Συνέντευξη Νίκου Χριστοδουλίδη στο Vision 2035: «Η Κύπρος που οραματιζόμαστε»

Μια χώρα οικονομικά και κοινωνικά ευημερούσα, με σύγχρονες υποδομές, όπου πολίτες και επιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν πράσινη ενέργεια και θα συναλλάσσονται μεταξύ τους, αλλά και με το κράτος αποδοτικά, μέσω αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Αυτή είναι η Κύπρος που οραματίζεται ο Προέδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, λέγοντας, στο πλαίσιο συνέντευξής του στην ειδική έκδοση του περιοδικού IN Business, Vision 2035, πως το νησί μας έχει όλα τα εφόδια να γίνει σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή, στο πλαίσιο της στρατηγικής Όραμα 2035.

• Διαβάστε εδώ: Vision 2035: Επιχειρηματικοί ηγέτες καταθέτουν το όραμά τους

Στο πλαίσιο της Στρατηγικής «Όραμα 2035» που παρουσιάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου το 2022, ποια Κύπρο θα δούμε την επόμενη δεκαετία;

Η εκπόνηση της στρατηγικής ολοκληρώθηκε το 2022 από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου, κατόπιν διαβούλευσης με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Ουσιαστικά, το Όραμα 2035 είναι το 15ετές πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας.

Η λέξη-κλειδί στη στρατηγική μας είναι η βιωσιμότητα. Βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, η οποία θα ενισχύσει την αυτονομία και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που θα θωρακίσουν τον κοινωνικό ιστό, μέσω της δικαιότερης διανομής ευημερίας σε όλους τους πολίτες σε σύγκριση με άλλες περιόδους.

Η Κύπρος που οραματιζόμαστε είναι μια χώρα οικονομικά και κοινωνικά ευημερούσα, με σύγχρονες υποδομές, στην οποία πολίτες και επιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν πράσινη ενέργεια και θα συναλλάσσονται μεταξύ τους και με το κράτος αποδοτικά, μέσω αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Η Κύπρος της επόμενης δεκαετίας θα είναι ένας τόπος ασφαλής με κατάλληλα εκπαιδευμένο και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό, που θα διεκδικεί ποιοτικές θέσεις εργασίας.

Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας θα έχει διαφοροποιηθεί και θα έχει εμπλουτιστεί σε σημαντικό βαθμό, ώστε να παράγουμε και να εξάγουμε περισσότερες ανταγωνιστικές υπηρεσίες, προϊόντα και γνώση.

Ως αποτέλεσμα, η χώρα μας θα αποτελεί σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι σήμερα, πόλο έλξης για ξένες παραγωγικές επενδύσεις, οι οποίες θα ενισχύουν την ανάπτυξη.

Ισχυρό επιτελικό κράτος

Πώς συνδέεται με την Κύπρο που οραματίζεστε εσείς;

Το όραμα της στρατηγικής ταυτίζεται με το δικό μου όραμα και τις προτεραιότητες της παρούσας διακυβέρνησης. Θέλω όμως να σταθώ στη διάσταση που αφορά στη συμπερίληψη και στις ίσες ευκαιρίες για όλους τους πολίτες.

Αναφέρομαι στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση, η οποία θα μετουσιωθεί μέσω της υλοποίησης δράσεων, όπως είναι η σύνδεση του σχεδιασμού των πολιτικών με δείκτες κοινωνικής προόδου και η ενίσχυση της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Ποιες οι ενέργειες της παρούσας κυβέρνησης για να βρεθούμε πιο κοντά στο όραμα αυτό;

Το Όραμα 2035 δεν αποτελεί ιδιοκτησία μιας Κυβέρνησης, αλλά όλων μας. Είναι μια διαδικασία για το πού θέλουμε να φτάσει η χώρα μας.

Η μακρόπνοη και φιλόδοξη φύση του προϋποθέτει την αποδοχή και ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων. Στόχος να διασφαλιστεί η υλοποίησή του σε ένα μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα 15 ετών.

Η Κυβέρνησή μου παρέλαβε μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Στο πλαίσιο αυτό αντιλαμβάνεται πλήρως τη σημαντική ευθύνη να ιεραρχήσει και να θέσει προτεραιότητες στις επιμέρους παρεμβάσεις, ώστε να τεθούν οι σωστές βάσεις υλοποίησής της.

Φυσικά, η στρατηγική και οι παρεμβάσεις της θα τύχουν αναθεώρησης, ώστε να προσαρμόζονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες και προκλήσεις.

Το γεγονός ότι αφορά δράσεις από το σύνολο του κρατικού μηχανισμού, ήταν ένας από τους κύριους λόγους που συμπεριέλαβα την ισχυροποίηση του επιτελικού κράτους στις προεκλογικές μου δεσμεύσεις και προχώρησα στη δημιουργία της Γραμματείας Συντονισμού και Υποστήριξης Κυβερνητικού Έργου στην Προεδρία.

Με τον τρόπο αυτό, φιλοδοξούμε να ενισχύσουμε τη δυνατότητα κεντρικού συντονισμού για την εύρυθμη υλοποίηση, ευθυγράμμιση και συνέργεια μεταξύ των επιμέρους παρεμβάσεων.

Είναι σημαντικό να σημειώσω εδώ πως τον περασμένο Φεβρουάριο η πλειοψηφία της κοινωνίας επικρότησε την ανθρωποκεντρική προσέγγιση που διαπνέει κάθε μας ενέργεια.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2012, καθώς και οι κρίσεις που ακολούθησαν, η υγειονομική και η ενεργειακή, επηρέασαν αρνητικά την καθημερινότητα των πολιτών, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Παράλληλα, επέφεραν οριζόντιες και κάθετες τομές στην κοινωνική βάση, ειδικά στα χαμηλά στρώματα και τη μεσαία τάξη, η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της κοινωνίας. Για τη δική μας διακυβέρνηση, άξονας των πολιτικών μας και πυρήνας της φιλοσοφίας μας είναι το μότο-πρώτα ο άνθρωπος, πρώτα ο πολίτης.

Ενισχυμένο επιχειρείν

Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας για την τόνωση της κυπριακής επιχειρηματικότητας;

Στη βάση αυτή, η Κυβέρνηση εστιάζει στην ενίσχυση της δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, παρέχοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τις βασικές προϋποθέσεις ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Πρόσθετα, υλοποιούμε δράσεις προς την κατεύθυνση αύξησης της αποδοτικότητας στη δημόσια υπηρεσία, για διαφάνεια και πάταξη της διαφθοράς.

Σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, οι κυπριακές επιχειρήσεις θα έχουν την ευκαιρία να λειτουργήσουν σε ένα πιο σύγχρονο πλαίσιο και να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους.

Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα;

Αναφέρω ενδεικτικά ότι στο σχέδιο δράσης του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής για το 2023-2024, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, προβλέπονται παρεμβάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας συνολικού προϋπολογισμού €228 εκατ.

Επίσης, έχοντας αναγνωρίσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κυπριακές επιχειρήσεις στην πρόσβαση στην χρηματοδότηση, προωθούμε τη σύσταση του Φορέα Ανάπτυξης Επιχειρήσεων. Αυτός θα αναπτύξει χρηματοδοτικά εργαλεία για γενικές χρηματοδοτικές ανάγκες, που αντιστοιχούν σε τομείς προτεραιότητας, όπως αυτοί της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης.

Σχετικά υπάρχουν και τα στοχευμένα σχέδια χορηγιών του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων.

Σημαντικός πυλώνας ανάπτυξης για τις σύγχρονες οικονομίες είναι η οικονομία της γνώσης, η οποία προϋποθέτει, ειδικά στα αρχικά στάδια, σημαντική κρατική στήριξη.

Η ουσιαστική αυτή παρέμβαση αφορά τόσο χρηματοδότηση όσο και συμβουλευτικές υπηρεσίες, οι οποίες ενισχύονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας και από την πρόσφατη σύσταση του Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου για νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις.

Αυτό χρηματοδοτήθηκε με το ποσό των €30 εκατ. από το κράτος. Πρόσθετα, μέσω της σχεδιαζόμενης φορολογικής μεταρρύθμισης θα προωθηθούν οι επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία και η απλοποίηση του φορολογικού πλαισίου για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

Την ίδια στιγμή, θέλουμε να διευρύνουμε την εξωστρέφεια των κυπριακών επιχειρήσεων και την προσπάθειά τους να αναπτυχθούν σε νέες αγορές με δράσεις για την ενίσχυση της ταυτότητας και αναγνωρισιμότητάς τους στο εξωτερικό.

Υποστηρίζουμε, επίσης, άμεσα την προώθηση κουλτούρας επιχειρηματικότητας και χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, μέσω στοχευμένων προγραμμάτων, στα σχολεία και την κοινωνία ευρύτερα.

Αυτά τα στοιχεία είναι πλήρως ευθυγραμμισμένα με τους στόχους του Οράματος 2035, καθώς συμβάλλουν στην μακροπρόθεσμη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και ανθεκτικότητας της οικονομίας μας.

Στρατηγική ανάκαμψης

Πώς συνδυάζονται οι εισηγήσεις του «Όραμα 2035» με τα κονδύλια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας;

Τα έργα που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας βρίσκονται σε πλήρη ευθυγράμμιση με το Όραμα 2035, καθώς αυτά λήφθηκαν υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την οριστικοποίηση της στρατηγικής.

Ουσιαστικά, το εν λόγω σχέδιο μας δίνει την εξαιρετική ευκαιρία να υλοποιήσουμε ένα σημαντικό μέρος της στρατηγικής μέσα από μια καλά θεσμοθετημένη διαδικασία, με ένα μηχανισμό ελέγχου και παρακολούθησης και έργα κοστολογημένα, με ιδιοκτήτες και ποσοτικά και ποιοτικά ορόσημα, όλα σε συγκεκριμένη βάση.

Πώς παρακολουθείτε την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων που εντάσσονται στο «Όραμα 2035»;

Λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι πολλά από τα έργα της στρατηγικής ενσωματώθηκαν σ’ αυτό, βρισκόμαστε στη φάση του σχεδιασμού της διαδικασίας ελέγχου και παρακολούθησης.

Σ’ αυτό θα συμμετέχουν οι αρμόδιες διευθύνσεις των Υπουργείων και η Γραμματεία Υποστήριξης και Συντονισμού Κυβερνητικού Έργου της Προεδρίας. Στη διαδικασία, θα καθοριστούν δείκτες παρακολούθησης προόδου υλοποίησης των στόχων και παρεμβάσεων της στρατηγικής.

Έχουμε όραμα, γνώση και πλάνο

Λόγω της γεωγραφικής μας θέσης, είναι δεδομένος ο επηρεασμός μας από εξωγενείς παράγοντες που δεν είναι λίγοι την παρούσα χρονική στιγμή. Με ποιο τρόπο αυτό μπορεί να καταστεί χρήσιμο για μας και ποια τα επόμενα βήματα για την Κύπρο του μέλλοντος;

Δεδομένων και των εξωγενών συνθηκών στην περιοχή μας, η Κύπρος διαμορφώνει ανάλογα τις δράσεις της. Κατά την τελευταία περίοδο, ως μια σχετικά απομονωμένη γεωγραφικά και μικρή οικονομία, βιώνουμε μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις από τη διαταραχή των εφοδιαστικών αλυσίδων και την αύξηση του ενεργειακού κόστους.

Οι πρόσφατες δυσάρεστες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή προκαλούν εύλογες ανησυχίες για τις συνέπειες στην οικονομία. Παράλληλα όμως αναδεικνύουν τον σημαντικό ρόλο που η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει ως περιφερειακός πυλώνας σταθερότητας.

H γεωγραφική μας θέση στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, σε συνδυασμό με το ότι είμαστε πλήρες και ισότιμο μέλος της Ε.Ε., το καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε, οι εξαιρετικές υποδομές και το περιβάλλον ασφάλειας, είναι τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Αυτά λειτουργούν ως εργαλεία για να διεκδικήσουμε περαιτέρω αναβάθμιση της θέσης μας ως περιφερειακού και διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.

Ταυτόχρονα, η προσέλκυση μεγάλων ξένων εταιρειών και παραγωγικών επενδύσεων, ειδικά στον χώρο της τεχνολογίας, αποτελεί επιταχυντή ανάπτυξης, τόσο λόγω της άμεσης εισροής κεφαλαίων όσο και από τη διείσδυση διεθνούς τεχνογνωσίας.

Η Κύπρος έχει όλα τα εφόδια να γίνει σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή. Έχουμε το όραμα, έχουμε τη γνώση και το πλάνο για να το πετύχουμε.