Κλιματική αλλαγή: Σε τέσσερα σενάρια βγαίνει «χαμένος» ο κυπριακός τουρισμός

Η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σταδιακά τον τουρισμό στην Ευρώπη μακριά από τυπικούς νότιους προορισμούς σε πιο ψυχρές βόρειες περιοχές, γεγονός που προφανώς θα επηρεάσει άμεσα την τουριστική βιομηχανία της Κύπρου.

Σύμφωνα με νέα μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Περιφερειακή επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην ευρωπαϊκή τουριστική ζήτηση», γίνεται η διαπίστωση ότι ενώ η τουριστική ζήτηση στην Ευρώπη θα αυξηθεί συνολικά, εντούτοις θα προκύψουν σημαντικά περιφερειακά πρότυπα. Από τις χώρες της Ευρώπης, η Κύπρος είναι αυτή που επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό, τόσο στη ζήτηση, όσο και στη φύση του τουρισμού που προσφέρει.

Στη μελέτη αναλύονται δεδομένα από 269 ευρωπαϊκούς προορισμούς ανά μηνιαία χρονική περίοδο 20 ετών.
Μεταξύ άλλων, συμπεραίνεται ότι οι βόρειες περιοχές θα επωφεληθούν εις βάρος των νότιων, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν «σημαντικές μειώσεις της τουριστικής ζήτησης».

Την ίδια ώρα, οι περίοδοι εποχικότητας είναι επίσης πιθανό να μετατοπιστούν από τους καλοκαιρινούς μήνες στην άνοιξη και το φθινόπωρο.

Τέσσερα σενάρια

Κάτω από τέσσερα διαφορετικά σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας (1,5°C, 2°C, 3°C και 4°C) και δύο σενάρια εκπομπών (RCP4,5 και RCP8,5), διαφαίνεται ότι όσο υψηλότερες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η μετατόπιση της τουριστικής ζήτησης.

Στα δύο σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5°C και 2°C, η μεγαλύτερη πτώση στην τουριστική ζήτηση εκτιμάται ότι θα σημειωθεί στην Κύπρο (-1,86%) ενώ η μέγιστη αύξηση θα μπορούσε να συμβεί στην παράκτια περιοχή της Φινλανδίας (+3,25%). Οι περισσότερες ευρωπαϊκές περιοχές (σε ποσοστό 80%) παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστες, με αντίκτυπο στην τουριστική ζήτηση μεταξύ -1% και +1%.

Από την άλλη στα σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3°C και 4°C, εμφανίζεται ένα σαφές μοτίβο βορρά-νότου στην τουριστική ζήτηση της Ευρώπης.

Οι περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης αναμένεται να γίνουν πιο ελκυστικές για τουριστικές δραστηριότητες καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, εις βάρος των περιοχών του Νότου και της Μεσογείου. Σε ένα σενάριο υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 4°C, το 80% των περιοχών προβλέπεται να αυξήσουν τον τουρισμό τους σε σύγκριση με το 2019. Προβλέπεται επίσης, ρυθμός ανάπτυξης υψηλότερος από 3% στον αριθμό των νυχτερινών κλινών για συνολικά 106 περιοχές. Αντίθετα, 52 ευρωπαϊκές περιφέρειες σε Βουλγαρία, Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ρουμανία προβλέπεται να απωλέσουν τουριστικές ροές σε σύγκριση με το 2019.

Οι παράκτιες περιοχές αναμένεται να αντιμετωπίσουν τις υψηλότερες επιπτώσεις στην τουριστική ζήτηση αν υλοποιηθούν τα σενάρια υψηλότερης υπερθέρμανσης, αντιπροσωπεύοντας το 63% των επηρεαζόμενων ευρωπαϊκών περιοχών με διακυμάνσεις της τουριστικής ζήτησης μεγαλύτερες από +/- 5%.

Οι μεγαλύτερες απώλειες προβλέπονται σε Κύπρο, Ελλάδα (-9% στα ελληνικά νησιά του Ιονίου), Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία, ενώ κερδισμένες αναμένεται να βγουν Γερμανία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο (+16% στη Δυτική Ουαλία).

Αλλάζουν οι εποχές

Εκτός από τη γεωγραφική ανακατανομή, νέα δεδομένα αναμένεται να προκύψουν όσον αφορά την εποχικότητα, με τους θερμότερους προορισμούς να χάνουν τουρίστες το καλοκαίρι. Την ίδια στιγμή, αυτό που αναμένεται είναι η αύξηση των τουριστικών ροών την άνοιξη και το φθινόπωρο, με ταυτόχρονη άνοδο στις αφίξεις για τις παραδοσιακά ψυχρότερες περιοχές κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Παράκτιες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σερβία, προβλέπεται να σημειώσουν σημαντική αύξηση της ζήτησης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και αρχές του φθινοπώρου.

Από την άλλη, οι καλοκαιρινές τουριστικές ροές στις νότιες παράκτιες περιοχές, όπως η Ισπανία και η Κύπρος, αναμένεται να μειωθούν κατά πολύ,, ειδικά αν υλοποιηθούν τα σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3°C και 4°C. Αυτή η πτώση πρόκειται να αντισταθμιστεί εν μέρει, αλλά όχι πλήρως από μια αύξηση τους μήνες της άνοιξης, του φθινοπώρου και του χειμώνα.

Στις ορεινές περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Αυστρία και η Ρουμανία, αναμένεται να καταγραφούν οι λιγότερες διακυμάνσεις, με την αύξηση του αριθμού των νυχτερινών κλινών κατά τη διάρκεια των εποχών και του χειμώνα να κυμαίνεται μεταξύ +0,19% και +2%, ανάλογα με το σενάριο της υπερθέρμανσης.

Μετατοπίζονται οι μήνες

Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η τουριστική ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,58% στο σενάριο της αύξησης της θερμοκρασίας κατά 4°C, ενώ ταυτόχρονα η ζήτηση θα αυξηθεί κατά τους μήνες της άνοιξης (Μάρτιος-Μάιος), αλλά και τους φθινοπωρινούς μήνες (Σεπτέμβριος - Νοέμβριος) και να μειώνεται το καλοκαίρι. Ο μήνας Απρίλιος προβλέπεται να σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση στις τουριστικές ροές, με αύξηση 1,96% στο σενάριο υπερθέρμανσης κατά 1,5°C και 8,89% στο σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 4°C, ενώ η μεγαλύτερη μείωση προβλέπεται για τον μήνα Ιούλιο, με - 0,06% στο σενάριο υπερθέρμανσης κατά 1,5°C και -5,72% στο σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 4°C.

Ανεξάρτητα από κάθε σενάριο, οι μετατοπίσεις της ζήτησης θα είναι σταδιακές. Η μελέτη υπογραμμίζει ότι αυτές οι τάσεις γίνονται πιο έντονες με την πάροδο του χρόνου και με την άνοδο της θερμοκρασίας, ορισμένες κορυφαίες βόρειες περιοχές γίνονται κατάλληλες για θερινό τουρισμό μέχρι το τέλος του αιώνα υπό τα σενάρια υψηλών εκπομπών και την υψηλή θέρμανση.