Κ. Γιωρκάτζης: Η Λευκωσία αναζωογονείται μόνιμα και ποιοτικά-Έργα και κίνητρα που αλλάζουν την πόλη

Σε μια κρίσιμη περίοδο για τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων της Κύπρου, ο στόχος του Δήμου δεν είναι άλλος από την μόνιμη και ποιοτική αναζωογόνηση, τόσο του ιστορικού όσο και του ευρύτερου κέντρου της πρωτεύουσας, υπογραμμίζει στο InBusinessNews ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης.

Σε συνέντευξή του, αναλύει τη σημασία της προόδου και της αναζωογόνησης στην εντός των τειχών Λευκωσία, η οποία είναι ήδη εμφανής, όπως επίσης το μέγεθος της προσπάθειας και της επένδυσης, με έργα της τάξης των €100 εκατ. να έχουν ολοκληρωθεί στο ιστορικό κέντρο, ενώ έργα €50 εκατ. βρίσκονται σε εξέλιξη και έργα €20 εκατ. βρίσκονται στα σκαριά.

Ταυτόχρονα, ο κ. Γιωρκάτζης αναφέρεται στην πληθώρα έργα που αναμένεται να ολοκληρωθούν, ανάμεσά τους η συντήρηση και αποκατάσταση του κτηρίου της Δημοτικής Αγοράς του παλιού Δημαρχείου, με τη μεταφορά του Κέντρου Αριστείας CYENS στο νέο κτήριο να υπολογίζεται γύρω στο τέλος του χρόνου.

Κληθείς να σχολιάσει τη μάχη για επιβίωση που δίνουν οι επιχειρήσεις του ιστορικού κέντρου της πόλης, ο Δήμαρχος Λευκωσίας επισημαίνοντας ότι η μείωση της αγοραστικής δύναμης αναπόφευκτα επηρεάζει όλες τις επιχειρήσεις παγκύπρια, αναφέρθηκε ταυτόχρονα στην επισκεψιμότητα. Όπως είπε, οι ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις υπάρχουν, δεδομένου ότι κυρίως τα Σαββατοκύριακα παρατηρείται κοσμοσυρροή στην περιοχή και ειδικά στην οδό Λήδρας.

• Διαβάστε εδώ: Τα επτά έργα €70 εκατ. που δίνουν άλλη όψη στην εντός των τειχών Λευκωσία (photos)

Η Λευκωσία αποκτά ένα ανανεωμένο πρόσωπο. Ποια έργα βρίσκονται σε εξέλιξη στην εντός των τειχών Λευκωσία και ποια αναμένεται να υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα;
Χαίρομαι ιδιαίτερα που η πρόοδος που σημειώνεται στην εντός των τειχών Λευκωσία είναι πλέον εμφανής, κυρίως επειδή είναι προϊόν μιας συστηματικής προσπάθειας πολλών ετών, εν μέσω μάλιστα δύσκολων συγκυριών για τη χώρα μας, αλλά και λόγω των πολλών προκλήσεων και δυσκολιών που είχαμε και έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη συγκεκριμένη περιοχή που βρίσκεται δίπλα στην Πράσινη Γραμμή.

Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη η ανάπλαση της οδού Τρικούπη, η αποκατάσταση του κτηρίου του ΕΚΑΤΕ που εντάσσεται στο συγκρότημα κτηρίων του Νέου Δημαρχείου, η ανάπλαση του εξωτερικού περιμετρικού τόξου της Τάφρου, δηλαδή το βόρειο πεζοδρόμιο της Στασίνου και η συντήρηση και αποκατάσταση του κτηρίου της παλιάς Δημοτικής Αγοράς, το οποίο θα στεγάσει το Κέντρο Αριστείας CYENS.

Πέραν αυτών, άρχισαν πρόσφατα οι εργασίες αποκατάστασης ενός κτηρίου που αγόρασε ο Δήμος για τη δημιουργία φοιτητικής εστίας και σύντομα αρχίζουν και σε δεύτερο κτήριο, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η ανάπλαση του εσωτερικού περιμετρικού τόξου της Τάφρου, δηλαδή της οδού Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Τέλος, στο στάδιο μελέτης βρίσκεται το έργο ανάπλασης πεζοδρόμων και αποκατάσταση όψεων στις οδούς Λήδρας, Ονασαγόρου και παρόδους.

• Διαβάστε εδώ: Τα έργα που αλλάζουν τη Λευκωσία και πώς γίνεται επιχειρηματικό κέντρο η εντός των τειχών πόλη
  

Με στόχο μία μόνιμη και ποιοτική αναζωογόνηση

Ποιος ο ευρύτερος στόχος και πώς τον υλοποιείτε;
Σε μια κρίσιμη περίοδο για τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων της Κύπρου, ο στόχος του Δήμου δεν είναι άλλος από την μόνιμη και ποιοτική αναζωογόνηση, τόσο του ιστορικού όσο και του ευρύτερου κέντρου της πρωτεύουσας.

Ειδικότερα, για την εντός των τειχών πόλη, οφείλαμε να επέμβουμε ώστε η εικόνα της εγκατάλειψης και αποψίλωσης, αποτέλεσμα της εισβολής και της για δεκαετίες διαίρεσης της πόλης, να αποτελέσει παρελθόν και να κοιτάξουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση.

Για να το πετύχουμε αυτό, απαιτούνταν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις και συντονισμένες κινήσεις σε πολλά επίπεδα, που συνδυαστικά πολλαπλασιάζουν τα οφέλη και δημιουργούν δυναμική στο ιστορικό κέντρο.

Έτσι προχωρήσαμε σε αναπλάσεις οδών και εξωραϊσμούς προσόψεων, ώστε να αναβαθμιστούν οι υποδομές και να αναδειχτεί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της περιοχής. Παράλληλα, μεταφέραμε το Νέο Δημαρχείο στην καρδιά της πόλης, ολοκληρώσαμε την Πλατεία Ελευθερίας και τον υπόγειο χώρο στάθμευσης της Λεωφόρου Ομήρου, ενώ αναβαθμίσαμε και πεζοδρομοποιήσαμε την οδό Κωστάκη Παντελίδη.

Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών παρέχουμε οικονομικά και πολεοδομικά κίνητρα για προσέλκυση κατοίκων, επιχειρήσεων και επενδύσεων σε νέες χρήσεις, όπως φοιτητικών εστιών, ερευνητικών κέντρων όπως είναι το CYENS, τριτοβάθμιων σχολών, όπως η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος προχώρησε σε ολοκληρωτικές αποκαταστάσεις τριών διατηρητέων κτηρίων για ενίσχυση των κοινωνικών του υπηρεσιών και συνεχίζει, όπως έχω ήδη αναφέρει, με την αποκατάσταση και διαμόρφωση άλλων δύο σε φοιτητικές εστίες.

Τέλος, λόγω της ευαισθησίας μας στην προώθηση του πολιτισμού και επειδή ανέκαθεν κρίναμε σημαντική την παρουσία και τον ρόλο των πολιτιστικών υποδομών στην περιοχή, εργαστήκαμε για την ενίσχυσή τους, διασφαλίζοντας τη λειτουργία του Μουσείου Κώστα και Ρίτας Σεβέρη και τη δημιουργία του Δημοτικού Μουσείου Χαρακτικής Χαμπή.

Πώς αναμένετε να αλλάξει η εικόνα της πρωτεύουσας;
Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να παραθέσω κάποια αριθμητικά δεδομένα τα οποία δείχνουν το μέγεθος της προσπάθειας και της επένδυσης που γίνεται. Τα τελευταία 12 χρόνια, έχουν ολοκληρωθεί στο ιστορικό κέντρο έργα της τάξης των €100 εκατομμυρίων και βρίσκονται σε εξέλιξη έργα αξίας ακόμα €50 εκατ. Επίσης, τα έργα που προγραμματίζονται είναι της τάξης των €20 εκατ., ενώ ο προϋπολογισμός του Κράτους για τα σχέδια κίνητρων ανέρχεται στα €50 εκατ.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι η στρατηγική των συντονισμένων δράσεων έχει αποτελέσματα και η αναζωογόνηση είναι πλέον εμφανής, όπως για παράδειγμα στην περιοχή όπου βρίσκεται το νέο Δημαρχείο και παραπέρα στις οδούς Πενταδακτύλου και Ερμού που πλέον λειτουργούν ιδιαίτερα μαγαζάκια και επιχειρήσεις, πανέμορφες μικρές καφετέριες και μπαράκια που προσελκύουν αρκετούς επισκέπτες και ιδιαίτερα νεολαία.

Σίγουρα υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν. Δυστυχώς, η εισβολή και η διαίρεση της πόλης, αφήσαν πολλές πληγές που δεν μπορούν να διαγραφούν με το πάτημα ενός κουμπιού. Το μόνο σίγουρο είναι πως από την πλευρά μας, συνεχίζουμε την προσπάθεια για να ενισχύσουμε περαιτέρω τη δυναμική που έχει δημιουργηθεί.

Γεμίζουν τα κτήρια με κόσμο

Σε ποιο βαθμό έχουν συμβάλει τα κίνητρα και οι χορηγίες για μόνιμη ιδιοκατοίκηση και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στο κέντρο της πόλης;
Όπως ανέφερα και πριν, γνωρίζουμε πλέον ότι αυτός ο πολυεπίπεδος σχεδιασμός, δηλαδή δημιουργία υποδομών σε συνδυασμό με παροχή κινήτρων, έχει θετικό αντίκτυπο και λειτουργεί καταλυτικά στο να «γεμίσουν» τα κτήρια με κόσμο, είτε μιλούμε για κατοίκους, είτε εργαζομένους, είτε επισκέπτες.

Για το σχέδιο επιχειρηματικότητας που εντασσόταν στο Πρόγραμμα Αναζωογόνησης/ Αναβίωσης Περιοχών Πράσινης Γραμμής Λευκωσίας (2017 – 2020), παραλήφθηκαν 58 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 21.

Τώρα είναι σε εξέλιξη το Σχέδιο Χορηγιών για Ενίσχυση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας, το οποίο χρηματοδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης για Ανάπλαση και Αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας, με €2 εκατ. ανά έτος για την περίοδο 2022-2026. Το ύψος της χορηγίας θα ανέρχεται στο 60% επί των επιλέξιμων δαπανών κάθε πρότασης, με ανώτατο όριο οικονομικής βοήθειας το ποσό των €80.000 ανά έργο.

Για τις ιδιόκτητες κατοικίες, παρατηρήθηκε μεγάλο ενδιαφέρον μέσα από το Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης της Εντός των Τειχών Πόλης της Λευκωσίας που ανακοινώθηκε την 1η Μαρτίου 2023.

Τέλος του έτους η μεταφορά CYENS στην παλιά Δημοτική Αγορά

Πότε αναμένεται να μεταφερθεί το Κέντρο Αριστείας CYENS στο κτήριο της πρώην δημοτικής αγοράς και ποια η συμβολή του στην αναβάθμιση της περιοχής;
Η συντήρηση και αποκατάσταση του κτηρίου της Δημοτικής Αγοράς του παλιού Δημαρχείου, ολοκληρώνεται σύντομα και η μεταφορά του Κέντρου Αριστείας CYENS στο νέο κτήριο υπολογίζεται γύρω στο τέλος του χρόνου.

Για μας είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι το νέο κτήριο θα γίνει πραγματικότητα και μάλιστα με τη συμβολή της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και φυσικά του Δήμου. Κι αυτό γιατί είναι ένα έργο που θα αποτελέσει πόλο ανάπτυξης και προώθησης της επιχειρηματικότητας και των βιομηχανιών τεχνολογίας έρευνας και καινοτομίας στην πόλη μας. Στις εγκαταστάσεις του, πέραν των εργαστηρίων και των χώρων επίδειξης εφαρμογών, θα φιλοξενούνται κοινοί χώροι εργασίας, χώρος σεμιναρίων, στούντιο πολυμέσων, εργαστήριο κατασκευών (fabrication lab), χώρος ηλεκτρονικών προτύπων και άλλα.

Πώς θα αξιοποιηθεί το κτήριο της Φανερωμένης και πότε εκτιμάται η υλοποίηση των διαφόρων φοιτητικών εστιών στο κέντρο της πόλης;

Όπως γνωρίζετε, στο κτήριο του Γυμνασίου Φανερωμένης θα μεταστεγαστεί η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου. Είναι μια εξέλιξη για την οποία είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι. Η συμβολή του κράτους είναι τεράστια με μια επένδυση που θα καλυφθεί από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Στο πλαίσιο την ίδιου Σχεδίου, με χρηματοδότηση ύψους €6,9 εκατ. από το κράτος, εμπίπτει και η κατασκευή από τον Δήμο, δύο φοιτητικών εστιών, μία στις οδούς Βουλγαροκτόνου, Αρσινόης και Κομνηνού και μια στη οδό Αριστείδου.

Είναι μια σημαντική εξέλιξη αφού θεωρούμε ότι οι φοιτητές που θα έρθουν θα δώσουν νέα πνοή και δυναμική στην περιοχή.

Ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις υπάρχουν

Οι επιχειρήσεις στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας παλεύουν για την επιβίωσή τους. Πώς προτίθεστε να τις στηρίξετε και πώς θα παραμείνει ζωντανός ο εμπορικός πυρήνας του κέντρου;

Θεωρώ ότι οι διαδοχικές οικονομικές κρίσεις που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια, το αυξημένο κόστος ζωής και οι συνεχείς αυξήσεις στις τιμές πολλών καταναλωτικών αγαθών και στο κόστος της ενέργειας, έχουν μειώσει σημαντικά την αγοραστική δύναμη των πλείστων νοικοκυριών, κάτι που αναπόφευκτα επηρεάζει όλες τις επιχειρήσεις παγκύπρια.

Ελλείψει οικονομικών δεδομένων δεν μπορώ να γνωρίζω αν η κατάσταση για τις επιχειρήσεις στο ιστορικό κέντρο είναι δυσμενέστερη από επιχειρήσεις σε άλλες περιοχές. Από την άλλη, κοιτάζοντας την επισκεψιμότητα, θα έλεγα ότι ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις υπάρχουν, δεδομένου ότι κυρίως τα Σαββατοκύριακα παρατηρείται κοσμοσυρροή στην περιοχή και ειδικά στην οδό Λήδρας.

Όσον αφορά τη στήριξη του Δήμου σε επιχειρήσεις αυτή αποδείχθηκε επανειλημμένα.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι το 2012-2013 προσφέρθηκαν οικονομικά κίνητρα που αφορούσαν απαλλαγή των νέων επιχειρήσεων από την ανάγκη εξαγοράς χώρων στάθμευσης.

Αργότερα κατά την περίοδο της πανδημίας του covid-19 μειώθηκαν τα τέλη σκυβάλων και επαγγελματικής άδειας, δόθηκαν εκπτώσεις και απαλλαγές από τα τέλη άδειας χρήσης υποστατικών του Δήμου ανάλογα με τον επηρεασμό των επιχειρήσεων από τα κυβερνητικά διατάγματα, αναστάλθηκε η μηνιαία χρέωση υπαίθριας εστίασης ενώ παράλληλα επιτράπηκε η επέκταση των χώρων εξωτερικής εστίασης.

Οι ενέργειες μας όμως δεν έμειναν εκεί. Την περίοδο 2015-2016, ο Δήμος προχώρησε με πρόταση για αναβάθμιση των πεζοδρόμων, παρουσιάστηκαν έγκαιρα οι μελέτες και τα σχέδια όμως, την τελευταία στιγμή το έργο ακυρώθηκε λόγω ενστάσεων της πλειοψηφίας των καταστηματαρχών για επηρεασμό των επιχειρήσεων από τα κατασκευαστικά έργα. Ο Δήμος σεβάστηκε αυτή την απόφαση, παρά την έντονη άποψή μας για την αναγκαιότητα του έργου. Μάλιστα τότε προειδοποιήσαμε ότι χωρίς το συγκεκριμένο έργο, οι πεζόδρομοι σύντομα θα βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση έναντι άλλων περιοχών.

Το 2019, προτείναμε τον δωρεάν εξωραϊσμό προσόψεων και εμπορικών πινακίδων που όμως δεν υλοποιήθηκε στην έκταση που θα θέλαμε, καθώς οι πλείστοι ιδιοκτήτες καταστημάτων δεν συναίνεσαν ούτε και σε αυτή την πρόταση.

Σήμερα, ο Δήμος Λευκωσίας διασφάλισε κονδύλι €10 εκατομμυρίων για την ανάπλαση των πεζοδρόμων. Ήδη συνομιλούμε με τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες και καταστηματάρχες και αυτή τη φορά, ευελπιστούμε ότι θα υπάρξει θετική ανταπόκριση ώστε να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση.