THE DAIRY INDUSTRY: Αγορά χωρίς σύνορα

Εύρωστο και σταθερά ανερχόμενο σε μέγεθος και αξία το… κυπριακό βασίλειο των γαλακτοκομικών, με αδιαμφισβήτητο βασιλιά το χαλλούμι, το οποίο εξακολουθεί να κρατά τη μερίδα του λέοντος στις εξαγωγές του dairy industry, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Τυροκόμων Κύπρου και CEO της Χαραλαμπίδης Κρίστης, Μάριο Κωνσταντίνου. Αναφέρεται, ταυτόχρονα, στη σημασία της κατοχύρωσης ΠΟΠ του εθνικού μας προϊόντος, ενώ μιλά και για την εθνική στρατηγική ανάπτυξης που ακολουθείται. Ακόμη, απαριθμεί τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος αυτή τη στιγμή, ενώ απαντά και στο ερώτημα αν έχουν επηρεαστεί οι εργασίες τους από τη στροφή που παρατηρείται προς vegan επιλογές γάλακτος.

Ποια προϊόντα της γαλακτοκομικής βιομηχανίας κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς στην Κύπρο;

Η κυρίαρχη κατηγορία, στο μεγάλο πεδίο των γαλακτοκομικών, είναι τα τυροκομικά. Από το 2014, που είχαν αξία 54.5 εκατ. ευρώ, έφτασαν τα 88 εκατ. ευρώ το 2022. Επίσης, σε ένα μόνο χρόνο, από το 2021 στο 2022, η αύξηση που σημειώθηκε σε αξία ήταν της τάξης του +7%. Οι πρωταγωνιστές της κατηγορίας αντανακλούν και τις τάσεις της καταναλωτικής αγοράς. Στην αμέσως επόμενη θέση το φρέσκο γάλα, με την αξία στο σύνολο της συγκεκριμένης αγοράς να αγγίζει τα 68 εκατ. ευρώ και να παρουσιάζει αύξηση 3,8%. Ακολουθεί η μεγάλη κατηγορία του γιαουρτιού, με συνολική αξία στα 42 εκατ. ευρώ, με το στραγγιστό και το παραδοσιακό να κατέχουν το 70% της αγοράς και το λειτουργικό γιαούρτι να σημειώνει σημαντική αύξηση 14% σε αξία. Με σταθερά ανοδική πορεία και αξία έπονται οι κρέμες γάλακτος και οι αλοιφές.

Υπάρχει προοπτική για να προστεθούν και άλλες χώρες στη λίστα με τις εξαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων;

Η επέκταση των εξαγωγών του χαλλουμιού είναι ενταγμένη σε μια εθνική στρατηγική ανάπτυξης, που έχει σχεδιαστεί λαμβάνοντας υπόψη τις προοπτικές συνεχούς ανάπτυξης νέων αγορών, εφόσον έχει ήδη ενταχθεί στη διατροφή χωρών με διαφορετικές κουλτούρες. Οι γαλακτοβιομηχανίες του τόπου μας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας και τους εμπορικούς ακόλουθους της χώρας μας στο εξωτερικό, εργάζονται συνεχώς προς αυτή την κατεύθυνση. Παράλληλα, η συμμετοχή μας σε παγκόσμιες εκθέσεις τροφίμων και ποτών αξιοποιεί τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ε.Ε..

Από τα εξαγωγικά προϊόντα της Κύπρου, ποια θέση κατέχει το χαλλούμι;

Η κυπριακή φαρμακοβιομηχανία κατέχει την πρώτη θέση στις εξαγωγές και τη δεύτερη το χαλλούμι.

Πόσο έχει επηρεάσει τον κλάδο σας η στροφή που παρατηρείται προς vegan, εναλλακτικές μορφές – υποκατάστατα του γάλακτος;

Κάθε διεύρυνση του καταναλωτικού κοινού προς άλλες κατηγορίες γαλακτοκομικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων και των υποκατάστατων, επιδρά μόνο θετικά. Όσες περισσότερες εναλλακτικές έχει ο καταναλωτής τόσο μεγαλύτερο πεδίο σύγκρισης έχει με τα διάφορα είδη και ισχυροποιεί όσους διατηρούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους σε υψηλό επίπεδο. Η απαράμιλλη γεύση και ποιότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων τα καθιστούν πρώτα στην προτίμηση των καταναλωτών και στα τρία γεύματα της μέρας.

Πόσο έχουν εξομαλυνθεί τα πράγματα στον κλάδο σας, μετά την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Αυτό που έχει σημασία, είναι οι βιομηχανίες και τα κράτη, να έχουν εναλλακτικά σενάρια, ώστε να απορροφούν τυχόν κραδασμούς χωρίς αισθητές επιπτώσεις. Κάθε πρόκληση είναι μια ευκαιρία ανάπτυξης και επέκτασης. Η μεγαλύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι το κόστος της ενέργειας, το οποίο παραμένει σε εξαιρετικά ψηλά επίπεδα και επιδρά πολύ αρνητικά στην οικονομία του τόπου τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και νοικοκυριών. Αντιλαμβάνομαι ότι η μείωση του είναι προτεραιότητα για το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Πώς αναμένεται να κινηθούν οι τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων το επόμενο διάστημα;

Το σύνολο της προσπάθειας, που καταβάλλουν όλοι οι φορείς, είναι να κρατηθούν οι τιμές σε σταθερά επίπεδα.

Πώς έχει επηρεάσει τον κλάδο σας η συμφωνία εφαρμογής ΠΟΠ για το χαλλούμι;

Η εφαρμογή ΠΟΠ μόνο ως θετική μπορεί να κριθεί, εφόσον με τη σφραγίδα αυτή έχουμε τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε περισσότερο τόσο στις υφιστάμενες αγορές μας όσο και σε νέες. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι αποτέλεσμα της συμφωνίας ήταν και η αύξηση των τιμών, που αντικατοπτρίζει τη μείωση της ζήτησης, η οποία ήρθε παράλληλα με την περίοδο της γεωπολιτικής κρίσης, με αύξηση στο ενεργειακό κόστος και μείωση της αγοραστικής δύναμης συνολικά. Υπάρχουν όμως κάποιες σημαντικές εκκρεμότητες σε ό,τι αφορά τις προδιαγραφές ΠΟΠ, που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε συλλογικά το επόμενο διάστημα με γνώμονα τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου.

Οι αριθμοί των εξαγωγών

Τι ποσοστό κυπριακών γαλακτοκομικών προϊόντων εξάγεται σήμερα, ποια είδη και σε ποιες χώρες;

Το χαλλούμι κυριαρχεί στην εξαγωγική δραστηριότητα, με πάνω από 95% του κυπριακού εξαγωγικού συνόλου στα γαλακτοκομικά. Ακολουθούν η αναρή (φρέσκια και ξηρή), το τυρί φλαούνας και η κρέμα γάλακτος μακράς διαρκείας. Η Κύπρος εξάγει στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία, τη Γερμανία και την Αυστραλία. Το 50% του χαλλουμιού απορροφάται από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ το υπόλοιπο 50% σε περισσότερες από 38 χώρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, στο 2022 σημειώθηκε αύξηση κατά 6% σε όγκο σε σχέση με το 2021, μια ασταθή χρονιά με περιορισμούς από την πανδημία.