Το «διπλό πρόβλημα» και το... κλειδί για την κυπριακή οικονομία

Αντιμέτωπες με το «διπλό πρόβλημα», της αύξησης των τιμών και του πληθωρισμού και της μεγάλης αβεβαιότητας λόγω της κρίσης στην Ουκρανία, βρίσκονται η ευρωπαϊκή και η κυπριακή ευρωπαϊκή οικονομία, όπως αναφέρθηκε σε συνέδριο που διοργάνωσε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Λευκωσίας (ΕΒΕΛ) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Μιλώντας σε διαδικτυακό συνέδριο, τόσο η Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ όσο και ο Υπουργός Οικονομικών και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας αναφέρθηκαν στην μεγάλη πρόκληση της αύξησης των τιμών που διαβρώνει τα εισοδήματα τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών. Τονίστηκε ωστόσο η ανάγκη προώθησης των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση, που θα μειώσει την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Ο Λιλιάνα Πάβλοβα, αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, είπε πως μετά την πανδημία του κορωνοϊού, προέκυψε νέο σοκ από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τις ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια, μέσω των οποίων καλείται να κινηθεί η κυπριακή οικονομία.

«Ο πόλεμος πραγματικά απειλεί την οικονομία της ΕΕ με το διπλό πρόβλημα της συνεχιζόμενης και δραματικής αύξησης στις τιμές της ενέργειας και την τεράστια αβεβαιότητα», είπε.

Διαβεβαίωσε πως η ΕΤΕπ έχει ένα ισχυρό πρόγραμμα επενδύσεων στην Κύπρο και τόνισε ότι κατά τη μετάβαση στο νέο περιβάλλον πολλά θα εξαρτηθούν από τις επενδύσεις.

ΥΠΟΙΚ: Ανησυχία από πληθωρισμό, κλειδί οι επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης

Στη δική του ομιλία, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης υπενθύμισε πως κατά την ομιλία του στη Βουλή για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021 είχε δηλώσει πως οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για τη ανάκαμψη της οικονομίας, που είχε ανακτήσει το χαμένο έδαφος από την πανδημία του Covid-19, αλλά πρόσθεσε πως πρέπει να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη κρίση.

«Και πραγματικά (η κρίση) ήλθε νωρίτερα απ’ ότι περιμέναμε με την ρωσική εισβολή και τις κυρώσεις», είπε, προσθέτοντας ότι είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί ο αντίκτυπος αφού δεν μπορεί να καθοριστεί το εύρος των κυρώσεων αλλά και η διάρκεια της κρίσης.

Ο κ. Πετρίδης εμφανίστηκε αισιόδοξος ειδικά σε ό,τι αφορά τις συνέπειες στον τουρισμού, αφού, όπως είπε, ο αντίκτυπος από την απουσία Ρώσων τουριστών, που αντιστοιχούν στο 20% του τουριστικού προϊόντος της χώρας, θα μετριαστεί λόγω της εισαγωγής εναλλακτικών τουριστικών προορισμών.

Τόνισε μάλιστα πως οι κρατήσεις έφθασαν ήδη στο 75% των αντίστοιχων κρατήσεων του 2019.

«Αυτό που αποτελεί πηγή περισσότερης ανησυχίας είναι ο πληθωρισμός», είπε, προσθέτοντας ότι οι τιμές της ενέργειας σε πολλές χώρες προσομοιάζουν με την πετρελαϊκή κρίση του 1973.

«Είμαστε κοντά στο να δούμε διψήφια ποσοστά αυξήσεων στον πληθωρισμό λόγω των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και αυτό σίγουρα θα επηρεάσει την ζήτηση και την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών», πρόσθεσε και συμπλήρωσε: «Αναμένουμε σοβαρό αντίκτυπο λόγω του πληθωρισμού και αυτή είναι η βασική ανησυχία μου».

Ωστόσο, ο κ. Πετρίδης υπογράμμισε πως οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά στην κυπριακή οικονομία, μειώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Όπως είπε, στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο 2022- 2204 έχουν περιληφθεί δαπάνες €717 εκατ., οι οποίες «θα συνεισφέρουν σημαντικά στην ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας».

Σημείωσε δε πως το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με συνολικές δαπάνες €1,2 δις μπορεί να λειτουργήσει «ως καταλύτης και ως εργαλείο μόχλευσης ιδιωτικών επενδύσεων».

Ο κ. Πετρίδης επεσήμανε πως η πράσινη μετάβαση δεν θα συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη, τονίζοντας ότι «πρέπει να εργαστούμε από κοινού, δημόσιος τομέας, ιδιωτικός τομέας και τραπεζικά ιδρύματα για να αξιοποιήσουμε αυτά τα κονδύλια όσο πιο γρήγορα μπορούμε».

«Χρειαζόμαστε πολιτική βούληση και πρέπει να πείσουμε όλους, το Κοινοβούλιο, τα πολιτικά κόμματα να εργαστούμε από κοινού προκειμένου να υιοθετήσουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις», είπε.

Διοικητής ΚΤΚ: Στο 6,7% ο πληθωρισμός

Στη δική του ομιλία, ο Κωνσταντίνος Ηροδότου είπε πως η αύξηση των τιμών και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο και υπενθύμισε πως η ΚΤΚ έχε αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προοπτικές του κυπριακού ΑΕΠ στο 2,3% για το 2022 από την πρόβλεψη του 3.6% τον Δεκέμβριο του 2021.

Ο αντίκτυπος στο κυπριακό ΑΕΠ, είπε, συνδέεται με τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων, καθώς και τη διαταραχή στην εξαγωγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών στην Ρωσία, περιλαμβανομένου και του τουρισμού, οι οποίες κατά μέσο όρο αντιστοιχούσαν στο 16% των εξαγωγών της χώρας.

Είπε ακόμη ότι ο πληθωρισμός για το 2022 έχει αυξηθεί σημαντικά στο 6,7% από την αρχική πρόβλεψη του 2,5%, μια αύξηση που σχετίζεται με τις αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων.

Ο κ. Ηροδότου σημείωσε ωστόσο ότι οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές της κυπριακής οικονομίας παραμένουν θετικές στηριζόμενες από τις εκταμιεύσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Παράλληλα, ο Διοικητής της ΚΤΚ είπε πως το κυπριακό τραπεζικό σύστημα εισήλθε στην κρίση αυτή με χειροπιαστή βελτίωση στα θεμελιώδη μεγέθη του. Όπως είπε, στο τέλος του 2021 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν μειωθεί κατά 89% σε σύγκριση με το τέλος του 2014, ενώ η ικανότητα απορρόφησης ζημιών των κυπριακών τραπεζών έχει ενισχυθεί με τα κεφάλαια κύριων μετοχών κατηγορίας 1 (CET1) να βρίσκονται στο 17,6%.

ΚΕΒΕ: Πιέσεις για δάνεια με κρατικές εγγυήσεις

Ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης, είπε πως ο Επιμελητήριο πιέζει έντονα για την παρουσίαση σχεδίου στήριξης επιχειρήσεων με την παροχή δανείων με κρατικές εγγυήσεις.

Χαρακτήρισε απογοητευτικά τα ευρήματα της έρευνας της ΕΤΕπ για τις επενδύσεις στην Κύπρο το 2021, σημειώνοντας ότι αυτά αφορούσαν την εποχή προ του πολέμου στην Ουκρανία.

«Οι προτεραιότητες έχουν σίγουρα αλλάξει, αφού τώρα η κύρια ανησυχία του επιχειρηματικού τομέα είναι πώς να υπερβεί τα προβλήματα ρευστότητας και να εξασφαλίσει την επιβίωσή του», είπε.

Ο κ. Αγκαστινιώτης τόνισε επίσης από την πλευρά του πως τα κονδύλια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι «ύψιστης σημασίας, καθώς θα επιταχύνουν την μετάβαση σε μια νέα πιο σύγχρονη εποχή με βελτιωμένη ανθεκτικότητα».

Εξάλλου, σε χαιρετισμό του στο συνέδριο, ο Πρόεδρος του ΕΒΕΛ Μιχάλης Μουσιούττας είπε ότι η  κρίση στην Ουκρανία ήλθε καθώς «προσπαθούσαμε να εξέλθουμε από το πρώτο μεγάλο σοκ της πανδημίας που επέφερε μεγάλο πισωγύρισμα στις οικονομίες μας».

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση, δημιουργώντας πρόσθετα προβλήματα για τον επιχειρηματικό τομέα, ο οποίος βιώνει εξαιρετικά υψηλό ενεργειακό κόστος, αυξήσεις τιμών, διαταραχή στον εφοδιασμό», ανέφερε.