Καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος-Τι αλλάζει στην Κύπρο με το νέο πλαίσιο της Ε.Ε.

Με τη νέα νομοθεσία της Ε.Ε. για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος (AML), η Κύπρος καλείται να προσαρμοστεί σε πιο αυστηρές ρυθμίσεις, που έχουν στόχο την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της διακίνησης παράνομων χρημάτων. Αυτές οι αλλαγές αναμένεται να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές, στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων στη χώρα.

Στόχος της Ε.Ε. μέσα από το νέο πλαίσιο είναι η ενίσχυση των μηχανισμών καταπολέμησης της χρηματοδότησης παράνομων δραστηριοτήτων διά μέσω αυστηρότερων ελέγχων μέσα από ένα πιο κεντρικοποιημένο σύστημα εποπτείας, αποσκοπώντας στη βελτίωση της διαφάνειας και ελαχιστοποίηση των υφιστάμενων κενών. Τα κύρια στοιχεία του νέου πλαισίου περιλαμβάνουν:

1. Δημιουργία Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αρχής για την Καταπολέμηση του Ξεπλύματος (AMLA): Η Αρχή αναμένεται να λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2025 και θα αποτελεί το κεντρικό όργανο της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στην επικράτεια της Ε.Ε.. Συνοπτικά η AMLA θα αναλάβει ουσιαστικό ρόλο στην εποπτεία και εφαρμογή των σχετικών κανονισμών και θα συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές των κρατών-μελών με σκοπό την επιτήρηση και τη λήψη μέτρων κατά οργανισμών που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες.
2. Υποχρεωτική καταχώριση πραγματικών δικαιούχων: Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να διατηρούν μητρώα που θα περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για τους πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και άλλων νομικών οντοτήτων, ενισχύοντας τη διαφάνεια και διευκολύνοντας την παρακολούθηση από τις αρμόδιες αρχές​.
3. Ψηφιακά εργαλεία και αναλύσεις δεδομένων: Το νέο πλαίσιο στοχεύει στη χρήση τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη για την καλύτερη παρακολούθηση και τον εντοπισμό ύποπτων συναλλαγών.
4. Κανονισμοί για τα Κρυπτονομίσματα: Οι συναλλαγές με κρυπτονομίσματα θα υπόκεινται σε αυστηρότερη εποπτεία, καθώς το νέο πλαίσιο απαγορεύει τις ανώνυμες συναλλαγές και επιβάλλει τη συλλογή λεπτομερών πληροφοριών για τους αποστολείς και τους παραλήπτες κάθε συναλλαγής.
5. Αυστηροποίηση του υφιστάμενου πλαισίου: Οι επικαιροποιημένοι κανόνες θα δεσμεύουν περισσότερα υπόχρεα πρόσωπα από αυτά που δεσμεύει η υπάρχουσα νομοθεσία, όπως πλατφόρμες crowdfunding, κοσμηματοπώλες, εμπόρους πολυτελών αυτοκινήτων, επαγγελματίες στην αγορά ακινήτων, ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρίες, κτλ. Τα εν λόγω πρόσωπα, θα έχουν δηλαδή την υποχρέωση να λαμβάνουν μέτρα δέουσας επιμέλειας όπως και να συμμορφώνονται με τους σχετικούς κανονισμούς.

Τι αλλάζει στην Κύπρο:

• Βελτίωση της Διεθνούς Φήμης και Προσέλκυση Νέων Επενδύσεων: Η Κύπρος έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν προβλήματα φήμης σχετικά με θέματα ξεπλύματος χρήματος και διαφάνειας. Η υιοθέτηση του νέου πλαισίου και η αυστηρή εφαρμογή των κανονισμών ενδέχεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών και συνεργατών, ενισχύοντας τη φήμη της χώρας ως ένα αξιόπιστο χρηματοοικονομικό κέντρο, προσελκύοντας θεσμικούς επενδυτές και πολυεθνικές εταιρείες που αναζητούν διαφάνεια και νομική ασφάλεια. Η ‘καθαρότερη’ εικόνα της χώρας αναμένεται να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της ως κέντρο διεθνών επενδύσεων, ιδιαίτερα σε τομείς όπως αυτούς των ακίνητων, της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
• Δυνατότητες Ψηφιοποίησης και Καινοτομίας: Το νέο πλαίσιο της Ε.Ε. ενθαρρύνει τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τεχνολογίας για την ανίχνευση και παρακολούθηση ύποπτων συναλλαγών. Αυτό μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τον κυπριακό χρηματοοικονομικό τομέα να επενδύσει στην καινοτομία, να υιοθετήσει πιο σύγχρονες τεχνολογίες και να βελτιώσει τη λειτουργική αποδοτικότητα.
• Περιορισμός Παράνομων Δραστηριοτήτων: Η ενίσχυση των κανόνων για το ξέπλυμα χρήματος θα δυσκολέψει τη ροή παράνομων κεφαλαίων μέσω της Κύπρου. Παρόλο που βραχυπρόθεσμα αυτό μπορεί να προκαλέσει μείωση σε ορισμένες επενδυτικές δραστηριότητες που βασίζονται σε ανεπιθύμητα και αμφίβολα κεφάλαια, μακροπρόθεσμα θα συμβάλει σε έναν πιο σταθερό και υγιή χρηματοοικονομικό τομέα, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα της οικονομίας.
• Αύξηση του Κόστους Συμμόρφωσης: Οι υπόχρΕ.Ε.ς οντότητες και άλλοι οργανισμοί θα πρέπει να ενισχύσουν τις διαδικασίες τους για να συμμορφωθούν με το νέο πλαίσιο, κάτι που θα απαιτήσει επιπλέον επενδύσεις σε τεχνολογία, εκπαίδευση προσωπικού και νομική υποστήριξη. Αυτά τα κόστη συμμόρφωσης πιθανόν να αυξήσουν τα λειτουργικά έξοδα, τα οποία μπορεί να μεταφερθούν εν μέρει στους πελάτες.
• Κίνδυνοι για Μικρότερες Επιχειρήσεις: Μικρότερες επιχειρήσεις ή άλλοι οργανισμοί που δεν έχουν τα κεφάλαια ή τη δυνατότητα να προσαρμοστούν γρήγορα στο νέο κανονιστικό πλαίσιο ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερη πίεση. Ορισμένες μπορεί να υποστούν οικονομικές επιβαρύνσεις, να αναγκαστούν να μειώσουν τη δραστηριότητά τους ή ακόμα και να οδηγηθούν σε διακοπή της λειτουργίας τους.

Καταληκτικά το νέο πλαίσιο για το ξέπλυμα χρήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για σημαντικές αλλαγές στην Κυπριακή οικονομία. Αν και οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις μπορεί να είναι δύσκολες για ορισμένους τομείς, μακροπρόθεσμα μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός πιο διαφανούς, ανταγωνιστικού και βιώσιμου οικονομικού περιβάλλοντος.