European Publishing Congress 2023: Τεκτονικές αλλαγές στα media λόγω AI

Εικόνες από το παρόν και ισχυρές γεύσεις για το μέλλον της δημοσιογραφίας και των media πήραμε κατά το European Publishing Congress 2023, που έλαβε χώρα τον Ιούνιο στη Βιέννη και είχε ως επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη ή Artificial Intelligence (AI) και το ChatGPT.

Στο συνέδριο, το οποίο διαχρονικά στηρίζει η Japan Tobacco International (JTI), το κοινό απαρτιζόταν από στελέχη των εκδόσεων που εργάζονται, μεταξύ άλλων, στους τομείς της επιμέλειας, της ψηφιακής τεχνολογίας, του σχεδιασμού αλλά και του μάνατζμεντ.

Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν, όπως κάθε χρόνο, τις πιο πρόσφατες μεγάλες τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις στον κλάδο των εκδόσεων και της δημοσιογραφίας αλλά και να ενημερωθούν από εκπροσώπους μερικών εκ των πιο σημαντικών ευρωπαϊκών οργανισμών του τομέα ως προς την πιο ωφέλιμη χρήση τους.

Το InBusinessNews βρέθηκε στην αυστριακή πρωτεύουσα και μεταφέρει μερικά μόνο από τα πιο ενδιαφέροντα συμπεράσματα, που εξήχθησαν κατά το διήμερο, αλλά και την έμπνευση που χαρακτήριζε την όλη διοργάνωση.

Ό,τι δεν εξελίσσεται, δεν επιβιώνει

Κατά την έναρξη του συνεδρίου, o εκδότης του εκδοτικού οίκου Oberauer, Johann Oberauer, αφού καλωσόρισε το κοινό, προέτρεψε όλους να εμπνευστούν από τις πειστικές ιστορίες επιτυχίας AI που θα ακολουθούσαν. Και παρά την όποια αναστάτωση, θετική ή αρνητική, απέναντι στα νέα δεδομένα, να οδηγηθούν από την περιέργεια, την επιθυμία και τη φιλοδοξία για ένα εποικοδομητικό αύριο.

Το γενικό κλίμα, πάντως, παρά τις τεκτονικές μεταβολές στον χώρο, ήταν κυρίως αισιόδοξο με το συμπέρασμα ότι ναι μεν η ζωή και η δουλειά των ανθρώπων στα media αλλάζει, αλλά ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει ακόμα ο πιο σημαντικός στη δημοσιογραφία και στα ΜΜΕ γενικότερα.

Μερικά από τα πολλά θέματα, που έθιξαν οι ομιλητές, ήταν η παρουσίαση της δημοσιογραφίας σε 3D λειτουργία, το ειδησεογραφικό περιεχόμενο που διαβάζεται κυρίως μέσω κινητού, τα τηλεγραφήματα που δημιουργούνται από προγράμματα μηχανικής μάθησης, το ειδικά σχεδιασμένο περιεχόμενο αποκλειστικά και εξαρχής για ανάρτηση στα social media, το παρόν και το μέλλον των εφημερίδων αλλά και ο τρόπος με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει σημαντικά τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τα ΜΜΕ.

Εξάλλου, όπως θα μπορούσε να είναι και το γενικότερο μήνυμα του συνεδρίου, η αλλαγή είναι η μόνη σταθερά και ό,τι δεν εξελίσσεται, δεν επιβιώνει…

Οι δημοσιογράφοι θα τα καταφέρουν κι αυτή τη φορά

Στο κατάμεστο ιστορικό Palais Niederösterreich, με πιο εντυπωσιακό του χαρακτηριστικό τα φιλοτεχνημένα με ζωγραφιές ταβάνια, το συνέδριο έκανε αρχή με την εμπνευσμένη και αισιόδοξη ομιλία της Ladina Heimgartner, μιας εκ των κορυφαίων μάνατζερ του ελβετικού media group Ringier και CEO του ομίλου Blick.

Αντίκρυσε από θετική οπτική γωνία τις παγκόσμιες τεχνολογικές αναταράξεις, τις οποίες, ωστόσο, χαρακτήρισε «τεκτονική μετατόπιση», η οποία δεν αφήνει ανεπηρέαστο ούτε τον κόσμο των media, κάτι που προκαλεί ανησυχία στους επαγγελματίες του τομέα, για το πόσο ακόμα θα κάνουν τη δουλειά τους όπως έχουνε μάθει.

Μάλιστα, ενθάρρυνε τα στελέχη των ΜΜΕ να αντιμετωπίσουν με σιγουριά τις εξελίξεις που ήλθαν και θα συνεχίσουν να έρχονται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς «οι δημοσιογράφοι λέμε ιστορίες και κανείς δεν μπορεί να το κάνει τόσο καλά όσο εμείς, σε μια εποχή που ο κόσμος ψάχνει για ανθρώπους».

Η ίδια, πάντως, είναι πεπεισμένη πως οι δημοσιογράφοι θα τα καταφέρουν και αυτή τη φορά, όπως έγινε και σε άλλες πολλές περιπτώσεις στη σύγχρονη ιστορία των ΜΜΕ: «Η δημοσιογραφία έχει επιβιώσει μετά τις αναταράξεις που προκάλεσε αρχικά ο θρίαμβος του διαδικτύου και αργότερα η εμφάνιση των smartphones. Κατά τον ίδιο τρόπο, εφαρμογές όπως το ChatGTP έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν ξανά εκ βάθρων το τοπίο των Μέσων. Στο πλαίσιο αυτό, τα επιχειρηματικά μοντέλα του τομέα πρέπει να επανεξεταστούν πλήρως».

Γιατί το ChatGPT είναι καλό για τη δημοσιογραφία

Αυτό το ερώτημα επιχείρησε να απαντήσει η Verena Krawarik από τη Μονάδα Διαχείρισης Καινοτομίας του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων (APA), το οποίο, όπως φαίνεται, ήδη έχει επανεξετάσει το επιχειρηματικό του μοντέλο.

Σύμφωνα με την κ. Krawarik, το ChatGPT, όπως και άλλα αντίστοιχα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης που βρίσκονται ακόμα σε «παιδική ηλικία», πρέπει να τυγχάνουν διαχείρισης κι αξιοποίησης από δημοσιογράφους, ειδικότερα σε θέματα αυτοματοποιημένου περιεχομένου, κάτι που αποβαίνει προς όφελος της εργασίας τους:

«Το APA εδώ και καιρό στέλνει, μεταξύ άλλων, τηλεγραφήματα μηχανικής μάθησης, τα οποία πρώτα ελέγχουν οι δημοσιογράφοι, που ταυτόχρονα χειρίζονται πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης και μάλιστα με μεγάλη προσοχή, ώστε να αποφεύγονται λάθη στα κείμενα αλλά και η ανάρτηση fake φωτογραφιών. Αυτό που πρέπει να κάνουν οι δημοσιογράφοι στις μέρες μας, είναι να γίνουν δεκτικοί στις νέες αυτές τεχνολογίες και να τις εκμεταλλευτούν, για να γίνει πιο εύκολη και καλύτερη η δουλειά τους».

Η AI αλλάζει, προς το καλύτερο, τα ΜΜΕ

«Τα τελευταία χρόνια όλο και προστίθενται θέσεις εργασίας αντί να καταργούνται, οπότε ας είμαστε αισιόδοξοι», είπε ο Andreas Arntzen, CEO του γερμανικού εκδοτικού ομίλου Wort & Bild, ο οποίος μίλησε για τους θετικούς τρόπους με τους οποίους η τεχνολογία AI αλλάζει, προς το καλύτερο, τη δουλειά των ανθρώπων των Μέσων, δηλώνοντας εν ολίγοις πως «έτσι κι αλλιώς, τίποτα δεν είναι πιο βέβαιο από την αβεβαιότητα». Εξήγησε πως οι μάνατζερ πρέπει να γίνουν το παράδειγμα για τους υφισταμένους τους, αγκαλιάζοντας πρώτα οι ίδιοι την αλλαγή, ώστε να συμβάλουν στη βελτίωση των δεξιοτήτων του προσωπικού τους, ενόψει της νέας πραγματικότητας, γιατί η ΑΙ μας δίνει νέες ευκαιρίες που πρέπει να εκμεταλλευτούμε για το καλό μας.

Στο άμεσο μέλλον, λόγω της έλευσης της τεχνητής νοημοσύνης, θα δούμε αλλαγμένες τις αγγελίες θέσεων εργασίας στα ΜΜΕ, σύμφωνα με τον Arntzen. Ξεκαθάρισε, πάντως, πως δεν τίθεται ζήτημα αντικατάστασης των εργαζομένων του ομίλου του, εκτός κι αν κάποιος δεν θέλει να προσαρμοστεί στην αλλαγή, κάτι που υποδηλώνει πως δεν ταιριάζει στη φιλοσοφία και την κουλτούρα της εταιρείας του. Εξάλλου, για τον ίδιο πιο σημαντική είναι η περιέργεια και το πάθος για νέα πράγματα, εν προκειμένω για την AI, παρά οι ήδη αποκτηθείσες εξειδικευμένες γνώσεις:

«Η μάθηση θα έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία στην εταιρεία και προς την κατεύθυνση αυτή θα αλλάξει και η εταιρική κουλτούρα», δήλωσε ο βραβευθείς ως Διευθυντής ΜΜΕ της Χρονιάς στο εν λόγω συνέδριο, καθώς αποτελεί ζωντανό και πολύ καλό παράδειγμα των όσων πιο πάνω αναφέρθηκαν ως σύγχρονες απαιτήσεις.

Όταν ανέλαβε το 2016, ο όμιλος ήταν αποκλειστικά αναλογικός χωρίς καμιά μετοχική συμμετοχή, ενώ σήμερα έχει συμβάλει στον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό του, εξοπλίζοντας 30 στελέχη με το ChatGPT Pro, ώστε να ασχολούνται προσωπικά με το συγκεκριμένο πεδίο. Αυτό, μάλιστα, που τον γεμίζει με ενθουσιασμό είναι ότι η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης του δίνει πρόσβαση σε 25 εκατομμύρια αναγνώστες, κάτι το οποίο προηγουμένως ήταν αδύνατο, αλλά και το γεγονός ότι δεν θα πάρει καιρό, όπως εκτιμά, να πιάσουμε την αλλαγή.