Το οικονομικό κλάμα του 2023... Πόσο δικαιολογημένο ήταν;

Το 2023 ήταν ακόμα μία χρονιά κατά την οποία έπεσε πολύ κλάμα στην Κύπρο σε σχέση με την κατάσταση της οικονομίας και των πολιτών της.

Λίγο ο πληθωρισμός, λίγο η ενέργεια, λίγο τα καύσιμα, λίγο τα επιτόκια, λίγο τα ΜΜΕ που αρέσκονται να υπερ-προβάλλουν αρνητικές ειδήσεις (συγκρίνετε την κάλυψη των ΜΜΕ όταν οι τιμές των καυσίμων ανεβαίνουν κι όταν μειώνονται), λίγο η κλαμένη μας νοοτροπία, περάσαμε το 2023 νιώθοντας ότι ζούσαμε σε ένα Αρμαγεδδών.

Ως συνήθως ξεχάσαμε για ακόμα μία φορά να ρίξουμε μία ματιά στον υπόλοιπο κόσμο θεωρώντας πως εμείς είμαστε το κέντρο του.

Πόσο χάλια ήταν όμως πραγματικά το 2023;

Σε μία χρονιά κατά την οποία τα δανειστικά επιτόκια εκτοξεύτηκαν και οι τράπεζες έσφιξαν τα κριτήρια για παραχώρηση νέου δανεισμού (αυτός είναι και ο σκοπός της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ), οι τράπεζες παραχώρησαν μέχρι τον Νοέμβριο του 2023 νέα δάνεια 2,98 δισ. 4,94% περισσότερα από την ίδια περίοδο το 2022. Αύξηση κατέγραψαν τα επιχειρηματικά δάνεια και κυρίως τα μεγάλα.

Κι αυτό είναι μία καλή εξέλιξη γιατί η ανάπτυξη έρχεται μέσα από τις επιχειρηματικής επενδύσεις και όχι μέσα από επενδύσεις για απόκτηση κατοικίας.

Τα συγκεκριμένα δάνεια μειώθηκαν κι αυτό είναι μία καλή εξέλιξη, δεδομένου του υψηλού χρέους των νοικοκυριών (να είναι καλά οι βουλευτές που μέχρι σήμερα δεν άφησαν τη διαδικασία των εκποιήσεων να δουλέψει και καθόμαστε σε ένα βουνό ιδιωτικού χρέους και χιλιάδες ακίνητα παρέμειναν εγκλωβισμένα ενώ η αγορά φωνάζει για αύξηση της προσφοράς ακινήτων).

Επένδυση σε αυτοκίνητα

Σε μία χρονιά που το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών δέχθηκε έντονη πίεση, οι εγγραφές οχημάτων αυξήθηκαν κατά 34,6% μέχρι τον Νοέμβριο. Οι εγγραφές σαλούν μάλιστα αυξήθηκαν κατά 37,1%. Βέβαια, κάποιος θα μπορούσε να πει πως είναι η αξία που έχει σημασία και όχι ο όγκος, ωστόσο, μία τόσο μεγάλη αύξηση δεν μπορεί να συνεπάγεται με μείωση της αξίας.

Άρα λοιπόν τα ταλαιπωρημένα νοικοκυριά επένδυσαν σημαντικά στην απόκτηση νέου (κυρίως μεταχειρισμένου) οχήματος κατά το 2023. Και το revenge spending συνεχίζεται αδιάκοπο στην Κύπρο.

Τι προβάλλεται όμως κατά κόρον στα κυπριακά ΜΜΕ; Η μικρή μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών. Ε βέβαια, γιατί να μην αγοράζουμε αυτοκίνητα και την ίδια ώρα να αυξάνονται και οι καταθέσεις;

Κάναμε και ταξιδάκι

Η… τραγική χρονιά για τα κυπριακά νοικοκυριά επιβεβαιώνεται και από τα ταξίδια στο εξωτερικό. Συνολικά στοιχεία για το 2023 δεν υπάρχουν ακόμα από την Στατιστική Υπηρεσία αλλά, τον Αύγουστο για παράδειγμα σχεδόν 200.000 άτομα ταξίδεψαν στο εξωτερικό.

30% περισσότεροι από ότι το 2022. Not too bad, not too bad. Την περίοδο των Χριστουγέννων επίσης, γνωρίζουμε από δηλώσεις ταξιδιωτικών πρακτόρων ότι έγινε sold out. Και πάλι όμως, γιατί μειώθηκαν οι καταθέσεις βρε παιδί μου;

Και καταναλώσαμε

Όσον αφορά την κατανάλωση, και πάλι οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. 11,5% άνοδος μέχρι τον Νοέμβριο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Άνοδος που υπερβαίνει σημαντικά την αύξηση των τιμών την αντίστοιχη περίοδο. Και πάλι όμως, γιατί μειώθηκαν οι καταθέσεις βρε παιδί μου;

Μα γιατί μειώθηκαν οι καταθέσεις; Ή μήπως δεν μειώθηκαν

Είναι γεγονός πως οι καταθέσεις των νοικοκυριών κατοίκων εσωτερικού μειώθηκαν κατά 335 εκατ. ευρώ από τον Ιούλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 2023. Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα όμως, σημειώθηκε αύξηση. Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο του 2022 οι συνολικές καταθέσεις των νοικοκυριών ήταν 26,5 δισ. ευρώ ενώ τον Νοέμβριο του 2023 ανέρχονταν σε 27,2 δισ. ευρώ.

Τελικά, όχι κι άσχημα για νοικοκυριά που κατανάλωσαν, ταξίδεψαν και αγόρασαν αυτοκίνητα εν μέσω πληθωρισμού και υψηλών επιτοκίων.

Σημείωση: Το άρθρο περιέχει το στοιχείο της υπερβολής. Αλλά μήπως και όσα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους από ΜΜΕ, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, Πολιτικούς δεν περιείχαν το στοιχείo της υπερβολής;

Προτρέπουμε όσους θέλουν να ασχοληθούν με την οικονομική κατάσταση της κυπριακής κοινωνίας να παρακολουθούν και να αναλύουν την πορεία επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) της κυπριακής οικονομίας και να τους αντιπαραβάλουν με τους αντίστοιχους χωρών με αξιολόγηση ΑΑΑ.

Αλλά δεν βαριέστε, αυτά είναι θεωρίες…