Εκτόξευση των επαναδιαπραγματεύσεων δανείων εν μέσω υψηλών επιτοκίων

Σε επίπεδα ρεκόρ κινήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του έτους τα δάνεια που έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης στο τραπεζικό σύστημα, κυρίως λόγω των απανωτών αυξήσεων των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), τα δάνεια που έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου το 2023 εκτοξεύτηκαν στα €2,13 δισεκατομμύρια, παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 264% σε σύγκριση €585 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Πρόκειται για το υψηλότερο ποσό δανείων που έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης σε εξαμηνιαία βάση από τότε που η ΚΤΚ ξεκίνησε να παρουσιάζει στοιχεία μαζί με τα καθαρά νέα δάνεια (Δεκέμβριος 2014).

Σε μια προσπάθεια να τιθαθεύσει τον πληθωρισμό, ο οποίος εκτοξεύτηκε στην Ευρωζώνη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΚΤ εισήλθε από τον Ιούλιο του 2022 στη φάση της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, αυξάνοντας τα επιτόκια εννέα διαδοχικές φορές, ή σωρευτικά κατά 400 μονάδες βάσης. Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει δηλώσει ότι το Σεπτέμβριο αναμένεται άλλη μία αύξηση ή μια προσωρινή παύση στον κύκλο των αυξήσεων.

Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία της ΚΤΚ, αντιμέτωποι με την εκτόξευση επιτοκίων και των δόσεων, δανειολήπτες, ιδιαίτερα οι μεγάλες επιχειρήσεις σπεύδουν να προχωρήσουν σε επαναδιαπραγμάτευση ή αναδιάρθρωση των δανείων τους, σε μια προσπάθεια είτε να «κλειδώσουν» το επιτόκιο προτού ανέβει ακόμη περισσότερο ή να επιμηκύνουν την περίοδο αποπληρωμής, σε μια προληπτική κίνηση προκειμένου να αποτραπούν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των δανείων τους. Οι επαναδιαπραγματεύσεις των δανείων συνδέονται επίσης και με την αύξηση του κόστους λόγω του πληθωρισμού.

Σημειώνεται ότι οι επαναδιαπραγματεύσεις αφορούν κυρίως σε δάνεια που δεν παρουσιάζουν καθυστερήσεις ή πιστωτική επιδείνωση και ως εκ τούτου δεν συγκαταλέγονται στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όπως ορίζει η οδηγία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, η συντριπτική πλειοψηφία των επαναδιαπραγματεύσεων προήλθε από τα εταιρικά δάνεια πάνω του €1 εκατ., με το υπόλοιπο των δανείων που έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης να ανέρχεται σε €1,59 δισ ή σε 74% του συνόλου. Σε ετήσια βάση οι αναδιαρθρώσεις εταιρικών δανείων άνω του €1 εκατ. παρουσιάζουν ποσοστιαία αύξηση 240%.

Μεγάλη αύξηση παρουσίασαν και οι επαναδιαπραγματεύσεις των στεγαστικών δανείων, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα €322 εκατ. σε σύγκριση με μόλις €58 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο, καταγράφοντας ποσοστιαία μεταβολή 455% σε ετήσια βάση.

Το υπόλοιπο των εταιρικών δανείων μέχρι €1 εκατ. που έτυχαν επαναδιαπραγμάτευσης το πρώτο μισό του 2023 ανήλθε σε €159 εκατ. σε σύγκριση με €40 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο, καταγράφοντας ποσοστιαία αύξηση σχεδόν 300%  σε ετήσια βάση.

Σημαντικά αυξημένες ήταν και οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων τόσο της κατηγορίας άλλα δάνεια όσο και των καταναλωτικών, οι οποίες ανήλθαν σε €40 εκατ. και €24 εκατ αντίστοιχα, έναντι €11 εκατ. και €10 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ εισήλθε στον κύκλο αύξησης των επιτοκίων από τον Ιούλιο του 2022, με αποτέλεσμα η κινητικότητα σε ό,τι αφορά τις επαναδιαπραγματεύσεις δανείων πέρσι να αυξηθεί σημαντικά από το δεύτερο μισό του έτους. Ενδεικτικά οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων για όλο το 2022 ανήλθαν σε €1,3  δισ από €585 εκατ. την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2022.

Προς νέο ιστορικό ρεκόρ

Σημειώνεται ότι το ποσό των €2,13 δισ το πρώτο μισό του έτους, έχει ήδη ξεπεράσει όλο το 2022 (€1,3 δις) ενώ πλησιάζει τις συνολικές επαναδιαπραγματεύσεις δανείων που έγιναν όλο το 2021 που ανήλθαν σε σχεδόν €2,32 δισ και ήταν το προηγούμενο ρεκόρ. Το 2021 οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων είχαν εκτοξευτεί, καθώς το τέλος του 2020 είχε λήξει το μορατόριουμ καταβολής δόσεων λόγω της πανδημίας του Covid-19, το οποίο είχε θεωρηθεί το πιο ευρύ σε όλη την Ευρωζώνη.