Ποιος θα κέρδιζε από την επιβολή windfall tax στις τράπεζες;

Η συνέχιση της συζήτησης για τυχόν επιβολή έκτακτης φορολογίας στις τράπεζες (windfall tax) συνεχίζεται και μαζί της διατηρείται και η κατάσταση αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες βδομάδες.

Αβεβαιότητα η οποία επηρεάζει, τόσο διεθνείς επενδυτές όσο και τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι διατηρούν ακόμα τις κυπριακές τράπεζες αρκετά χαμηλά στις κατατάξεις τους.

Καθόλου τυχαίο, αφού ακόμα και παρά την πρόοδο οι κυπριακές τράπεζες δεν έχουν επιστρέψει σε συνθήκες υγειούς κερδοφορίας, εκκρεμούν κινήσεις ενίσχυσης των κεφαλαίων τους και θα πρέπει να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο τους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.

Αλλά και επί της ουσίας, οι κυπριακές τράπεζες την τελευταία δεκαετία κάθε άλλο παρά επαναλαμβανόμενη κερδοφορία κατέγραφαν. Μόλις πριν μερικές βδομάδες η Τράπεζα Κύπρου κατόρθωσε να διανείμει μικρό μέρισμα στους μετόχους της για πρώτη φορά μετά από δέκα και πλέον χρόνια, ενώ η Ελληνική Τράπεζα εξετάζει το ενδεχόμενο να ζητήσει από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές έγκριση για καταβολή μερίσματος για το 2023.

Μια τέτοια απόφαση-δηλάδη επιβολής windfall tax- αμέσως μόλις οι τράπεζες κατόρθωσαν να καταγράψουν κερδοφορία, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε μείωση της τιμής των μετοχών των τραπεζών οι οποίες ήδη είναι undervalued, ενώ αναλυτές υπενθυμίζουν πως σήμερα μικρο-μέτοχοι είναι και οι κουρεμένοι καταθέτες.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως στην Κύπρο υπάρχει ήδη έκτακτη φορολογία (bank levy) και μάλιστα υψηλότερη από ό,τι στην Ιταλία. Στην Ιταλία είναι 0,1% στα assets, ενώ στην Κύπρο είναι στις 0,15% στα liabilities, δηλαδή σε αντίθεση με την Ιταλία η δική μας φορολογία δεν εξαρτάται από την κερδοφορία της τράπεζας.

Για παράδειγμα, για το 2022 οι κυπριακές τράπεζες έχουν πληρώσει περισσότερα από € 40 εκατ. για τον συγκεκριμένο φόρο.

Πέραν του καθαρά οικονομικού σκέλους, αναπόδραστα γεννάται και το ιδεολογικό ερώτημα κατά πόσο αυτή πρόκειται να είναι η στρατηγική και ο τρόπος σκέψης της νέας κυβέρνησης, δηλαδή η επιβολή φορολογιών σε τομείς που παρουσιάζουν απροσδόκητα κέρδη κατά καιρούς, όπως ήταν για παράδειγμα στο παρελθόν η ναυτιλία, ενδεχομένως σήμερα ο τομέας της τεχνολογίας κτλ.

Προφανώς μία τέτοια πολιτική δεν συνάδει με την εικόνα μίας φιλελεύθερης οικονομίας που επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια με στόχο την προσέλκυση επενδυτών σε διάφορους τομείς.

Πέραν του ότι ακόμη δεν έχουμε δει κάποια συγκεκριμένη εισήγηση για το πώς θα αξιοποιηθούν τα όποια επιπρόσθετα έσοδα από πλευράς του υπουργείου Οικονομικών, η όποια επιπρόσθετη επιβάρυνση είναι πιθανόν να μετακυλιστεί αναγκαστικά στα περιθώρια χορήγησης δανείων ή/και στο περιθώριο των καταθετικών επιτοκίων.

Σε τελική ανάλυση, καίριας σημασίας ερώτημα που αναφύεται και χρήζει απάντησης αποτελεί το εξής: Με ποιο τρόπο θα επωφεληθούν οι δανειολήποτες από ενδεχόμενη επιβολή windfall tax στις τράπεζες;

Η απάντηση είναι προφανώς με κανέναν και ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα συνίσταται σε τίποτα περισσότερο από άδικη στοχοποίηση του τραπεζικού κλάδου και δαιμονοποίηση του κέρδους. Όχι μόνο των τραπεζών, αλλά και στο σύνολο της επιχειρηματικής δραστηριότητας.