψη του οποίου οριστικά, ούτως ή άλλως, θα συνιστά ένα τεράστιο πισωγύρισμα στην προσπάθεια εμπλουτισμού του ενεργειακού μας οικοσυστήματος.

Πολύ περισσότερο, γιατί όπως και ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Παπαναστασίου μόλις προχθές υπέδειξε, κρίνουμε πως αυτή, δηλαδή η λύση του τερματικού, αποτελεί την πιο σύντομη και πιο ρεαλιστική πρόταση για εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο.

Ας δοθεί συνεπώς ο απαιτούμενος χρόνος στην διαπραγμάτευση για την πλωτή μονάδα, ας δοθεί στην ΕΤΥΦΑ ο απαραίτητος χρόνος να επαναφέρει τις χερσαίες υποδομές και την προβλήτα στις ράγες της υλοποίησης και της ολοκλήρωσης.

Και αν μέσα στο εύλογο χρονικό διάστημα που απαιτείται για ευόδωση των προσπαθειών δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, τότε και μόνο τότε να αναζητηθούν και να μελετηθούν οι όποιες άλλες ενδεχόμενες ενδιάμεσες λύσεις για έλευση φυσικού αερίου στο νησί.

Άλλωστε, όσο και αν ως διαπίστωση πληγώνει ποικιλοτρόπως, ωμή πραγματικότητα αποτελεί πως τείνει να καταστεί η ενάσκηση από μέρους της Κ.Δ. ενός κυριαρχικού της δικαιώματος, όπως είναι η εκμετάλλευση του δικού της φυσικού του πλούτου(σ.σ. βλέπε φυσικό αέριο), μια στόχευση περίπου ουτοπική και με χρονικό ορίζοντα μετουσίωσης της σε πράξη, τουλάχιστον προς το παρόν, μάλλον το… άπειρο.