Συμπληρωματικός προϋπολογισμός: Στο επίκεντρο εμβόλια και... «Μετροπόλιταν»

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών συνέχισε τη Δευτέρα τη συζήτηση του συμπληρωματικού προϋπολογισμού που κατέθεσε το κράτος για επιπλέον πιστώσεις για το 2023 ύψους €361.098.659, προς υλοποίηση διαφόρων σκοπών.  

Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για τις πιστώσεις ύψους €15 εκατ. για αγορά φαρμάκων και εμβολίων κατά της COVID, αλλά και για την αγορά του κτιρίου «Μετροπόλιταν» στο οποίο θα στεγαστεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύψους €25,4 εκ., για το οποίο αποφασίστηκε να καλεστεί στην επόμενη συνεδρία της Επιτροπής, την ερχόμενη Δευτέρα, ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Γενικός Ελεγκτής για να συζητηθεί το θέμα μετά την υπογραφή σχετικής συμφωνίας που έγινε με τον πωλητή για την αγορά του κτιρίου.

Όπως αναφέρθηκε από εκπρόσωπο του ΥΠΟΙΚ, στην Επιτροπή Οικονομικών έχουν σταλεί ενημερωτικές επιστολές σε σχέση με ποσά του συμπληρωματικού προϋπολογισμού τα οποία αφορούν την φιλοξενία εκτοπισθέντων από την Ουκρανία και ασυνόδευτων ανήλικων παιδιών, αιτητών διεθνούς προστασίας ύψους €15,6 εκατ., την απόφαση της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού για κάλυψη επιστροφής προστίμου που επιβλήθηκε στην ΑΤΗΚ ύψους €2,9 εκατ., την αγορά φαρμάκων και εμβολίων κατά της COVID-19 ύψους €15 εκατ. και την αγορά του κτιρίου «Μετροπόλιταν» στο οποίο θα στεγαστεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €25,4 εκ.

Αναφορικά με τις μεγαλύτερες δαπάνες του συμπληρωματικού προϋπολογισμού, αυτές αφορούν, μεταξύ άλλων, €60 εκ. για την καταβολή της ΑΤΑ το β’ εξάμηνο του 2023, €60 εκ. για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων Έργων/Σχεδίων Χορηγιών, €59 εκ. για αγορά ύδατος λόγω αύξησης στο κόστος αφαλατωμένου νερού που οφείλεται κυρίως στην αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, €56 εκ. για κυβερνητική χορηγία προς το Πανεπιστήμιο Κύπρου για υλοποίηση αναπτυξιακών έργων (€42,6 εκ.) αλλά και κάλυψη λειτουργικών εξόδων (€13,4 εκ.), €25,4 εκ. για αγορά του κτηρίου «Μετροπόλιταν», όπου θα στεγαστεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, €18,2 εκ. για την παράταση του μέτρου επιδότησης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, €15,8 εκ. για κρατική χορηγία προς το ΤΕΠΑΚ για υλοποίηση του έργου ανέγερσης φοιτητικών εστιών, €15,6 εκ. για φιλοξενία εκτοπισθέντων από την Ουκρανία και ασυνόδευτων ανήλικων παιδιών αιτητών διεθνούς προστασίας, €15 εκ. για αγορά φαρμάκων και εμβολίων κατά της COVID–19, €11,5 εκ. για πρόσληψη έκτακτου προσωπικού σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και €9,4 εκ. για χορηγία στον ΚΟΑ για κατασκευή/βελτίωση αθλητικών εγκαταστάσεων.

Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με την αγορά φαρμάκων και εμβολίων κατά της COVID-19, συνολικού ποσού €15 εκατ., στο οποίο δεν περιλαμβάνονται πιστώσεις €6 εκ. που θα καλυφθούν από το αποθεματικό του ΥΠΟΙΚ, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας Γιάννης Γρηγορίου ανέφερε ότι τα 12,89 εκ. αφορούν δαπάνες για φάρμακα της COVID-19  και αναμένονται παραγγελίες φαρμάκων μέχρι το τέλος του έτους ύψους €690.000.

Σε σχέση με τα εμβόλια, ανέφερε ότι παραλάβαμε για το 2023 δόσεις εμβολίων αξίας €1,2 εκ. και  αναμένονται εμβόλια από την εταιρεία BioNTech Pfizer ύψους €3,1 εκ. μέχρι το τέλος του έτους.

Επιπλέον, αναφέρθηκε σε παραγγελίες εμβολίων €3,4 εκ. που αφορά τέλος για παραδόσεις που ακυρώθηκαν.

Σε σχέση με το ποσό των €3,4 εκ., εξήγησε ότι με βάση συμβατική υποχρέωση που είχε για το 2023 η Κύπρος, σύμφωνα με σχετική συμφωνία της ΕΕ με την εταιρεία, θα έπρεπε να παραλάβει γύρω στις 900.000 δόσεις και πρόσθεσε ότι η ΕΕ από το τέλος του 2022 ξεκίνησε διαδικασία τροποποίησης της συμφωνίας με την Pfizer γιατί έβλεπε ότι είχε ατονήσει το ενδιαφέρον για εμβολιασμό.

Ανέφερε ότι αυτό που δέχθηκε η εταιρεία είναι από τα 450 εκ. δόσεις που θα παραλάμβανε η ΕΕ να ακυρωθούν 165 εκ. δόσεις έναντι ενός τέλους που δίδει το δικαίωμα σε κάθε κράτος μέλος αν τα χρειαστεί εμβόλια στο μέλλον να πληρώσει την διαφορά και να τα παραλάβει.

Είπε ακόμη ότι για τις υπόλοιπες ποσότητες δόσεων εμβολίων «που κανονικά θα τις παραλαμβάναμε το 2023 η συμφωνία μας έδωσε την ευχέρεια να τις παραλάβουμε σε βάθος τετραετίας», πρόσθεσε.

Ανέφερε ότι τα €3,4 εκ. αφορά το τέλος που θα πληρώσουμε για τις παραδόσεις εμβολίων που ακυρώθηκαν με βάση της συμφωνίας της ΕΕ και αν θελήσουμε στο μέλλον να τις παραγγείλουμε θα πρέπει να πληρώσουμε την διαφορά. 

«Αν δεν δεχόταν η εταιρεία να διαφοροποιηθεί η συμφωνηθείσα σύμβαση τότε η Κύπρος θα έπρεπε να πληρώσει €17 εκ.», αντί €3,4 εκ., πρόσθεσε.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού ζήτησε να ενημερωθεί κατά πόσον η συμφωνία της ΕΕ αφορά εμβόλια που δεν έγιναν ακόμη και θα γίνουν μελλοντικά και θα πληρώνουμε πέναλτι, καθώς για την χρήση εμβολίων στην Κύπρο το 2023 και για το συνολικό απόθεμα εμβολίων με βάση το σχεδιασμό που έγινε σε βάθος τετραετίας.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας είπε ότι η συμφωνία της ΕΕ με την Pfizer αναφέρει ότι θα έχει το δικαίωμα το κάθε κράτος αν θέλει να παραλάβει το επικαιροποιημένο εμβόλιο που θα είναι έτοιμο Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο.

Ανέφερε επίσης ότι στην Κυπριακή Δημοκρατία διατεθήκαν μέχρι σήμερα 4,18 εκ. δόσεις εμβολίων αξίας €47,6 εκ. και πρόσθεσε ότι βλέπουμε ότι ο εμβολιασμός ατόνησε αλλά δεν μπορεί να προβλέψει κάποιος πως θα κινηθεί στο μέλλον η πανδημία και έτσι «θεωρήσαμε σωστό για τα επόμενα χρόνια να καλύψουμε τις ευάλωτες ομάδες και τις ηλικίες άνω των 65 ετών».

«Αν αποφασίζαμε να έχουμε λιγότερες δόσεις, τόσο περισσότερο θα αυξανόταν το τέλος μη παράδοσης δόσεων», πρόσθεσε.  

Όσον αφορά το συνολικό απόθεμα εμβολίων, ανέφερε ότι δεν έχει μαζί του οποιαδήποτε σχετικά στοιχεία και δεσμεύθηκε να τα αποστείλει στην Επιτροπή.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι «το κρίσιμο σημείο είναι αν τους τελευταίους μήνες δεν πάει κανένας να εμβολιαστεί και αν αυτά τα εμβόλια δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε μια μετάλλαξη του υιού, τότε δίνουμε λεφτά για κάτι το οποίο μπορεί να μην μας είναι χρήσιμο στην πορεία ή να δώσουμε πολύ περισσότερα λεφτά για πολύ μικρότερες ανάγκες».

Ανέφερε επίσης ότι «μερικούς μήνες μετά την έγκριση του κρατικού προϋπολογισμού διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν ανάγκες πολλών εκατομμυρίων και αυτό ανατρέπει τον συνολικότερο σχεδιασμό του κράτους».

Αγορά κτιρίου «Μετροπόλιταν»

Αναφορικά με την αγορά του κτιρίου «Μετροπόλιταν» στο οποίο θα στεγαστεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €25,4 εκ., εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι το κόστος ανέρχεται στα €21,31 εκ. (πλέον ΦΠΑ) και αφορά συμφωνία αγοράς του ακινήτου επί του οποίου έχει αναγερθεί το κτίριο του Μετροπόλιταν η οποία έγινε 14 Δεκεμβρίου 2022.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων Αλέκος Τρυφωνίδης ζήτησε όπως δοθεί η συμφωνία στην Επιτροπή, με την εκπρόσωπο του ΥΠΟΙΚ να αναφέρει η συμφωνία στάλθηκε στην Πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών στις 30 Μάϊου 2022.

Η εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι η συμφωνία υπογράφηκε υπό την αίρεση ότι ο πωλητής εντός 12 μηνών θα προσκομίσει τίτλο ιδιοκτησίας του ακινήτου μετά τον διαχωρισμό και στις 17 Μαΐου 2023 ο πωλητής ενημέρωσε ότι έχει πληρωθεί ο συγκεκριμένος όρος και απέστειλε αντίγραφο του ξεχωριστού τίτλου ιδιοκτησίας.

Πρόσθεσε ότι εντός ενός μηνός από την ημερομηνία ενημέρωσης από τον πωλητή ότι εκπληρώθηκε ο όρος θα έπρεπε να καταβληθεί προκαταβολή του 30% του συνολικού τιμήματος ή ποσό €7,60 εκ. μαζί με το ΦΠΑ νοουμένου ότι ο πωλητής θα προσκομίσει την σχετική τραπεζική εγγύηση προκαταβολής κάτι που έγινε.

Αναφορικά με τον χώρο στάθμευσης, η εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ είπε ότι εντός 3 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης του τίτλου ιδιοκτησίας ο πωλητής έχει υποχρέωση να παραδώσει και να μεταβιβάσει το ακίνητο επ’ ονόματος της Δημοκρατίας και να δώσει εγγυητική ύψους 10% που αφορά την έκδοση του πιστοποιητικού έγκρισης και εγγυητική επιστολή ύψους 15%, συνολικής αξίας €3,19 εκ. που αφορά την περίοδο ευθύνης ελαττωμάτων.

Ανέφερε ότι στην συγκεκριμένη εγγυητική περιλαμβάνεται και ο όρος που αφορά τους πρόσθετους χώρους στάθμευσης όπως αυτοί θα προκύψουν σύμφωνα με την αδειοδοτούσα αρχή που είναι ο Δήμος Λευκωσίας.

Ερωτηθείς από τον Αναπληρωτή Πρόεδρο της Επιτροπής Χρύση Παντελίδη, ο οποίος εκτελούσε χρέη Προέδρου εν τη απουσία της Προέδρου της Επιτροπής, Χριστιάνας Ερωτοκρίτου, για τον χρόνο μετακόμισης του Υπουργείο στο κτίριο και για το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί για την παράδοση χώρων στάθμευσης, η εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ είπε ότι μέχρι τις 17 Αυγούστου του 2023 (3 μήνες) θα πρέπει να δώσει τους πρόσθετους χώρους στάθμευσης ή και τους προσωρινούς πρόσθετους χώρους στάθμευσης μέχρι την εξεύρεση των μόνιμων χώρων στάθμευσης που θα βρίσκονται μέχρι 300 μέτρα από το κτίριο του Μετροπόλιταν.

Ανέφερε ότι ο πωλητής ενημέρωσε ότι οι πρόσθετοι χώροι στάθμευσης βρίσκονται σε υπόγειο κτιρίου που βρίσκεται εντός της οδού Στασικράτους στη Λευκωσία, ενώ σημείωσε ότι εντός Σεπτεμβρίου υπολογίζεται ο χρόνος μετακόμισης στο κτίριο.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι το ΑΚΕΛ δεν είδε καμία συμφωνία και πρόσθεσε ότι «η αγορά του κτιρίου που πάει να γίνει είναι τρομερά προβληματική αν όχι σκάνδαλο» και ότι «το θέμα του πάρκινγκ είναι από τα τεράστια ζητήματα».

Ανέφερε ότι «υπήρχαν κάποιοι που επιχειρηματολόγησαν υπέρ και κάποιοι που σήκωσαν το χέρι τους υπέρ χωρίς να ακούσουμε κανένα επιχείρημα» και πρόσθεσε ότι «θέλαμε να διασφαλίσουμε κάποια πράγματα, έπρεπε πριν να εγκριθεί το κονδύλι και πριν να πάει η Κυβέρνηση να υπογράψει συμφωνία να βάλαμε αυτές τις προϋποθέσεις και να τους λέγαμε υπογράψετε αυτές τις προϋποθέσεις και ελάτε να πάρετε έγκριση του κονδυλίου όταν η Επιτροπή Οικονομικών θα έχει μια ξεκάθαρη εικόνα».

Ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι η Επιτροπή πλειοψηφικά (6 υπέρ και 5 κατά) έδωσε την έγκριση του κονδυλίου στην Κυβέρνηση, η Κυβέρνηση έχει υπογράψει συμφωνία χωρίς να διασφαλίζονται οι προβληματισμοί που είχαμε θέσει και τώρα προσπαθούμε να διασφαλίσουμε εκ των υστέρων κάποια πράγματα».

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ρώτησε για τον αριθμό χώρων στάθμευσης του κτιρίου με την εκπρόσωπο του ΥΠΟΙΚ να αναφέρει ότι αυτός ανέρχεται στους 46. 

Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης ζήτησε να ενημερωθεί για το ποιος έλεγξε την σύμβαση από πλευράς Δημοκρατίας, με την εκπρόσωπο του ΥΠΟΙΚ να αναφέρει ότι έτυχε νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία.

Ο κ. Παπαδούρης είπε ότι απορεί γιατί στη σύμβαση αναφέρει ότι συμφωνήθηκε να μπει μια εγγυητική και διερωτήθηκε τι θα γίνει στην περίπτωση που η εταιρεία δεν καταφέρει να εξασφαλίσει τους επιπρόσθετους χώρους στάθμευσης με αποτέλεσμα να μην πληρούνται οι όροι οικοδομής και να μην προχωρήσει το πιστοποιητικό τελικής έγκρισης.

«Αν φθάσουμε στο χειρότερο σενάριο να μην εκπληρωθούν οι όροι της άδειας οικοδομής θα καταλήξουμε με κτίριο που δεν θα έχει πιστοποιητικό τελικής έγκρισης και απλά το περιορίζουμε σε μια ιδιωτική σύμβαση που λέει 'βάζεις μια εγγυητική 15%'», διερωτήθηκε.

Απαντώντας η εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών είπε ότι σε περίπτωση που ο πωλητής δεν εξασφαλίσει πρόσθετους χώρους στάθμευσης που απαιτούνται σύμφωνα με την πολεοδομική άδεια θα αγοραστούν μέσω της κατάπτωσης της εγγυητικής και θα εκδοθεί η σχετική άδεια και παράλληλα, όπως είπε, εφόσον ο πωλητής δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει τον όρο της έκδοσης τελικής έγκρισης «θα έχουμε κατάπτωση και της αντίστοιχης εγγυητικής που αφορά την έκδοση πιστοποιητικού τελικής έγκρισης για το κτίριο».

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ - Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η πολιτική δέσμευση τόσο του Υπουργείου Οικονομικών όσο και του Υπουργείου Εργασίας και όταν αποδεσμεύαμε το κονδύλι για την αγορά του κτιρίου, ήταν ότι αν δεν υλοποιείτο η προϋπόθεση εξασφάλισης ικανοποιητικών χώρων στάθμευσης από μέρους του πωλητή, τόσο για το προσωπικό όσο και για τους πολίτες που επισκέπτονται τις υπηρεσίες του Υπουργείου, δεν θα γινόταν η μεταβίβαση.

«Απαιτούμε από τα αρμόδια Υπουργεία να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους, διότι οι εξηγήσεις που μας έδωσαν δεν είναι ικανοποιητικές», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «οι προηγούμενοι Υπουργοί έδωσαν δεσμεύσεις ότι αν δεν υλοποιείτο η εξασφάλιση χώρου στάθμευσης στον πλέον κεντρικό δρόμο της πρωτεύουσας με την μεγαλύτερη τροχαία κίνηση, δεν θα προχωρούσαμε».

«Για εμάς τίθεται μείζον πολιτικό ζήτημα και ζητήσαμε τις επίσημες θέσεις της Νομικής Υπηρεσίας και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας πριν τοποθετηθούμε για την έγκριση του κονδυλιού στον Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό», πρόσθεσε.

Σε σχέση με την Βιοτεχνική της Σολιάς, ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι θα προσφέρει κίνητρα και ευκαιρίες απασχόλησης στους κατοίκους και στους νέους της περιοχής και γενικά θα αναβαθμίσει την περιοχή και πρόσθεσε ότι «υπήρχε υπόσχεση να συμπεριληφθεί τώρα στον συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 2023 όμως αυτό δεν έχει γίνει».

Ανέφερε επίσης ότι ένα από τα πρώτα συμπεράσματα, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Σολέα, ήταν η δημιουργία ελικοδρομίου δίπλα από τον φράκτη Σολέας και κάλεσε τους αρμόδιους Υπουργούς «να φέρουν και τα δύο έργα που είναι σημαντικά για την περιοχή Σολέας αλλά και ολόκληρη την περιοχή του Τροόδους, αν θέλουμε πραγματικά να μιλούμε για ανάπτυξη της περιοχής, για παραμονή των νέων και διατήρηση του μεγάλου περιβαλλοντικού πλούτου της περιοχής».

Αναφορικά με το ζήτημα της ένταξης του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο Πολιτισμού, ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι με βάση την περσινή απόφαση για ένταξη του την 1η Ιουλίου 2023, έπρεπε ως τώρα να είχαν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες για αναδιοργάνωση του Τμήματος.

«Δυστυχώς καμία ενέργεια δεν έγινε παρόλες τις υποσχέσεις των αρμοδίων», πρόσθεσε.

Κόστος ΑΤΑ

Ερωτηθείς από τον βουλευτή του ΔΗΣΥ Χάρη Γεωργιάδη κατά πόσον τα €60 εκ. για την ΑΤΑ είναι λόγω αύξησης του πληθωρισμού ή λόγω αλλαγής του υπολογισμού της ΑΤΑ, εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ είπε ότι τα €60 είναι «και για τις δύο περιπτώσεις» (αύξηση τιμαρίθμου και της μεταβατικής συμφωνίας για την ΑΤΑ).

Αγορά ύδατος

Σε σχέση με τα €59 εκ. για αγορά ύδατος λόγω αύξησης στο κόστος αφαλατωμένου νερού που οφείλεται κυρίως στην αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, αναφέρθηκε από εκπρόσωπο του Υπουργείου Γεωργίας ότι η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος αύξησε κατά 80% την τιμή μονάδας των αφαλατώσεων.