Χρ. Αριστείδου: Νόμιμη η χρήση του blockchain-Το κόστος από την απόσυρση του ν/σ

Την έντονη αντίδραση του δικηγορικού κόσμου και όχι μόνο, φέρνει η απόσυρση του νομοσχεδίου που θα αφορούσε τις αποκεντρωμένες τεχνολογίες, βάζοντας στο συρτάρι –αν όχι στον κάλαθο- περίπου δύο χρόνια διαβουλεύσεων και εντατικών εργασιών για την προετοιμασία του.

Με την τεχνολογία blockchain να αναπτύσσεται όλο και πιο ταχύτερα, και να εντάσσεται στις διαδικασίες των επιχειρήσεων, κρίνεται ως αδιανόητο να μην υπάρχει ένα εθνικό πλαίσιο, έστω ενδεικτικό που να τις καλύπτει. Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ), εξέδωσε σχετική ανακοίνωση και απέστειλε επιστολή στο Υπουργείο Οικονομικών για επανεξέταση του νομοσχεδίου.

Το InBusinessNews, επικοινώνησε με την Πρόεδρο Επιτροπής Τεχνολογίας του ΠΔΣ, Χριστιάνα Αριστείδου, η οποία μετέφερε τις ανησυχίες, τόσο του δικηγορικού κόσμου όσο και της αγοράς, τονίζοντας τη χρησιμότητα ενός τέτοιου πλαισίου σε εθνικό επίπεδο. Η κ. Αριστείδου επισημαίνει ότι με ή χωρίς αυτό το πλαίσιο, η τεχνολογία blockchain είναι αναγνωρισμένη και νόμιμη. Χωρίς το νομοθέτημα-ομπρέλα όμως, η Κύπρος «μένει» πίσω από άλλες χώρες.

Η αντίδραση των δικηγόρων

Η ανακοίνωση του ΠΔΣ έρχεται να επιβεβαιώσει πρόσφατο ρεπορτάζ του InBusinessNews και τις πληροφορίες για τους λόγους που το Υπουργείο Οικονομικών μαζί με την Νομική Υπηρεσία αποφάσισαν να αποσύρουν το σχετικό νομοσχέδιο.

Διαβάστε εδώ: Ξεκρέμαστο το Blockchain-Έκοψε το νομοσχέδιο η Νομική Υπηρεσία

Συγκεκριμένα, όπως είχαμε αναφέρει, και τονίζει ο ΠΔΣ στη σχετική ανακοίνωσή του, το Υπουργείο Οικονομικών έθεσε ως λόγους απόσυρσης του αναφερόμενου νομοσχεδίου ως εξής:

1) Την αναμενόμενη έγκριση του Κανονισμού Markets in Cryptoassets (MiCA) από το Ευρωκοινοβούλιο, ο οποίος ρυθμίζει την παροχή υπηρεσιών και έκδοση κρυπτοπεριουσιακών στοιχείων.

2) Το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου που είχε ετοιμαστεί.

3) Την κρίση από τη Νομική Υπηρεσία σημαντικού μέρους των διατάξεων ως πλεονασματικού και την έγερση ζητημάτων αντισυνταγματικότητας από την Υπηρεσία.

Στην ανακοίνωσή του ΠΔΣ τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι «το ΥΠΟΙΚ δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη του στην απόφασή του, τους σημαντικούς σκοπούς που το νομοσχέδιο επιχειρούσε και μπορούσε να εξυπηρετήσει, όπως την προώθηση και ανάπτυξη των Τεχνολογιών Κατανεμημένου Καθολικο».

Ο Σύλλογος έρχεται να απαντήσει στην απόφαση και τους λόγους που παρατίθενται από το ΥΠΟΙΚ τονίζοντας ότι:

1) Το νομοσχέδιο καλύπτει διαφορετικό πεδίο εφαρμογής από τον Κανονισμό Markets in Cryptoassets (MiCA). Πράγματι, με το νομοσχέδιο θα μπορούσε να επιτευχθεί συνολική και περιεκτική ρύθμιση ποικίλων ζητημάτων που αφορούν στις ΤΚΚ και τα κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία. Ο κανονισμός MiCA δεν ρυθμίζει συνολικά τις ΤΚΚ.

2) Το πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου που είχε αρχικώς τεθεί προς δημόσια διαβούλευση ήταν κάπως πιο περιορισμένο, ωστόσο οι φορείς που έλαβαν μέρος στη διαβούλευση, συμπεριλαμβανομένου του ΠΔΣ, δούλεψαν σκληρά ώστε να ενισχύσουν και να διευρύνουν το πεδίο εφαρμογής στον βαθμό που εξυπηρετείτο το νομοσχέδιο.

3) Προς εξέταση, αξιολόγηση και απάντηση στα συμπεράσματα της Νομικής Υπηρεσίας, απαιτείται διαφάνεια ως προς το πλήρες και ολοκληρωμένο σκεπτικό της Υπηρεσίας.

Καταλήγοντας, ο ΠΔΣ καλεί το Υπουργείο Οικονομικών να επανεξετάσει την απόφασή του, ή να προωθήσει εκ νέου νομοσχέδιο που θα επιχειρεί να ρυθμίσει τις ΤΚΚ. Παράλληλα, ζητά διαφάνεια και μεγαλύτερη επεξήγηση ως προς τους συγκεκριμένους λόγους απόσυρσης του νομοσχεδίου, τονίζοντας ότι υπάρχει περιθώριο και προοπτική για βελτίωση του αρχικού νομοσχεδίου, τόσο νομοτεχνικά όσο και ουσιαστικά.

Επιστολή για τα… επόμενα βήματα

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί πάντως είναι ότι η απόσυρση του σχετικού νομοσχεδίου δεν σημαίνει ότι καθίστανται οι τεχνολογίες blockchain παράνομες, καθώς αναγνωρίζονται σε διεθνές, ευρωπαϊκό αλλά και τοπικό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις και τα άτομα που αναζητούν να ασχοληθούν και να εντάξουν αυτή τη νέα τεχνολογία έχουν την πλήρη ελευθερία να το πράξουν.

Αυτό που εντοπίζει ο ΠΔΣ είναι ότι είναι ένα αναγκαίο νομοθέτημα ομπρέλα που θα εξηγεί/επιβεβαιώνει ορισμούς και θα βοηθάει στις δικαστικές αποφάσεις, καθώς θα προχωρούν με περισσότερη ταχύτητα.

Μιλώντας στο InBusinessNews, η Χριστιάνα Αριστείδου, Δικηγόρος Τεχνολογικού Δικαίου, ανέφερε ότι ο ΠΔΣ έχει αποστείλει σχετική επιστολή στο Υπουργείο Οικονομικών για την επανεξέταση του νομοσχεδίου, αλλά και της ενίσχυση της διαφάνειας. Θέτει επίσης ερωτήματα ως προς τις αποφάσεις της Νομικής Υπηρεσίας και τα περί αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου.

Τι ζητάει ο ΠΔΣ από ένα τέτοιο νομοσχέδιο/πλαίσιο;

Πέραν της ανακοίνωσης, ο Πρόεδρος του ΠΔΣ έχει αποστείλει και σχετική επιστολή, η οποία αγκαλιάζει το περιεχόμενο της ανακοίνωσης. Μέσα στην επιστολή ζητούμε να ακολουθηθούν αυτά που ήταν και η πρόθεση να γίνουν, μέσα στην προσπάθεια που κάναμε. Δηλαδή, επικαλούμαστε ότι το νομοσχέδιο, καλύπτει διαφορετικό πεδίο εφαρμογής από τη MiCA, αναφερόμαστε ότι έχει γίνει δημόσια διαβούλευση και έλαβαν μέρος δημόσιοι φορείς και ενδιαφερόμενοι φορείς και δουλέψαμε για αυτό, και ενόψει ότι η ΝΥ θεώρησε κάποιες διατάξεις αντισυνταγματικές ότι υπήρξε πλεονασμός και καλύπτεται.

Θεωρώ ότι η απόφαση ότι καλύπτεται το νομοσχέδιο από τη MiCA είναι του Υπουργείου, η απόφαση ότι κάποιες διατάξεις είναι αντισυνταγματικές είναι της Νομικής Υπηρεσίας, και μαζί ίσως κατέληξαν ότι υπάρχει πλεονασμός. Θεωρούμε ότι μπορεί να επανεξεταστεί το νομοσχέδιο. Ζητούμε και θέτουμε ως ΠΔΣ, να το ξαναδούμε όλοι μαζί και αυτή τη φορά να γίνει σωστά. Για να γίνει αυτό, ζητάμε να υπάρχει διαφάνεια και να μας εξηγήσουν γιατί έλαβαν αυτές τις αποφάσεις και να αξιολογήσουμε τις θέσεις τους. Πρέπει να αναμένουμε να μας απαντήσουν που είναι οι αντισυνταγματικές διατάξεις.

Γιατί είναι σημαντικό ένα κράτος να έχει και το δικό του πλαίσιο;

Θα ήμασταν μπροστά από άποψη πολιτικής, γιατί πρώτα είναι πολιτική απόφαση και μετά θεσμοθετείται και βγαίνει σε πλαίσιο. Αγνόησαν την στρατηγική για το blockchain, η οποία λέει θα κάνουμε νομοθεσία. Εν πάση περίπτωση, η στρατηγική εκκρεμεί διότι δεν έγινε κάποια τροποποίηση στη στρατηγική του κράτους για το blockchain και αναμένουμε να δούμε κάποιο νομοθέτημα που θα είναι τοπικό και εθνικό. Δεν σημαίνει ότι επειδή η Ευρώπη κάνει νομοθετήματα δεν μπορούμε να κάνουμε και εμείς ένα κυπριακό.

Ήταν καλή περίοδος να προχωρήσουμε. Τι ήταν αυτό που ως χώρα μας εμπόδισε σε αυτή την πολιτική; Θα ήταν ένα βήμα μπροστά από όλα τα άλλα κράτη, σε ένα περιβάλλον με ασφάλεια για το λόγο ότι έχει ήδη αναγνωριστεί.

Η Κύπρος, με τέτοια σπουδαία Κεφαλαιαγορά, που έχει κάνει πολύ καλά βήματα προς το να αγκαλιάσει αυτή την τεχνολογία, σε αυτή τη φάση είχε το κατάλληλο περιβάλλον για να βγει αυτό το νομοθέτημα επιτέλους. Διότι δεν συνηγορούν πολλοί παράγοντες πλέον για να μην γίνει. Δεν υπάρχουν λόγοι που να προκαλούν ανασφάλεια ή ανησυχία. Ήταν η καταλληλότερη στιγμή για να γίνει και πιστεύω ότι έχει διαπραχθεί μέγα λάθος. Θέλω να πιστεύω ότι θα το ξαναδούμε.

Αυτό που προτάθηκε ήταν γενικό και ήταν σαν νομοθέτημα-ομπρέλα, το οποίο αναγνώριζε την τεχνολογία, που εν πάση περίπτωση αναγνωρίζεται από παγκόσμια νομοθετήματα και όχι μόνο. Από πολιτικές που προέρχονται από παγκόσμια σώματα. Είναι πολύ σημαντικό σε μία χώρα, να υπάρχει πάντα νομοθετικό πλαίσιο. Μελετάς όλα αυτά που έχουν εκδώσει τα παγκόσμια σώματα και τις τάσεις. Γιατί να μην κάνεις κάτι πρώτος;

Ανησυχία στον επιχειρηματικό κόσμο

Στη δική μας περίπτωση τι θα μπορούσε να είχε πάει λάθος και έγινε η απότομη στροφή;

Με ανησυχεί ότι ίσως κάποιες διατάξεις έχουν να κάνουν με το σκεπτικό της αποκεντρωμένης τεχνολογίας. Το blockchain εμφανίστηκε σαν μία αποκεντρωμένη τεχνολογία. Όποιος το διαβάζει λίγο και δεν εμβαθύνει, πιστεύει ότι είναι μόνο μία αποκεντρωμένη τεχνολογία. Το οποίο πάει αντίθετα από μία «κεντροποιημένη κυβέρνηση».

Μήπως είναι αυτό και παρερμηνεύτηκε και ίσως να χρειάζεται μία συζήτηση να εξηγηθεί τι είναι αυτή η αποκέντρωση και ότι υπάρχει σε βαθμούς και ότι ναι μεν γεννήθηκε αποκεντρωμένη, αλλά χρησιμοποιείται και πιο λίγο αποκεντρωμένη και καθόλου. Για αυτό μιλάμε για εξέλιξη του blockchain και χρησιμοποιείται και ως private ledger και ως public ledger και permission και permission-less. Αλλά αυτοί οι όροι χρήζουν τεράστιας ανάλυσης.

Ποια τα σχόλια που πήρατε από τα μέλη σας και κατ’ επέκταση από τους πελάτες/επιχειρήσεις που έχουν επαφή με αυτό τον τομέα;

Προκάλεσε μία ανησυχία αυτή η απόσυρση του νομοσχεδίου λόγω κυρίως άγνοιας. Όταν έχουμε να κάνουμε με εταιρείες και επαγγελματίες που τώρα μπαίνουν σε αυτό τον τομέα δεν μπορούμε να προκαλούμε πανικό λέγοντας «αυτές οι διατάξεις είναι αντισυνταγματικές». Αυτοί που το ακούν ή το διαβάζουν, αυτός ανησυχεί ότι είναι η ίδια η τεχνολογία αντισυνταγματική, ακριβώς επειδή αδυνατεί να προβεί στην κατάλληλη ερμηνεία, επειδή δεν έχει το κατάλληλο υπόβαθρο το άτομο ή η εταιρεία να το κάνει.

Οπότε, σε αυτή την περίπτωση προκάλεσε ανησυχία σε αυτούς οι οποίοι έχουν ξεκινήσει να μελετούν την τεχνολογία και το ενδεχόμενο εφαρμογής της στην εταιρεία τους. Και έλεγαν «καλά κάνω που μπαίνω σε αυτό το χώρο; Καλά κάνω που μαθαίνω αυτή την τεχνολογία;» και μας πήραν πολλοί τηλέφωνο. Ο πιο σωστός τρόπος είναι να πεις την πραγματικότητα, ότι έγινε κάποιο λάθος από πλευράς των θεσμικών οργάνων και της εκτελεστικής εξουσίας και αποσύραμε το νομοσχέδιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι το blockchain ή η χρήση του είναι κάτι αντισυνταγματικό.

Ποιο το μήνυμά σας από τη θέση σας;

Ένα τέτοιο νομοθέτημα θα ήταν κάτι πολύ σπουδαίο για τη χώρα. Η χρήση blockchain είναι καθόλα νόμιμη. Δεν είναι κάτι παράνομο και επειδή δεν βγήκε το νομοσχέδιο έχουμε πρόβλημα. Αντιθέτως, είναι νόμιμο. Αλλά αν το είχαμε θα ήμασταν καλύτερα. Θα μπορούσαμε να πάρουμε και τα αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία στο δικαστήριο που πάλι τα παίρνουμε, αλλά θα ήταν πιο εύκολο αν υπήρχε το νομοθέτημα γιατί θα αναγνωρίζει τα «έξυπνα συμβόλαια», το blockchain, τους μηχανισμούς συγκατάθεσης μέσα στο δίκτυο κλπ. Δεν χρειάζεται να αναγνωριστούν, γιατί ήδη έχουν αναγνωριστεί, απλώς θα ήταν μία επιβεβαίωση αυτό το νομοθέτημα προς την αγορά και τον κόσμο.