Η οικονομία να παραμείνει σε τροχιά μεταρρυθμίσεων

Παρά το δυσμενές διεθνές οικονομικό περιβάλλον, η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η αντίληψη ότι «με την οικονομία δεν παίζουμε», όπως και η νοικοκυρεμένη πολιτική που ακολουθήθηκε την τελευταία δεκαετία, αποτυπώθηκαν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο σε εκθέσεις της ΕΕ και των διεθνών Οίκων Αξιολόγησης.

Προκλήσεις

Οι προοπτικές μπορούν να παραμείνουν ευοίωνες εάν συνεχίσουμε με σοβαρότητα και σύνεση. Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έκανε άλματα και πλέον συγκεντρώνει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Έχει σήμερα μία πιο ανθεκτική και παραγωγική οικονομία, αποτελεί ελκυστικό προορισμό για ξένες επενδύσεις και εκατομμύρια τουρίστες, ενώ τα τελευταία χρόνια προσελκύσει εταιρείες τεχνολογίας με διεθνές εκτόπισμα. Θετικές προοπτικές υπάρχουν και σε άλλους τομείς όπως η ναυτιλία, η υγεία, ο τουρισμός, τα ακίνητα, οι ΑΠΕ και η εκπαίδευση.

Την ίδια ώρα, η κυπριακή οικονομία είναι αντιμέτωπη με σοβαρές και πολυδιάστατες προκλήσεις. Η αύξηση των επιτοκίων, οι πληθωριστικές πιέσεις, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, ο αντίκτυπος του πολέμου στον ενεργειακό εφοδιασμό και την εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και των κυρώσεων, συνθέτουν το παζλ της παρούσας συγκυρίας. Μεγαλύτερος κίνδυνος ωστόσο, παραμένει ο λαϊκισμός και το χάιδεμα αυτιών. Η επιστροφή δηλαδή, σε λογικές και πρακτικές που μας οδήγησαν στο παρελθόν στο χείλος της καταστροφής.

Η μη λύση του Κυπριακού, δημιουργεί επίσης μια σειρά από κινδύνους για την οικονομία, σε διάφορα επίπεδα, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Για παράδειγμα το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου των Βαρωσίων και τα όσα απαράδεκτα συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα εντός της περίκλειστης πόλης, πρέπει να κτυπήσουν καμπανάκι.

Μεταρρυθμιστική πορεία

Σ’ αυτό το πλαίσιο, πέραν της δημοσιονομικής πειθαρχίας, είναι σημαντικό η οικονομία μας να παραμείνει σε τροχιά μεταρρυθμίσεων. Η αξιοποίηση των κονδυλίων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 1,2 δις, σε συνδυασμό με την ψήφιση του επενδυτικού νόμου, πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα.

Απ’ εκεί και πέρα μεγαλύτερη μεταρρύθμιση για την Κύπρο θα είναι η λύση του Κυπριακού, η απελευθέρωση και επανένωση του νησιού. Αυτή είναι που θα ανοίξει νέους δρόμους και θα δημιουργήσει ευκαιρίες για όλους τους πολίτες της Κύπρου, με πολλαπλά οφέλη σε πολλούς τομείς, όχι μόνο στην οικονομία. Θα δώσει την ευκαιρία στους ανθρώπους της να ζήσουν ειρηνικά, να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν.

Αντιμετώπιση ακρίβειας

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της ακρίβειας, η οποία καλπάζει ανεξέλεγκτα γονατίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προϋποθέτει συγκεκριμένα μέτρα και ενέργειες. Για παράδειγμα, η επιχορήγηση της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της ΑΗΚ και η μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Χρειάζονται όμως στοχευμένες παροχές στη βάση κριτηρίων, που να ανακουφίζουν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Ενδεχομένως στήριξη να μπορούσε να δοθεί και από τα έσοδα που προκύπτουν από τους ρύπους. Αναγκαία είναι ακόμη η προώθηση των ΑΠΕ και η επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών, καθώς και η υιοθέτηση μέτρων που να αυξάνουν το πραγματικά διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, στο πλαίσιο μιας φορολογικής μεταρρύθμισης. Παρόλο που κάθε οικονομία έχει της δικές της ιδιαιτερότητες, θα ήταν ωφέλιμο να αντληθούν καλές πρακτικές και από το εξωτερικό.

Συλλογική προσπάθεια

Μακριά από δογματικές προσεγγίσεις, κομματικά συμφέροντα, μικροπολιτικές σκοπιμότητες και πειραματισμούς, μπορούμε να κρατήσουμε την οικονομία μας σε ασφαλείς ράγες. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συλλογική προσπάθεια και το εποικοδομητικό πνεύμα από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

*Πρώην πρόεδρος ΕΒΕ Αμμοχώστου, Managing Director Mavroudis Global Transportation & Logistics