Έδωσε το στίγμα του προϋπολογισμού, «διασκέδασε» ανησυχίες ο Κεραυνός-Τα μέτρα για κρατικό μισθολόγιο

Ως προϋπολογισμό που αντανακλά το όραμα της Κυβέρνησης και τους επιμέρους στρατηγικούς στόχους της για οικονομική σταθερότητα, ισόρροπη ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία, βασικά στοιχεία, όπως είπε, μιας ανθρωποκεντρικής κυβερνητικής πολιτικής, χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό του 2024 ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός.

Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, ο Μάκης Κεραυνός υπέδειξε ότι ο προϋπολογισμός το 2024 καταρτίσθηκε κάτω από συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας, ως αποτέλεσμα των γεωπολιτικών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα αναφορικά με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, για δεύτερο χρόνο, από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 με την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας.

Επισημαίνοντας παράλληλα το γεγονός ότι η χώρα εξήλθε από μια υγειονομική κρίση τα κατάλοιπα της οποίας δεν έχουν ακόμα εξαλειφθεί πλήρως, αλλά και τον πόλεμο σήμερα στην Γάζα, ο υπουργός Οικονομικών επισήμανε πως η Κύπρος ως μια μικρή χώρα με ανοικτή οικονομία, καλείται να αντιμετωπίσει προκλήσεις, όπως η ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις και η ακρίβεια για τα νοικοκυριά και τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις.

Παρά τις αντίξοες αυτές συνθήκες, καταθέτουμε ένα ισορροπημένο, αναπτυξιακό και με κοινωνικές ευαισθησίες πλεονασματικό προϋπολογισμό», είπε, για να συμπληρώσει πως μέσω του προτεινόμενου προϋπολογισμού, μεταξύ άλλων, επιδιώκεται η υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμιστικών και αναπτυξιακών έργων, η ολοκλήρωση των οποίων αναμένεται να έχει σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου και κατ’ επέκταση στην οχύρωση της κυπριακής οικονομίας για αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Παραθέτοντας το τι περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2024, ο κ. Κεραυνός επισήμανε πως ο σχεδιασμός και ο καταρτισμός του βασίστηκε σε ρεαλιστικές μακροοικονομικές προβλέψεις και στάθμισε όλους τους κινδύνους και αβεβαιότητες.

Εκφράζοντας την διαπίστωση πως η κυπριακή οικονομία παραμένει ανθεκτική και ισχυρή, ο υπουργός Οικονομικών είπε πως αυτό επιβεβαιώνεται και από τις αξιολογήσεις και αποφάσεις των Οίκων Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, με πρόσφατα παραδείγματα την απόφαση του Οίκου Moody’s, για διπλή αναβάθμιση, με την Κύπρο να βρίσκεται πλέον στην επενδυτική βαθμίδα από όλους του Οίκους, καθώς και την απόφαση του Οίκου DBRS για αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα, γεγονός που αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομίας μας.

«Επιβεβαιώνεται επίσης και μάλιστα πολύ πρόσφατα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας από τον οποίο συνεχίζουμε να έχουμε δανεισμό ύψους περίπου €6,3 δις τον οποίο πρέπει να αρχίσουμε να αποπληρώνουμε από το 2025, αλλά και από την φθινοπωρινή αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», υπογράμμισε.

Έσπευσε την ίδια ώρα ωστόσο, να ξεκαθαρίσει πως παρά τις ικανοποιητικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας η Κυβέρνηση δεν εφησυχάζει και ότι το Υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζει τους όποιους δημοσιονομικούς κινδύνους και κυρίως αυτούς που προέρχονται από ανελαστικές δαπάνες.

Στο πλαίσιο αυτό, απάντησε στις ανησυχίες που εκφράζονται αναφορικά με το αίτημα για αποπαγοποίηση θέσεων στο δημόσιο, λέγοντας ότι το Υπουργείο Οικονομικών και η Κυβέρνηση είναι οι πρώτοι που εντόπισαν το πρόβλημα των ανελαστικών δαπανών και ειδικότερα το θέμα της ανελαστικής δαπάνης του κρατικού μισθολογίου.

«Οι όποιες θέσεις και βεβαίως δεν είναι χιλιάδες, για τις οποίες αποταθήκαμε για να ακολουθηθεί διαδικασία αποπαγοποίησης, αφορούν κενές θέσεις οι οποίες υπάρχουν και είναι εγκεκριμένες στους προϋπολογισμούς και στους συμπληρωματικούς προϋπολογισμούς.

Κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι περίπου 700 θέσεις τον χρόνο κενώνονται, κυρίως λόγω αφυπηρετήσεων και βεβαίως πρέπει να συμπληρώνονται εκείνες που κρίνονται αναγκαίες τη συγκεκριμένη περίοδο. Άλλο είναι το θέμα του αριθμού των υπαλλήλων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και άλλο το θέμα του ύψους του μισθολογίου», επισήμανε.

Για να ανακοινώσει ακολούθως δύο αποφάσεις που έλαβε άμεσα η κυβέρνηση για αντιμετώπιση του θέματος,

Διαβάστε πιο κάτω αυτούσια την ομιλία του υπουργού Οικονομικών για τον προϋπολογισμό του 2024 ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής:

Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Βρίσκομαι σήμερα ενώπιον σας, για να παρουσιάσω τις βασικές κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής και του κυβερνητικού προγράμματος, όπως αποτυπώνονται στον προτεινόμενο κρατικό Προϋπολογισμό για το 2024, αλλά και στον τριετή δημοσιονομικό σχεδιασμό για την περίοδο 2024-2026.

Ο προϋπολογισμός του 2024 είναι ο πρώτος ετήσιος προϋπολογισμός της Κυβέρνησης του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη, μιας Κυβέρνησης η οποία διανύει μόλις τον δέκατο μήνα διακυβέρνησης και ο Προϋπολογισμός αυτός βασίζεται και αντανακλά το όραμα της Κυβέρνησης και τους επιμέρους στρατηγικούς στόχους της για οικονομική σταθερότητα, ισόρροπη ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία, βασικά στοιχεία μιας ανθρωποκεντρικής κυβερνητικής πολιτικής.

Ο Προϋπολογισμός το 2024 καταρτίσθηκε κάτω από συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας, ως αποτέλεσμα των γεωπολιτικών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα αναφορικά με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, για δεύτερο χρόνο, από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 με την στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας.

Σήμερα έχουμε ακόμα μια κρίση πολύ κοντά στη χώρα μας και αναφέρομαι στον πόλεμο στη Γάζα, η οποία ενισχύει τις αβεβαιότητες μας και η Κυβέρνηση αξιολογεί την κατάσταση σε συνεχή βάση και προχωρά σε πρόσθετα μέτρα και πολιτικές πρωτοβουλίες.

Εξερχόμενοι από μια υγειονομική κρίση, τα κατάλοιπα της οποίας δεν έχουν ακόμα εξαλειφθεί πλήρως, εισήλθαμε σε μια περίοδο σοβαρών γεωπολιτικών εξελίξεων που δημιουργούν ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον με πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις και αστάθεια στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική συγκυρία.

Η Κύπρος ως μια μικρή χώρα με ανοικτή οικονομία, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό και στις υπηρεσίες, καλείται να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, όπως η ενεργειακή κρίση, οι πληθωριστικές πιέσεις και η ακρίβεια, για τα νοικοκυριά και τις μικρές κυρίως επιχειρήσεις.

Ταυτόχρονα με τις προκλήσεις, ως υπεύθυνη Κυβέρνηση που εφαρμόζει μια συνετή οικονομική πολιτική, καλούμαστε να διατηρήσουμε ορθολογική δημοσιονομική ισορροπία, να διασφαλίσουμε μια πορεία βιώσιμης ανάπτυξης, βασισμένης σε μεταρρυθμίσεις και συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Επίσης, πρέπει να σταθμίζουμε το γεγονός ότι είμαστε ισότιμο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία βρίσκεται σε μια κατάσταση οριακής ύφεσης, με πληθωριστικές πιέσεις, αυξημένα επιτόκια και ελλείμματα στην ανταγωνιστικότητα της. Οι συνθήκες αυτές έχουν επηρεάσει και συνεχίζουν να επηρεάζουν και τη δική μας οικονομία και κοινωνία, μαζί με άλλες απειλές, όπως είναι το μεταναστευτικό πρόβλημα, ενώ δυστυχώς συνεχίζει για 50 χρόνια τώρα η κατοχή της πατρίδας μας από τα τουρκικά στρατεύματα, η οποία αποτελεί μια μόνιμα αιμάσσουσα πληγή με όλες τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Παρά τις αντίξοες αυτές συνθήκες, καταθέτουμε ένα ισορροπημένο, αναπτυξιακό και με κοινωνικές ευαισθησίες πλεονασματικό Προϋπολογισμό.

Μέσω του προτεινόμενου Προϋπολογισμού, μεταξύ άλλων, επιδιώκεται η υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμιστικών και αναπτυξιακών έργων, η ολοκλήρωση των οποίων αναμένεται να έχει σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου και κατ’ επέκταση στην οχύρωση της κυπριακής οικονομίας για αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Ο Προϋπολογισμός του 2024 χαρακτηρίζεται από:

- δημοσιονομική υπευθυνότητα,

- στόχευση στην ενδυνάμωση της οικονομίας και εμπλουτισμό του οικονομικού αναπτυξιακού μοντέλου,

- στόχευση για άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών
ανισοτήτων.

Ο Προϋπολογισμός του 2024 που είναι σήμερα ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, περιλαμβάνει:

• αύξηση στις πρωτογενείς δαπάνες σε σχέση με πέρσι κατά περίπου €1.16 δις,
• αυξημένες αναπτυξιακές δαπάνες κατά 14% με στόχο την υλοποίηση έργων υποδομής με προστιθέμενη αξία και με έμφαση στην προώθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων στα πλαίσια των Ταμείων Κοινωνικής Συνοχής όπως το πρόγραμμα «ΘΑΛΕΙΑ» και των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,

Περιλαμβάνει επίσης:

• αυξημένες κοινωνικές παροχές κατά 15%,
• συγκράτηση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα, παρά το γεγονός ότι στον αρχικά προτεινόμενο Προϋπολογισμό η συνολική αύξηση θέσεων ανέρχετο στις 52 νέες θέσεις του Προϋπολογισμού, στα πλαίσια της διαδικασίας τροποποίησης του, η συνολική αύξηση με εξαίρεση τις 604 θέσεις που αφορούν τον τομέα της εκπαίδευσης, ανήλθε στις 101. Προς τούτο, τονίζεται ότι η δημιουργία των 604 θέσεων κρίθηκε αναγκαία ώστε να μειωθεί ο αριθμός του έκτακτου προσωπικού και, ως εκ τούτου, διατηρείται η συνολική απασχόληση στον δημόσιο τομέα και δεν επιβαρύνεται σημαντικά το κρατικό μισθολόγιο. Όσον αφορά τις 101 θέσεις, αυτές δημιουργούνται κυρίως λόγω της άμεσης ανάγκης για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος άλλα και άλλων άμεσων αναγκών για σκοπούς εύρυθμης λειτουργίας Τμημάτων και Υπηρεσιών του δημόσιου τομέα.
• παρουσιάζεται επίσης μια αύξηση της τάξεως του 7% των λειτουργικών δαπανών η οποία οφείλεται στις αυξήσεις των τιμών πρώτων υλών και των ενεργειακών προϊόντων και των προβλημάτων που παρατηρούνται στις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι, ο σχεδιασμός και ο καταρτισμός του Προϋπολογισμού του 2024 βασίστηκε σε ρεαλιστικές μακροοικονομικές προβλέψεις και στάθμισε όλους τους κινδύνους και αβεβαιότητες.

Συγκεκριμένα:

Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας προβλέπεται να ανέλθει γύρω στο 2,9% το 2024 σε σύγκριση με την πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,4% το 2023 και για το 2025 και 2026 προβλέπεται να κυμανθεί στο 3,1% και 3,2%, αντίστοιχα. Οι προβλεπόμενοι αυτοί ρυθμοί ανάπτυξης ξεπερνούν κατά πολύ το μέσο όρο της Ε.Ε., και η Κύπρος συνεχίζει να έχει μια πολύ καλή οικονομική επίδοση.

Ο πληθωρισμός προβλέπεται να περιοριστεί το 2024 στο 2,5% και να συνεχίσει την καθοδική του πορεία τα επόμενα χρόνια, ενώ το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί στο 5,8% του εργατικού δυναμικού το 2024, σε σχέση με 6,4% το 2023. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά τη προγραμματική περίοδο 2025-2026.

Συνεπώς οι αναμενόμενες αυτές θετικές εξελίξεις για τον πληθωρισμό και την ανεργία θα συνδράμουν στην περαιτέρω ομαλοποίηση της οικονομίας και γενικά στην οικονομική πορεία της χώρας μας.

Όσον αφορά τα δημοσιονομικά μεγέθη, το 2024 το δημοσιονομικό ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικό και να φθάσει το 2,8% του ΑΕΠ (αντιστοιχεί σε €870,6 εκ.) έναντι πλεονάσματος 2,5% του ΑΕΠ το 2023.

Με βάση την προβλεπόμενη οικονομική ανάπτυξη και τον προτεινόμενο Προϋπολογισμό για το 2024, το δημοσιονομικό πλεόνασμα προβλέπεται για το 2025 και 2026 να διατηρηθεί στο 2,8% και 2,6% αντίστοιχα.

Το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να φθάσει το 4,3% του ΑΕΠ το 2024 (ή €1.309,8 εκ.) σε σύγκριση με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,9% του ΑΕΠ το 2023 (ή €1.116 εκ.).

Παράλληλα, το δημόσιο χρέος για το 2024 αναμένεται να περιορισθεί στο 74,7%, ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με ποσοστό 81,8% του ΑΕΠ το 2023 και σε σύγκριση με το 2020 επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. κατά 40,3 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ σε περίοδο τεσσάρων ετών. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχίσει την πτωτική του πορεία τα επόμενα έτη περιορίζοντας το στο 69,5% το 2025 και 63% το 2026.

Οι θετικές αυτές δημοσιονομικές επιδόσεις θα μας επιτρέψουν από τη μια πλευρά να αντιμετωπίσουμε οποιεσδήποτε αρνητικές εξελίξεις στο μέλλον, παρέχοντας τη δυνατότητα για άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ενώ ταυτόχρονα να ανταποκριθούμε στις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις ως προς τους δημοσιονομικούς κανόνες, ιδιαίτερα για μείωση του δείκτη χρέους στο 60% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.

Κύρια Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Η κυπριακή οικονομία παραμένει ανθεκτική και ισχυρή.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις αξιολογήσεις και αποφάσεις των Οίκων Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, με πρόσφατα παραδείγματα την απόφαση του Οίκου Moody’s, για διπλή αναβάθμιση, με την Κύπρο να βρίσκεται πλέον στην επενδυτική βαθμίδα από όλους του Οίκους, καθώς και την απόφαση του Οίκου DBRS για αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα, γεγονός που αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη για την οικονομίας μας.

Επιβεβαιώνεται επίσης και μάλιστα πολύ πρόσφατα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας από τον οποίο συνεχίζουμε να έχουμε δανεισμό ύψους περίπου €6,3 δις τον οποίο πρέπει να αρχίσουμε να αποπληρώνουμε από το 2025, αλλά και από την φθινοπωρινή αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Παρά τις ικανοποιητικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας, δεν εφησυχάζουμε. Το Υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζει τους όποιους δημοσιονομικούς κινδύνους και κυρίως αυτούς που προέρχονται από ανελαστικές δαπάνες.

Το Υπουργείο Οικονομικών και η Κυβέρνηση είναι οι πρώτοι που εντόπισαν το πρόβλημα των ανελαστικών δαπανών και ειδικότερα το θέμα της ανελαστικής δαπάνης του κρατικού μισθολογίου. Οι όποιες θέσεις και βεβαίως δεν είναι χιλιάδες, για τις οποίες αποταθήκαμε για να ακολουθηθεί διαδικασία αποπαγοποίησης, αφορούν κενές θέσεις οι οποίες υπάρχουν και είναι εγκεκριμένες στους Προϋπολογισμούς και στους Συμπληρωματικούς Προϋπολογισμούς.

Κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι περίπου 700 θέσεις τον χρόνο κενώνονται, κυρίως λόγω αφυπηρετήσεων και βεβαίως πρέπει να συμπληρώνονται εκείνες που κρίνονται αναγκαίες τη συγκεκριμένη περίοδο.

Άλλο είναι το θέμα του αριθμού των υπαλλήλων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και άλλο το θέμα του ύψους του μισθολογίου.

Η παρούσα κυβέρνηση για αντιμετώπιση του θέματος, πήρε άμεσα δύο αποφάσεις:

Πρώτον, κάθε αρχές του χρόνου το Υπουργείο Οικονομικών θα παρουσιάζει στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση τις αναγκαίες θέσεις, μετά από διαβούλευση με τα Υπουργεία και Υφυπουργεία, με σαφή τεκμηρίωση.

Δεύτερο, έχουν δοθεί οδηγίες για ανάθεση σε εξωτερικό φορέα, τη διεξαγωγή μελέτης για εξορθολογισμό του κρατικού μισθολογίου στη βάση διεθνών και ευρωπαϊκών προτύπων.

Αυτά είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα ώστε να μην υπάρξει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μια συνεχής τάση γεωμετρικής προόδου αύξησης του κρατικού μισθολογίου. Επίσης θα ήθελα να προσθέσω ότι κατά τον καταρτισμό του Προϋπολογισμού ως γενική προσέγγιση ήταν η μη έγκριση θέσεων εκεί όπου υπάρχουν κενές και ασυμπλήρωτες θέσεις.

Επιπρόσθετα, η Κυβέρνηση θεωρεί ως σημαντική λαϊκή κατάκτηση το ΓΕΣΥ και επομένως πάγιος στόχος είναι η εξυγίανση και εκσυγχρονισμός των δύο βασικών πυλώνων του, του ΟΚΥΠΥ και του ΟΑΥ, ώστε να διασφαλίζεται τόσο το επίπεδο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και νοσηλείας όσο και η διασφάλιση των δημόσιων οικονομικών του κράτους.

Αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι, τα επόμενα χρόνια προβλέπεται να είναι αρκετά δύσκολα για την παγκόσμια οικονομία αλλά και για την κυπριακή οικονομία, ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αναμένεται μια νέα εποχή προκλήσεων που θα σημαδευτεί από φαινόμενα από-παγκοσμιοποίησης και πολλές αλλαγές που απαιτούνται από την πράσινη μετάβαση, την κλιματική αλλαγή και τις υψηλές τιμές ενέργειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών και η Κυβέρνηση έχει επικεντρωμένη την προσοχή της στην επόμενη περίοδο για την προτεραιότητα στον εξορθολογισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με την προώθηση μέτρων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και εντατικοποίηση των προσπαθειών αξιοποίησης του φυσικού αερίου.

Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις σε διεθνές επίπεδο, καταρτίσαμε ένα Προϋπολογισμό ευθύνης, ο οποίος καλείται να στηρίξει την κοινωνία και την οικονομία σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, έχοντας ταυτόχρονα στραμμένο το βλέμμα στο μέλλον.

Στοχεύοντας στη στήριξη της κοινωνίας, στη δημοσιονομική πειθαρχία και στη διατήρηση της σταθερής αναπτυξιακής πορείας της χώρας, επικεντρωνόμαστε:

Πρώτο, στην υλοποίηση σημαντικών έργων και προγραμμάτων, τα οποία θα βοηθήσουν μεσοπρόθεσμα την ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται συγκεκριμένα μέτρα στα πλαίσια του νέου αναπτυξιακού μοντέλου “Όραμα 2035”, με όραμα να καταστεί η Κύπρος μας ένας ιδανικός τόπος για να ζει και να εργάζεται ο κάθε πολίτης. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, το νέο οικονομικό μοντέλο περιλαμβάνει μια σειρά από οριζόντιες και τομεακές μεταρρυθμιστικές δράσεις που προσδοκούμε να πάρουν την χώρα μας μπροστά.

Μεταξύ άλλων, στοχεύουμε σε σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, αξιοποιώντας την έρευνα, την καινοτομία, την τεχνολογία και κυρίως, το αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας, που θεωρώ είναι το σημαντικότερο μας πλεονέκτημα. Τονίζεται ότι, η εν λόγω Στρατηγική βρίσκεται σε πλήρη συνάρτηση και αρμονία με το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Δεύτερο, στην προώθηση σταδιακής διπλής μετάβασης, στη βάση και του Προϋπολογισμού που έχετε ενώπιον σας.

Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει δαπάνες ύψους 900 εκ. ευρώ για την πράσινη οικονομία και δαπάνες ύψους 288 εκ. ευρώ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, για την τριετία 2024-2026.

Σημαντικές προωθούμενες μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν:

- Προώθηση της φορολογικής μεταρρύθμισης με στόχο την υιοθέτηση ενός διαφανούς και απλοποιημένου συστήματος, με την ελάχιστη δυνατή γραφειοκρατία. Πρέπει επίσης να είναι ενθαρρυντική προς το επιχειρείν και ταυτόχρονα να είναι κοινωνικά δίκαιη, να είναι στα πλαίσια των ευρωπαϊκών προτύπων και να στοχεύει στη μείωση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.

- Επίσης αναγκαία και ως δέσμευση μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι η προώθηση της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης η οποία αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των πράσινων στόχων της Κύπρου μας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατανοώντας πλήρως τις αντιδράσεις που παρατηρούνται σε σχέση με την επιβολή νέων φορολογιών σε τέτοιες περιόδους ήδη υψηλών τιμών, μπορέσαμε να μεταφέρουμε τον χρόνο υλοποίησης του μέτρου εντός του 1ου τριμήνου του 2024, χωρίς να εξαντλούνται οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα σημειώνεται η δημοσιονομική ουδετερότητα της μεταρρύθμισης αυτής όπου η όποια επιβάρυνση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις θα αντισταθμιστεί με άλλα μέτρα.

Αναγκαίες μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες αποτελούν επίσης:

• Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με στόχο τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων αλλά και την οικονομική βιωσιμότητα των νέων Τοπικών Αρχών. Παράλληλα, με τη διεύρυνση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων τους, να είναι σε θέση να προσφέρουν περισσότερες και πιο ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη, ενώ παράλληλα να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη.
• Προτεραιότητα επίσης αποτελεί και η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, με στόχο την ταχεία, ομαλή και απρόσκοπτη απονομή της δικαιοσύνης.
• Η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας αποτελεί ακόμα μια προτεραιότητα με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της παραγωγικότητας της δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοκρατία και η εμπιστοσύνη των πολιτών προς αυτή.
• Μια άλλη σημαντική μεταρρύθμιση είναι η Στρατηγική Προσέλκυσης Εταιρειών και Ταλέντου η οποία περιλαμβάνει σειρά στοχευμένων δράσεων και έχει μέχρι στιγμής αποφέρει θετικά αποτελέσματα. Μεταξύ άλλων για περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής αυτής το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε τη θεσμοθέτηση του Διαχειριστή Ταμείων των γνωστών Fund Administrator εκσυγχρονίζοντας ακόμα περισσότερο τη Στρατηγική Προσέλκυσης Επενδύσεων.
• Τέλος, μεταξύ των πολλών προωθούμενων μεταρρυθμίσεων και πρωτοβουλιών να αναφέρω ότι πέραν του ήδη υφισταμένου Κυπριακού Ταμείου Χρηματοδότησης Κεφαλαίου (Cyprus Equity Fund) για στήριξη καινοτόμων και νεοσύστατων επιχειρήσεων που έχουν βάση την Κύπρο, η Κυβέρνηση πρόσφατα με πρόταση του Υπουργείου Οικονομικών και σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, παραχωρεί σημαντικά κίνητρα για συγχωνεύσεις και συνεργασίες των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να μπορούν να βελτιώνουν την τεχνολογική τους βάση και την παραγωγική τους δυνατότητα, που θα συμβάλει καθοριστικά στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους.

Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε είναι πολυσύνθετες και πολυδιάστατες.

Μία από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε αποτελεί η μεγάλη άνοδος των τιμών και ειδικότερα στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία με τη σειρά της συμπαρασύρει τις τιμές άλλων προϊόντων και πρώτων υλών. Το φαινόμενο αυτό, μας ανησυχεί ιδιαίτερα, γι’ αυτό και πολύ πρόσφατα έχουμε εξαγγείλει, μια σειρά μέτρων.

Συγκεκριμένα, υιοθετήσαμε ένα νέο πακέτο στήριξης, το οποίο περιλαμβάνει ένα μείγμα προσωρινών, οριζόντιων και στοχευμένων μέτρων, για την περίοδο 2023- 2024. Το πακέτο αυτό θεωρώ ότι έχει χαιρετιστεί από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων αλλά και από την κοινωνία γενικότερα και θεωρώ επίσης καλοδεχούμενες τις όποιες γνήσιες και παραγωγικές κριτικές.

Σίγουρα, δεν αποτελεί πανάκεια για τη σωρεία προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας, ιδιαίτερα οι μικρές, αλλά θεωρούμε ότι θα λειτουργήσει ανακουφιστικά, δίνοντας χρόνο για τα αποτελέσματα, από την εφαρμογή μιας συνολικής και μόνιμης οικονομικής πολιτικής, μέσα από τη διαφοροποίηση και εμπλουτισμό του οικονομικού μας μοντέλου, όπως είναι ο σχεδιασμός της Κυβέρνησης ο οποίος ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή.

Να τονίσω στο σημείο αυτό την προτροπή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς όλες τις χώρες της Ε.Ε. για τερματισμό των προσωρινών μέτρων το συντομότερο δυνατό, δεδομένου του δημοσιονομικού κόστους που αυτά επιφέρουν, αλλά και τη συμβολή τους στη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων.

Ακόμη ένα κοινωνικό μέτρο που θα εφαρμόσει η Κυβέρνηση, αποτελεί και η νέα στεγαστική πολιτική. Πρόκειται για ένα σχέδιο που περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα αυξήσουν την παραγωγή του οικιστικού αποθέματος και θα εξασφαλίσουν τη διάθεση στην αγορά κατοικιών και διαμερισμάτων, τα οποία θα ενοικιάζονται ή και θα πωλούνται σε προσιτές τιμές, που να μην είναι απαγορευτικές για τη μικρομεσαία τάξη.

Επιπρόσθετα, έχει τεθεί σε εφαρμογή το Σχέδιο Ενοίκιο έναντι Δόσης, όπου τα ευάλωτα νοικοκυριά θα μπορούν να συνεχίσουν να διαμένουν στην κύρια τους κατοικία ως ένοικοι, και ταυτόχρονα να απαλλάσσονται από το στεγαστικό δάνειο. Το κράτος θα καλύπτει πλήρως το απαιτούμενο ενοίκιο εκ μέρους των φυσικών προσώπων. Με το καινοτόμο αυτό Σχέδιο για τα κυπριακά δεδομένα, αλλά και τα ευρωπαϊκά δεδομένα, προσφέρει μία οριστική και δίκαιη λύση για εξόφληση στεγαστικών μη εξυπηρετούμενων δανείων και προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών.

Στα πλαίσια της ευρύτερης Στεγαστικής Πολιτικής της Κυβέρνησης και με δεδομένη τη στήριξη της Κυβέρνησης προς τον προσφυγικό κόσμο, για διασφάλιση σύγχρονης και ασφαλούς κατοικίας για τους εκτοπισμένους συμπολίτες μας, ήδη η Κυβέρνηση έβαλε σε εφαρμογή το Σχέδιο ΚτιΖΩ.

Αναφερόμενος στους εκτοπισμένους συμπολίτες μας, σας ενημερώνω ότι ο Προϋπολογισμός του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών (ΚΦΙΚΒ) για το 2024 είναι αυξημένος κατά 20 εκ. Με δεδομένη την ετοιμότητα μας να ενισχύσουμε τον Φορέα και να αυξήσει το ποσοστό απορροφητικοτητας του, το Υπουργείο Οικονομικών είναι έτοιμο να διαθέσει όποιο επιπρόσθετο ποσό χρειαστεί από το αποθεματικό του Προϋπολογισμού.

Για να αρθούν οι όποιες αμφιβολίες έχουν εκφραστεί, εισηγηθήκαμε μέσω της διαδικασίας των τροποποιήσεων, τη συμπερίληψη σχετικής σημείωσης στον υπό συζήτηση Κρατικό Προϋπολογισμό, στο κεφάλαιο 18.30 που αφορά το Αποθεματικό, που θα δηλώνει την πρόθεση της εκτελεστικής εξουσίας για παραχώρηση των αναγκαίων πιστώσεων από το αποθεματικό, σε περίπτωση πλήρους εκταμίευσης του ποσού που παρουσιάζεται ως κρατική χορηγία προς τον Φορέα στον κρατικό Προϋπολογισμό, για πλήρη χρηματοδότηση του Προϋπολογισμού του Φορέα.

Ως Υπουργός Οικονομικών θεωρώ ότι με αυτή τη διευθέτηση, δεν προκύπτει οποιαδήποτε ασάφεια αναφορικά με τις προθέσεις της Κυβέρνησης, απέναντι στους πρόσφυγες και εκτοπισμένους συμπολίτες μας.

Βεβαίως, για να μπορούμε ακριβώς να έχουμε τη δυνατότητα τέτοιας κοινωνικής πολιτικής, είναι απαραίτητο να εφαρμόσουμε ταυτόχρονα πολιτικές που να διασφαλίζουν σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη, στα πλαίσια δημοσιονομικής πειθαρχίας και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Αυτό το τρίπτυχο αποτελεί και την πάγια πολιτική της Κυβέρνησης.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι, για διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, πολύ σημαντική είναι η διατήρηση ενός αποτελεσματικού πλαισίου εκποιήσεων. Ένα τέτοιο πλαίσιο είναι καίριας σημασίας για την ενθάρρυνση δανειοληπτών για την αναδιάρθρωση των δανείων τους και για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών και θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην οικονομία και γενικά της εμπέδωσης νοοτροπίας συμμόρφωσης με τις δανειακές τους υποχρεώσεις.

Η εισαγωγή νομοθετικών κωλυμάτων που αποδυναμώνουν την ομαλή εξέλιξη της διαδικασίας εκποίησης έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της αξίας των εξασφαλίσεων, οδηγώντας σε αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών και αποδυνάμωση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, καθιστώντας ολόκληρη την οικονομία πιο ευάλωτη στους κλυδωνισμούς.

Ταυτόχρονα τα όποια εμπόδια στη διαδικασία αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν συσσωρευθεί στην πραγματική οικονομία, μεγαλώνουν τα οφειλόμενα ποσά. Για το σκοπό αυτό η Κυβέρνηση έχει καταθέσει ένα ευφάνταστο πακέτο μέτρων, το οποίο υπό τις περιστάσεις θεωρούμε ότι είναι ικανοποιητικό και μπορεί να δώσει λύσεις και προστασία στους δανειολήπτες.

Γι’ αυτό, θα ήθελα να καλέσω το νομοθετικό σώμα να επιδείξει την απαραίτητη αποφασιστικότητα, ούτως ώστε σε πνεύμα συνεργασίας με την εκτελεστική εξουσία, να καταλήξουμε από κοινού σε αποτελεσματικές και βιώσιμες λύσεις. Με τα μέτρα της Κυβέρνησης, δίνεται προβάδισμα στην εξωδικαστική διαδικασία, δίνοντας ταυτόχρονα διευρυμένες αρμοδιότητες στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο και εκσυγχρονίζοντας το Φορέα του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, δίνοντας έτσι και ενισχυμένο δίκτυ προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων.

Η ψήφιση του εμπλουτισμένου πακέτου μέτρων που έχει καταθέσει η κυβέρνηση θα είναι καθοριστικής σημασίας για την ομαλή και υγιή πορεία της οικονομίας μας.

Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι βουλευτές,

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας, δίνει μια θετική δυναμική στην οικονομία, ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική δικαιοσύνη, συνιστώντας σημαντικό εργαλείο προς την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων μας και ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας μας. Οι αβεβαιότητες και τα προβλήματα στην κοινωνία φυσικά συνεχίζουν να υπάρχουν και οι κίνδυνοι συνεχίζουν να παραμονεύουν. Προς αντιμετώπιση τους χρειάζεται σύνεση, συναίνεση και αποφασιστικότητα.

Η Κυβέρνηση προχωρά με σοβαρότητα και υπευθυνότητα.

Ενεργούμε αποτελεσματικά χωρίς τυμπανοκρουσίες. Πρόκληση αποτελεί και η σταδιακή ανάκτηση της αξιοπιστίας και της φήμης της χώρας μας, η οποία έχει τρωθεί τα τελευταία χρόνια. Η Κυβέρνηση έχει αντιδράσει άμεσα και αποφασιστικά και έχει δώσει ήδη δείγματα γραφής για το πώς προτίθεται να κινηθεί σε αυτόν τον τομέα.

Καλώ και από αυτό το βήμα τους φίλους βουλευτές να γίνουν συμμέτοχοι της δύσκολης προσπάθειας για αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μια για πάντα.

Τελειώνοντας, θα ήθελα εκ μέρους της Κυβέρνησης, να σας καλέσω να υπερψηφίσετε τον κρατικό Προϋπολογισμό για το 2024 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο της τριετίας, σε Νόμο, για το καλώς νοούμενο συμφέρον της κοινωνίας, της οικονομίας μας και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.