Το εμπόριο διαμαντιών στις κυρώσεις Ε.Ε. κατά της Ρωσίας

Το εμπόριο διαμαντιών από τη Ρωσία προστίθεται στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία από την 1η Ιανουαρίου, στο πλαίσιο του 12ου πακέτου κυρώσεων που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της ΕΕ.

Στο νέο πακέτο περιλαμβάνονται επίσης πιο αυστηροί κανόνες για την εφαρμογή του εμπάργκο πετρελαίου, καθώς και μέτρα που σχετίζονται με την παράκαμψη κυρώσεων, ενώ επιβάλλονται κυρώσεις στις επαναεξαγωγές ευαίσθητων προϊόντων και τεχνολογιών, και προστίθενται νέα φυσικά και νομικά πρόσωπα στον κατάλογο των περιοριστικών μέτρων.

Όσον αφορά τα διαμάντια, η ΕΕ επιβάλλει απαγόρευση στην άμεση ή έμμεση εισαγωγή, αγορά ή μεταφορά διαμαντιών από τη Ρωσία. Η απαγόρευση αυτή ισχύει για τα διαμάντια που προέρχονται από τη Ρωσία, τα διαμάντια που εξάγονται από τη Ρωσία, τα διαμάντια που διέρχονται από τη Ρωσία και τα ρωσικά διαμάντια όταν υφίστανται επεξεργασία σε τρίτες χώρες.

Η άμεση απαγόρευση ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2024 για τα μη βιομηχανικά φυσικά και συνθετικά διαμάντια, καθώς και για τα διαμαντένια κοσμήματα. Επιπλέον, η έμμεση απαγόρευση εισαγωγής επεξεργασμένων ρωσικών διαμαντιών (κοπή ή/και στίλβωση) σε τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων κοσμημάτων που περιλαμβάνουν Ρωσικά διαμάντια, θα αρχίσει σταδιακά από την 1η Μαρτίου 2024 και θα ολοκληρωθεί την 1η Σεπτεμβρίου 2024. Η σταδιακή εισαγωγή των έμμεσων απαγορεύσεων εισαγωγής γίνεται ώστε να αναπτυχθεί ένας μηχανισμός ιχνηλασιμότητας που θα επιτρέπει αποτελεσματικά μέτρα επιβολής και θα ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις την αγορά της ΕΕ.

Το πακέτο περιλαμβάνει υποχρέωση για τους εξαγωγείς στην ΕΕ να απαγορεύουν συμβατικά την επανεξαγωγή στη Ρωσία και την επανεξαγωγή για χρήση στη Ρωσία ιδιαίτερα ευαίσθητων αγαθών και τεχνολογίας, όταν πωλούν, προμηθεύουν, μεταφέρουν ή εξάγουν σε τρίτη χώρα, με εξαίρεση τις χώρες εταίρους. Η ρήτρα καλύπτει απαγορευμένα είδη που χρησιμοποιούνται σε ρωσικά στρατιωτικά συστήματα που βρέθηκαν στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία ή είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη, την παραγωγή ή τη χρήση των εν λόγω ρωσικών στρατιωτικών συστημάτων, καθώς και αεροπορικά αγαθά και όπλα.

Το Συμβούλιο πρόσθεσε ακόμα 29 νέες οντότητες στον κατάλογο εκείνων που υποστηρίζουν άμεσα τον στρατό και την αμυντική βιομηχανία στην επίθεση κατά της Ουκρανίας. Θα υπόκεινται σε αυστηρότερους εξαγωγικούς περιορισμούς όσον αφορά τα αγαθά και τις τεχνολογίες διπλής χρήσης, καθώς και τα αγαθά και την τεχνολογία που ενδέχεται να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση του ρωσικού τομέα άμυνας και ασφάλειας. Ορισμένες από αυτές τις 29 οντότητες ανήκουν σε τρίτες χώρες που εμπλέκονται στην καταστρατήγηση των εμπορικών περιορισμών ή είναι ρωσικές οντότητες που στηρίζουν το ρωσικό στρατό.

Επιπλέον, επεκτείνεται ο κατάλογος των ειδών που υπόκεινται σε περιορισμούς γιατί θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική ενίσχυση του τομέα άμυνας και ασφάλειας της Ρωσίας, ενώ εισάγονται περαιτέρω περιορισμοί στις εισαγωγές αγαθών που αποφέρουν σημαντικά έσοδα στη Ρωσία και επιτρέπουν έτσι τη συνέχιση του πολέμου.

Όσον αφορά τα μέτρα κατά της παράκαμψης κυρώσεων, η απαγόρευση διαμετακόμισης που ισχύει επί του παρόντος για τα αγαθά και τις τεχνολογίες διπλής χρήσης που εξάγονται από την ΕΕ σε τρίτες χώρες μέσω του εδάφους της Ρωσίας θα επεκταθεί σε όλα τα αγαθά μάχης.

Προκειμένου να περιοριστεί περαιτέρω η καταστρατήγηση, η σημερινή απόφαση περιλαμβάνει την απαγόρευση στους Ρώσους υπηκόους να κατέχουν, να ελέγχουν ή να κατέχουν οποιαδήποτε θέση στα διοικητικά όργανα των νομικών προσώπων, οντοτήτων ή φορέων που παρέχουν υπηρεσίες πορτοφολιού, λογαριασμού ή θεματοφυλακής κρυπτογραφημένων περιουσιακών στοιχείων σε Ρώσους πολίτες και κατοίκους.

Επιπλέον, η υφιστάμενη απαγόρευση της παροχής υπηρεσιών θα επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει και την παροχή λογισμικού για τη διαχείριση επιχειρήσεων και λογισμικού για βιομηχανικό σχεδιασμό και κατασκευή.

Τέλος, η ΕΕ επιβάλλει απαιτήσεις κοινοποίησης για τη μεταφορά κεφαλαίων εκτός ΕΕ από οποιαδήποτε οντότητα εγκατεστημένη στην ΕΕ που ανήκει ή ελέγχεται από οντότητα εγκατεστημένη στη Ρωσία ή από Ρώσο υπήκοο ή φυσικό πρόσωπο που κατοικεί στη Ρωσία.

Όσον αφορά την εφαρμογή του ανώτατου ορίου τιμών πετρελαίου, το Συμβούλιο εισάγει αυστηρότερους κανόνες συμμόρφωσης, ενώ ένας ενισχυμένος μηχανισμός ανταλλαγής πληροφοριών θα επιτρέψει τον καλύτερο εντοπισμό πλοίων και οντοτήτων που εφαρμόζουν παραπλανητικές πρακτικές, όπως μεταφορές από πλοίο σε πλοίο που χρησιμοποιούνται για την απόκρυψη της προέλευσης ή του προορισμού του φορτίου και χειραγώγηση του AIS, ενώ μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο και πετρελαιοειδή.

Το Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να εισαγάγει κανόνες κοινοποίησης για την πώληση δεξαμενόπλοιων σε οποιαδήποτε τρίτη χώρα, προκειμένου να καταστεί πιο διαφανής η πώληση και η εξαγωγή τους, ιδίως στην περίπτωση μεταχειρισμένων πλοίων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποφυγή της απαγόρευσης εισαγωγής ρωσικού αργού ή πετρελαιοειδών και του ανώτατου ορίου τιμών της G7.

Η σημερινή απόφαση προσθέτει τέλος την Ελβετία στον κατάλογο των χωρών εταίρων που εφαρμόζουν σειρά περιοριστικών μέτρων στις εισαγωγές σιδήρου και χάλυβα από τη Ρωσία και σειρά μέτρων ελέγχου των εισαγωγών που είναι ουσιαστικά ισοδύναμα με εκείνα της ΕΕ. Επίσης, παρατείνει τις περιόδους εκκαθάρισης των εισαγωγών συγκεκριμένων προϊόντων χάλυβα.