Σοβαρή καθυστέρηση στη λειτουργία ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού

Σε υψηλούς τόνους εξελίχθηκε η συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου, η οποία ζήτησε να εξετάσει εκ νέου την πορεία της προετοιμασίας για την απελευθέρωση της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, διαπιστώνοντας ότι για ακόμα μία φορά υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση, κυρίως λόγω της μη ολοκλήρωσης απαραίτητων διαδικασιών από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας και δημόσιας υπηρεσίας, για στελέχωση με τις απαραίτητες θέσεις προσωπικού.

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων Υπουργείων, καθώς και εκπρόσωποι του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας, της ΑΗΚ και της ΡΑΕΚ. Από τις τοποθετήσεις των οργανισμών που σχετίζονται με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, διαφάνηκε ότι είναι πλέον έτοιμοι για το άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς, όμως ήταν έντονος ο προβληματισμός για την έλλειψη σχεδίων υπηρεσίας και κανονισμών για την πλήρωση των απαραίτητων θέσεων, ώστε να λειτουργήσει σωστά το σύστημα.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Κυριάκος Χατζηγιάννη, σε έντονο ύφος επέρριψε ευθύνες στο Υπ. Εμπορίου, και για την καθυστέρηση στη διείσδυση των ΑΠΕ στην αγορά, αλλά ακόμα και για το ενδεχόμενο ενός "black out", λόγω του ότι οι κανονισμοί για τις προσλήψεις προσωπικού δεν έχουν κατατεθεί προς ψήφιση, αν και έχει μεσολαβήσει ένας χρόνος από την έγκριση της σχετικής νομοθεσίας από τη Βουλή. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας αναγνώρισε ότι όντως υπήρξε καθυστέρηση, σημειώνοντας ότι το προσωπικό κάνει το καλύτερο που μπορεί, και ενημέρωσε ότι οι κανονισμοί για τις προσλήψεις βρίσκονται στη Νομική Υπηρεσία από τον περασμένο Ιούλιο και η εξέτασή τους βρίσκεται προς το τέλος.  

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο κ. Χατζηγιάννη, είπε ότι σκοπός είναι να μην υπάρξει καθυστέρηση στη μετάβαση στην ανοιχτή αγορά ενέργειας, όμως, εν αναμονή νέων χρονοδιαγραμμάτων, φάνηκε ότι αυτή βασίζεται σε δύο άξονες. «Αφενός, είναι το γεγονός  ότι χρειάζεται εμπειρία, τριβή και δοκιμές από όλους τους συντελεστές, προκειμένου να ξεπεραστούν σωρεία προβλημάτων που εμφανίζονται και είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αφετέρου, είναι το καταδικαστέο γεγονός, που δεν μπορούμε να δεχθούμε, ότι υπάρχουν καθυστερήσεις που βασίζονται σε δουλειά που έπρεπε να κάνει το Υπουργείο Εμπορίου», ανέφερε.

Όπως είπε, οι κανονισμοί για την πλήρωση των θέσεων έπρεπε να είναι έτοιμοι και ψηφισμένοι από τη Βουλή, όμως δε βρίσκονται ακόμα ενώπιόν της, όπως ούτε και τα σχέδια υπηρεσίας του προσωπικού. «Με την απουσία της εργασίας αυτής, μπλοκάρει το βασικό χαρακτηριστικό της ανοιχτής αγοράς, που είναι η διασφάλιση της αμεροληψίας από πλευράς του ΔΣΜΕ. Εάν δεν διασφαλίσουμε την αμεροληψία, δεν μπορεί να ονομάζεται ελεύθερη η αγορά», σημείωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής.

Ανέφερε στη συνέχεια ότι θα σταλεί επιστολή και στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να επέμβει «για να πάψει  αυτή η άκρως αδικαιολόγητη καθυστέρηση», όπως είπε.

«Δε θεωρώ ότι η Νομική Υπηρεσία έκλεισε τα αυτιά της και εξαιτίας της υπάρχει αυτή η καθυστέρηση, γιατί σήμερα μας είπαν ότι ακόμα και η εργασία για τα σχέδια υπηρεσίας, τώρα ξεκινάει», πρόσθεσε ο κ. Χατζηγιάννη, λέγοντας ότι «πρέπει να καταλάβει η δημόσια διοίκηση ότι έχει ευθύνες και, αν κάποιοι εργάζονται 5-6 ώρες την ημέρα, δεν μπορούν να έχουν μία νοοτροπία «ε και τι έγινε».

«Δεν συγχωρούμε λογοδοσία, που λέει ότι "προσπαθήσαμε, αλλά φταίει ο ένας και ο άλλος"», σημείωσε στη συνέχεια, αλλά συνεχάρη όσους εργάστηκαν για τη μετάβαση στην ανοιχτή αγορά, όπως ο ΔΣΜ, η ΑΗΚ και η ΡΑΕΚ, που μπήκαν σε μία «άκρως αναγκαία» δεύτερη δοκιμαστική φάση, που ήταν σημαντική προκειμένου να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι στη λειτουργία της αγοράς.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Κώστας Κώστα, υπογράμμισε στις δηλώσεις του ότι η κυβέρνηση διαβεβαίωνε την Επιτροπή ότι η είσοδος στην ανταγωνιστική αγορά για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να καλύψουμε τους στόχους αναφορικά με τη διείσδυση των ΑΠΕ, για την υλοποίηση απόφασης της ΕΕ, θα γινόταν αρχικά τον Ιούλιο του 2014, μετατέθηκε για τον Ιούλιο 2016, στη συνέχεια για τον Ιούλιο του 2019, μετά για τον Δεκέμβριο του 2020 και τελικά για τον Οκτώβριο του 2022.

Έκανε λόγο για προχειρότητα, έλλειψη συντονισμού και αδικαιολόγητη καθυστέρηση από πλευράς της κυβέρνησης στο θέμα αυτό. Πρόσθεσε, δε, ότι ο εκπρόσωπος του ΔΣΜ ανέφερε στη συνεδρίαση ότι η καθυστέρηση στην ανεξαρτητοποίηση και στελέχωση του οργανισμού, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα.

Πέρα από το κενό που παρατηρείται όσον αφορά τους κανονισμούς και σχέδια προσωπικού, ο κ. Κώστα σημείωσε ότι η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει ούτε στην ετοιμασία του νομοσχεδίου για τη μεταφορά προσωπικού από την ΑΗΚ στον ΔΣΜ, ενώ «η ΡΑΕΚ και ο ΔΣΜ εξέφρασαν έντονες ανησυχίες κατά πόσο μπορεί η αγορά να λειτουργήσει χωρίς το απαραίτητο προσωπικό και κυρίως χωρίς να αποκτηθεί η αναγκαία πείρα από τον λειτουργό της αγορά».

Εξήγησε ότι η δεύτερη δοκιμαστική περίοδος αρχίζει στις 16 Οκτωβρίου του 2022, χωρίς να γνωρίζει κανείς πότε θα ανοίξει τελικά η αγορά, κάνοντας λόγο για «κοροϊδία της Βουλής και της κοινωνίας». Τόνισε ότι η κυβέρνηση φέρει ευθύνες και προκαλεί πολύ σοβαρά προβλήματα, που τα πληρώνουν οι καταναλωτές.

«Ως ΑΚΕΛ τονίζαμε ότι το άνοιγμα της αγοράς, πρέπει να γίνει με μια ΑΗΚ ενδυναμωμένη ως δημόσιος οργανισμός και προς όφελος των πολιτών», κατέληξε, λέγοντας ότι το πιο σημαντικό είναι, το άνοιγμα της αγοράς να οδηγήσει στη μείωση και όχι αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, ανέφερε στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι η Βουλή έπραξε το καθήκον της στο άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού και ότι η καθυστέρηση βαραίνει την εκτελεστική εξουσία. «Τίποτα που να αφορά το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού δεν εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων», είπε, και σημείωσε ότι «όλη η ευθύνη και η καθυστέρηση είναι στα χέρια των αρμοδίων Υπουργείων και των αρμοδίων Ρυθμιστικών Αρχών και της Αρχής Ηλεκτρισμού», σημειώνοντας ότι «είναι σωστό και δίκαιο να ξέρουμε, να ξέρουν οι πολίτες, ποιος ευθύνεται και για ποιο πράγμα». 

Εξήγησε ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων και ειδικότερα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας έχει νομοθετήσει όλα όσα έπρεπε να νομοθετήσει σε σχέση με το άνοιγμα της αγοράς και μάλιστα σε χρόνους ρεκόρ, καταλήγοντας ότι τώρα η νομοθετική εξουσία απαιτεί και από την εκτελεστική εξουσία να ενεργεί με την ίδια αφοσίωση, την ίδια υπευθυνότητα και κυρίως την ίδια ταχύτητα.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχαλης Γιακουμή, σε δήλωσή του ανέφερε ότι «μετά λύπης μας ενημερωθήκαμε για την καθυστέρηση που προβλέπεται να προκύψει για το άνοιγμα της  ελεύθερης αγοράς στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας», τονίζοντας ότι η νομοθετική εξουσία εργάστηκε με σωστό προγραμματισμό, όπως είπε, ώστε να είναι διαθέσιμα τα νομοσχέδια που απαιτούνταν ως εργαλεία για την εκτελεστική εξουσία. Πρόσθεσε ότι το διετές πλαίσιο για το πλήρες άνοιγμα της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού, λόγω του ζητήματος που προκύπτει για τις οργανικές θέσεις που αφορούν τον ΔΣΜ, «είναι πολύ μακριά από τις δικές μας εκτιμήσεις και προβλέψεις».

Απέδωσε αποκλειστική ευθύνη για την εξέλιξη αυτή στο αρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας που έπρεπε να δρομολογήσει όλο αυτό το διάστημα παράλληλα τις διαδικασίες, δηλαδή την αγορά των λογισμικών συστημάτων για την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού και τη δημιουργία οργανικών θέσεων για τον ΔΣΜΚ».

Ο κ. Γιακουμή σημείωσε ότι, μέχρι να δουλέψει στην πράξη η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, θα είναι πολύ διαφοροποιημένο το κόστος, εις βάρος του καταναλωτή και τόνισε ότι «Νομική Υπηρεσία, που πραγματοποιεί τον νομοτεχνικό έλεγχο, Υπουργείο Ενέργειας, που έχει την πολιτική ευθηνή και εποπτεία, ΡΑΕΚ ως αρμόδιος ρυθμιστής, ΑΗΚ ως κρατικός φορέας παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και Διαχειριστές του συστήματος έχουν όλοι μαζί έχουν θεσμικά την ευθύνη να ξεκινήσει στην πράξη η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού, που χρονολογείται με παρατάσεις από το 2014».