Π. Δαβέρος: Οι τελευταίες φορολογικές εξελίξεις και κίνητρα/προτάσεις που μπορούν να εφαρμοσθούν

Τις τεράστιες αλλαγές που επιτελούνται στα φορολογικά θέματα, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και διεθνώς, και οι οποίες επηρεάζουν άμεσα και την Κύπρο, σκιαγράφησε ο Παναγιώτης Σ. Δαβέρος, Ανώτερος Διευθυντής, Φορολογικών & Τελωνειακών Θεμάτων του Ομίλου HELLENiQ ENERGY.

Κατά τη διάρκεια παρουσίασης που έκανε στο πλαίσιο της ημερίδας που διοργάνωσαν από κοινού, την περασμένη βδομάδα, η Επιστημονική Επιτροπή Ακαδημίας Φορολογίας και Λογιστικής (EPLO), το ΚΕΒΕ και ο ΣΕΛΚ, παρέθεσε όλες τις πρόσφατες φορολογικές εξελίξεις αλλά και εισηγήσεις για επιπλέον κίνητρα ειδικά στο ζήτημα της ενέργειας και της πράσινης μετάβασης.

Αρχικά αναφέρθηκε στην εισαγωγή του ελάχιστου παγκόσμιου φορολογικού συντελεστή (Pillar II) 15% για τη φορολόγηση μητρικών, με ενοποιημένα έσοδα άνω των € 750 εκατ. με έναρξη από 01/01/2024. Σημείωσε πως το 2024 είναι ήδη πολύ κοντά και πρότεινε την οριζόντια προσαρμογή του ισχύοντος συντελεστή (12,5%) στην Κύπρο, εναλλακτικά να εφαρμοσθεί μόνο στις οντότητες που εμπίπτουν στα όρια.

Όσον αφορά τις εταιρείες «Κελύφη» (Shell entities-ATAD III) ο Ανώτερος Διευθυντής του Ομίλου HELLENiQ ENERGY ο οποίος έχει παρουσία και στην Κύπρο, εξήγησε πως εισάγεται πλαίσιο για οντότητες, μηδενικής ή ελάχιστης οικονομικής δραστηριότητας και θεσπίζονται αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης (προσωπικό, τραπεζικοί λογ/μοί, είδος εισοδημάτων κλπ).

Οι συγκεκριμένες οντότητες δεν θα απολαμβάνουν φορολογικών πλεονεκτημάτων (απαλλαγή παρακράτησης κλπ.) Για τη συγκεκριμένη περίπτωση, προτείνεται αξιολόγηση συμμόρφωσης με λήψη κατάλληλων μέτρων προσαρμογής.

Εξίσου σημαντικοί θεωρούνται και οι Έλεγχοι Country by Country Reporting (CbCR) – (DAC 7) για τους οποίους ήδη υπάρχει το πλαίσιο και η πληροφόρηση μέσω της «Έκθεσης ανά Χώρα» (ΕαΧ) σε ετήσια βάση. Πλέον αποτελεί διεθνές ελεγκτικό εργαλείο και μπορεί να οδηγήσει σε κοινούς φορολογικούς ελέγχους από Αρχές διαφορετικών κρατών, ειδικά στις περιπτώσεις διασυνοριακών ενδοομιλικών συναλλαγών.

Σύμφωνα με τον κ. Δαβέρο, τα στοιχεία της Έκθεσης, μπορούν να αξιοποιηθούν για προληπτικό διαγνωστικό έλεγχο και στη συνέχεια για την ανάληψη ενεργειών συμμόρφωσης με τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (εταιρείες «κελύφη», ενδοομιλικές συναλλαγές, τεκμηρίωση συναλλαγών με ειδικά καθεστώτα κλπ.).

Οι ενεργειακές φορολογικές εξελίξεις

Μία από τις σημαντικότερες φορολογικές αλλαγές σε σχέση με θέματα ενέργειας, είναι η γνωστή πλέον Fit for 55-Energy Taxation Directive (Οδηγία 2003/96/ΕΚ), σύμφωνα με την οποία προβλέπεται φορολόγηση βάσει ενεργειακού περιεχομένου και απόδοσης, με ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων στο πλαίσιο των ενωσιακών πολιτικών για την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Ορίζεται κατάργηση εθνικών εξαιρέσεων και απαλλαγών στην ενεργειακή φορολογία.

Για τη συγκεκριμένη Οδηγία, προτάθηκε η διατήρηση των απαλλαγών και η πρόβλεψη επαρκούς μεταβατική περιόδου. Η προσαρμογή σε νέα δεδομένα για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων κλιματικών στόχων βάσει του Ευρωπαϊκού πλαισίου, όπως ανέφερε κατά την παρουσίασή του ο κ. Δαβέρος, πρέπει να καταλήγει σε φορολογική ουδετερότητα και όχι στην επιβολή φοροεισπρακτικών πρακτικών. Ειδικά για την Ελλάδα και την Κύπρο λόγω γεωγραφικής θέσης, δημιουργούνται επιπτώσεις στον ανταγωνισμό με άλλα κράτη εκτός Ε.Ε., τα οποία δεν δεσμεύονται από το πλαίσιο αυτό, με περαιτέρω συνέπειες στη ναυτιλία και στον τουρισμό.

Σε σχέση με την εισαγωγή νέων κινήτρων αναφορικά με τα ενεργειακά θέματα και την πράσινη μετάβαση, πρότεινε να παρέχονται ουσιαστικά κίνητρα υπερέκπτωσης των αντίστοιχων δαπανών και υπεραπόσβεσης των αντίστοιχων επενδύσεων. «Η επιλογή επιταχυνόμενων απλώς αποσβέσεων δημιουργεί μόνο διαφορά χρονισμού, χωρίς τελικό ουσιαστικό όφελος», σχολίασε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως τα κίνητρα πρέπει να καλύπτουν όλες τις σχετικές επενδύσεις (ηλεκτροκίνηση, παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και αποθήκευσή της, έργα υδρογόνου κλπ.).

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο κ. Δαβέρος σημείωσε πως για τη βέλτιστη αξιοποίηση των παραπάνω κινήτρων, πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς φορολογικών ζημιών (tax loss carry forward), πέραν της προβλεπόμενης 5ετίας. Επικουρικά, η μεταφορά ζημιών και σε προηγούμενες χρήσεις (tax loss carry back), στο πλαίσιο της 2021/801 EU Recommendation που αφορούσε τις ζημίες της πανδημίας, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ευρύτερα.

Επιπρόσθετες εισηγήσεις

Σε σχέση με το Transfer Pricing ο κ. Δαβέρος σημείωσε πως από την 01/01/2022 εισήχθη και στην Κύπρο το πλαίσιο σύνταξης Φακέλων Τεκμηρίωσης, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται φορολογική ουδετερότητα στις περιπτώσεις προσαρμογής κερδών (TP adjustment) στις ενδοομιλικές συναλλαγές εντός της χώρας, το οποίο πρότεινε να επεκταθεί και στις περιπτώσεις συναλλαγών με νομικές οντότητες και εκτός Κύπρου, με έδρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ειδικά για την έκπτωση δαπανών απόκτησης συμμετοχών, πρότεινε την υπό προϋποθέσεις έκπτωσή τους, ως αναπτυξιακό κίνητρο εξαγορών & μετασχηματισμών.

Τέλος, για ενίσχυση της ρευστότητας των εταιρειών, ο κ. Δαβέρος πρότεινε να υπάρχει η δυνατότητα συμψηφισμού πάσης φύσεως ανταπαιτήσεων (φορολογικών, τελωνειακών, ασφαλιστικών κλπ.), μεταξύ Δημοσίου και εταιρειών, με εργαλείο την ψηφιοποίηση των λειτουργιών της φορολογικής διοίκησης και τη δημιουργία ενιαίας «καρτέλας φορολογουμένου».